Электролиттердегі электр тогы. Фарадейді электролиз заы.

Электр тогы деп электр зарядтарыны реттелген озалысын айтады. Осындай озалыс ммкін болатын заттар электрді ткізгіштері болып табылады,ал осы ткізгіштерде пайда болан электр тогы ткізгіш ток деп есептелінеді.ткізгіште электр тогыны болып труы шін біріншіден, орындата алатын электр зарядтарыны жне екіншіден осы зарядтар озалыса келтіруге шыындалатын электр рісіні болуы ажет. Арнайы ойылан тжірибелер металдарды электрді тасымалдаушы электрондар (теріс зарядты блшектер) екенін крсетті.Табиаттаы барлы электрондар бірдей боландытан оларды ріс кш серінен метал ткізгіш бойымен озалыс ткізгіш рыла ешандай да згертпейді. Мселен,тжрибеде алтын мен кміс тйіскен жері арылы кші 10А токты бірнеше жыл бойы жргізген металды ешандай тасымалданбаандыы байалады. Электролиттердегі электр тогыны металдардан згешелігі онда зарядты о немесе теріс иондар болады жне ток жру кезінде электролит зат тасымалданады. Электр тогыны сипаттамасына ткізгішті имасы арылы тетін q зарядыны осы зарядты кшірудегі t уаыт аралыына атынасы жатады.

I=q/t

= Бл шама ток кші деп аталатын болды. Егер q/t атынасы уаытта байланысты ешандай згермесе онда ток кшін бл жадайда = q/t

(1А) траты немесе стационар ток деп атайды.СИ лшем бірліктерінде ток кші бірлігіне Ампер (А) алынады.Бл бірлік 1881 жылы француз алымы Амперді рметіне берілген. Амперді аныталуы токты

электромагниттік серімен байланысты жне кейін арастырылады.1А траты ток кезіндегі ткізгішті клдене имасы арыл 1сек ішінде 1К заряд теді.СГС системасында ток бірлігіне 1сгс q зарядты 1сек ішіндегі ток алынады.

1a= = = СГС

Токты баытына ,деттегідей о зарядты баыты алынады. Ол баыт металдардаы электрондарды озалу баытына кері болады. Фарадейді бірінші заы. «Электр тогыны электролит ерітіндісі арылы ткендегі электродта блінетін зат массасы электр клеміне тура пропорционалды болады». m=kэQ. Мндаы m-реакцияа тскен затты млшері; Q- электр млшері; kэ- электр млшеріні бірлігіне анша зат сер еткенін крсететін пропорционалды коэффициент.k млшері электрохимиялы эквивалент деп аталады. k=M/(Naz|e|) мндаы z ион валенттілігі; М электродта блінген затты молярлы массасы; Na Авогадро тратысы, |e|=1,6·10-19 Кл. Фарадейді екінші заы.

Фарадейді екінші заы бойынша, ткен электрді берілген млшерінде реакцияа тскен заттарды массаларыны атынасы оларды химиялы эквиваленттеріні атынасына те: m1\A1=m2\A22=m3\A3=constЭлементті химиялы эквиваленті сутегіні бір атомды массасын немесе оттегіні жарты атомды массасын осатын немесе алмастыратын химиялы осылыстарда 1\12 атом массасыны C12болатын элемент блшегі массасы атынасына те. «химиялы эквивалент» тсінігі осылыстара олданылады. Солай, ышылды химиялы эквиваленті сан бойынша оны молярлы массасыны негізіне блінуін айтамыз (сутегі иондарыны саны), негізді химиялы эквиваленті-оны молярлы массасыны ышылдыына блінуін (бейорганикалы негіздерде- гидроксильді топтарды санына), тзды химиялы эквиваленті- оны молярлы массасыны катиондар немесе аниондар зарядтарыны осындысына атынасы болып табылады.