Топ. Оыту процесінде оушыларды оу іс-рекетін стимулдау дісі.

Олара: а)оушыларды танымдылы ызыушылыын алыптастыру дісі.

б)оыту мазмнына ыпалды байланысты дістері;

в)танымдылы ойындар;

г)оыту дискуссиясы;

д)мір ситуацияларын талдау дісі;

е)білім сапасын ктеру ситуацияларын жасау;

ж)білімні оамды ажеттілігін тсіндіру;

з)білімді игеруді ажеттілік дісі;

и)оытудаы талап ою дісі;

к)оытудаы мадатау мен жазалау дісі.

3.Топ. Оытудаы зіндік баылау жне баылау дістері:

а)оытуда баылау дістері;

б)жазба жмыстарында баылау дістері;

в)лабораториялы баылау дістері;

г)машина мен баылау діс;

д)здік баылау дісі.

Г.И.Шукина оытуды тмендегідей дістерін
крсетеді: апаратты-дамыту (маліміні ауызша
баяндауы, гіме, кітаппен жмыс); эрвистикалы (іздену)
оыту дістері (эвристикалы гіме, диспут,
лабораториялы жмыс, зерттеу дісі); білімді,-білік жне
дадыны жетілдіру мен бекітуді оыту дістері; жаттыу
(лгі жмыс бойынша жаттыу, тсінік беретін жаттыулар,
вариантты жаттыулар), практикалы жмыс (жеке дара,
топты, жымды, шыармашылыты).

 

 

И.Т.Огородниковты пікірі бойынша: дістерді классификациялауда трлі дістерді олдану барысында білім кзіні берілуі мен оны абылдануындаы малім мен окушыны іс- рекетіні бірлескен жйедегі арым-атынасты жадайын кре алатындай болса деген. Олара: сздік оыту дісі (малімні білім беру мен ауызша мазмндауы, гіме), кітаппен жмыс дісі (оыту процесіндегі кітапті орны мен ролі, жаа білімді игеруде, білімді бекітуде, айталап ортындылауда, сонымен атар кітаптаы негізгі тараулар мен бліктерін айталауда, негізгі тараулардан конспекті жасауда, тілген негізгі материалдарды сратарына жауап даярлау, ерекшеліктерін салыстыру, таблица, схема, рефераттармен баяндама здігінен даярлау); эксперименталды саба жне баылау дісі (оушыларды табии былысты баылауы, лабораторияда, мектеп учаскілерінде, экускурсияларда, іс- тжірибені демонстрациялау, малімні білімді ауызша баяндауы, лабороториялы саба, іс-тжирбиелік жмыс); жаттыу дісі; графикалы жне жазба жмыстарын жргізу дісі, бадарламалап оыту (бадарламалап оыту негізгі, талпынысы оытушыларды зіндік талпыныста білімді игеруі жне білім, білік, дадыны оушыларды игеруі, бадарламалап оытуды мні мен ролін крсету, білім мазмнын бадарламалау, оушыларды зіндік жмысын бадарламалау, ылымны негізгі кзін апараттау, бадарламалап оытуды кері байланысы, бадарламалап оытуды баса формалалар мен дістік оыту байланысы); оушыларды білімін баалау жне тексеру дісі (масат пен білімді баалау жне тексеру трлері, білімді баалау жне тексеру принципі, білімді баалау жне тексеру дістемесі, бадарламалап оытудаы білімді баалау жне тексеру; емтихан, оушыларды білімін баалау жйесі). Масатты баытта танымдылы іс-рекетіне байланысты, негізгі білім кзіні байланысы, оушыларды танымдылы дегей белсенділігі, бірлескен оыту формасы, наты жне жалпылама білім беру жолдары р трлі оыту дістеріні классификациясында олданады. Олар М.А. Данилов, М.Н.Скаткин, И.Я.Лернер, М.И.Махмутов, Н.А. Сорокин, Н.Ф.Талызына, В.Ф.Паламарчук т.б. алымдарды ебегінде берілген. Бнда Совет кіметтіні

 

 

рылу кезедерінде жне жалпы білім беретін мектептерде даму процесімен айналысан жне дидактикалы жйені жетілдіру мен айналысадытары туралы мліметтер берілген. Дегенмен андайда болмасын оыту дісіні классификациясы зіні жетістіктері мен оса кемшілік жатарынан да крініс береді. дістерді белсенді жне белсенді емес деп бліп арауа болмайды. Оыту дісіне нейтралды арауа болады. Брі де малімні танымды оу іс-рекетіні оыту дістерін олданылып, іске асыру даярлыына байланысты. Білікті малімні олданылан оыту дісі "белсенді" болады, ал біліксіз малімні олында "белсенсіз" болуы ммкін. Сонымен атар, оыту дістері мектептегі танымдылы оу іс-рекеті практикасында трлі когнитивтік функция атарады, сондай-а білім материалын игеруде, оны бекітуде, білім, білік жне дадысын жетілдіруде, жеке тланы дамытуа баыттау, жаа оамны алыптасуы барысындаы жне болаша леуметтік ксиби іс-рекет жадайына оларды даярлау.

2.Оыту дістеріні мні мен мазмны. Оыту дісіні мндік ерекшелігі оны ішкі мазмнында, копобразды біліктілікті негізінде крініп, зара байланысты жне танымды оу іс-рекетін іске асыру жолында жадайда арама-айшылыта крініс беруі ммкін. Трлі оыту дістеріні мазмнын талдауда оушылара білім беру анытамасын нагылап алу керек.

Практикада мектепті танымдыоку іс-рекетін "білім беру" оыту процесіні негізгі блігін рап, оушыларды жеке дара психолгиялы жадайда пндік-оу апартын сапада игеруін арастырады, оны есте сатау, айту жне шыармашылыта игеру, трлі формада малімні танымдылы оу іс-рекетін йымдастыру мен баылау іске асырады.

Оушыларды жеке дара психологиялы аблеттіліктерінде барлы пндерді жоары сапада игеру крделі мазмнды жне танымдык оу іс-рекетті формадаы жалпы жне арнайы пндерге сйеніп сапалы игеру жадайларын байау. Оу-танымды процестеріне зейініне, ойлауына, иялдауына есіне, тіліне сонымен атар оу мотивіні ерекшелігіне, зіні эмоционалды жадайына, оушылар арасында жне мектептегі

 

 

леуметтік-білім беру процесіні мазмны мен йымдастыру формасына кзарасына байланысты. Оу материалдарын сапалы игерту малімні жеке басы мен оушымен карым-атынасына. сонымен атар эрудициясына, ксіпке ызыушылыына, педогогикалы тактикасына, оушылар мен жеке дара арым-атынасына, зін оршаан былыс жне пнні мазмнын оу танымды іс-рекетке ызыушылы пен жас ерекшеліктеріні игеру дегейіне байланысты.

Оушыларды ажеттілікте-оу кшін жмылдырып танымды материалдарды трлі мазмнда сапалы игеруі жне теориялы-танымдылы пен практикалы оуды маыздылыына, терендігіне, тратылыына байланысты иындытарды жеу масатындаы оыту дістемесіні мазмны спецификалы интеллектуалды рал болып табылады. И.П. Подласыйды интерпретациялы оыту дістемелік наты арастырамыз.

1.Баяндау. Масата байланысты бірнеше гіме трлері: баяндап айту, гімелеп баяндау, гімелеп-бекіту. Бірінші жаа материалды игеру оушыны дайындау, екінші берілген мазмнды баяндау, шінші оытуды аятау блімі.

Берілген дісті сапасы малімні гімелеп беру білігіне, педагогпен анша сз айтып жне мазмндап баяндаланын, оушыларлы жас ерекшелігіне байланысты, оны жеткілікті денгейде ым болуы.

Демек оушылара білім беруде оларды абілетін ескеру керек. гіме дісі з ойын жеткізуде логиканы сатау жаылмай сйлеуге, сауатты сйлеуге йретеді.

Баяндау кыса (10 мин), эмоционалды трыда болуы керек. Баяндауды тиімділігі басада оыту дісі мен -иллюстраииямеи (бастауыш сыныпта), сонымен атар малімні тадап алан фактілері, жадайлар, адамдар туралы уаыт пен кеістікке байланысты болуы керек.

2. гіме. гіме миі баытты масатта жне біліктілікте ойылан сратар арылы оушыларды алан білімдерін естеріне тсіріп жаа білімді игертілуін, здігінен ойластырып жне орытындылау жолдарын жандандырады. гіме кезінде оушыны ойы малімні ойын айталау болып отырады, нтижесінде оушы адымдап жаа білімді игереді. гіме ойлауды

 

 

белсендіреді, білімді, білікті игертуді диагностикалы ралы болып, оушыларды танымды абілетін дамытуа баыттайды, таным процесін оперативті басаруа жадай туызады. гіме сонымен атар трбие міндеттерін де шешеді. гіме баяндамамен, лекциямен, білімді жйелі алыптастыратын баса да дістер мен атар олдану керек. гіме оушылара керекті білімі мен дадысын, жаттыуларды ткізуге, оларды алыптастыруа ммкіндік бере алмайтындыын ескеру керек.

гімені классификациялау тсілдерін анытауа болады.

Кіріспе гіме немесе йымдастыру; жаа білім беру (сократты, эвристикалыт.б.); синтездеуші немесе бекіту; коррекциялы-баылау.

Кіріспе гіме оыту жмысыны басында тіледі, масаты-оушыларды берілетін жмысты мні мен оны тілуін дрыс тсіндіргенін анытау.

Кіріспе гіме саяхат, лабораториялы жне практикалы саба алдында тіледі. Жаа матреиалды оушыа игерту кіріспе гімені мні ерекше.

Жаа білім игертуді хабарлау іме катехизикалы (сраты-жауап, арсы шыпау, жауаптарды есте сатау), Сократты (ыайлы, оушыны ыайына арай, ыса тжырымды пікір білдіру), эвристикалы (оушыа талап жктеп, малімні берген сраына наты жауап алу). Бгінгі мектепте эврестикалы гіме олданылады. Жаалы ашуда, оушыларды ойлау абілетін жандандыратын, ол малімні білікті сра оя білуі. Сонымен эвристикалы гімеде оушылар здігінше ойлап, з танымы бойынша білімді игереді.

Синтездейтін гіме оушыларды білімін жйелеп жне ортындылауда олданады.

Коррекциялы баылау-гіме диагностикалы масатта жне оушыны білімін жетілдіріп, натылап, дамытуда пайдаланады.

гіме барысында, барлы оушылар белсендікпен атысып, срагы зерс алып тыдау, сраа дрыс жауап іздеу, зіні достарыны жауаптарын талдау, зіні кз арасын айта білуін адаалау. Дрыс жауаптарды-мадатау, атені тзеу, толы емес жауаптарды толытыру,

 

 

оытушыларды жіберген атесін здері табу. Оушыларды бір-біріне сра оюы.

3.Лекция. Ауызша дістен айырмашылыы; оу материалыны логикалы мазмндалуы; апарат аымыны кптігімен, берілетін білімні жйелік ерекшелігі мен айындалады.

Мектепте тілетін лекция: крделі жйені, былысты, объектіні, былыстарды зара байланысын себеп-салдарды айындау арылы жргізіледі. Лекция жоары сыныптарда тіледі, йткені оларды лекциядаы теориялы материалдарды абылдау жне ойлау абілеттері жеткілікті денгейде алыптасан, лекция бір нмесе біріктірілген сабатарда жргізіледі. Лекциялы діс тсіндіру мен гімеден басталып крделене тседі.

4. Дискуссиялы оідыту. Бл діс батыс елдеріні оу орындарында кейбір міндеттерді шешуде баса дістерге араанда жасы нтижесін крсеткен.

дісті мні наты мселені шешуде кзарастар мен пікір алмасуда тиімді. Дискуссия кмегімен оушылар жаа білімді игеріп, здеріні пікірін бекітіп, кз арасын длелдеп шыуа кмектеседі. Оыту дискуссиясыны негізгі атаратын ызметі танымды ызыушылыты арттырады; осымша ызметі оыту, дамыту, трбиелеу жне коррекциялы-баылау. Оушыларды алдын ала немесе наты мазмнда жне формаларды дайындыынан брын, лекцияны сапалыы басты роль атарады. Басталатын дискуссияны таырыбына байланысты білім жинау мазмнды дайындыты ажет етеді. Білімді баяндау жолдарын анытауа баытталады.

Білімсіз тілген дискуссия мнсіз, мазмнсыз жне наты болмай, арама-айшылыты жне шашыраы, алдымен оппоненттерді сендіру.

Демек малім оушыларды ойын дрыс тжырымдап, сратар келтіріп, длелдер жасай білу білігін дамытуды амтамасыз етуі.

Дискуссия тек ана гуманитарлы пндерді тарихты, оамтануды этика, эстетиканы, нерді, психологияны, педогогиканы игеруде ана емес, сонымен атар берілген діс физика, химия, биология таы басада пндерді игеруде де нтижесін крсетеді. Дискуссия оушыа танымал материалдарды мзмнын толытырып, оны

 

тиянатап жне бекітуге кмектеседі. Малім білімні жйесі тере апарат алуда, оушыларды ойлау абілетіне сер етіп, рі арай дамытуа баыт береді.

Дискуссия элементтері мектепте екінші баытта практикаланып, діс толы манада жоары мектептерде пайдаланып келеді. Оушылар дискуссия арылы нермен танысады.

5. Кітаппен жмыс. Мектепте кітаппен жмыс істеу негізгі дістерді біріне айналады. Бл дісті мнділігі оушыны оу апаратын з ыайына, жадайына арай айталап арап, танымын з шешімімен шектеледі.

Оулы кітаптар оу іс-рекетін атарады: білім алу, даму; трбие, ойлау, коррекциялы - баылау.

Кітаппен здік жмыста, оып шыу жеке тараулармен танысу, жеке сратара жауап іздеу, кітапты немесе текстерды рефераттау, мысалдар мен есептерді шешу, баылау тестерін орындап, материалдарды есте алдыру масатында жаттау жмыстарын орындау.

дісті сапасы: еркін, жылдам оып, ойдан ткізіп, тсіну; арастырылатын сратара дебиеттер тадай білу.

Берілген біліктерді брі оушыны мектепке келген кнінен бастап білім алу масаттын біртіндеп алыптастырылады.

Бадарламадаы оу кітаптары сапасымен ерекшеленеді. Оушылар жмыс жргізу барысында берілген тапсырманы орындауа керекті ыпалды іс-рекет арастырып, дрыс орындаландыы туралы малмат алады.

Жаа оу кітаптары ортынды таблицияларда, диаграмада графиктерде крнекті модельдерде, классификасияларда, коммуникативті трді жинаталан материалдарда берілген.

Демек малімдерге берілген апараттарды талдауа кіл бліп, оушыларды білім білігін алыптастыру керек.

Кітаппен оу жмысын жасауда оушыларды зіндік баылау білігін алыптастыру керек. Оушы кітаптаы текісті анша рет оып шыанын санамау керек. ол оыанын мазмндап толы тсіндіріп бере білу біліктілігін мегеруі дрыс. Сондытан уаытты белсенді трде зейінді алыптастыруды талап етеді.

 

 

6. Демонстрация. Оушыларды сезіміне крнекілікті былыстарды, процесстерді, объектілерді оларды сапасына сер етеді. Берілген діспен игерілетін былысты динамикасын ашып крсетуде, заттарды сырты пішінімен таныстыранда кеінен олданылады жне бір трлі заттарды ішкі рылысы немесе орналасан серін арастырады.

Берілген діс оушыларды заттарды, былыстар мен процестерді, керекті лшемдер жасап, зара байланысын, танымды белсенді іске асырып заттарды былысы мен мнін сапа анытайды.

Наты жадайда заттарды, былыстарды тсіндіруде демонстрациалау дидактикалы трыдан нды болып табылады. Егерде бндай демонстрация ткізуге ммкіндік болмаса, онда натуралды заттарды клемді моделдеу танып білуде негізгі роль атарады. Олар заттарды рылысын кру арылы ол рылысы, двигательді ішкі кйі, гометриялы фигураларды лшемдері, жергілікті жерді рельефі т.б. игеруге кмектеседі. Кптеген жаа модельдер заттарды технолгиялы жне техникалы ерекшелігін анытап тсінуді амтамасыз етеді.

Демонстрация діс сапасын ктеру шін, объектіні дрыс тадап алып, демонстрацияланатын затты, былысты мнді жатарына оушыларды кілін аударуа, сонымен атар трлі дістерді педагогты біліктілігіне арай пайдалана білуінде.

7.Иллюстрация. Демонстрация дісі иллюетрация дісімен тыыз байланысты; заттарды крсетіп жне абылдау, плакаттарды кмегімен символдар трінде, оларды процестегі жне былыстарын, карта, портреттер, фотографиялар, суретттер, схемалар, репродукциялар, жалпы модельдер жне т.б. екеуі де кеінен олданады. Крнекілік іс-тжірибеде кеейіп, небір жаа ралдарды мірге келтіріп жатыр. Трлі бояулы пластикалы апталан тарихтан карталар, альбомдар, атластар т. б.

Жалпы модельдер арылы былыстар мен процестерді динамикалы жне статистикалы а тсті жне трлі тсті мнін ашып крсетеді. Олар анытамаларды тсіндіру процесін жеілдетеді.

 

 

Географиялы карта, диаграмма, графиктер, таблицлар білімді тез сапалы игеруге кмектеседі.

Иллюстрация дісін олдана отырып, оны крсетілу дісінеде кп мн беру керек. Крнекті ралды дидактикалы ерекшелігін, оны танымды процестегі ролі мен орнын ойластырып алу керек. Малімні алдына ойылан мселеі иллюстрациялы материалды оптималды клемін анытап алу. Иллюстрация алдын-ала дайындалады. Берілетін (фотография, диаграммалар, таблицалар) масатты олданады.

азіргі мектептерде иллюстрацияны пайдалану шін экранды техникалы ралдар кеінен олданылады. .

8.Бейне діс білімді игертіп ана оймайы, оны баылауда, бекітуде, айталауда, ортындылауда, жйелеуде жне барлы дидактикалы ызметті кеінен атарады.

Берілген діс апаратты крнектілікте абылдауа негізделген, индуктивті трде, жеке дедуктивтік жолдармен білімді игеру, оушыларды трлі дегейдегі танымдылы жне здік жмыс жргізу белсенділігі, таным процесін басаруды трлі тсілін олдануды. арастырады.

Бнда діспен грі комплексті дидактикалы технологиясы берілген бейне. Оыту процесінде дісті пайдалану; оушылара толы оытылатын кбылыстарды крнекілікке ролін крсету, сраныстарын анааттандыру, оушыларды ызыушылыы мен ажетін, малімдерді ебегін жеілдету,босаан уаыт білімді баылайтын жне коррекциялайтын, дптер тексеруді т.б. амтамасыз етеді. Сонымен атар кері байланыс жмысын; толы жне жйеде баылауды йымдастыру, лгерімді объективті есепке алу.

Бейне діс дидактикалы жне трбие міндеттерін шешеді. Бл діс:

-жаа білім беруде, крделі баытталатын те баяу процестерді (сімдікті сіру, сйы затты диффузиясы, затты кристалдануы, тау жыныстарыны ыртысын), яни былыстарды мліметін ашып крсете алмаудаы жылдам процестерді баылау,

-крделі машинамен механизмдерді ыпалын динамикалы принципте тсіндіру;

 

 

-трлі іс-рекет трлерін алгоритмде орындалуын оыту;

-шет тіл сабатарында спецификалы орта ру;

-тарих, этика, оамтану, дебиет мір мен білімді байланысатынын бекіту, сабатарда бейне жатты олдану;

-текісті ткізуді йымдастыру;

-алдын-ала жмыстар, жаттыулар, модельдеу, ажетті лшемді жасау;

-жаттытыру жне зерттеу жмыстарын ткізуге жадай туызу;

-сыныптаы р оушыны лгерімін, білім беруді дифференциялы жаын йымдастыруды компютерлік есепке алу;

-оыту процесін рационалазациялау, педогогикалы басару сапасын ктеру жолдарында ылыми апаратты игеру жне оны оптималды жеткізу клемін амтамасыз ету.

Берілген дісті сапасын видео пособиялар мен техникалы ралдарды олдану мен тікелей байланысты. Видео оыту дісін йымдастыруа ата талаптар ояды, олар натылыымен, арастырылып тадалуымен, масаттыымен ерекшеленеді. Малім оытылатын мселе тірегінде оушыларды кірістіре алудаы дамыан білігімен, оларды іс-рекетін баыттай отырып, жалпы ортындылар жасап, зіндік жмыс процесінде жеке дара кмек крсету.

9. Жаттыу.Жаттыу-ол оыту дісі, жоспарда йымдастырылан бірнеше рет айталанатын іс-рекет, білікпен дадыны игеруде жне оларды сапасын ктеру масатында орындалады.

Жаттыулар коментарияланан, арнаулы, еркін болып блінеді.

Арнаулы бірнеше рет айталанатын, оыту жне ебек біліктері мен дадыларын алыптастыруа баытталан жаттыу. Егер арнаулы жаттыуларды ендірсе, онда олар еркін жаттыулар деп аталады.

Еркін жаттыулар ертеде алыптастырылан дадыларды айталау мен бекітуде олданылады.

Еркін жаттыусыз дады мытылады. Коментарияланан жаттыулар оытуды белсендендіруге, оу тапсырмаларын

 

 

орындауа баытталан. Бл жаттыуларды мнділігі малім мен оушыларды орындалатын іс-рекетті негізінде материалдар жасы абылданады.

Ауызша жаттыулар, тіл мдениетін дамытуда жне логикалы ойлауда, оушылардыц танымды жадайларында кеінен олданылады. Ауызша жаттыулар оу мдениеті техникасын игеруде. Ауызша санауда, гімелеуде, білімді логикалы трде мазмндау. Ауызша жаттыулар тіл, сіресе шет тілдерін игертуде лкен роль атарады. Ауызша жаттыу оушыларды даму дегейі мен жас ерекшеліктеріне байланысты крделеніп отырады. Жазба жаттыулар (стилистикалы, грамматикалы, орфографиялы диктант, мазмндама, конспекті, есеп шыару, іс-тжірибені жазу т.б.) білік пен дадыны дамытуда олданылады. Жазба жаттыулар графмкалы жаттыулар мен математика, физика, сызу, география, сурет, сонымен атар нерксіптік білім беру атар жреді.

Лабораториялы - практикалы жаттыулар ебек ралдарын игеру дадыларына, лабораториялы (приборлар, лшеу аппаратурасы), конструкторлы- техникалы білігін дамытуа баытталан. ндірістік-ебек жаттыулары, ол оыту немесе ндірістік ерекшеліктегі жйеде арнайы дайындалан ебек іс-рекеті. Олар жй жне крделі болып блінеді. Жй жаттыулар олар жеке ебек тсілдерін орындау, ал крделі жаттыуда ндірістік істерін немесе оларды бліктері (станокты осу,
деталдарды) жасауда олданылады.

10. Лабораториялы діс. Жмыс жасауда білік жне дадыны игерту, практикалы білігін алыптастыруа жадай жасайды. лшеу жне есептеу, нтижесін салыстырып жне шыару, зерттеу жмыстарыны жаа жолдарын іздеу жне белгілі жолдармен тексеру.

Проблемалы лабораториялы (зерттеу) діс. Зерттеу гипотезасы сынылады, оны длелдеу жолдары арастырылады. Оушылар ажетті приборлар мен материалдарды здері тадап алады. Лабораториялы діс арнайы ралдарды талап етеді, сонымен атар малім мен оушыны дайындыта боланын ажет етеді. Оны олдануда уаыт пен педагогикалы кш-уатты кп ажет етпейді.

 

 

11.Практикалы діс. Бес этапа блінеді. Бнда оушыларды танымды іс-рекеті тжірибе сабатарында тексерілсді.

а)малімні сіндіруі жмысты теориялы кезедермен йрету;

)крсету (инструктаж):

б)жмысты жасап кру (екі-ш оушыны жмыс жасауы, егер ате жіберілсе алан оушылар баылау жасап, маліммен бірге атесін тзеуі;

в)жмысты ркімні зі орындауы;

в)баылау оушыларды жмысы тексеріліп, бааланады. Орындалу сапасы ескертіледі, уаытты,. материалдарды немдеуі, жмысты дрыс жне жылдам жасауы (Е.Я. Голант);

Практикалы діс оушыларды тапсырманы жауапкершілікпен орындауын, экономикалы ойлау шаруаа бейімделу. Оушыларды ебекке процесін жан-жаты дадылары алыптастырылады. Орындалатын жмысты масатын, міндеттерін талдау жне оны шешімін табу, жмысты жоспары жне кестесін ру, материалдар мен инструменттерді дайындау, жмысты сапасын баылау, орытындыны талдау.

12.Танымды ойындар. Танымды (дидактикалы) ойындар-оушыларды здері шешімін табатын, модельдейтін, арнайы ситуациялар ру. Негізгі мні танымды ызметті стимуляциялау. Оушылар ойына белсенді трде атысады. Ойындара тоталса болса математикалы, лингвистикалы ойындар, саяхат-ойыны, электронды викторина трінде, таырыпты наборлармен ойындар "Конструктор", "Шеберлер", Жас маман" т.б.

Кейінгі кезде стимуляциялаыатын ойындара трлі дістерді, идеяны крделендіру. Ойындар арылы оушылар мселені жан-жаты талылауа кіріседі. Мысалы, оушылар парламентіні отырысынан кріністе, здеріні ісі мен депутатты корытынды ісін салыстыру.

Инсцензация дісі трлі формада. мысалы, алдылала дайындалан диалог наты таырыпа арналан дискуссия, театрланан крініс формасы.

Генерациялау идея дісі" ми кызметі арылы (мозговая атака) атысушылар иын мселеге кіл аударып, здеріні идеяларын

 

 

айтып, оны шешілу жолын арастырады.

13.Программалы оыту дісі. Программалап оытуда апарат машинасыз немесе машиналы тсілде йымдастырылады. Алашы тсілде оу матералы программаланан оулы кітаптарында беріледі, екіншіде дисплей экрана шыарылады. Оу материалдарын программалап оытуды ш жйесі бар; бір баытты материал кішкене порциялара блінеді (доза), содан кейін біртіндеп игертуге баытталады. Оушылар ателескен немесе жауап бере алмаан жадайда тарматалан бадарламалара осымша тсініктемелер беріледі. Аралас бадарламада тарматалан комбинацияда рылан.

Программаланан оытуда тапсырмалар мен жаттыуларды орындалуы зіндік ерекшелікте берілген. Бндай тапсырмалар оыту материалдарыны р порциясынан игергеннен кейін беріледі. ш масатта тренажды берген білімді абылдау жне баылау жаттыулар мен тапсырмаларды йымдастырылу тсілі машинамен жне машинасыз орындалады. Машиналы тсілде жаттыулар мен баылау тапсырмалары дисплей экранында орындалады. Оушылар здеріні жауаптарыны дрыстыын бірден креді. Сондытан да программалап оыту тиімді.

Е ке тараан баылауды йымдастыру дісі. Программалап оытуда сас жауаптардан дрыс жауапты табу. азіргі компьютерлер рылан жауаптарды здігінен талдап, сыныс трінде, сз, формула, трлі бірлікте ендіре алады.