Баылау сратары

Суды ионды кбейтіндісі

Суда жне сулы ерітінділерде су шамалы млшерінде диссоциацияланады:

Н₂О = Н⁺ + ОН^-

Су аз млшерінде иондара ыдырайтын боландытан деп есептеуге болады, онда массалар рекеттесуші заын келесі тедеу крсетеді:

, (8.7)

K_w – суды ионды кбейтіндісі. 298К-де K_w =10^-14, ал температура скен сайын оны мні артады. Химияда сутек крсеткіші (рН) деген тсінік олданылады. Бл шаманы келесі тедеуден есептеп алуа болады.:

, (8.8)

Нейтралды орта шін , онда (8.6) тедеуден рН = 7, ышылды орта шін pH < 7, сілтілі орта шін pH > 7.

Кшті электролиттер

Массалар рекеттесуші заы кшті электролиттерді диссоциациялану процесіне олдануа келмейді, йткені оларды диссоциациялану константасы концентрация згергенде згереді. Кшті электролиттер ерітінділерінде диссоциацияланбаан молекулалар болмайды, олар иондара толы ыдырайды. Осы себептен, лсіз электролиттер шін шыарылан задылытарды кшті электролиттер шін олдану шін керекті тзеткіштер кіргізу ажет.

П. Дебай мен Г. Хюккель (1923) сынан кшті электролиттер теориясы, кшті электролиттерді тртібін тсіндірді, жне санды жаынан оларды сипаттайтын есептеулерді негізін салды. Бл теория бойынша, нерлым ерітіндіні концентрациясы жоары болса, сорлым иондар бір-біріне жаын трады. Нтижесінде рбір ион кері табалы иондардан тратын "атмосферамен" оршалан болады, рылан ионды атмосфера ионны озалысын кемітеді. Осы орын алатын процестерді есепке алу шін Льюис енгізген электролитті активтілігі жне иондарды активтіліктері ₊ жне _- олданылады.

Концентрациясы с = 1 электролитті активтілігі активтіілк коэффициент деп аталады, деп белгіленеді:

те сйылтылан ерітінділер шін а = с; = 1

Егер электролит n иондара диссоциацияланатын болса: n= n₁+ n₂, мнда n₁ – катиондар саны, ал n₂ – аниондар саны, электролит активтігі мен иондар активтіктеріні арасындаы байланысты келесі тедеу крсетеді:

(8.9)

Онда, ₊= ₊с₊; _-= _-с_-жне в₊= n₁с и с_-= n₂с, келесі тедеуге келеміз:

(8.10)

Бинарлы электролит шін ₁ = ₂=1 (9.11) тедеу жеілдейді

= с _{+ -} (8.12)

Егер орташа активтік ионды коэффициент егізсе:

(8.13)

немесе бинарлы электролит шін

, (8.14)

онда (8.12) тедеу келесі трге келеді:

, (8.15)

ал бинарлы электролит шін

(8.16)

П. Дебай жне Г. Хюккель активтік коэффициент есептейтін діс сынан. Сйытылан сулы бинарлы электролитті ерітіндісі шін 298К-а:

lg = - 0,51 (8.17)

мнда: z - активтік коэффициент есептейтін ионны заряды; I – ерітіндіні ионды кші.

Ионды кшті есептегенде ерітіндідегі барлы электролиттер есепке алынады.

I = 0,5 åв_i z²_i

Негізгі дебиет:1[449-503, 508-528], 2[89-113], 3[135-150], 4[226-272].

осымша дебиет:9[201-248], 10[185-264].

Баылау сратары

1. Электролиттік теорияны негізгі аидалары. Диссоциациялану константасы, дрежесі, Вант-Гоффты изотоникалы коэффициенті деп нені айтады?

2. андай асиеттеріне арап электролитті кшті жне лсіз деп ажыратады? лсіз электролиттер андай заа баынады жне оны маынасы андай?

3. Дебай-Хюккельді кшті электролиттер шін теориясыны негізгі аидаларын айтыыз.

4. Ерітінділерді «ионды кші» нені білдіреді?