Баылау сратары

1. Тасымалдаыш машиналарды андай артышылытары бар?

2. Кеістіктегі крделі жолды машиналар андай болып келеді?

3. Тасымалдаыш машиналарды андай негізгі крсеткіштерін есептейді?

 

Таырып 8. Тасымалдаыш машиналарды жмысыны негізгі крсеткіштері.

Масаты: Студенттерді есептеуді жалпы дістемесіне жне тасымалдаыш машиналарды крсеткіштерін баылауды йрету.

Жоспар

1. здіксіз тасымалдаыш машиналарды німділігі

2. Тасымалдаыш машиналарыны берілісіні уатын есептеу.

 

Тасымалдаыш машиналарды есептеу кезінде формулаларды кейбір блігіні орта ерекшеліктері бар, яни барлы немесе бірнеше трлі машиналарды жеке крсеткіштерін есептеуге бір формула олданылуы ммкін.

Орта есептеулерге німділікті анытау, жмыс бліктеріні озалысына кедергі, шынжырды динамикалы кші, тасымалдаышты тарту блігі, беріліс ті уаттылыы жатады.

Эрбір жадайда техникалы рылыны жмыс жадайы мен ерекшеліктері ескеріледі.

здіксіз тасымалдаыш машиналарыны німділігі кг/с жкті сызыты тыыздыын g_г, кг\м тасымалдау жылдамдыына v, м\ с кбейтуге те болады:

Q_m= g_г v

Клдене имасы А, м² жне йілген тыыздыы _н, кг/м³ болатын сусыма жк біралыпты тасынмен озалып келе жатанда, німділік

Q_m= _н А v

Клемді німділік м³/с, клемі V, м³ жкті 1км ашытыа озалтанда, ортасында

Q_V = .

Бл жерде - секундына озалатын шміштер саны.Бл формуланы о жаын _н кбейткенде

Q_m= _н .

німділік кг/с бірлік заттарды, массасы m тасымалдаанда ортасында l_k ашытыа

Q_m=m .

Бл німділікті жтер санымен анытау шін, бірлік/с, мына атынасты пайдалануа болады

 

 

10 сурет. уаттылыты анытайтын слба жне тасымалдаышты клбеу брышынан кедергі коэффициентіні туелді графигі.

 

Q_z = , t_м= - бір жкті тиеу уаыты,с

Соы екі тедікті бірге шешіп, Q_z жне m арылы белгіленген німділікті, кг/ с аламыз

Q_m= Q_zm

Негізінде німділік тасымалдамалдаышты жмыс жадайына жне жк тиеуді біркелкі еместігіне байланысты біршама аз болады.

Беріліс уатын жне тасмалдаышты озалысыны кдергі коэффициентін есептеу мынадай. Жалпы жадайда жк кеістіктегі траектория бойынша тасымалданады.

рбір здіксіз тасымалдаыш машиналарыны беріліс энергиясы кедергіні жеуге жмсалады:

Жкті клдене озалтуа; жкті ктеруге жне бдан туындайтын осымша кедергілерден; тасымалдаышты озалатын блігіні озалуы (бос жріс); тасымалдаыш жмысы кезіндегі кедергі.

Тасымалдауды орта жадайын жкті А нктесінен Б нктесіне озалтанынан арастырамыз. Бойынша озалтумен немесе АБ клденеі мен БВ тігімен, тасымалдаышты рылымына ааастан уатты анытауды теориялы негіздері мен кедергі коэффициенті орта.

Жкті клдене озау уаты.

Р_г=gq_гL_гvk_г,

Бнда q_гv=Q- секундты німділік; L_г=L cos – клдене жазытыа тасымалдаышты зынды проекциясы; k_fг – жк озалысыны кедергі коэффициенті; материалды науа мен жмыс бліктеріне йкелуін есепке алатын жк озалысыны кедергі коэффициенті

Сонымен,

Р_г= Qgk_fгLcos

Жк ктеру шін уат

Р_в=gqrHvkfв=Qgl(1+k'_fвsin),

Мнда k_fв=1+k'_fВ- жкті тігінен озалуыны кедергі коэффициенті, k'_fВ, - осымша кедергіні есептейтін коэффициент.

Бос жріс уаты ,Вт, жмыс бліктеріні тйы контурында тасымалдаышты озалмалы блігіні озалысына кедергіні жеу шін

Р_х=2gq_пvk_fxLcos=2gQL k_fxcos,

Мнда 2 – екі тарматы кедергісін есептейтін сан; q_п- - тасымалдаышты озалмалы блігіні сызыты тыыздыы.

Тасымалдаышты алдын – ала есептеуіш озалтышты жалпы уаты:

Р_д=

Мнда k_и=1,15…1,20- тасымалдаышты іске осанда уатты, массаны деуінен туатын кедергіні жеу шін арту коэффициенті. Р_з жне Р_р - толтыру жне азайту рылыларында болатын кедергіні жеуге жмсалатын уат; - беріліс механизміні П..К.

Тасымалдаышты сомалы коэффициенті

K_c= =k_fГcos +k_fВsin .

10 б суретінде крсетілген туелділікті графигінен крініп трандай, те клбеу тасымалдаанда ( =60…80º ) кедергі коэффициенті к_с тік тасымалдааннан арты. =0 k_c=k_fГ - боланда, =90 º k_c=k_fВ боланда, егерде k´_fВ=0, онда k_c=1.

Бірыай операцияларды орындауа арналан тасымалдаыш машиналарды жобалаанда немесе тадаанда, оларды техникалы – экономикалы крсеткіштерін салыстыру керек.

Кптеген машиналарды кез – келген жкті р баытта тасымалдау шін пайдалануа болады. Біра та оларды кейбіреуі жмыс жадайы мен техникалы талапа сай тадайды.

Энергиясыйымдылы коэффициенті k_э энергия шыынын белгілейді, кВт, бір саатта тасымалдайтын 1 тонна жкті 1 метр зындыына КВт. са/(т.м.),

k_э=

мнда Р – тасымалдаушы ондырыны уат сапасы; Q- німділік; l- ондырыны барлы блігіні зындыыны осындысы.

Материал сыйымдылы коэффициенті k_м- бл бірлік уаытта тасымалданатын жкке жне тасымалдаышты зынды бірлігіне, кг*с/(кг*м), сай келетін тасымалдаышты салмаы.

k_м= .

Пайдалану коэффициенті k_эк, ,теге*саат/т*м, пайдалануды зіндік н крсеткіші деп санауа болады:

k_эк= ,

мнда С – бірлік уаытындаы пайдалану баасы.

орытынды тадауды жмыс сенімділігіне жне сйкес за уаыт жмыс істеуіне тиісті руына кететін шыындарды ескеріп жасайды.

 

Дебиет

1. Красников В.В. Подъемно-транспортные машины. М.: «Агропромиздат». 1987 – 272 с.

2. Зенков Р.Л. Машины непрерывного транспорта. М.: Машиностроение. 1984 – 367 с.