сурет. Кй диаграмманы екінші трі

7.4 суретте осындай жйені диаграммасы келтірілген. ALB (ликвидус) жне ASB (солидус) исытары бу мен сйы ерітінді рамдары сияты, яни атты жне сйы ерітінділерді рамдары бірдей емес.

III типті диаграмма. А жне В компоненттер атты кйде зара шекті ериді.

IV типті диаграмма. А жне В компоненттер балу температурасына дейін траты химиялы осылыстар тзеді.

Химиялы осылыс А_mB_n тзетін жйені кй диаграммасы 7.5 суретте берілген. С нкте A_mB_n химиялы осылысты рамына сйкес келеді. А немесе В компонентті артыы осылысты балу температурасын тмендетеді. Дл осы себептен химиялы осылысты температурасы е жоары болады, оны ликвидус сызыындаы максимум крсетеді.

Егер С — A_mB_n сызыы бойынша абцисс сіне перпендикуляр тсірсе, ол диаграмманы екі I типті диаграммалара бледі: А — A_mB_n жне A_mB_n — В. Демек, С — A_mB_n сызыты о жне сол жаында екі ртрлі жйе орын алады, оларды арасындаы ауысу секіріс арылы жреді. Химиялы осылысты тзілуін крсететін нктелер сингулярлыдеп аталады.

Сурет. Траты химиялы осылыс тзетін жйені кй диаграммасы

V типті диаграмма. А жне В компоненттер балу температурасына дейін ыдырайтын трасыз химиялы осылыс тзеді.

Жасырым максимумы бар бл типті диаграммалар 7.6 суретте крсетілген.

рамы 100% А-дан Р нктеге дейін балымаларды салындатанда таза А компонент кристалданады, йткені Т_Р температурадан жоары химиялы осылыс трасыз. Траты Т_Р температурада химиялы осылыс тзетін перитектикалы реакция жреді (нонвариантты тепе-тедік): А+балыма (рамы Р)«А_mB_n().

Осымен атар арты А компоненті бар 1 балымада реакция нтижесінде сйы фаза жойылады жне Т_Р температурадан тмен салындатанда IIIблімде А жне A_mB_nатты фазаларды оспасы алады.

A + балыма (рамы Р) « A_mB_n()

2 балымада (А кеміген) реакция нтижесінде А кристалдары жойылады жне алан сйы рарай салындатанда зіні рамын РЕ исыы бойымен згертіп, A_mB_n кирсталдарын бліп шыарады. Т_Е температурада A_mB_nжне В компоненті эвтектикалы кристаллизациясы жреді.

7.6 сурет.Трасыз химиялы осылыс тзілетін жйені кй диаграммасы.

 

Негізгі дебиет:1[180-196], 2 [79-83], 3[103-105], 4[164-175].

осымша дебиет:9[154-166].

Баылау сратары

1. Термиялы анализ деп нені айтады? Салындату исытары. Мысалдар келтірііз.

2. Жай эвтектикасы бар екікомпонентті жйені кй диаграммасын келтірііз. Ликвидус, солидус, нода деп нені айтады? Салындату исытарын салыыз.

3. Ерігіштігі шекті жне шексіз атты ерітінділер тзетін осылыстарды кй диаграммаларын келтірііз. Салындату исытар андай трде болады?

4. Иін ережесі. Мысалдар келтірііз.

5. Гиббс ережесі, оны олдану.