МПЖ апаратты жне программалы ралдарын анытау. Микропроцессорды жалпылама архитектурасы.

Микропроцессорлы жйені жалпы рылымы мына суретте крсетілген.

Аппаратты ралдар: микропроцесссор, есте сатау рылысы, кіріс-шыыс рылысы, кмекші рылылар жне соларды арасындаы байланыс желісі.

Программалы ралдар: микропроцессорды командалар жйесі, сондай-а микропроцессорлы жйе жмыс істейтін программа жасау ралдары (сонымен атар трасляторлар).

Аппаратты ралдар

Микропроцессор архитектурасы – ірі рылымды бірлікте (блоктар) микросхема рылыларын сипаттау.

Микропроцессор интерфейсі – микросхеманы шыыстарын жне соан байланысты сигналдарды згеру ерекшеліктерін сипаттау.

Микропроцессорлі жиынты – рылымы трысынан бір-біріне сйкес (логикалы жне физикалы) микросхемалар жиынтыы.

Логикалы сйкестік – шыыстарыны рамы жне міндетіне ара сйкестік.

Логикалы сйкес

Логикалы сйкес емес

Физикалы сйкестік – электрлі параметрлерді бірдей болуы (кернеулер дегейі, логикалы «0» жне «1» кодтау тсілі).

Программалы ралдар

Программалы ралды жмыс істеуі

Жоары дегейде жазылан программа тілін транслятор микропроцессор командаларына аударады. Аудару кезінде абылданатын мліметтерді клеміне байланысты жне тез жмыс істеуі рдайым тиімді бола бермейді. Осы тиімсіздікті жою шін «Ассемблер» тілі олданылады. Мнда рбір оператора ата бір микропроцессорды командасы сйкес келеді. рбір микропроцессорды зіндік жеке командалары болуына байланысты, «Ассемблер» тілі р МП-а жеке болып келеді.

Микропроцессорды жалпылама архитектурасы

Рис. 1.

Басару рылысы (Устройство управления) – МП-ны жмысын басарады, сырты рылылармен алмасу жне мліметтерді деу. Басару рылысы рамына командалар дешифраторы кіреді.

Аккумулятор операндаларды немесе операциялар нтижесін уаытша сатау шін керек. Аккумулятор МП-ны разрядына сйкес келетін регистрдан трады.

Жалпыа баытталан регистр (Регистры общего назначения) – операндаларды, операциялар нтижесін немесе баса мліметтерді уаытша сатау шін арналан регистарлар жйесінен трады.

Командада операндаларды орналасуын беретін тсілді – Адресация дісі деп атайды. Адресация дісі негізгі трлері:

-тікелей – операнданы мні командада крсетіледі (сандар негізінде);

- тура – командада операнда орналасан Сатау рылысы (ЗУ) яшыыны адресі крсетіледі.

- Белгісіз – операнда наты айда орналасаны белгісіз, біра операциялардан оны айда орналасанын білуге болады.

Регистрлік – операнд бір РОН немесе аккумуляторда орналасады. Командада сол регистрді аты крсетіледі.

Белгілер регистрі («жалау» регистрі) –зіндік мні жне рбір битте белгілі бір процесстегі алдыы команданы болан немесе болмаандыы туралы оианы мліметін сатайтын регистр.

Счетчик команд келесі орнындалатын команданы адресін сатайды.

Стек яшытар жйесінен (регистрлардан) трады. Жаа сан жоары стэкка жазылады. Келесі сан жазыларда, бірінші жазылан ары арай жылжып, жоары стэк босатылады.

Рис. 2.

Мліметтерді шыару кері баытта жреді. Жоары стэктаы бірінші шыады, содан оны астыдаы млімет жоары ктеріліп отырады.