Жаанданып келе жатан іскерлік ортада сіз кластаы жне кластан тыс студент ретінде тиімді менеджер болу шін не істер едііз?

Менеджер деген сзді зі бізге аылшын тілінен келген: бір нрсені реттеу, бір нрсені мегеру, басшылы ету деген сз. Мселен, тек ылыми ізденістермен шылданатын зерттеуші менеджер емес. Алайда, егер ол зерттеуді йымдастыруа атысатын болса, онда ол рине, менеджер. йымдастыру тиімді болу шін менеджерді тлалы асиеттері биік дегейде болуы ажет. Менеджер тек ана ндіріс емес, сонымен атар йымны, ндіріс пен ксіпорынны ндылытарын, дстрлерін, нормаларын басарады. Мені ойымша, егер бір басшы е бірінші ндылыа – байлыты ойса, онда жмысшыларды демалыс блмелеріне аражаты жетпейді, ал екінші бір басшы е биік ндылы – адамгершілік деп ойласа, онда жалаыны ктереді. Менеджер рашан діл, таза болуы тиіс. Менеджерге ажетті асиеттер: жеке басыны баалы асиеттері: 1) білімділік 2) зіне сенімділік 3) ойлау абілеті 4) адамдарды басару абілеті 5) батылдылы 6) кріктілік жне зін мегере білу; жеке зіні айын жоспарлары; жеке басын немі жетілдіріп отыру; проблемаларды шешуге дадылану; нертапышты жне инновацияа абілеттілік; маайындаы адамдара ерекше ыпал ете білетін абілет; азіргі басару діс-тсілдерін білу; басшылы ету абілетін игеру; ол астындаы адамдарды баулып, жетілдіре білу асиеттері.

Менеджер адамдара немі амор болу керек. Маызды емес адамдар, маызды емес мезеттер болмайды. Адам-бл зор лем. Алайда, бизнесті бзатын адамдармен айналысу керек.

Менеджерге масаттарды сезіну- ісіні аншалыты маызды екенін, з міріні стратегиясына жмысы алай енетінін білуіне кмектеседі. Бл оны мотивациясын ,шешімдерді негізін райды;

Мені ойымша тиімді менеджер болу шін:

· зін-зі жетілдіруге, зін-зі амтамасыз етуге, йымдастыруа тырысу керек. р менеджер траты з суін, дамуын зі олдап отыруы ажет.

· Масаттара жетудегі табандылы шешімділігі,бастамашылы асиеті ажет. Менеджер з жмысында олдаумен ана кездеспейді,жеуге ажетті арама-айшылытармен кездеседі;

· Тиімді ойлау стратеясына ие болу. Екінші кезектегіні алып тастап, маыздысын шыаруа басты кіл блуге абілеттілік;

· Уаытты олдану,ебекті йымдастыру дегейіні крсеткіші;

· жымда билейтін адамгершілік дегейіне арасты адамгершілік асиеттері,соны ішінде: іс пен сзді бірттастыы,басалара да,зіне де талап ою,ызметшілерге аморлы;

· тиімді жмысшы топтарын алыптастыру жне дамыту абілеті

· Менеджерге кінратсыз физикалы,техникалы жетекшілікті амтамасыз ету абілеттері ажет.

 

Азіргі менеджмент дебиеттерінде ттынушылар сырты ортаны е маызды элементтері ретінде жиі арастырылады.Осымен келісесізбе?

Бсеке жадайында тиімділік –фирманы міршедігіні басты шарты.Фирманы табыстылыпен,жетістікпен амтамасыз ететін тиімді менеджмент адамны бейімділігін талап етеді: сырты орта блігінде ттынушыны,ал ішкі орта блігінде ызметшіні. Сырты сер ету факторлары — йым згерте алмайтын жадайлар, алайда олара р уаытта зор мн беру ажет, оан ттынушылар жатады. Ттынушы– андайда болсын тауарларды (німді, бйымды, крсетілетін ызметті) ттынатын (сатып алатын) тла немесе фирма (йым); сондай-а жеке басты трмысты мтаждары шін тауарларды (орындалатын жмыстарды, крсетілетін ызметтерді) аыры пайдаланушы, сатып алушы, олара тапсырыс беруші не оларды сатып алуа немесе олара тапсырыс беруге ниет білдіруші. Ттынушы кбінесе тауарды баасына, пайдалылыына, олайлылыына, сапасы мен демілігіне баса назар аударады.

 

 

Білікті кадрларды дайындауа білім сапасын ктеруге сабатан алуды ысартуа ммкіндік беретін алдын-ала , аымды жне орытынды баылау шараларын сыныыз.

ОУ МЕН ТЖІРИБЕ АТАР ЖРУІ ТИІС сонда ана білікті кадр дайындауа жол ашылады. ылым, білім, жмыс мселесі те дрежеде болуы тиіс. Кп жадайда бізді жастарымыза тжірибе жетіспей жататыны жасырын емес. ндіріс орнындаы жмыса араласа бастааннан кейін ана з мамандыыны ыр-сырын игере бастайды. Тек кітаптаы білімді ана беріп оймай, наыз ебек адамын дайындау керек екендігін естен шыармау керек. Таылымдамадан дрыс тпеген адамнан болашата білікті маман шыпайды. Сонымен атар, білім сапасын арттыруды бір шарасы инженер-педагог кадрлары мен ндірістік оыту шеберлеріні біліктілігін арттыру, ндіріс жадайында таылымдамадан ткізу болып табылады. азастан экономикасыны арыштап дамуы шін трлі баыттаы бадарламалар ола алынуда. Оларды толы жзеге асып, ел игілігіне айналуы шін білікті де білімді мамандар ажет. азастандытарды жмыспен амту дегейін жоарылату жоары білім беру жйесіндегі жаашылдысыз іске аспайтыны белгілі. Сондытан, лемдік дегейдегі техника мен технологияларды тілін толы тсіну шін аылшын тілін жетік білу маызды.

Жмысты баалап, сапасын ктеру масатымен студенттер, ата-аналар, тлектер, оытушылар мен ызметкерлер арасында сауалдама жргізілуі тиіс. Педагогикалы рамны ксіби шеберлігін шыдау шаралары магистратура, докторантура, курстарда жзеге асырылып отыруы ажет. рбір ЖОО жмыс берушілермен тыыз арым-атынас орнату ажет. Олара мамандарды даярлауа ойылатын талаптарды ана жктеу жеткіліксіз. Оу дерісіне тікелей атысуын амтамасыз ете отырып, болаша маманны ертегі тадырына деген жауапкершілік сезімін алыптастыру керек. Бгінде оу-дістемелік базаны кредиттік технологиясыз кзге елестетуді зі иын. Университетті барлы апаратты ресурстары корпоративті клиенттерге электронды ызмет сынуа жмылдырылан. Оу рдісіне оытуды интерактивті технологиясын енгізу, оны ішінде, бейнеконтентпен ашытытан оыту технологиясын олдану, инженерлік-техникалы мамандытар бойынша материалды-техникалы базаны ныайту, электронды оу залдарыны санын кбейту, ылыми-зерттеулерді йымдастыруды кеінен жаластыру керек.

Сізге белгілі жергілікті фирма шін ысаша миссиясы туралы мліметті жазыыз.Шаын йыма аны растырылан миссия туралы млімет андай пайда келуі ммкін?

Миссия дегеніміз йымны жалпы масаты жне сол йымны пайда болу себебін анытайды жне ксіпорынны болашата андай болу керек екенін кру дегенді білдіреді. Миссия оама баытталандытан коммерциялы масатты кздемей леуметтік сипатта растырылады.

« Green» супермаркетіні миссиясы- сапалы німдермен халыты амтамасыз ететін лемдегі е ірі супермаркеттерді бірі болып, мына ммкіндіктеді жзеге асыру:

Ттынушылара: ттынушыларды ке шоырыны ажеттілігін сапалы тауарлармен (ктерме, блшек) анааттандыру.

Акционерлерге: табыс табу шін супермаркетті бірлесіп жне аржылы басаруды тиімді механизмін ру.

ызметкерлерге: наты ойылан міндеттер арылы ызметкерлерді жмыс тиімділігін арттыру.

Супермаркет «Сауынды сиыр» баспалдаында тр. Бл дегеніміз супермаркет тауарларын халы кп ттынады, біра бсекелестерге з тауарларын ызытыру иына тседі.

Егер менеджер йым миссиясын білмесе, олар стратегиялы баламаны дрыс тадай алмайды. Миссия йымны бкіл сипаттамаларын дрыс береді жне р трлі йымды дрежелерде масаттар мен стратегияларды баытын анытацды. Жалпы миисия негізінде йымны масаттары аныталады. Кптеген басшылар з йымыны миссиясын тадауа оны алыптастыруа кп мн бермейді.Оларды ойынша,рбір йымны миссиясы-пайда табу.Ол негізінде ате тсінік.Себебі пайда табуды кздеу-ол йымны ішкі мселесі болып келеді.йым пайда алып отыруы шін зі ызмет ететін ортасын баылап отыруы ажет.Пайда табу миссиясын тадайтын йым дрыс шешім абылдамай,йымны тиімділігін тмендетуі ммкін.р трлі клиенттермен жмыс жасайтын ком/ емес йымдар шін сйкес миссия тадау иына тседі.Барлы иыншылытара арамастан кез келген йым рбір клиентіне тиімді болатындай етіп сйкестендіріп белгілі бір миссияны тадауы ажет.

 

Сізді университетііз баса жоары оу орындарына араанда абитуриенттерді тымдыра тарту шін андай стратегиялы жоспарларды жасау керек?Осы жоспарлар мектепті жоспарымен андац байланыста болу керек?

л-Фараби атындаы аза лтты университеті – бгінгі тада азастандаы ірі білім жне ылым орталыы. Еліміздегі ылыми, саяси, мдени жне экономикалы элитаа жататын ауымны басым кпшілігі – осы университет тлектері. Біз азУ-ды жоары ылыми ататара, мемлекеттік сыйлытар мен марапаттаулара ие, жаа технологиялар енгізуші крнекті мамандар катарын матаныш етіп айта аламыз. Олар - ірі ылыми жаалытарды авторлары, бірегей технологияларды зірлеушілер. Бгінгі тада университет зіні міндетін оу орны ретінде білім беру ана емес, ылымны жетістіктеріне сйеніп жаа білім орын алыптастыруда деп біледі. Осы трыда оытушылар ана емес, студент, магистрант, докторанттарды кпшілігі ылыми ісзеніс жолына ден оюда. Шын мнінде азУ бгін инновациялы типтегі зерттеу университеті болып табылады. азір магистранттар мен докторанттарды жмыстарына бір-бірден отанды жне шетелдік ылым жетекшілік жасайтын тжірибені кеінен игерілуде. Бл алдыны атарлы ылыми жне дістемелік жетістіктерді тымды мегеруге ммкіндік береді. Білім беруді он бадарламасын аккредитациядан ткізу аяталып алды жне оларды ауымдылыы университетімізді осы аталан крсеткіш бойынша сенімді кшбасшы болуын амтамасыз етеді. азУ-ды дипломдарыны лемде танылуына кепілдік береді. л-Фараби атындаы КазУ-ды халыаралы крсеткіштер дегейіне ктеріле беретініне жне деттегідей лемдік ауымдастыа Р жоары білім беру ісіні бетке стар айнасы бола алатындыына кепіл.

Мен сынатын стратегиялы жоспарлар: Ішкі ебек нарыыны талаптарына сйкес келетін жоары білікті мамандар даярлау; ылыми зерттеулерді жоары дегейін амтамасыз ету; Университетте ажетті леуметтік-трмысты жадайлар жасау.

Азіргі йымдардаы жоспарлауды жне 25 жыл брыны жоспарлауды салыстырып баалаыз?азіргі лемде барлыы тез арада згеріп жатанда жне де дадарыстар р йымны ажыраусыз блігі боланда жоспарлауды мні се ме лде тмендей ме?Неге?

Жоспарлау – атарылатын іске баытталан, апаратты саналы трде талдау процесі. Жоспарлауды ажеттігі келесідей себептерден туындайды:

Біріншіден, экономиканы су арынымен атар ТР, жаа технологиялар дамып келе жатыр. нім арттыруды инновациялы, тымды тсілдері, ебек кшіні техникамен алмастырылуы арынды сіп келе жатандытан, нтижесін жоспарлау мен болжау ажет. Екіншіден, жоспарлау мен болжау экономиканы реттеу шін мемлекет тарапынан жиі олданылады. Экономикалы циклді реттеп отыру шін ажетті. Халыты лсіз топтарыны ажеттіліктерін амтамасыз ету шін де мемлекетке тиімді. шіншіден, нарыта кез-келген фирма зіні саласына арамастан, белгілі бір нтежиеге жету шін, жмыса кіріспес брын ала ойан масаттары мен жоспарын, ксіпкерлік стратегияын жасауа міндетті. Дрыс баыт-бадар тадау арылы ана экономиканы ажетті трде дамуына болады.

тпелі кезеде экономиканы тратандыру басару нерін кптеп ажет ететін мселе болып табылады. Республика экономикасын басаруда ерекше орынды экономиканы орнына келтіру, тратандыру жне жасарту шаралары басты орын алды. Тоыраудан шыу дадарыса арсы шаралар бадарламасы кмегімен жзеге асырылады. Республиканы экономикасын тратандыру масатымен кімет 1990 жылы аза КСР Жоары Кеесіні жарлыымен бекітілген арнайы бадарлама жасаан.осы бадарламаа сйкес тратандыру шараларыны бірі- мемл бюджет тапшылыын шектеу. тпелі кезеде: нарыты атынаса туді негізгі стратегиялы баыттары; дадарыса арсы реформалар

1997 жылы Р Президентіні бастамасымен «азастан-2030» атты за уаыта арналан стратегиялы даму жоспары жасалып, басылып шыарылды. Бл жоспарда туелсіз азастанны лемдік экономикада дамуы, экономикалы-леуметтік жадайды ктеруге баытталан шаралар жоспары, лтаралы татулы, табии ресурстарды тиімді игеру, Орта-Азиялы барыс болу мселелері арастырылан. 2030 бадарламасындаы 7 басым баыт: 1. лтты ауіпсіздік,2. Ішкі саяси тратылы, 3. Экономикалы су, 4. азастан азаматтарыны денсаулыын, білім алуын, леуметтік жадайын жоарылату, 5. Энергетикалы жне табии ресурстарды тиімді пайдалану, 6. Клік жне байланыс инфраструктурасын дамыту 7. Жеморлы пен ылмыса арсы мыты мемлкет ру.

Р 2020 жыла дейінгі стратегиялы даму жоспары- бл республиканы басару жйесінде екінші страт жоспар. 5 баыт арастырылады: 1. Дадарыстан кейінгі дамуа дайынды; 2. Экономиканы ртараптандыруды жетілдіру; 3. Болашаа салынан инвестицияялар; 4. Халыты леуметтік орау; 5. лтаралы келісім, ауіпсіздік, халыаралы тратылыты амт ету.

Компанияны менеджерлер командасы су стратегиясын немесе тратану стратегиясын алыптастыру ажет екенін алай тадайды? андай факторларды ескеру ажет? андай мліметтерді жинау ажет?

су стратегиясы.су стратегиясы жыл сайыны ыса мерзімді жне за мерзімді масаттарды дегейін ткен жылдаы крсеткіштерді дегейінен елеулі асыру арылы жзеге асырылады. Бл стратегия жиі тадап алынатын екінші балама болып табылады. Ол технологиясын жылдам згертіп отыратын динамикалы дамитын салаларда олданылады.. су ішкі жне сырты болуы ммкін. Ішкі су тауар ассортиметі клемі суін білдірсе, сырты су байланысты салаларда вертикальді жне горизонталды су формаларында болады. су конгломерата келуі ммкін. Кні бгін альянсты бірлестіктер, жту сияты бірігулер кптеп кездесуде. Басшылар олда бар стратегиялы альтернативаларды арастыраннан со, наты стратегияны тадауды арастырады. Соы шешім бкіл йыма тере сер етеді.

Мысалы, сіз шыындарды азайтуа баытталан жаа стратегияны жзеге асыруа таайындалан орта дегейдегі менеджерсіз. Біра сізге баыныштылар сенімсіздікпен, арсылыпен, ал кейде жаугершілікпен арайды. Осы жадайды сіз немесе сізді компанияыз андай жолмен тзетер едііз? Сіз андай баытта жмыс бастар едііз?

Сенімсіздік жне арсылы арайтын болса онда оны билігі лсіз болар еді. Ол шін алдымен басару стилін згертер едім.Бізге белгілі басаруды тиімді стилі демократты стильді стану ажет.Бл стилде мселен кпшілігі жымдар талыланып сонда шешіледі. Бйрыта осындай талылаудан кейін беріледі. Демократ басшы жымдаы мселелер туралы алда тран иындытар туралы арамаындаылара немі хабарлап отырады, ал з атынан хабарлаан сын ескертпелерді дрыс абылдайды, баыныштылармен дрыс арым-атынас жасауа тырысады, ол ешашан баынышьылара стемдігін крсетпейді, ол жымны басшысы емес, соны бір мшесі ретінде рекет етеді.Яни осы стиль арылы басшы мен баынышты арасындаы коммуникация жасарып, компания масатына жетуге алып барады.

Сізді университетіізге жадайлы талдауды жасатыыз (swot-талдау). алай ойлайсыз университетті басшылыы з стратегиясын жасарда сізді ойыыздаы факторларды арастырды ма?

SWOT-ТАЛДАУ- йымны мыты жне лсіз жатарын, ммкіндіктері мен ауіп-атерлерін анытауа ммкіндік береді. л- Фараби атындаы азУ-а талдау жасау:

S (Strenght) - мыты жатары (потенциалды-олайлы ішкі факторлар)

- оу рдісіні негізгі саясатын анытайтын жне реттейтін ішкі нормативтік жаттарды болуы;

- жастарды ызытыратын заманауи мамандытарды болуы;

-контингентті алыптастыруды масата баытталан саясатыны жргізілуі, университетте шетелдік студенттерді абылданып, білім алуы;

- 1курса абылданатынталапкерлер саныны жыл сайын артуы;

- оу ызметін апаратты жне техникалы амту жйесіні енгізілуі;

- электронды оу ралдарыны рылуы;

- университетті білім беру порталыны болуы;

- оу, дістемелік, материалды жне аржылы базаны болуы;

-компьютерлік техникамен жне оытуды зге де техникалы ралдарымен жабдыталан арнайы аудиториялар бар;

- білім беруді жеке интернет порталы жмыс жасайды, компьютерлік жне желілік инфрарылым дамыан;

- 3 кредитті жйе енгізілген

- университетте жан-жаты оры бар заманауи кітапхана жмыс істейді

-университетте студенттерді олдау ызметі жйесіні болуы: студенттер шін леуметтік жадайларды жасалуы, шкіртаы тлеу, леуметтік мтаж студенттер шін жеілдіктер,Мемлекеттік бадарлама бойынша жеілдіктерді пайдалану ммкіндіктері;

- білім алушыларды оудан тыс ызмет трлерін аржылы амтамасыз ету;

- салауатты мір салтын жргізуге ммкіндік беретін, азіргі талаптара сай спорт базасыны рылуы;

-бос уаытты заман талабына сай ткізу, мдени орталытарыны болуы

- трбие жмысы концепциясыны болуы;

- университетті БА болуы

-жмыс берушілерді наты талаптарына сай студенттер іскерлігіні практикалы дадыларын алыптастыру;

- университетті ылыми инфрарылымын немі жетілдіру жне ізденушілерге материалды олдау крсету арылы ПО мен білім алушыларды ылыми-зерттеу жмыстарына тарту;

- алыс жне жаын шетелдік елдермен студенттер алмасу тжірибесіні болуы

W(weakness) – лсіз жатары (потенциалды олайсыз ішкі факторлар): - бітірушілерді жмыса орналастыру жне мансап ызметіні болмауы; - жатаханадаы орын тапшылыы;

O(opportunity) – олайлы ммкіндіктер (потенциалды-жаымды сырты факторлар): -кадрлар даярлау бойынша мамандытар тізіміні лаюы; - жмыс берушілерді наты талаптарына сай студенттер іскерлігіні практикалы дадыларын алыптастыру; - білім беру бадарламаларын халыаралы аккредитациядан ткізілуі; -заманауи білім технологияларына сас, жаа білім бадарламаларыны болуы; - айматаы жоары білімге деген сраныс; - білім алушыларды ксіби дайындыын йымдастыру мселелерін шешудегі университетті аморлы Кеесі роліні артуы – студенттерді ксіби іс-тжірибесін Атау аласы мен Маыстау облысы мекемелерінде йымдастыру, бітірушілерді жмыса орналастыруа олдау крсету;-материалды-техникалы ммкіндіктерді кееюі, мамандар даярлау шін нерлым тиімді жадайларды жасалуы (жоары оу орныны ылыми, кімшілік, спортты жне мдени инфрарылымы)

T(treat) – ауіп-атерлер (потенциалды жаымсыз сырты факторлар): - Р-да жоары оу орнынан кейінгі білім беру стратегиясыны тбегейлі згеруі; - ылыми ызметке кері серін тигізетін дадарысты жадайлар; - ызметкерлерді шыармашылыы мен ылыми-зерттеу жмысыны аржылы баалану сйкессіздігі; - мемлекеттік тілдегі бадарламаларды, оу дебиетіні, кітаптар кешеніні жеткіліксіздігі; - жмыс нарыында сас мамандытар бойынша бсекелестікті кшеюі.

Сізге танымал стрестік жадайларды баяндаыз. Оларды себептері андай? Сізді ойыызша кшбасшыа ажет бірнеше мінез сипаттарын атаыз. Олар ржадайда бірдей нды ма?

Адам аша ууды соында жріп, зіне, денсаулыы, отбасы, достарына уаыт блмейтін болады. Міне, сонда ксіби стресс туындайды. Егер де адам бл стрессті кері салдарын жее алмаса, онда стресс адамды ішкі жаынан блдіре бастайды, бл ауруа тіпті кейде лімге де жеткізуі ммкін. Сондытан да, бізді уаытта стрессті алай бастан кешіруге болады, оны кері серіне шалынбауа йрену ажет.

Стрессті жаымсыз ыпалын жеу шін, алдымен стресті не екенін білу керек, стрессті трлерін, бізді стресске реакциямызды, ксіби стрессті не екенін, оны айнар кздері, онымен кресу жолдарын білу керек.

Кшбасшыа ажетті асиеттер: жеке басыны баалы асиеттері: 1) білімділік 2) зіне сенімділік 3) ойлау абілеті 4) адамдарды басару абілеті 5) батылдылы 6) кріктілік жне зін мегере білу; жеке зіні айын жоспарлары; жеке басын немі жетілдіріп отыру; проблемаларды шешуге дадылану; нертапышты жне инновацияа абілеттілік; маайындаы адамдара ерекше ыпал ете білетін абілет; азіргі басару діс-тсілдерін білу; басшылы ету абілетін игеру; ол астындаы адамдарды баулып, жетілдіре білу асиеттері.

 

 

Студенттік йымны кшбасшы болуа ол жеткізуге ммкіндік беретін билік кздерін атаыз. андай билік кздеріне оны олы жетпейді?

Кшбасшылы – бл жеке адамдар мен топа, оларды кш жігерін йымны дамуына жіберу арылы, ыпал ете алу м+мкіндігі. Кшбасшыны ызмет орнына ресми трде ешкім сынбайды, ол басшылы позицияны топты ашы нмесе жабы келісіммен атарады; топ абылдаан нормалар мен нды баыт-бадарламалар жйесі кшбасшыны олдауымен жзеге асырылады; топ міріндегі арнайы, алайда біршама мнді жадайларда кшбасшы тиісті роль атарады. Топ кшбасшысыны роліндегі адамны жеке басында біршама сапалы ерекшеліктер, атап айтанда, инициативалыы мен белсенділігі бірщама жоары, йымдастыру ызметінде тжірибесі мен дадысы бар, топ ісіне мдделі адамдара йір, рі зіні мінез-лымен лгі неге крсете білетін, топта едуір беделді болуы тиіс.

Билік– басаларды мінез– лына сер ету ммкіндігі. Басаруда билік болмаса, йымны жмысы ала баспайды, тртіп нашарлайды.Билікті бес негізгі трі бар:1)Мжбр етуге негізделген билік: орындаушы ыпал етушіні рекеттерінен жасанады, аса лкен ажеттіліктерді анааттандырмай тастау ммкін деп ойлайды. Бл стильді кемшілігі сол, баыныштылар тарапынан болатын инициатива рістемейді, тек басшы пікірі ана стемдік ететіндіктен маызды факторларды барлыы бірдей ескерілмеуі ммкін. Соны салдарынан наразылы тууы ытимал.

2) Марапаттауа негізделген билік: орындаушы ыпал етушіден з ебегіні жемісі шін жасы сыйлы аламын деп сенеді, одан жасылы ктеді; 3) Сараптау билігі: орындаушы ыпал етушіні белгілі бір ажеттілікті анааттандыруына ммкіндік беретін білімі бар деп сенеді; 4) Эталонды билік ( лгі билігі):орындаушы шін ыпалды сипаты мен асиеттері те жаымды, сондытан ол ыпал етушіге ксаысы келеді; 5) Зады билік: орындаушы ыпал етушіні бйры беруге ыы бар, ал оны орындау зіні парызы екендігіне сенеді.Орындаушы баынан кезде ана ажеттіліктер анааттандырылатынын тсінеді де дстр бойынша ыпал етушіге баынады. Сондытан зады билікті кбінесе дстрлі билік деп те атайды.

Мені ойымша, кшбасшы мжбрлеу билігін олданбау ажет.

Студенттік кшбасшылар з жмыс тиімділігін арттыру шін толы билікке иелену ажет пе, лде зіні кілеттіліктерді бір блігін баса студенттерге делегирлеу ажет пе?

Басшылыты кілеттілік дегейлеріні арасындаы арым-атынасты орнатуа кмктесетін рал делегирлеу деп аталады. Делегирлеузіне абылдайтын тлаа міндеттер мен кілеттіктерді беру. Ол йымдастыруды барлы масаттарына жету шін орындалуа тиісті ызметкерлер арасындаы міндетті басшылыты кмегімен бетін рал болып табылады.

Басшылыты кілеттілік дегейлеріні арасындаы арым-атынасты орнатуа кмктесетін рал делегирлеу деп аталады. Адамды басшыа айналдыратын акт делегирлеу болып табылады. Жауапкершілік берілген міндеттерді орындауа жне оларды анааттанарлы шешілуіне жауап беру міндеттемесін алдыруды білдіреді.

 

Биік мртебелі басшыларды бірі- менеджерлер лкен клемдегі жеілдіктерге жне кепілді жоары зейнетаыа байланысты здерін тым ауіпсіз сезінеді- деп айтады. зіні баыныштыларына оларды алан туекелдеріне сйкес тлейді, ал кптеген жеілдіктерді алып тастады. Осы кзарас менеджерлерді ынталандыра ма? Неге?

«Американды» немесе «нарыты» діс кезінде адам ресурстарын басару ралдары негізінен сырты ебек нарыына, экономика жадайына, наты тауар сранысына жне т.б. баытталан.

Бл тсіл жмыс кшіні молдыы мен жмыссыздыты шарытауынан сраныса араанда кп болуына байланысты ксіпкерлерді ажет жмыс кшін оай тауып алуына ммкіндік туды, ал кімет леуметтік амту бадарламасын жасу арылы жмыстан шыандар шін жеілдік жасай отырып, леуметтік шиеленісушілікті лсіретіп отырады.

Басшы зіні кпшілік уаытын мліметтер алу жне шешім абылдау шін біреулермен байланысуа, арым – атынас орнатуа арнайды. Басаруды жоспарлау, йымдастыру, мотивация жне басару ызметтерін орындау да арым – атынас орнатуа байланысты. Коммуникация – басшылы етуді байланыстырушы процесі болып саналады.

Менеджерлер з жмысын ойдаыдай орындау шін тиімді арым – атынас орнату ажет.

Шет ел зерттеушілеріні пікірінше тиімсіз арым –атынас проблемаларды туындауыны басты себептеріні бірі. Тиімді жмыс істейтін басшылар –блар тиімді арым – атынас орната білетіндер. йым ішіндеде, одан тысары жерде де тиімді арым – атынас йым аралытары шін де, сырты орта шінде аса ажетті, сол масатта олар трлі амалдарды пайдаланады.

Олар ттынушылар мен жарнама арылы жне басадай жодармен байланысады. оамды йымдар мен арым атынас орнатуда жергілікті йымдар мен, жалпы лтты несмесе халы аралы дегейде байланыс жасауа ерекше кіл бледі. йым мемлекеттік реттеу тртібіне баынуына тура келеді, Сол себептен де есеп беріп, онда аржы жне маркетинг туралы млімет береді, сондай – а зіні орналасуы, ммкіндіктері, жеілдіктер т.б. туралы деректер келтіріледі. йымны сырты ортадаы оиалар мен факторлара атысуыны баса да толып жатан дістері бар.

Басшы мен баыныштылар коммуникация компоненттері болып саналады. Олар блімшелердегі міндеттерді анытау шін млімметтер алмасады, жмысты тиімді орындау проблемаларын талылайды.

Басшы мен жмысшы топтарыны арасындаы коммуникация, басшы мен баыныштылар арасындаы осымша млімет алу болып саналады, рі басшыа топты іс рекетіні тиімділігін арттыруа ыпал етеді.

 

1.Басаруды ажеттілігі

2.Менеджер мен ксіпкерді айырмашылыы

3.Басаруды негізгі 3 кезеін анытаыз

4.ылыми басару мектебіні басару ылымына осан лесі

5.Басаруды кімшілік мектебіні негізгі тжырымдамалары

6.Адамды атынастар мектебі мен мінез-лы мектебіні менеджмент дамуындаы рлі

7.Санды тсілді басару ылымына осан лесі

8.йымны ішкі ортасыны факторлары

9.йыма тікелей сер ететін сырты орта факторларын анытаыз

10.йыма жанама сер ететін сырты орта факторларын анытаыз

11.йымдаы коммуникация процесіні мні

12.Мотивайияны мазмндылы жне процессуалды теорияларыны айырмашылыы

13.Делегирлеу кілеттілік жауапкершілік тсініктері

14.Ебек блінісі мен рылымыны байланысы

15.йымны масаты мен миссиясы

16.Мотивацияны кту жне ділеттілік теорияларыны тжірибеде олданылуы

17.Портер Лоулерді 5крсеткіштеріні:жмсалан кш,абылдау,алынан нтиже,сый-аы,анааттану дрежесі арасындаы байланысты сипаттаыз.

18.Ішкі сырты сыйаыны айырмашылыы

19.Мослоуды мотивациялы теориясыны Мак Клелланд пен Герцбергты теорияларымен алыстырыыз.

20.Баылау рдісіні кезедері

21.Ресми жне бейресми йымдар

22.Ресми йым-командалы жне жмыс топтары комитеттер

23.Бейресми йымдарды артышылытары мен кемшіліктері

24.Лидерлік билік ыпал ету

25.Лидерлікті тлалы теориясы немесе лы адамдар теориясы

26.Мак Грегорды Х У теориясы бойынша басшыларды айырмашылыы

27.Лайкертті 4 лидерлік стилі

28.йымдаы келіспеушіліктер

29.Келіспеушіліктерді пайда болу себептері

30.Сендіру арылы ыпал етуді кшті жне лсіз жатары

 

31. йымдарда жаа технологиялар белсенді енгізіліп жатыр.

32. Жаанданып келе жатан іскерлік ортада сіз кластаы жне кластан тыс студент ретінде тиімді менеджер болу шін не істер едііз?

33. азіргі менеджмент дебиеттерінде ттынушылар сырты ортаны е маызды элементтері ретінде жиі арастырылады.Осымен келісесізбе?

34. Білікті кадрларды дайындауа білім сапасын ктеруге сабатан алуды ысартуа ммкіндік беретін алдын-ала ,

35. Сізге белгілі жергілікті фирма шін ысаша миссиясы туралы мліметті жазыыз.

36. Сізді университетііз баса жоары оу орындарына араанда абитуриенттерді тымдыра тарту шін андай стратегиялы жоспарларды жасау керек?

37. азіргі йымдардаы жоспарлауды жне 25 жыл брыны жоспарлауды салыстырып баалаыз?

38. з алдыыза те жоары ойан масатыызды крсетінііз?Осы масата жету мнін алай анытайсыз?

39. Компанияны менеджерлер командасы су стратегиясын немесе тратану стратегиясын алыптастыру ажет екенін алай тадайды?

40. Мысалы, сіз шыындарды азайтуа баытталан жаа стратегияны жзеге асыруа таайындалан орта дегейдегі менеджерсіз.

41. Сізді университетіізге жадайлы талдауды жасатыыз (swot-талдау).

42. сізге танымал стрестік жадайларды баяндаыз. Оларды себептері андай?

43. Студенттік йымны кшбасшы болуа ол жеткізуге ммкіндік беретін билік кздерін атаыз.

44. студенттік кшбасшылар з жмыс тиімділігін арттыру шін толы билікке иелену ажет пе,

45. Биік мртебелі басшыларды бірі- менеджерлер лкен клемдегі жеілдіктерге жне кепілді жоары зейнетаыа байланысты здерін тым ауіпсіз сезінеді- деп айтады.