ТП АБЖ-ны басару функцияларына анытама жне апарат беру.

Технологиялы процесстерді автоматтандыруды басару жйесіні пайда болуыны андай алышарттарын білесіз? Технологиялы процессті жйесін алай тсінесіз?

Технологиялы процесстерді автоматтандыруды басару жйесіні пайда болуыны алышарттарына, біріншіден, ндірісті, ксіпорынны ауымды суі, ндірістік жабды уатыны едуір арттуы, ндірістік процесстерді крделенуі, жылдамдатылан режимдерді пайдалану (ысымны, температураны, реакция жылдамдыыны арттуы), иын режимдерде істейтін ондырыларды пайда болуы, технологиялы дерістерді жеке буындары арасындаы байланыстарды кшеюі мен крделенуі жатады. Технологиялы процесстерді автоматтандыруды басару жйесіні ндірісте олдануды таы бір маызды алышарттарыны бірі біратар потенциалды ндірістік резервтерді жзеге асыруды ажеттілігі болып табылады. азіргі кезде ндірістік процессті тиімділігі ксіпорынды жне ондаы технологияларды басаруды сапасына байланысты. Сондытан бірінші орына технологиялы процесстерді отайлы басару ойылады, ал ол технологиялы процесстерді автоматтандыруды басару жйесімен тікелей байланысты.

Технологиялы процесстер кез келген ксіпорынны материалды базасы болып табылады, сондытан ндірісті німділігін, ндірілетін тауарды сапасын, ндірісті пайдалылыын арттыру шін технологиялы процесстерді басаруды амтамасыз етіп, соны кмегімен басаруды автоматтандыру жйесін енгізу ажет. Технологиялы процессті жйесі дегеніміз - ебек бйымы кйіні згеруі мен аныталуына баытталан рекеттерді райтын, ндірістік процессті бір блігі. Кез келген технологиялы процессті крделі процессті бір блігі жне арапайым (элементарлы) технологиялы процесстерді жинаы деп арастыруа болады. Элементарлы технологиялы процесс немесе технологиялы операция деп технологиялы процессті барлы ерекшеліктеріне ие е кіші блігін айтады. Технологиялы процессті жйесі шінкіріс басарылатын серлер аныталып ойан (басарушы, басарылатын), шыарылатын тауарды кіріс серлері мен шыыс параметрлері арасындаы ытимал туелділіктер орнатылан, кіріс серлер мен шыыс параметрлерді автоматты лшеуді жне процессті басаруды дістері делген.

2. Технологиялы процесстерді басару нені крсетеді? Технологиялы процесстерді автоматтандыруды басару жйесіні (ТП АБЖ) масаттарын ашып жазыыз.

Технологиялы процесті басару объектісі ретіндегі ымына, техникалы жабдытар, атап айтанда, жабдыты конструктивті элементі боп келетін, датчиктерден баса жне атарушы органдар кіреді.

Басарылатын технологиялы процесс деп, кіріс (басарушы, басарылатын) баыланатын серлер аныталып, шыарылатын бйымны(німні) кіріс серлері мен шыыс параметрлері арасындаы детерминирленген немесе ытималды туелділіктер орнатылан, шыыс параметрлері мен кіріс серлеріні автоматты лшеу жне процесстерді басару дістері растырылан.

Осылайша басарылатын процесс дегеніміз, ТП АБЖ енгізуі шін дайындалан процесті білдіреді. Технологиялы процесс жйесін ру шін - ТП АБЖ келесілерден труы ммкін.

- ЭЕМ;

- оператормен байланыс рылысы;

- оператор;

- обьектімен жптастыру рылысы(ОЖ);

- визуалды баылауды автономды рылылары;

- датчиктер;

- атарушы органдар;

- басаруды технологиялы объектісі (БТО).

ТП АБЖ – технологиялы процессі жйесіндегі орындалатын міндетін келесі трде тжырымдауа болады: технологиялы процесстер туралы алынан мліметтер негізінде болжам жасау, басарушы серлерді(соны ішінде жабдытарды жмыс режимін згерту) белгілі бір уаытта технологиялы процессті жадайы кейбір процесс сапасыны жалпы лшемдеріні экстремалды мндеріне жауап беретін.

Бл есепті шешу шін процессті ТП АБЖ да іке асырылатын басару алгоритміні негізін райтын математикалы моделін жасау керек.

Технологиялы процесстерді автоматтандыруды басару жйесіні (ТП АБЖ) масаттарын, оны функционалды ммкіндіктерін, техникалы сипаттамаларын жне баса ерекшеліктері жйе рылатын обьекті негізінде рылады. ТП АБЖ басарылатын обьект ретінде технологиялы жабдытарды жиынтыын жне тиісті нсаулара немесе бтін нім технологиялы процессіні регламентіне ткізілген обьектіні алса болады.

БТО-ны келтірілген анытамасы бір жаынан процесстер бірлігін жне жабдытарды, жне екінші жаынан кіріс ресурстарыны аыры німге(металл, электр немее жылу энергиясы, химиялы заттар, бйымдар жне т.б) трленуін крсетеді.

 

ТП АБЖ-ны басару функцияларына анытама жне апарат беру.

ТП АБЖ-ны функциялары—басаруды жеке масаттарына жетуіне баытталан жйені рекеттер жиыны.

ТП АБЖ-ны функциялары басару,апаратты жне осымша болып блінеді. ТП АБЖ-ны басару функциялары дегеніміз басаруды технологиялы объектісіне басару рекеттерін іске асырушы функциялар.

ТП АБЖ-ны басару функцияларына:

• жеке технологиялы айнымалыларды тратандыру;

• операциялар мен аппаратты біртактілі логикалы басару;

• рылылар тобын бадарламалы логикалы басару;

• орнатылан немесе ауыспалы технологиялы режимдерди немесе процессті жеке бліктерін тиімді басару;

• бтін объектіні басару.

ТП АБЖ-ны апаратты функциялары— АТК кйі жайында апарат жинау,деу жне оперативті персонала апаратты жеткізу немесе сол апаратты деуге жеткізуге арналан жйе функциясы.

ТП АБЖ-ны апаратты функцияларына:

• технологиялы параметрлерді лшеу жне орталытандырылан басару;

• процесс параметрлерін (техника-экономикалы крсеткіштерді, ішкі айнымалыларды) есептеу;

• ТП АБЖ-ны оперативті персоналына апарат беру;

• апаратты аралы басару жйесіне дайындау жне жеткізу;

• АТК жне оны рылыларыны кйіне жалпы баа беру жне болжам жасау.

ТП АБЖ-ны басару функциялары мен апаратты функцияларды ерекшелігі наты олданушыа баытталуында (басару объектісі, оперативті персонал, басаруды аралы жйелері).