Мнайбергіштікті арттыру
абатты гидравликалы жару абатты сйыпен жару німді абата сер ету арылы ыманы німділігін кбейту, мнайды алу темпін жылдамдататын жне абатты мнай бергіштігін арттыратын діс болып табылады. абатты сйыпен жару ндірі ымаларында да, айдау ымаларында да олданылады. абатты сйыпен жару дерісі екі этаптан трады: - бірінші этапта німді абата жоары ысымда жне ажетті жылдамдыта жмыс сйытыын айдайды, осыны нтижесінде коллектор жынысы жарылып, олдан жасалан жарытар пайда болады; - екінші этапта деріс біткен со жоары ткізгіштікті сатап алу жне арты ысымды тсіру масатында абата жарыты абыраларын ашы кйінде стап тратын жарытарды кеейткіш айдалады. абатты сйыпен жару жргізілген кездегі німділікті ктерілу дегейі жарыты еніне жне жарылан материалды ткізгіштігіне байланысты. Соы жылдары ылыми-зерттеу зертханаларында жне шетел компанияларыны орталытарында ртрлі геологиялы жадайларда абатты сйыпен жару технологиясын жетілдіру жмыстары жргізілуде, яни жарудаы жмыс сйытыын, жарытарды бекіту материалдарын тадау, айдауды оптималды ысымы мен жылдамдыын, сонымен атар абатты сйыпен жаруды кезеін анытау жне т.б. абатты сйыпен жаруды жргізуді жобалауды жетілдірілген дістері мен зертханалы зерттеулер гидрожару операциясыны масималды экономикалы тиімділігін амтамасыз ететін жадайларды анытауа ммкіндік береді. Полимерлер химиясындаы зерттеулер, сонымен атар абатты жару технологиясындаы жетістіктер лкен масштабтаы деулерді жргізуге ммкіндік берді. 7600 м3 сйыты жне 1300 т м айдау арылы деу жмыстары жргізілген. детте айдау темптері 0,8-16 м м3 /мин аралыында болады. азіргі тада жарыш материал концентрациясы 600- 960 кг/м3 аралыында згереді, жне де операцияны басында бл материалды концентрациясы 120 кг/ м3 клемінде болады, ал операция соында 1700-1900 кг/ м3 –ке дейін седі. абатты сйыпен жару ондырысы жоары дрежеде иын болып кетті, ол кп млшерде ра жне сйы оспаларды дозалауа, сйкесінше оларды жмысты сйыпен араласуына жне оларды ртрлі концентрациядаы жарыш материалдармен айдауа ммкіндік береді. Кеейткіш концентрациясы 2400 кг/м3 млшерге жеткен кездер сирек емес. лкен клемді материалмен жмыс істеу шін, оларды сатауа жне тасымалдауа арналан арнайы ондырылар жасалан, бл оларды сйыа лкен жылдамдыпен берілуін, жйеге оюландырыштарды, фильтрация крсеткішін тмендеткіш оспаларды, полимерді деструкциялайтын реагенттер жне БАЗ-ды енгізуді жне дозалауды жеілдетуге арналан.
5.Газбергіштік Газ ымаларын пайдалануды оптималды режимiн тадау – газ алуды негiзгi проблемаларыны бiрi. Газды зiнi нына кіретін барлы шыынны жартысы осы ыма рамына сйкес келедi. Сондытан, ымалардан німді шексіз лайту ндірістітехника-экономикалыкрсеткіштеріні суіне кеп тірейді. Алайда мндай биологиялы, технологиялы, техникалы жне экономикалы сипатты шектеулердi ескередi. Геологиялы себептер:1) берiктігі жеткiлiктi емес тау жыныстарыны бзылуы (м, лсiз
| цементтелген мдар); | |
| 2) тп маындаы абат | жыныстарыны кейбiр блiгiн жою |
| нтижесiнде; |
3) ымаларды оныш суымен сулануы (конустарды тзiлу). Бл жадайда ыма нiмдiлiгi нашарлайды, рылы жмысы иындайды, коллектор ткiзгiштiгi нашарлайды.
ыма маында жынысты бзылу рдісі (процесi) иын жне жеткiлiктi тере зерттелмеген. Наты ымалар бойынша абатты бзылу бастамасы, ымаларды жынысаулаыш аспап кмегiмен зерттеуде табылады. ыманы тп аймаыны бзылуын болдырмау шiн, тп аймаыны шекарасында ысым градиентiнi тратылы жадайы немесе ыма тбіні абырасындаы ысымны траты тмендеуi арастырылады. Газбергішті шамасына сер ететін негізгі фактор — атты азуды соы сатысындаы оны алды ысы-мы. атты е лкен газбергіштігі ат ысымын ммкін болатындай минимумге азайтанда болады, ол кезде ымалардаы саалы ысымдар атмосфералы ысым-а жуы немесе тіпті тмен де болады (ымалардан газды вакуум арылы алу). Алайда, бл жадайларда ымаларды дебиті ысымдарды аз ана тмендеу салдарынан те тмен болады. Сондытан, техника-экономикалы пікірлер бойынша газ шоырын азуды іс жзінде ымалар сааларындаы ысым атмосфералы ысымнан кп болып транда-а тотатады. Есептеулердегі газбергіштікті соы коэффициенті 0,7-0,8-ге те мндерді алады. Газконденсатты кен орындарын азу. Газконденсатты кен орындарын азу кезінде ысым тмендеген сайын газдан конденсат бліне бастайды. Е алдымен е ауыр компоненттер, содан со жеіл компоненттер конденсацияланады. Газдан конденсат бліне бастайтын ысым конденсацияны басталу ысымы деп аталады. Конденсат ндірілген газдан бетте де, ысым тмендегенде атта да блінуі ммкін. Соы жадайда атты жынысы конденсатты жтады да, оны айтарлытай блігі атта айтымсыз болып алады. Сондытан газ-конденсатты кен орындарын азанда ымалар сааларындаы ысымдар конденсация басталу ысымы-нан арты болуы керек жне келесі айналымды деріс-ті слбасы бойынша жргізіледі. Конденсаты бар газ ымадан конденсатты ондырыа келеді, онда сйкесті ысым мен температурада сйы компоненттер блінеді. Содан со, ра газ ысымы ымаларды ысымынан 15-20% кп болатын компрессорларда ысылады, осындай ысым астында айдама ымалар арылы айтадан ата айдалады.