Баылау сратары
1. Периодты жк тиеушіні жмыс циклі андай?
2. Периодты жктиеушілерде андай жк басып алу рылылары олданылады?
Таырып 13. здіксіз озалыстаы жк тасу машиналары.
Масаты: здіксіз озалыстаы жк тасу машиналарыны конструкциясын зерттеу.
Жоспар
1. здіксіз озалыстаы жк тасу машиналары.
2. Жкті басып алу рылысы.
Ауыл шаруашылыындаы жкті р трлілігіне байланысты ыса мерзімде тсіріп – тиеу жмыстарыны лкен млшерін здіксіз озалыстаы жк тасу машиналары е жасы орындайды. Бл машиналар тасымалдаыштарды наты сіірушімен жне з бетімен жргіштігімен ерекшеленеді. здіксіз озалыстаы жк тасу машиналарыны ралына 3 р трлі тасымалдауыша дейін кіреді.
Ауыр жк шін жалпы олданудаы тиеуші жкті ожаулы элеватора беретін таспалы-брандалы сііруден трады.
Жк тиеуші трт жргізуші доалаы бар зіні жеке шассиі бар жмысшы мшелер озалтышымен озалыса келеді.
Жк тиеушіні ндіргіштігі 0,04 м3/с, озалу жылдамдыы 0,05…05,5 м/с.
здіксіз озалыстаы жк тиеушіні артышылыы: тасуда кліктік ралды тотап алуын ысартуа ыпал ететін жоары ондіргіштігі; жкті физикалы-механикалы рамыны р трлі болуына байланысты универсализацияны шектеулігі. Сондытан ауылшаруашылыта жем, жгері, ыры абат, тамыр тйнектілерге, соломалара т.б. арнайы жк тиеуді олданады.
здіксіз озалыстаы жк тиеулерді срыптауа болады: жкті алу дісіне байланысты-батырып алумен (сурет 22,и,к), азу арылы (сурет 22,а,б,в,е,ж), азып алынан (сурет 22,г,з,л) жне азып алумен (сурет 22,у,м)
Орындалуы бойынша-салматы прицепті з бетімен озалушы, з ºбетімен жргіш (сурет 22);
Нсауы бойынша-мбебапты жне арнайы.
здіксіз озалыстаы жк тиеушіні жмыс абілеттігі жкті физикалы-механикалы рамыны сіірушіге сйкестігі жне оны жмыста сенімділігіне байланысты.
Сіірушілерді принципиалды жйесі те р трлі. Сондытан жк тасушыларды универсализациялау кезінде сііруді периодты озалыстаы жк тасуда орындайтында ауыстырыш жабды ретінде олдануа болады.
Сурет 22, а, б-да солома, шп жне тамыр тйнектілерге арналан рычагды-грабельді сіірушілер жйелері крсетілген.
Олар айталанушы цикл бойынша здіксіз жмыс істейді. Егер исышип айналуыны фазалар озалысымен екі-ш механизмді параллельді ойса, онда здіксіз жк аымыналуа болады. Гидравликалы басаруы бар механизм жк тасушыны стационарлы жадайында жмыс істейді; траектория жне цикл жмыс шартымен аныталады. азып алушы
Лопасты сііруші (сурет 109,д) тамыр тйнекті азытара да арналан. Тйнектерін заымдамау шін лопосттарын резекелейді.
Сурет 22,е,ж,л-да азып алушы сіірушілер крсетілген. Сйкесінше лопостты немесе штивті пластикалы жк шін, сауса озалысымен жіішке параллельді саусаты шп шін жне дискті шашылыш жк шін (жем, тыайтыш) ожаулы, роторлы жне элеваторлы сіірушілер кесекті жне шашылыш жкте олданатындар сурет 22, и,к-да крсетілген. ырышты (сурет 22,б) жне брандалы (сурет 22,з) азып алатын сіірушілер жем тасушыларда ке олданады. Вибрация кезінде 10...12º-а дейінгі брышта жазытыта жоарыа тасымалдау ммкіншілігінде сіірушілерде олданылан.
Рисунок 22. Сіірушілер слбасы:
а – кулисі бар грабельді шатунды исышип; б- грабельді шатунды исышип; в- гидроберілісі бар грабельді; г- ырышты; д- лопастты; е- лопастты азатын; ж- ротациялы; з- винтті; и- роторлы ожаулы; к- элеваторлы; л- дискті; м- вибрационды.
здіксіз озалыстаы жк тасу машина – технологиялы ндіргіштік процесті тпелі блімі. Сондытан негізгі талаптарды анааттандырардай жоары пайдалану сенімділігіндегі машина болуы тиіс: жмыстан бас тартпауы, аз энергия жне материал сыйымдылыы жне пайдалану шыынымен.
Жк тасу машиналарын жоспарлау кезінде мыналармен амтамасыз ету керек: ауылшаруашылы жктерге сіресе маызды сіірушіні жк тріне максималды ммкін сйкестілігі; жылды жк тасудаы тиеуді универсализация нтижесінде лаюы, яни ауысушы сіірушілермен оны алуымен жинатау; з бетімен жргіштік, ораытышты, жріп жне позиционды жмыс істеу ммкіншілігі; кліктік ралдарды тиеу оайлыы, сол шін тиелінген транспортерді 90º-а дейін брышына екі жаа брылан ылып істегені жн боландытан; машинаны басаранда оайлылы жне жеілдігі; осымен атар керекті гидравликалы немесе электрогидравликалы жйесі.
Дебиет
1.Красников В.В. Подъемно-транспортные машины. М.: «Агропромиздат». 1987 – 272 с.
2. Александров М.П. Грузоподъемные машины. М., Высшая школа. 1986 – 400 с.
3. Зенков Р.Л. Машины непрерывного транспорта. М.: Машиностроение. 1984 – 367 с.