Су ресурстарына сері

Су бассейніні ластануыны негізгі себептері — тазартылмаан аын суларды зен-клдерге жіберу. Бан жол беретіндері:

· трын-й коммуналды шаруашылытар;

· нерксіп орындары;

· ауыл шаруашылыын химияландыру:

· халы шаруашылыыны баса да салалары.

азіргі кезде нерксіпте суды пайдалану лкен жне маызды мселені бірі. нерксіпті суі суды кп млшерде пайдалану мен сарын сулар жне сйы алдыты млшеріні артуына себепші болып отыр.

Сарын суды негізгі сапасын крсететіндер: рН ортада жоары дисперсті заттарды рамы, температура, оттегіні химиялы пайдаланылуы, оттегідегі биохимиялы ажеттілік, белгілі млшерде ана концентрация блу маызы бар зиянды заттарды концентрациясы. Сарын суды сараптаанда органолептикалы крсеткіштері иісі мен тсі баыланады. ндірістік сарын суды млшері ндірісті нім шыаруы мен ртрлі ндіріс саласындаы суды кп млшерде пайдаланылуына байланысты. Кп млшерде пайдалану жмыс істеп тран кез келген ндірістегі суды немді пайдаланылуына баа беруге ммкіндік береді, себебі бір тонна жн талшыын шыаранда 2300 м³, бір тонна жн талшыы шін 220 м³ су кетеді. Сарын суды тазалааннан кейін айта пайдалану ке тараан. ндірісті р саласында 90-95 % сарын сулар айналмалы су мен жабдытау жйесінде пайдаланылса, тек 5-10% су оймасына тгіледі.

Канализация жне аындысу сипаттамасы. лкен ксіпорындарда канализацияны екі кзі арастырылады: ластанан ндірістік жне трмысты аынды су жне аынды ластанбаан су.

ндірістік аынды су биологиялы тазалау, тазалыты орнату немесе аладаы аынды сумен бірге араудан ткізеді.

Ксіпорынны аынды суы барлы рамы бойынша трмысты суа жаын, біра ластанан концентрациясы бларда жоары.

Табиатты орау іс–шаралары

оршаан ортаны тазалыын амтамасыз етуді йымдастырудаы бастама, оны орау ылыми жне экономикалы негізделген жобалау болып табылады. оршаан ортаны орау жобасын жасау оны тазалыын амтамасыз ету шін ана емес, бл мселені аз шыын шыара отырып шешу ажет.

Зиянды алдытардан оршаан ортаны орау шін бірнеше баыттар бар:

- алдысыз ксіпорындарды йымдастыру, яни жмыс істеу нтижесінде не ауаа, не суа атты алдытар шыарылмайтын, оны барлыы соы цикла дейін арнайы жою техникаларында залалсыздандыру;

- зиянды газдарды ауаа шыаратын ртрлі ралдар мен жабдытарды зиянды алдытарсыз жмыс істейтін жабдытармен алмастыру;

- ксіпорын пештері мен азандардан шыатын газ, ттіндерден тазалайтын жне орталыты жылумен амтамасыз ететін ондырылар есебінде сйы жне атты отынды жау арылы жмыс істейтін са нерксіптер мен жылу ондырыларыны кзін жою.

Ластанан сарын суларды млшерін кемітуді негізгіжолдары:

- технологиялы рдістерді жетілдіру жне аз дегейде алды шыаратын жаа рал–жабдытар пайдалану (деуді кіші модульді жабдыын олдану, жуу кезіндегі су тотауын болдырмау, деуде здіксіз тсілді енгізу);

- улы жне биологиялы заттарды улы емес биологиялы заттармен алмастыру;

- тазалау циклын толы тпеген шартты таза суларды айталап пайдалану жне тікелей технологиялы рдісте рал–жабдытарды суыту шін айналмалы су жйесін йымдастыру;

- су шыынын баылау, ндірілмейтін шыындарды ысарту, осымша ажеттілікке суды немді пайдалану.

Елді экологиялы ауіпсіздігі, азаматтарды бл ытарыны саталуы – ркениеттілікті ажырамас белгісі. Осыан орай жауапкершілік институтын жетілдіру туралы бірнеше ылыми ебектер жазылып, маызды тжырымдар жасалан. Осы тжырымдарды іс жзіне асыру, за шыару ба-рысында оны пайдалану, яни жоарыда крсетілген ш мселені ыты трыдаы міндеттерін шешу экологиялы ауіпсіздікті амтамасыз етуді о жетістіктері болар еді.

лтты ауіпсіздік елімізді даму баытындаы басым баыттарды бірі. Экологиялы ауіпсіздік - лтты ауіпсіздікті стратегиялы негізгі рам блігі.


 

Экономикалы блім