Баылау сратары
1. андай асиеттер жктерді анытайды ?
2. андай асиеттер жк тасыан машиналарды жмысына сер етеді ?
| Таырып 4. Ктергіш-кліктік машиналарды срыпталынуы(ККМ) |
Масат:ККМ таайындауда жне бліну баыттарын негіздерін зерттеу.
Жоспар
1. ПТМ классификацияны белгілері.
2.ПТМ олдануыны негізгі таайындаулары.
Ктергіш-кліктік машиналарды ке кешені блек дербес топтара блінеді,оларды ызмет ету аймаы арылы жзеге асырылады. Ктергіш- кліктік машиналар рекет ету принципі бойынша отын-отын жне толассыз болып екі трлі рекет етеді. Отын-отын рекет машиналарына р трлі жк ктергіш крандар жне рылылар , лифтілерді ( ктергіштер ), алады клік ралдары (арбашалар, жк тиегіштер, тартыштар), аспалы рельсті жне аран жолды жне т.с.с жатызуа болады. Толассыз рекет машиналарына (сонымен атар оларды толассыз клік машиналарымен атайды ) ртрлі лгі конвейерлерді, пневматикалы жне гидравликалы клік рылылары жне оан сас жк тасыан машинаны жатызады .
Отын-отын рекет машиналары, оны аты крсеткендей, блек порциялармен жктерді отын-отын беруімен , жктерді ауыспалылыымен сипатталады, жк ктерімділікпен ескертілінгендермен машинаны .Машина аялдамасы жанында тиеу жне жк тсіру шыарылады жне тек кейде машина жруде жктен босатылады , жк орын ауыстыранда .
Отын-отын рекет машина жмыс циклы жкті басып алуа ( ктеруді ) арналан аялдамадан, жкпен озалыстан, жкті босатуа арналан аялдамалар жне кері жксіз озалыстан тзеледі, яни аялдамалармен ауыса айтан озалыстар. Айын, азіргі заман ксіпорындарыны жоары німді жмысы - нерксіптегі клікті дрыс йымшыл жне сенімді жмыс істеуші ралдарына туелді. Ксіпорында, нерксіпте жне энергетикалы салуларды рылыс аладарында, электрстанциясында, олабысшы базаларда жне ауылды шаруашылы оймаларында жне сауданы жмыс барысында р трлі жктерді лкен санын орын ауыстырады. Мысалы, машина жасайтын зауытта металды жз тонналарын алады жне цехтерге бліп орналастырады, отынны, жартылай фабрикаттарды жне кршілес ндірістерді дайын бйымдарыны жне дайын німді цехтерден жне ндіріс кетулерді апарып шыарады .
Металлургия комбинат домналы ошатарына кенні мы тонналары кн сайын келініп трады , ал ошатардан ісіктерді,коксті баса цехта апарып береді жне оймалара дайын металл,ндіріс кетулері жинайды.Кмір шахтадан , ашы деулерді карьерлеріні табылан кмірды мы тонналары кн сайын тасылады. Жылу электр станциясы электр энергияны ндіру шін кн сайын кмірді жз тонналарын немесе шымтезекті жау керек, оларды оттытара апару жне кйінді мен клді алыстату. Ксіпорындарда жктерді орын ауыстыруы клік ралдарымен жзеге асырылады.
нерксіптік клік территориялы белгімен екіге блінеді сырты жне ішкі (ішкізаводтік).Сырты клік ксіпорына отынны , жартылай фабрикаттарды , кршілес ндірістерді дайын бйымдарыны жне ндіріс аланыны негізгі материалдарыны жеткізу шін арналан - жне ксіпорынынан дайын нім тасып шыаруа арналан. Сырты клік операциялары теміржолды, су, автомобильдік жне уедегі клік ралдарымен жзеге асырылады. Мінездемеліде замандас шарттарды артынан деуші жне энергетикалы ксіпорындарды орналастыруында айнарлар жаын мада - (10-20 км) жне лкен жк аыны (5-25 млн.m жылына немесе 1250-6000 m/ч)сырты клікті артынан конвейерлер толассыз клікті - ртрлі лгі ралдары олдануа табысты бастайды. Конвейерлік клік бларды шарттарда кбірек немді, теміржолды немесе автомобильдік тріне араанда.
Ішкізаводтік клік зіні ішінде цехарасы мен ішкіцехтік жк клігін райды. Цехаралы клік ксіпорынмен тсетін жктерді таратуы шін арналан, цехтер аралы жартылай фабрикаттарды (мысалы , аралы дайындау жне деушілермен, аралы деуші жне растырылатындармен ) жне оймалармен дайын нім жне ндіріс алдытарыны ауыспалылыына арналан. Масштабпен жне ндіріс руымен е алдымен ралдарды тадауымен клік цехаралы аныталады . азіргі заманны ксіпорындарында массалы пен баралы цехаралы клік ндірісі е алдымен жк тасыан машинамен, конвейерлер, жзеге асырылады. Сондай ксіпорындарды артынан тесіп ткен клік йымы мінездемелі, жне цехаралы енгізуі цехаралы функциялар біріктіретін конвейерді - цех аралы шамадан арты жк тиеулер шыара .
Сериялы ндірісті ксіпорындарда клік цехаралы операциясы арбашалармен жне ртрлі лгі тартыштармен , ралдармен сонымен атар жергілікті теміржолдыты ( ке жне тар сорапты ) жне автомобильдік клікті ралдармен істейді. Металлургия комбинаттарында, ауыр жне энергетикалы машина жасау ксіпорындарыны цехаралы ауыр жне ірі денелі жктерді айрыша теміржолды клік ралдармен орын ауыстыруы жзеге асады . Цехіштік клік аралы цехтер ішінде жктерді тапсыруы шін арналан , ішкі оймалармен , блек айырылулар, агрегаттармен жне жмысшы орындармен ндіріс технологиялы процесімен , жктерді - бйымдарды ауыспалылы операцияаралыына арналан, яни ндіріс толассыз дісі орындауында . Бйымдарды операцияаралы клігі ндіріс толассыз дісіні йымдастырушы келеді жне технологиялы сызы жмысын амсыздандырады , цехті немесе барлы ксіпорынны айын ырата жмыс істеуін адаалап трады. Жктерді ауыспалылыы барысында, ереже бойынша, барлы ажетті технологиялы операциялар орындалады ( бояу , кептіру , растыру , байауды , жне т.с.с).азіргі заманы ксіпорындарында цехіштік клікті операциясы айырыша ртрлі лгі конвейерлермен жзеге асырылады жне тек ана баса сериялы ндіріс ксіпорындарында кішкене жк аындарымен арбашалар мен жк ктергіш крандары олданылады.
Технологиялы агрегаттарды зара байланысан кешендері жне зімен замандас автоматты сызытар жне автоматтандырылан ксіпорындарында ндіріс операцияны орындалады. Бір агрегаттан екінші агрегата бйым дайындауларыны туі автоматты циклда, деттегі немесе мамандырылан ковейерді кмегімен жзеге асады.
Сйтіп, клікте машиналар келесі бірнеше маызды функциялар орындайды:
Бір орыннан екінші орына жк тасушы, транспортты машиналар;
машиналар- мжбрлік ыра ндіріс йымдастырушылары, технологиялы процеспен жктерді - бйымдарды орын ауыстыруы;
Автоматтандырылан ндірісте олдан-ола берілетін жне бліп тратын рылылар;
Машиналар - жинатаыштар ( еті тірі оймалар ) жне жктерді - бйымдарды лестірушілері .
Замандас ксіпорында жк тасыан машиналарды келесі негізгі функциялары белгілеуге болады. Толассыз рекеттердегі жк тасыан машинаны - конвейерлер, комплексті механикаландыру негізгі ралдарымен бола жне транспортты жне жк тиеу-тсіретін жмыстарды автоматтандыруыны жне технологиялы процестерді ,олданылуы :
1. Жоары німді транспортты машиналар, жктерді бір пунктіден баса учаскелерде тапсырушы ызметінде;
|