Антикалы философияны пайда болуы жне даму кезедеріні ерекшеліктерін атап тііз.

Антикалы философия алашы ауымды рылысты орнына л иеленушілік рылыс келген дуірде мірге келді.

Ертедегі Грекияны алашы философтары стихиялы материалистік баытты стануымен ерекшеленеді. Олар бкіл дниені ттастай алып арап, лемні, дниені тп негізін, алашы бастамасын табуа тырысты. Антикалы философтарды «физиктер» деп атаан. Себебі, олар философиялы ойларын табиат былыстарымен байланыстыра отырып тжырымдаан. Мндай философиялы пікірді философияда «натурфилософия» деп атайды.

Дние алай пайда болды, алай жаратылды, е бірінші не пайда болды деген сраа ерте грек ойшылдары жауап бере отырып, з пікірлерін ала тартты.

Антикалы философиясы зіні даму тарихында ш кезенен тті:

Сократа дейінгі кезедік философия (б.д.д. 7-6 ..). Бл кезеде натурфилософиялы кзарас басым болды. Милет, Элей, Пифагоршылдар, Софистер мектебіні алыптасуымен атар атомды кзарасты негізі аланады.

Классикалы кезе (б.д.д. 4.). Платон мен Аристотель философиялы ебектерімен ерекшеленеді.

Римдік-эллиндік кезе (б.д.д 3. соы мен б.д. 3. басы). Стоиктер, скептиктер жне эпикуршілдік мектептер басымдылы танытан кезе.

Милет мектебі - Грекиядаы е кне материалистік философиялы мектеп. Милет аласы сауданы, теізде жзуді, мдениетті ірі орталыы болды, ал бл жадайлар Фалес, Анаксимандр жне Анаксимен секілді крнекті милеттіктерді ой-рісі мен ылыми ынта-талабыны жан-жаты рістеуіне жадай жасады. Олар математика, география, астраномия салаларында ылыми жаалытар ашты.

Пифагоршылдар-б.д.д. 6-асырды 2-жартысында пайда болан философиялы аым. негізін алаан кне грек философы, математик жне астраном. Пифагорды философиялы теориясы бірттас жйе болып алыптасты. Пифагоршылдар бастапы негізді санмен табалап, осы баытта жмыс жасайды. Сан-негіз; сан-заттар шін материя; сан-йлесімді тіркестерге тн ерекшеліктермен атынастарды крінісін, араатынасын зерттей отырып, кез-келген процестерді бастауында теориялы жаынан санмен рнектелетін жекелеген пропорция, задылы бар деген орытынды жасайды. Бірліктен ондыа дейінгі санды атарды Пифагор дниені санды алуан трлілігіні тп негізі деп санаан.

Элей мектебі-б.д.д. 6-5 .. Элей аласында (отстік Италия) пайда болан философиялы мектеп. Басты кілдері - Ксенофан, Парменид, Зенон, Мелисс. Элей мектебіні негізгі мселесі-болмыс болды.

Классикалы философия – антика философиясыны екінші кезеі. Ол Сократты есімімен (б.д.д. 469-399 жж.) тыыз байланысты боландытан, «Сократтан кейінгі» немесе «классикалы кезе» деп аталады. Сократ жазбаша ебектер алдырмаан, оны философиялы кзарастары бізге Платон, Аристотельді ебектері арылы жетті. Сократ ауызша пікірталастырып, диалог арылы зіні арсыластарын арастырылып отыран мселе туралы жаа, ты білімге сендіруге тырысты. Оны аидалары: «Мен зімні тк білмейтіндігімді білемін» жне «зіді зі танып-біл». Киниктер философиясыны («Киносарг» деп аталан гимназияны атымен аталып кеткен, аудармасы – «креген ит») негізін алаушы Антисфенні (б.д.д. 444-368 жж.) пікірінше, наты мір сретін тек жеке заттар ана, ал жалпы ымдар заттарды андай зат екенін анытайтын сз ана. Антисфен зіні стазы Сократты раымшылы, ізгілік, баса туралы ілімін ілгері арай жаластырып, ткке трмайтын ндылыы жо байлы, денсаулы, т.б. сияты игіліктермен салыстыранда, раымшылы – е нды жне жалыз ана игілік деп уаыздаан. Себебі, адам зіні негізгі масаты баыта тек раымшылы арылы жетуге болады. Раымшыл болу шін ол туралы кп сзді, немесе кп білімні ажеті жо, ол – тек іс-рекет арылы ана крінеді.

Антикалы философияны шінші кезеі римдік –эллиндік кезе ( б.д.д. 3 – б.д. 6.). Платон мен Аристотельді философияа енгізген орасан зор ебектері мен жаалытарынан кейін философия айтарлытай беделге ие болып, дрежесі се бастады. Бл жадай «Эллиндік дуірді» ркендеп, гректік ойлау ерекшелігіні Жерорта теізіні барлы территориясына таралуына септігін тигізген еді. Мнымен оса, Александр Македонскийді бірнеше елді мекендерді жаулап, сол жерлерде жаа мдениетті жасауы боды.