Таырып. нім тімін йымдастыру

1. Коммерциялы дирекцияны функциялары

2. ткізуді басару концепциясы

3. ткізуді апаратты жйесі

4. ткізуді басару

1. Коммерциялы дирекцияны функциялары

Ксіпорынны коммерциялы ызметі тек ана жабдытаумен шектелмейді. Сонымен атар, таы бір маызды раушысы дайын німді ткізу болып табылады.

р бір нім ттыну шін ндіріледі, сондытан да пайда табу шін оны ткізу ажет, яни ттынушыа жеткізу арылы оан німді сату керек. Осымен, ксіпорынны жедел ткізу ызметіні мні мен рлі аныталады.

Ксіпорында ткізуді басаруды негізгі міндетеріне жасалан келісім шарттара сай німді ткізу бойынша жоспарды толы жне уаытылы орындауды жатады. Ттынушыа нім жеткізу, ттынушы ажеттлігін анаатандыратын ассортименттер мен клемдер бойынша сйкес, ыраты, уаытылы болуы ажет.

Сату нарыынан сатып алушы нарыына ту барысында, ксіпорынны бсекеге абілетті дегейіні суі німді ткізу жне оны маркетингіне байланысты болды.

Ксіпорынны наты маркетингтік концепциясын анытап алу шін, ксіпорын басшылыына біріншіден, баламалы стратегиялы шешімдерді абылдау ажет, онда ксіпорынны дамуыны жалпы саясаты, оны ішінде ткізу рылады. Ол шін келесі сратара жауап беру керек:

- ксіпорынны андай нарыты рамына кіргісі келетіндігі;

- нарыты андай позиция шін креседі;

- блара андай маркетингтік стратегия олданылады.

Маркетинг концепциясы негізінде ткізу саясатыны ралдары пайда болады. Бл жоспарлы процесті нтижесі, маркетинг ралдарыны кешенін анытайды. Бан келесілерді жатызуа болады:

- ткізу бадарламасы;

- сату баасы мен сату жадайлары;

- ткізу жйесі;

- сатуды ынталандыру жне жарнама;

- логистика;

- сервис (ызмет крсету).

Осы аталан барлы ралдарды дрыс ру жне олдану нтижесі ткізуді табысы болып табылады.

Сату - ткізу саясаты мен атар ткізу жйесіні блігі болып табылады. Сатуды міндеті - ттынушымен арым-атынас жасау жне оларды тауарды сатып алуа баулу. Егер ттынушыларды сатып алуа ызытыра алмаса, онда баса маркетингтік ызметтер ысырап болады.

Сатуды отайлы йымдастыру ткізу саласында болып жатан наты жадайларды білуді талап етеді. Кптеген ксіпорындар шін маызды ткізу жадайы келесі белгілермен сипатталады.

Нары сипаттамасы:

- арынды бсекелестік;

- жоары апараттандырылан, жеке сыныстары мен згергіш мінез-лы бар талаыш сатып алушылар;

- кпшілік нарыын ру тенденциясы;

- аныан нары тенденциясы;

- нарытаы жадайларды жиі згеруі.

Ксіпорын сипаттамасы:

- ксіпорынны лкен клемдері;

- ткізудегі сіп жатан шыындар;

- маман-маркетологтарды жетіспеушілігі;

- массалы коммуникацияларды жаа ралдары.

Бл крсетілген орытындылардан ксіпорын андай сату саясатын стану керек деген сратар туындайды.

арынды бсекелестік ттынушылара ртрлі сыныстар арасында тадау жасауа ммкіндік береді. Соны нтижесінде, сатып алушы зіне олайлы сыныстарды тадайды. атал бсекелестікті бааа ыпал етуінен, ол тмендейді. Осыны салдары баалы бсекелестік пайда болады.

арынды бсекелестік ксіпорындарды з ызметтерін арындатуа мжбрлейді, біра нары сраныстарын толы анааттандындыруа баытталандар ана бсекелестікті жеіп шыа алады. Бл дегеніміз бірінші кезекте сатып алушылар сранысын ескеру ажет.

Талаыш жне сыншы сатып алушылар сатып алатын тауарды сапасын жасы біледі. Олар сапа стандарттар кмегімен баалайды, ртрлі сыныстарды салыстыру арылы сапа жне баа атынасы арасындаы олайлысын таба алады. Талаыш сатып алушы сатушыдан з ажеттілігін ескере отырып тауар тадауа кмектесуді жне оны жадайын тсінуді талап етеді.

Кпшілік нарыын ру тенденциясы. Ол кптеген сатып алушылара арналан, табыса кенелген німдерді сату клеміні суіне негізделеді. Кпшілік нарыына ту бааны тмендеуіне келеді, бл кптеген ксіпорындар шін зиянды. Бндай нарыта немі бааа ысым жргізіледі, сондытан ксіпорындар з тауарын сату шін сатып алушыларды кндіре алуы ажет.

аныан нары тенденциясы тотап алан немесе тмендеген сранысты білдіреді. Бл тендеция р нарыта бгін немесе ерте кездесетін былыс. Бндай жадайда ндіруші-ксіпорына бастысы маркетинг ажет. аныан нары тенденциясын ксіпорындар жаа німді енгізу жне жаа нарытарды игеру арылы шеше алады.

Нарытаы жадайларды жиі згеруі сату жйесіндегі жаа проблемалара алып келеді. Сатып алушылар талабыны згеруі, сранысты тмендеуі, бсекелестерді пайда болуы, бсекелестерді жаа рекеттері жне де жаа нарытарды пайда болуы осымша иындытар мен туекелдер келеді, біра кей жадайда даму шін жаа ммкіндіктер береді.

лкен ксіпорынды басару шін осыан сас ксіпорын ерекшелігі туралы жан-жаты біліміне негізделген, ксіби басару ажет. Бндай біліктілік ксіпорынны сату жйесін басару шін де ажет.

2. ткізуді басару концепциясы

Концепция йымды басару бойынша негізгі шешімдерден трады. Концепция жедел жне тактикалы шараларды аясын, тізімін жне баытын анытайды. Концепциялы жоспарлау кмегімен йымны немесе жобаны табыстылыын немесе табыссыздыын анытайтын жолдар крсетіледі.

Концепция келесідей рылымды элементтерден трады:

ü ткізу ызметіні аясы;

ü масаттар (негізгі масаттар, басты масаттар);

ü ткізу ызметіні стратегиясы;

ü ткізу жйесі.

Концепция ксіпорын ызметіні барлы блімшелеріні келісімді жмысы мен ттастылыын амтамасыз ететін «жол крсетуші» болып табылады.

йым ызметіні аясын анытау шін негізгі пункті німді (ызметті) ткізу бадарламасы болып табылады. Бадарлама леуетті ттынушыларды орналасуын крсетеді, ал бл з кезегінде леуетті ткізу аймаын анытайды.

Ксіпорынны ткізу рылымыны тиімді жмысы шін ызмет крсетілетін ттынушыларды шеберін наты жне айын білу ажет. Егер ттынушылар шебері аныталмаса, онда ткізу ксіпорынны ндірістік бадарламасына сай келмейді.

Ксіпорынны ткізу ызметіні аясын белгілеу арылы, оны ткізу леуеті аныталады жне жйелік, айматы, лтты, халыаралы ткізу клемі туралы шешім абылданады.

ткізу аясын анытау кезінде іскерлік ауданны тйіні ретінде, сату клеміне жне оны суіне атысты жасы ммкіндіктерді тадау ажет. Сонымен бірге, бл іскерлік ауданны пайдалылыын анытау керек. ызмет аясын анытауда сату крсеткіштері маызды рлді атарады.

ткізу масаты. ткізуді концептуалды масаты ттас ксіпорын жоспарлары мен стратегиялы саясатыны масаттарымен аныталатын, за мерзімді шешімдерді жзеге асыру болып табылады.

Нары лесі – нарытаы ксіпорынны андайда бір позициясын баалау кезіндегі шешуші крсеткіш. Нары лесі кп болан сайын, ксіпорын лкен ммкіндікке ие болады.

- бааны тмендету арылы бсекелестік саясатта баалы артышылытара жетуге болады;

- нарытаы стемділікке ие болу;

- сатып алушылар алдыда з мртебесін жоарылату.

ткізу стратегиясы. Стратегия белгіленген масата жету шін, тадалатын наты рекеттерді сипаттайды. ткізу стратегиясын ру шін ксіпорын бсеке артышылыы кмегімен нарытаы позициясын жне іскерлік имиджін ру ажет.

Бсекелік артышылыты жалпы трі сатып алушыа атысты андай да бір рекеттерді орындау кезідегі артышылытардан немесе ткізу баасын тмендетуден трады. Артышылытарды ру шін келесідей ммкіндіктер олданылады:

- іскерлік (тауарды сатуа іскерлік тиімді сыныс);

- психологиялы – тартымды сыныстарымен ызытырылатын, клиенттерді (сатып алушыларды) жаымды сері;

- экономикалы (сату баасы, тмен олдану шыындары);

- уаыттан ту (сатып алушыа тауарды жеткізу уаыт);

- орналасуымен байланысты (мекен жайы) - тауарды ттынушыа тікелей жеткізу;

- персоналды (арнайы) – сатып алушылармен (клиенттермен) сенімді жне траты тла аралы атынасты орнату.

Артышылы стратегиясы клиенттерге сапа дегейі бойынша ерекше коммерциялы сынысты дайындаудан трады.

Сату баасын тмендету стратегиясын олдану кезіде ксіпорынны барлы ткізу ызметі – коммерциялы сынысты ру кезеінен бастап баа дегейі бойынша шектелген жадайда болады. Осыан орай ткізу жйесін тадау айналым шыындарын тмендету есебінен жргізілуі ажет.

ткізу дісі. Тадалан стратегия негізінде ткізу дісі бекітілуі ажет. ткізу дісі нарыта андай жмыс тсілдері болу ажеттілігін сипаттайды. Ол шін мынандай мселелерді шешу ажет:

ü андай ткізу жйесін (тікелей немесе жанама ткізу) тадаан жн?

ü ткізуді андай формалары мен аспаптарын олдану ажет?

ü Жарнама кмегімен ткізуді олдау аншалыты арынды болуы керек?

3. ткізуді апаратты жйесі

ткізуді апаратты жйесін ру. Негізделген басару шешімдерін абылдау шін сенімді, уаытылы жне натылы іскер апарат ажет. Бл жйе – ксіпорынды басаруды жалпы апаратты жйесіні бір блігі.

ткізуді апаратты жйесі ткізуді йымдастыруа ажетті мліметтерден труы ажет, оны ішінде:

· стратегиялы жне жедел жоспарлау;

· басару жне де жоспарды орындалуын баылау;

· йымны рылымды блімшелеріні ызметін талдау барысында лсіз жатарын анытау;

· жадайды згеруіне рекет ететін жедел шешімдерді кнделікті жмыста абылдау.

Апарат клемі. Ксіпорынны ткізу ызметін басару бойынша апаратты жйе келесідей апараттардан рылуы ажет.

1. Ксіпорын жне оны рылымды блімшелері ызметіні нтижесі, даму процесі мен жадайы туралы апарат:

ü жалпы нтиже (айналым, шыын, пайда немесе зиян);

ü ткізуді жекелеген позициялары бойынша шыындарды теу лесі жне айналымы;

ü жмысты тиімділігі;

ü шыындар рылымы.

2. Нарыта ксіпорынны позициясы:

ü нары лесі;

ü сатушылар ызметіні аймаы;

ü танымалдылы дегейі;

ü имидж;

ü іскерлік айма параметрлері.

3. Нарытаы атынас:

§ сраныс;

§ сауда;

§ бсеке;

§ арыз;

§ бсекелестерді баасы;

§ тапсырыстардан бас тарту себебі;

§ оймада бар запастар жне жеткізу мерзімі.

4. ткізуді басару

німді ткізу – бл ндіру, блу жне ттыну арасындаы делдал буын болып табылады. Ксіпорын ткізу нтижесінде ксіпкерлік пайда алады. ткізуді негізгі ызметтерін ш топа келтіруге болады:

Ø жоспарлау функциясы;

Ø йымдастыру функциясы;

Ø баылау жне реттеу функциясы;

з кезегінде жоспарлау функциясы келесілерден трады:

ü сатуды перспективті жне жедел жоспарларын дайындау;

ü нары сыйымдылыын баалау жне талдау;

ü сатып алушыларды тапсырысы бойынша ндірісті нім ассортимент жоспарын ру;

ü тауар озалысыны жне ткізілуіні арналарын йымдастыру;

ü ткізуді ынталандыру бойынша шараларды дайындау жне жарнама компанияларын жоспарлау;

ü ткізу жне оларды отайландыру бойынша шыын сметаларын ру.

ткізуді йымдастыру функциялары ішінде келесілерді бліп крсету ажет:

ü дайын нім шін оймалы жне салматы шаруашылытарды йымдастыру;

ü сатуды йымдастыру жне ттынушылара тауарды жеткізу;

ü ттынушылара сатуа дейінгі жне сатудан кейінгі ызмет крсету;

ü тауарды сату арналарын йымдастыру;

ü ткізуді ынталандыру бойынша шаралар мен жарнама компанияларын жргізуді йымдастыру;

ü сату персоналын дайындау жне сауда кілдеріні ызметін басаруды йымдастыру;

ü ткізу масатына жету шін ксіпорынны барлы блімшелеріні іс-рекетін йымдастыру.

ткізуді баылау мен реттеу функциясыны жиынтыына келесілерді жатызуа болады:

ü ткізу ызметіні нтижесін баалау;

ü ткізу жоспарларыны орындалуын баылау;

ü жаымсыз ішкі жне сырты факторларды ыпалын ескере отырып, ксіпорынны ткізу ызметін жедел реттеу;

ü ткізу апаратыны ызметін баалау жне ынталандыру;

ü статистикалы жне бухгалтерлік реттеу.