Дж. Локк жне Ж.Ж. Руссоны педагогикалы кзарастары.

Джон Локк буржуазиялы отбасында скен, адвокатты баласы. Оксфорд университетін бітірісімен 1658 жылдан бастап, сонда саба берді, кейіннен жаратылыстанумен уестенді, медицинаны зерттеді. Локкты философиялы кзарастарыны алыптасуына Бэкон мен Декартты шыармалары кшті сер етті. Ол таным теориясын зерттей отыра, Бэкон негізін салан аылшын материализмін ілгері дамытты.

зіні «Адам аылы жніндегі тжірибе» (1690) деген негізгі философиялы ебегінде елестеулер мен идеяларды адамны туысынан пайда болмайтындыын длелдеуге тырысты. Бала жаны, оны ойынша, табиатынан а тата сияты тап-таза болады.

зіні педагогикалы кзарастарын Локк «Трбие туралы ойлар»(1693) жне «Аылды трбиелеу туралы» педагогикалы ебектерінде жан-жаты талдады.

Локк дене жазалауына арсы болды,ол «лды тртіп лды мінезді жасайды», - деп жазды, шектен шыан тртіпсіздік жасаан жадайда ана дене жаынан жазалауды олданды.

Жан-Жак Руссо (1712-1778) Женевада, олнерші саат жндеушіні отбасында дниеге келеді.Жйелі білім алан жо, біра рашан да білімін жетілдіруге мтылан.

Ебектері: 1758 жылы «Мораль туралы хаттар», осы жылы «Юлия немесе жаа Элоиза», 1760 жылы «оамды шарт» жне 1762 жылы «Эмиль,немесе Трбие туралы».

1762 жылы Руссоны «Эмиль немесе трбие туралы» деген романы басылып шыады. Бл шыармада Руссо іріген феодалды оамны шырмауынан арылып, бостанды алан жаа адамды трбиелеуді жолын крсетті.

Руссо трбиеленушіні мірін трт кезеге блді: 1-ші кезе-туаннан бастап 2 жаса дейін, тіл шыана дейін.Бл кезеде баланы денсаулыы мен дене дамуына аморлы жасау керек. 2-ші кезе-2 жастан 12 жаса дейін.Бл кезеде баланы сырты сезімдерін, дерексіз ымдарын дамыту керек.12 жаса дейін адамгершілік трбие е бастысы. 3-ші кезе-12 жастан 15 жаса дейін-ой трбиесі,білімні пайдасын басшылыа алу керек. 4-ші кезе-15 жастан 17 жаса дейін-«дауылдар мен марлы»кезеі-жас адамны адамгершілік бейнесі алыптасып алан кезе.

К.А. Гельвецийді педагогикалы мрасы.

Гельвеций “Аыл туралы” 1758 жылы шыан кітапты авторы ретінде танылды жне реакцияны барлы кштерінде, стем тап кілдеріні тарапынан удалауа шырады. Кітапа тыйым салынды жне ртеуге шешім алынды. Бдан да жан-жаты з идеяларын “Адам оны ойлау абілеттіліктері туралы жне оны трбиесі” кітабында дамытты. 1769 жылы жазылан бл кітапты жаа уындауды болдырмау масатында Гельвеций зі лгеннен кейін жариялау жнінде сиет жазды, ол кітап зі лгеннен екі жылдан кейін 1773 жылы жары крді.

зіні ебектерінде Гельвеций алаш рет педагогика тарихында адамды алыптастыратын факторларды толы ашып берді. Сенсуалист ретінде барлы елестетулер мен ымдар адамдарда сезгіштік абылдауларды негізінде йымдасты жне ойлауды тйсіну абілеттілігіне тееді.

Адамды алыптастыруды негізгі факторы ол ортаны серін жоары баалады. Адам оамды ортаны жне трбиені нтижесі деп тжырымдады. Гельвеций трбиені оамды мірді айта руды ралы ретінде ате тсіндірді. Адамды алыптастыру орта мен трбиеге байланыстылыы туралы материалистік тезис сына отырып, Гельвеций оны біржаты тжырымдады.

Феодалды мектептегі оытуды схоластикалы дістерін атты сынай отырып, Гельвеций оыту крнекті болу керек жне ммкіншілігіне арай баланы жеке тжірибесіне негізделу керек, оу материалы, оны айтуынша, шкірттерге арапайым жне тсінікті болуы ажет.

Гельвеций барлы адамдар білім алуа ылы, йелдер ерлермен бірдей білім алуа тиісті деген болатын-ды.

Гельвецийді айтуынша, барлы адамдар біралыпты дене бітімімен дамуа табиаттан бірдей абілеттіліктер мен ммкіншіліктерді мегереді.

Гельвеций оамды трбиені жаня трбиесінен артышылыын длелдеп берді.

Гельвецийді пікірінше, бала дниеге келгенде айырымды немесе атыгез болып тумайды, оан берілетін белгілі сапалар-оамды орта мен трбиені нтижесі.

Мектептік білімні даму тенденциялары жне оу мекемелеріні жаа трлері (типтері). (Педагог филантроптарды оу-трбие мекемелері).

Инновациялы рдістерді оларды дамуындаы тенденциялары мен айшылытарды аша отырып талдау ажет. Инновациялы рдістер - бкіл лемні білім беру жйесі дамуыны негізгі жне ажетті тенденцияларыны бірі болып табылады.

Педагогикалы жаалытарды жасау, игеру олдауды біріктіретін инновациялы рдістер білім беруді жне мектептегі оу рдісін жаарта алатыны сзсіз. Сондытан да, инновациялы рдістерді игеру, жасау, олдану мселелерін талдау жне жзеге асыру білім беру жйесіні р трлі баспалдатарында кеінен олдануда.

азiргi бiлiмнi тенденцияларын талдай отырып, азiргi лемдегi бiлiмнi келесi негiзгi даму тенденцияларын ерекшелеуге болады, олар:

- «Білім - йрену»парадигмасыны «білім - алыптасу»парадигмасына ауысуы.

- Білімні негізгі оамды капитала айналуы.

- здiксiз бiлiм алу тжырымдамасыны дамуы.

- йренудi бiртiндеп жекелендіру.

- йрену диверсификациясы Диверсификация жаа білім мекемелеріні йымдастырылуымен, оамды мекемелерге бiлiм беру функцияларыны берілуiмен, оытуды жаа баыттарыны енгізілуімен жне жаа пндерді енгізілуімен байланысты. Білім алушыларды абылдау процедурасы, оытуды діс-тсілдері згереді. Бiлiм алуды басару жйесi, оу орындарыны рылымы жне оларды аржылану тртібі айта йымдастырылады.

- аламдануды бкiллемдiк рдістерімен сйкес бiлiмнi ынтыматастыы. Бiлiмнi ынтыматастыы, керiсiнше, лтты жйелердi жаындауына, оларда орта мбебап тжырымдар жне компоненттердi табылу жне дамыуына баытталан. Ынтыматасты ралы ретінде білімгерлермен, оытушылармен жне зерттеушiлермен айырбас жасау, дипломдар жне ылыми дрежелердi мойындау, бiлiмнi жалпы стандарттарын ру болып табылады.