Педагогикалы процесті задылытары.

Педагогика ылымы зіні пнін зерттей отырып, оыту-трбиелеу процесіні теориясын жасайды. Теориялы білімге ым (категория), задар, зандылытар жатады, оларды зерттеу теорияны жасауа жне оыту — трбиелеу жмысын педагогикалы процесті йымдастыру дістері баыт береді.

 


 

ымдарды кмегімен педагогикалы шындыа, сонымен бірге малімні іс - рекетіні.объектісі - бірттас педагогикалы процеске де сипаттама беруге болады. Педагогикалы процесті зандарын білу малімні іс -рекетін йымдастыруа жол табуа сер етеді. Зандылытар мен принциптер педагогикалы процесті ызметін жне оны натылы жадайа сйкес рауда болжауа болады.

Жалпы философиялы баытта "за универсалыны озалысындаы мнді крсету" (В.И.Ленин). За сондытан, мнні натылы длірек айтанда, танымны рамыны бірін крсетеді, ал ол эмпирикалы дегейден теорияа кшуге ммкіндік береді. Педагогика трбие туралы ылым ретінде дамиды, сол оамды ызметіне сай биологиялы мра болмайтын, ткен рпаты шіеуметтік тжірибені сіп келе жатан мрагерлерді мегеруіне байланысты.. Демек, трбиені мні жне оны масаты индивидті, адамны барлы оамды катынастарды бірлігі ретіндегі алыптасуы болады. леуметтік тжірибені мегеру процесі барысында калыптасатын оамды болмысты барлы жатарымен атынастары.

Осыдан педагогикалы процесті мынадай задары болуы ммкін:

-бала ткен рпатарды леуметтік тжірибелеріні мрагері-тек ана зіні белсенді творчестволы шыармашылы іс - рекетіні арасында ана бола алады;

-индивидті зін жзеге асыра алатын жне з орнын таба алуа дайын белгілі бір леуметтік – азаматты дрежесі бар (барлы оамды атынастарды бірлігі тла ретінде дамуы, леуметтену процесі барысында, леуметтік белсенділік кеістігіні бірте-бірте кееюі барысында жзеге асады ;

-стаздар мен оушыларды біріктіретін йымдастырылан бірлесіп блінген іс-рекеттері педагогикалы процесс атысушыларды рбіріне жне барлыына жетістіктер мен амтамасыз етеді.

Педагогикалы процесті задылытары ол оны мндік ерекшеліктері демек ол ттастыта да жне жеке бліктерде зін крсетеді. Біра, педагогикалы процестегі згерістерін реттеу неге сйенгендігін білу шін былыстарды, бліктерді, процесті элементтерді алай зара

 

байланысанын, алай задар зандылытарда крінетінін тсіну керек. Бірата, е алдымен, мына сраа жауап беру алдында педагогикалы процесті бліктері мен крылымыны ерекшеліктері неде деген ымды тсіну керек.

Малімді дайындау сапасы бірттас педагогикалы процесті ртрлі жатары, асиеттерімен сапалары туралы теориялы білімдер жайында жне міндеттерге атысы бар аумаы ке ксіби міндеттерді олдануа дайындыынан крінеді. андай да болмасын иыншылытарды ксіби міндеттерді шешуде маман ебек процесіндегі ртрлі элементтер, бліктер арасындаы байланыстылыты анытай отырып, оны жалпы рылымын кре алады деген сз. Малім шін бны маыздылыы бірттас педагогикалы процесті жйелі - рылымды сипаттау алда болатын іс - рекетті ойша моделін жасауа натылы жадайды ескере отырып, "стаздар - оушылар" жйесіні жадайыны дамуын болжауа ммкіндік беретіндігімен аныталады.

леуметтік жйені андайы да сияты педагогикалы процесс ашы болады, яни ортаны ыпалын сезеді, біра ішкі белсенділік пен зін-зі реттеушілігімен кзге тседі. Осыан байланысты леуметтік жйені бір трлілігі сияты педагогикалы процессте соларды тегіндегідей белгілері болады (Абрамова Н.Т.,Афанасьв В.П.,Блауберг И.В., Садовский В.Н. жне т.б.)

-оамны сынуымен жйе жалпы масаты, оны ызметі атаруы тиімділік сипат келді;

-жйе зара байланыстаы жне зара туелді элементтерден (компонентерден) бліктерден трады;

-жйе тиым салушылы келетін арада мір среді;

-жйені белгілі бір оры бар, ол оан ызмет істелуімен тратылыты амтамасыз етеді;

-жйені ішкі рылымы оны дегейіні иерархиясы мен ортамен байланысын крсетеді;

-жйеге тн ішкі айшылытар есебінен жйе дамуа абілетті;

-жйе басару орталыы арылы басаруындаы крсетілген белгілер е себепті рбір жеке блініп алынан педагогикалы деректі тек ана сипаттара болатындыын, біра егер басаларды арасында оны орнын анытап жне

 

100

"стаздар - оушылар" жйесінде жеке бліктеріні зар рекеттері туралы аны ым боланда алай рекет етіп шешім абылдау иын.

Педагогикалы процессті ерекшеліктері оны рамындаы бліктеріні ішкі байланыстарымен крінеді. Процесс (латынны processus - озалыс) ала басу 1)жадай; 2)белгілі бір нтижеге жетудегі бір ізді рекеттерді бірлігін білдіреді. Крсетілген "процесс" деген ымны маынасы "стаздар - оушылар" жйесіндегі тпкі масата бір ізді рекеттер бірліктері арылы жету стаздан андай натылы жадайды згерту жне осыан сйкес андай рекет істеу керектігін білуі керек. Бл сратара жауап з тарапынан сол байланыстармен оны болатын, з арасындаы бар байланыстарымен жне малімні педагогикалы процесті бліктері мен рылымын білуге тікелей байланысты болатын задылытарымен байланысты.