Адамны педагогикалы іс-рекетке сйкестілігі

Тла рылымында тсінік берілген, педагогикалы іс-рекет субъектіні сапаларын арастыру, индивидтік, туа берілген жне зіндік, мір барысында жинаталан тлалы сапаларды педагогикалы іс-рекет ерекшеліктерімен теестіруге ммкіндік береді. Осы маынада теріс жмыс істейтін К.К. Платонов сынан тла рылымы болып табылады.

К.К. Платонов бойынша, тла крделі рылым ретінде арастырылады, бл рылым трт, тменнен жоары орналасан, шаын рылымдардан трады: «4-ші тменгі, негізінен биологиялы шартталан тланы шаын рылымы темпераментті, айталау (жаттытыру) жолымен алыптасатын жасты, жынысты … асиеттерді, амтиды; 3-ші шаын рылым, оан психикалы процестерді, биологиялы нышандар негізінде жаттыулар жолымен леуметтік алыптастырылан даралы ерекшеліктері бейнелеу формасы ретінде жатады; 2-ші тжірибе шаын рылымы, оан оыту жолымен алынан білімдер, дадылар, іскерліктер жне деттер жатады; 1-ші жоары, трбиелеу жолымен алыптасты-рылан баыттылыты негізінен леуметтік шартталан шаын рылымы».

Педагогты з ксібіне сйкестілігіні екінші жоспары – оны педагогикалы іс-рекетке тлалы дайындыы. Дайынды адамны «Адам - Адам» типіндегі мамандыа деген рефлексияланан баыттылыын, оны дниетанымды кемелдігін, ке жне жйелі ксіби-пндік зырлыын жне де коммуникативтік жне дидактикалы ажеттіліктер мен аффилияцияа деген ажеттілікті йарады. Дайынды, 3-ші жне 4-ші шаын рылымдарды оптималды ызмет етуіне негізделе отырып, К.К. Платонов бойынша, тланы 1-ші жне 2-ші шаын рылымдарын амтиды.

Баса адамдармен зара-рекеттесуге, педагогикалы арым-атынаса араласу адамны педагог іс-рекетіне сйкестілігіні шінші жоспарын айындайды. Ол гімелесушімен контакт орнатуды жеілдігін, барабарлыын, гімелесуші реакцияларын баылап отыру іскерлігін, зіні оан сйкес жауап айтаруын, арым-атынастан рахат алуды йарады. Сыныптаы оушыларды реакцияларын абылдау жне тсіндірмелеу іскерлігі, «кері байланыс арналары» арылы келіп тскен сигналдарды талдай отырып, «жасы коммуникатор» белгілері ретінде арастырылады. Шкірттермен, студенттермен педагогикалы арым-атынасты дрыс йымдастыруды маыздылыын есепке ала отырып, зерттеушілер педагогты коммуникативтік абілеттерін арнайы алыптастыруа ерекше назар аударуда. йткені азіргі кезде ол «педагогикалы арым-атынас рылымдары мен задарын білмейді, оны коммуникативтік абілеттері мен жалпы коммуникативтік мдениеті нашар дамыан».

Адамны педагогикалы іс-рекетке жарамдылыы (бейімділігі), дайындыы жне кірісуі оны субъекттік сипаттамасыны ш жаыны мні. рине, адамны даралы-тлалы сапаларыны педагогикалы іс-рекетке сйкестілігіні ш жаын толытай дл келуі (яни, жарамдылыты, дайындыты жне кірісуді тіркесімі) ана оны нерлым тиімділігін амтамасыз етеді. Алайда, шынайы мірде сйкестілікті ш жоспарыны тіркесімдеріні трлі нсалары кездеседі, жне де оларды райсысы азды кпті трде айын крінеді.

Педагогикалы іс-рекетке сйкестілік жоарыда крстелген оны кріністеріні жоспарларыны райсысымен масатты жмыс нтижесінде дамуы ммкін екендігі зіне назар аудартады. Педагогты з мамандыына жне педагогикалы іс-рекет талаптарына сйкестілігіні барлы жопарлары нерлым толыыра, мектепке дейінгі жне кіші мектеп жасындаы балалармен, е турашыл, акіл жне айнып кетпейтін зара рекеттесу серіктері ретінде жмыс істеуде крінеді.

Таырыбы: Оушы (йренуші) (оушы, студент) оу іс-рекетіні субъекті

Жоспары:

4.1.Оу іс-рекеті субъекттеріні жас ерекшелік сипаттамалары.

4.2.Мектеп оушысы оу іс-рекетіні субъекті ретінде.

4.3.Студент оу іс-рекетіні субъекті ретінде.

4.4.йретілуге жарамдылы – оу іс-рекеті субъекттеріні маызды сипаттамасы.

Лекция мтіні:

4.1.Оу іс-рекеті субъекттеріні жас ерекшелік сипаттамалары.

Кез келген білім беру жйесінде білім алушы адам йренуші болып табылады. Осы тсінікте адамны зі басаларды кмегімен оитыны атап крсетіледі, яни ол білім беру процесіні белсенді субъекті бола трып, барлы арастырылан субъектілік сапалармен, ырлармен сипатталады.

р йренуші (оушы) жеке тлалы жне іс-рекеттік ерекшеліктерге, яни тума абілеттерді (жеке-типологиялы алышарттарына), интеллектуалды іс-рекетті, когнитивті стильді, талап ою дегейіні, зін-зі баалауды, жмыса абілеттілік ерекшеліктеріне; іс-рекетті орындау ерекшеліктеріне (жоспарлау, йымдастыру, длдік жне т.б.) ие. р йренуші з іс-рекетіні, соны ішінде оу іс-рекетіні стилімен, оан деген атынасымен, оытылуа жарамдылыымен сипатталады.

Сонымен бірге, барлы йренушілер білім беру жйесіні белгілі бір сатысында бастапы жалпы жне тек олара тн ерекшеліктермен, ырлармен сипатталады. Бл, р білім беру сатысы, детте, адам міріні белгілі бір кезеімен теестірілуімен тсіндіріледі. Мысалы, дние жзінде бастауыш мектепте 10 жаса дейінгі балалар оиды (алайда, экстремалды леуметтік ситуацияларда, мысалы, сауатсызды-ты жоюда бл сатыа лкендер де кіреді). Сондай-а, білім беру сатыларыны зіні ерекшелігін (мазмны, формасы) есепке алу керек, оларды тек жас ерекшеліктермен ана емес, кумулятивтілік заымен, білімді дайы сіру, лайтумен; жеке тжірибені рылымдаумен; вербалды интеллектті реттелген рылымы ретіндегі жеке тезаурусты румен де байланысады. Осыан орай «оушы», «студент» сияты абстрактілі-типтік субъекттер оамды санада осы екі негізден (жас ерекшелік жне леуметтік мдени) туындай отырып, белгілі бір жалпылау ретінде блінеді.