Педагогиканы діснамалы негіздері.
Масаты: педагогика ылымы туралы, малімні теориялы жне практикалы іс - рекетін йымдастыруда діснаманы ролі туралы ымды алыптастыру.
Міндеттері:
а) педагогика жне оны категориялы аппараты туралы ым беру;
б) педагогикалы пндерді мазмнын ашып крсету;
в) педагогиканы баса ылымдармен байланысын
крсету;
г) педагогиканы жне педагогикалы пндерді
дістемесіні мнін ашып крсету.
Жоспар
1.Педагогика трбие туралы ылымны
2.Педагогикалы ылымдар жне оны мазмны.
3.Педагогика адам туралы ылымдар жйесінде. 4.Педагогикалыжйелерді діснамасы.
Негізгі ымдар: педагогика, педагогиканы категориялары, педагогика пні, педагогиканы діснамасы, педагогикалы зерттеулерді дістері.
Пнаралы байланыстар: философия, леуметтану, психология, саясаттану, мдениеттану.
Педагогика трбие туралы ылым. Педагогика зіні атауын гректі "раіdagogas"-баланы жетектеуші сзінен алан. Е алашысында бл сз л ожасыны баласын мектепке жетектеп апарушы дегенді білдірсе, кейін келе ол трбие туралы ылымны аты ретінде калды. Трбие-оамны кейінгі рпатарда зін айта крсетумен байланысты атаратын негізгі ызметтеріні бірі. рбір келешек рпаты оамдаы орнын табуы е алдымен ткен рпагарды жинаан леуметтік тжірибесін мегеру деген сз. Адамзат есейген сайын, мазмны жаынан леуметтік тжірибеде крделене тседі. Сондытан уаыт ткен сайын ебекті оамды блінісінде оамны "трбиені" ызметін жзеге асырумен байланысты ксіби і-рекет блініп шыты. сіп келе жатан балаларды леуметтік тжірибені игеруі шін — делдал-стаз, малім керек. Педагогика баса ылымдар сияты , белгілі бір
аиат саласындаы білімдерді жйеге келтіреді. ылымдарды оларды нысанасы мен пні бойынша ажыратуа болады. Нысана — аиатыны натылы сол ылым зерттеуге алатын саласы. Пн —бл натылы аиатты мнін райтын негізі. Педагогика оамны трбиелік ызметін жзеге асырумен байланысты ылым. Демек, педагогикалы іс-рекет объективтік шындыты барлы жатары, педагогиканы нысанасы болады.
Ал педагогика пні — индивидті ткен рпатарыны леуметтік тжірибені мегеруі оу жне оудан тыс уаыты бірлігіндегі бірттас педагогикалы процесс болып табылады. стаздар леуметтік тжірибені мазмны мен оушылар арасындаы келістіруші делдал болып табылады, тланы алыптасуы оларды белсенді айта згерткіш рекетіне байланысты.
Бір элементтен кп элементтер осылу барысында жйе пайда болады. Педагогикалы шындыта бл "стаздар — оушылар" жйесі,ол сол жетекші блігі (элементі) (стаздар) бойынша педагогикалы жйе деп аталады.
андай да болмасын жйе (биологиялы, техникалы, леуметтік) жадайыны згеруі процесс деп аталады. "стаздар (педагогтар) - оушылар" жйесі жадайыны згеруі педагогикалы процесс деп аталады. Тек ана педагогикалы процестегі стаздар мен оушыларды зара рекетінде (процесті ызметінде) тланы айта згеруі жзеге асады. Педагогикалы шынды (реальность) педагогиканы категориялары, ымдары жйелері арылы бейнелене алады. сіп келе жатан рпаты леуметтік тжірибені мегеруі білім алумен байланысты. "Білім беру "деген сзді" орыс тілінде 'образование" тбірі -"образ" деген (бет-лиц, лицо-пішін) лексикалы маынасы бойынша индивидті дене жне рухани асиеттері алыптасуын, индивидті оамды болмысты натылы леуметтік - экономикалы жне мдени — тарихи жадайларында дамуа, зін жзеге асыруа жне зін ынталандыруа абілетті тлаа айналуын білдіреді. Сондытан білім беру ым ретінде педагогикалы жетекші категория болады.
Тлаа білім беру шін оыту ажет, ол оыту стаздар мен оушыларды зара рекет процесі, білім беру мен оу орындарында оылатын ылымдар негіздер мазмнын
мегеру барысындаы оуды бірлігі. Саба беруді ролі оылатын материалдарды (распредмечивание) ылыми білім мазмнында (опредмечиванияланан), іс-рекеттер тсілдерін айындай крсету. Оу материалдары мазмны мен оушылар арасындаы делдал ретінде стаз оушыларды ажетті іс - рекеттер тсілдеріне йретеді. Оушыларды оуа йрету арылы ана (А. Дистервег, К.Д. Ушинский, Н.К. Крупская), тек осы жадайда ана малім зіні ызметін орындайды. Оушылар іс - рекеттер тсілдерін мегере отырып оуа йренеді, оку пніні мазмнымен саналы жне белсенді жмыс істейді, соны негізінде индивидті рекет кштері мен абілеттері затты формаа ауысады (опредмечивание), окушы тласыны згеруі жзеге асады.
Индивидті жеке тла жне азамат ретінде дамуы леуметтік белсенділік пен аныталатын белгілі бір леуметтік ортада іс - рекеттерін талап етеді. Сондытан да леуметтену е маызды категорияа жатады, ол тланы зін - зі сезінуі, "меннен" баса "менге" озалыса, леуметке енуі. леуметтендіруді негізі белгілі бір білімдер, ндылытар, мінез-лы нормалары жйесін мегеру деген сз, ол сол тлаа сол оамны толы жарамды мшесі ретінде ызмет етуіне ммкіндік береді. Тланы леуметтену процесі стихиялы (йымдаспаан) трде болуы ммкін, онда оны нтижесін болжау иын жне оам шін зияды болуы ммкін. Міне, сондытан да стаз леуметтендіруді мнін тсіне отырып, ынтыматасты бізді иелену шін кажетті байланыстарды, оушыларды оу жне отбасына осы мселені шешуге кмектесе алады жне зіндік "менді" оу, оудан тыс іс -рекеттері арылы амтамасыз ете алады.
Педагогика категорияларыны рамында жоарыдаы айтыландардан (трбие, педагогикалы процесс, білім беру, оыту, леуметтендіру) баса мынадай: - тла, іс-рекет, даму, алыптастыру жалпы ылыми ымдар кіреді, олар педагогиканы ртрлі тарауларын оыанда арастырылады.