Автомобиль жне уе клігіне арналан тарифтер

Сабаты масаты: Автомобиль клігіне жне уе клігіне арналан тарифтер.

Сабаты мазмны: Автомобиль клігіне жне уе клігіне арналан тарифтерді олдану ерекшеліктерін зерттеу.

1 Автомобиль клігіне арналан тарифтер

Автомобиль клігімен жктерді тасымалдауа арналан тарифтер еркін баа белгілеу жадайында алыптасады. рбір тасымалдаушы тасымалдауа кететін шыындарды алыптасуына сер ететін жадайларды р трлігіне байланысты тарифтерді белгілейді. Тасымалдауа арналан тлемні меншікті тарифін пайдалану кезінде тасымалдану затыына жне оны класына байланысты жктерді наты массасы шін аы алынады. Барлы жктер АТС жк ктергіштігін пайдалану дрежесіне байланысты трт класа блінген. Жктерді класына байланысты автомобиль клігін тасымалдауа арналан тарифтерді дегейін згерту 3-кестеде берілген.

Жалпы (меншікті) тарифтерден баса, сондай-а уаыт бойынша тарифтер – 1 саат ішінде, 1 тулік ішінде жне т.б. тиісті модельдегі АТС жмыстары, километр бойынша тарифтер – контейнерлерді тасымалдау кезінде, автомобильдерді айдау кезінде, лкен рейстерге арналан тарифтер жне арнайы тарифтер – контейнерлерді тасымалдау кезінде, автомобильдерді айдау кезінде, лкен рейстерге арналан тарифтер жне арнайы тарифтер – арнайы жк трлері шін (габаритті емес, ауыр салматы, ауіпті жне т.б.).

осымша операциялар шін ртрлі алымдар алынады (жнелту, лшеу, ПРР, сатау жне т.б.).

2 – кесте – Автомобиль клігіне арналан тарифтерді дегейін жктер класы бойынша згерту

Жк класы	АТС жк ктергіштігін пайдалану дрежесі, %	1 класа атынасы бойынша тарифтік млшерлеме дегейі, %
Шегінде	Орташа
І
ІІ	71...99
ІІІ	51...70
ІV	31...50

Шарт тарифтері ПРР, жктерді абылдау жне тапсырумен байланысты клік тораптарындаы операцияларды, терминалдаы операцияларды орындалуы, ПРМ жала жк иелеріне сыну, жктерді жабу мен ымтау ралдарына, есептеу операцияларын жне апаратты ызметтерді орындалуы бойынша есептеледі.

Халыаралы тасымалдау кезінде, негізінен, 1 км жріске арналан наты АТС жктерді тасымалдауа арналан млшерлемелер пайдаланылады. азіргі кезде мндай млшерлемені дегейі жеткілікті траты жне 1 км жріс кезінде шамамен 1 евроа те. детте тариф жк ктергіштігі 20 т жне шанап клемі тент астында 82 м²болатын стандарттты АТС-а жатады. Баса АТС пайдалану коэффициенттермен тзетіледі.

2 уе клігіне арналан тарифтер

Авиациялы жк ызметтері нарыыны негізгі ерекшелігі тасымалданатын жктерді клемі мен номенклатурасы, сондай-а тасымалдаушыларды рамы бойынша оларды шектеулігі болып табылады. Клікті осы трінде тарифтер шаты типінен туелсіз, жктерді тегі мен шу жылдамдыы, жктерді класы мен шу затыы туелсіз. 1 т-км інішде тарифтік млшерлеме затыты лаюымен азаяды. Тариф жйесінде екі тарифтік белдік болады:

- Темір жол клігімен амтамасыз етілген аудандар;

- Тарифтері 1,7 есе жоары темір жолдан ашы орналасан ткпірдегі аудандар.

Жылдам бзылатын жне жылдам жеткізілуі тиіс жктерді тасымалдауа арналан тарифтер мен багаж тарифтері кдімгі жктерді жеткізуге арналан тарифтерден 40 %-а жоары. Сонымен атар жеілдікті (шатармен жеткізу кезінде) тарифтер, негізгі тарифтерді 50 % рауы ммкін. осымша операциялар шін р трлі алымдар алынады.

Халыаралы авиажктерді тасымалдауды ерекшелігі тасымалданатын жктерді клемі мен номенклатурасы, тасымалдаушыларды рамы бойынша оларды шектеулігінен трады. Жктерді тасымалдайтын бірнеше оншаты авиакомпаниялар ИАТА мшелері болып табылады, авиажктерді тасымалдаушыларды тарифтік саясатын жргізуге бірыай тсілдер деуге ммкіндік береді.

ИАТА жк тарифтері траты авиажелісіндегі барлы жетекші тасымалдаушыларды пайдаланатын бірыай тарифтік жйені білдіреді. Жк тарифтері бойынша тасымалдау аысы бірнеше алалар арасындаы 1 кг жкті тасымалдауа арналан аы алынады. Тарифтерді ыайлы олдану шін жер беті айматара блінген, ал аэропорттар сол немесе баса аймаа тап болатын маршрутты топтара біріккен.

Тарифтер ПРР орындауа, уежайларда жктерді уаытша сатау, ажетті технологиялы операцияларды жргізуге кететін алымдарды енгізу.

Тарифті базалы млшерлемесі 500 км ара ашытыта белгіленген жне тасымалдау ара ашытыы лайан сайын азаяды. Мысалы, 1001-ден 1800 км-ге дейінгі ара ашытыта базалы млшерлеме 8 %-а дейін азаяды, ал 8000 км жоары боланда – 42 %-а дейін азаяды. Тлемаыны есептеу кезінде жкті клеміне оны массасыны межелік ара атысы пайдаланылады (1 кг

Мысалы:

аладан 8 км ара ашытыта птерден птерге ш жатаулы шкафты, тромо, диванды тасымалдау талап етілген жадайда (автомобильді абылдау пунктінен тиеу орнына дейін 3 км оса аланда) жне аладан 10 ара ашытыта 3-абаттан заттарды тсіргенде жне 4-абата жктерді ктергенде 2 жкші болуы тиіс.

Тиеу мен тсіру ны 3-абаттан тсіру жне 4-абата ктеру ны

Шкаф 0,55+0,55 = 1,1 к.б. Шкаф 0,275*5 = 1,37 к.б.

Тромо 0,35+0,35 = 0,7 к.б. Тромо 0,175*5 = 0,87 к.б.

Диван 0,25+0,25=0,5 к.б. Диван 0,125*5 = 0,62 к.б.

орытынды: 2,3 к.б. орытынды: 2,86 к.б.

Жктері бар автомобильді беру ны 0,15*3 =0,45 к.б.

Жктері бар автомобильді жрісін тлеу 0,15*15 = 2,25 к.б.

аланы шетіне дейін кері баытта бос айту 0,15*10 = 1,5 к.б.

аланы шетінде екі жкшімен 0,03*20*2=1,2 к.б.

орытынды: 4,95 к.б.

Тиеу мен тсіру астындаы бос труа тлеу 1,5*2с = 3 к.б.

Автомобильді беруге арналан тапсырысты ресімдеу ны 0,3 к.б.

Жеткізу ны райды: 2,3 + 2,86 + 0,45 + 4,95 + 3 + 0,3 = 13,86 к.б.

й заттары бар АТ контейнерлерін жеткізуге арналан тарифтер.

Контейнерде й заттарын жеткізу кезінде крсетілетін ызметті толы кешенін орындалуда аы алынады:

- Контейнерге заттарды тиеу (абаттан тсіру, контейнерге тиеу) немесе контейнерден заттарды тсіру (тсіру, абаттара ктеру)-жк ктергіштігі 3 тоннаа дейінгі бір контейнерлер шін 4 к.б. клемінде жне жк ктергіштігі 3-тен 5 тоннаа дейінгі бір контейнер шін 8 к.б. клемінде;

- Бірінші абаттан жоары тсіру шін (ктеру) жк ктергіштігі 3 тоннаа дейінгі контейнерлерді осымша тсіру шін – 2 к.б., ал 3 тоннадан жоары боланда – рбір абат шін 4 к.б. клемінде. Жк лифтісіне арналан жктерді ктеру (тсіру) 2 абата ктеру ретінде тленеді;

- тасымалдау кезінде автомобильді рбір километр жрісі шін 0,15 к.б. есептеп тленеді;

- тапсырысшыны рбір бос тран сааты шін 1,5 к.б. есептеп тленеді;

- клікті кез келген трінде халыаралы атынаста контейнерде жктерді желту кезінде крсетілетін ызметтерді барлы кешені шін – 2 к.б.

ала шетінен тыс жкшілері бар контейнерде жктерді жеткізу кезінде крсетілетін ала шетінен тыс автомобильді рбір километр жрісі шін 0,03 к.б. клемдегі осымша аы алынады.

Мысалы:

Птерден жкктергіштігі 3 т контейнерде й заттарын темір жол бойынша желту жне 4-абаттан заттарды екі жкшімен тсіру талап етіледі. Тасымалдау ара ашытыы 19 км, соны ішінде ала шетінен 7 км жне ала шетінен тыс 12 км ара ашытыта.

Тиеу ны	4 к.б.
4-абаттан тсіру ны	2 у.е. * 3 эт = 6 к.б.
Автомобиль жрісін тлеу:
Бас контейнермен	0,15 * 19 = 2,85 к.б.
Жк тиелген контейнермен	0,15 * 19 = 2,85 к.б.
ала шетінен тыс 2 жкшімен	0,03 * 24 * 2 = 1,44 к.б.
орытынды:	7,14 к.б.
Тапсырыс берушіні автомобильді тиеу астында бос труы	1,5 * 2 = 3 к.б.
Контейнерде жктерді желту кезіндегі ызметті барлы кешеніні ны	2 к.б.
Контейнерде желтуді жалпы ны райды:	4 + 6 + 7,14 + 3 + 2 = 22,14 к.б.
Автмобильді беруге арналан тапсырысты ресімдеу ны	0,3 к.б.
Жеткізу ны райды:	2,3 + 2,86 + 0,45 + 4,95 + 3 + 0,3 = 13,86 к.б.

Мысал:

Темір жол клігімен келген жкктергіштігі 5 т болатын контейнерді 5 – абата 3 жкшімен тапсырыс берушіге жеткізу талап етіледі. Тасымалдау ара ашытыы 20 км, соны ішінде ала шетінен 5 км жне ала шетінен тыс 15 км ара ашытыта.

Тсіру ны	8 к.б.
5 – абата ктеру ны	4 к.б. 4 эт = 16 к.б.
Автомобиль жрісін тлеу:
Жк тиелген контейнермен	0,15 * 20 = 3 к.б.
Бас контейнермен	0,15 * 20 = 3 к.б.
ала шетінен тыс 3 жкшімен	0,03 * 30 * 3 = 2,7 к.б.
орытынды:	8,7 к.б.
Тапсырыс берушіде тсіру кезінде бос труына тлеу	1,5 * 2 с = 3 к.б.
Тапсырысты ресімдеу ны	0,3 к.б.
Жеткізу ны райды:	8 + 16 + 8,7 + 3 + 0,3 = 36 к.б.

Халыты тапсырысы бойынша автобустар жне жеіл автомобильдерді, жк автомобильдерін пайдалааны шін тарифтер уаытша жне километр бойынша есептеуге байланысты.

Жктерді тасымалдау осымша крсетілетін ызметтерсіз жзеге асырылатын жадайда, яни жктерді тиеу мен тсірусіз, жктерді абата ктерусіз жне тсірусіз километр бойынша есептеуден автомобильдерді пайдалананы шін тарифтер немесе уаытша тарифтер олданылады.

Тасымалдауа арналан тлемаы автомобильді жк ктергіштігіне байланысты: жк ктергіші лайан сайын тарифтер де артады. Километр бойынша есептеуден алынан тарифтер халыаралы жне ала аралы атынаста жктерді тасымалдау кезінде олданылады. Мндай жадайда тлемаы автомобильді 1км жрісі кезінде автомобильді жкктергіштігіне байланысты к.б. клемінде алынады:

1 т-а дейін оса аланда 9

1,0 жоары 1,5-ге дейін 10

1,5 жоары 2,5-ге дейін 11

2,5 жоары 4,0-ге дейін 13

4,0 жоары 7,0-ге дейін 18

Жкктергіштігіні рбір осымша тоннасы шін 7,0 жоары

Уаытша тарифтер осымша крсетілген ызметтерді орындаусыз халы шін ала ішілік жктерді тасымалдау кезінде олданылады. Бл жадайда автомобильді пайдалананы шін тлемаы жмысты рбір сааты шін автомобильді жкктергіштігіне байланысты алынады жне осымша аы саатына 9 км жоары рбір километр жріс шін алынады:

0,5 т-а дейін оса аланда 0,95 0,04

0,5 жоары 1 т-а дейін 1,10 0,04

1,0 жоары 2,5 т-а дейін 1,20 0,05

2,5 жоары 4,0 т-а дейін 1,30 0,07

4 т жоары рбір осымша тонна шін

Жкктергіштігі 0,25 0,02

Уаытша тарифтер бойынша тлемаы автомобильді пайдаланан барлы уаыт жне гараждан шыаннан кейін гаража келген уаыт аралыындаы автомобиль жрісінен, тапсырысты ресімдеу кезінде жргізушіні демалан уаытанан есептеледі.

Арнайы шанабы бар автомобильді пайдалананы шін (фургон, самосвал, автоцистерна жне т.б.) тлемаы 15 %-а дейін жоарылайды.

Автобусты пайдалананы шін тарифтер.

Халыты жеке бір тапсырыстары бойынша жалпы типтегі автобустарды пайдалананы шін тлемаы саатына 15 км жоары рбір километр жріс шін жне пайдалану затыына байланысты тленеді. Жмса отырыштары бар автобусты пайдалананы шін тленетін тлемаы 32 %-а жоарылайды.

Халыты жеке тапсырысы бойынша автобусты пайдалананы шін тарифтерді олдану ережесі арастырылады, автобусты пайдаланан уаыт жне жріс гараждан шыаннан кейін гаража келген уаыт аралыындаы автобус жрісінен, тапсырысты ресімдеу кезінде ескерілетін жргізушіні демалан уаытынан (тскі ас, йы) есептеледі. Автобусты гараждан беру пунктіне дейін жне жмыс біткен со гаража дейін автобусты жрген уаыты аладаы 20 км/са техникалы жылдамды жмысынан, ал бір туліктен арты пайдалананы шін – 3 сааттан кем пайдаланбаан кезде, автобусты гараждан шыан стінен бастап рбір пайдаланан тулік шін 16 саат бойынша есептеледі.

Мысалы:

80 км ара ашытыа жру жне кері айту баытына арналан ЛАЗ-697Н автобусын пайдалану туралы тапсырым абылданды. Жалпы жріс 165 км, соны ішінде беруді де райды.

Жалпы тленетін уаыт – 7саат

7 саат пайдаланан шін аы 3,4 7 = 23,8 к.б.

Саатына 15 км арты жрген кезде

60 км шін тленетін аы 0,11 60 = 6,6 к.б.

Жалпы тлемаы 30,4 к.б.

Жмса отырыштары бар автобусты пайдалананы шін тленетін жалпы тлемаыа стеме аы (32 %) 30,4 0,32 = 9,73 к.б.

Тапсырысты ресімдеу ны 0,3 к.б.

Жалпы тлемаы 40,43к.б.

Жеіл автомобильдерді пайдалананы шін тленетін аы.

Тлемаы «Москвич жне Жигули» барлы модификациядаы автомобильдерді маркасына байланысты алынады

ГАЗ – 21 4 к.б.

ГАЗ – 24 5 к.б.

ГАЗ – 13, 14, ЗИЛ – 144 8 к.б.

Мысал:

6 саата тойа ызмет крсету шін ГАЗ-24 маркалы 5 автомобильге тапсырыс келді. Бдан баса, тапсырысшыа баса дстрлі керек-жаратар сынылан: бір кілем жолашасы, бес трлі-тсті гирлянд, автомобильді оятын саина.

ГАЗ-24 жеіл автомобиль шін № 13-03-1 прейскурант бойынша 1 саат пайдалананы шін (жрістікке арамастан) 5 к.б. клемінде тлемаы алынады. Сондытан, 6 саата тапсырым берілген 1 автомобиль шін тленетін тлемаы 5 6 = 30 к.б.

райды, ал 5 автомобиль шін: 30 5 = 150 к.б.

Бдан баса дстрлерге 1 к.б.

клемінде, трлі-тсті гирляндтар шін 1 5 = 5 у.е. тленеді.

автомобильді стіне оятын саина 1 к.б.

алынды 7 к.б.

Барлы тапсырысты ны 157 к.б.

Баылау сратары:

1.Халыа кліктік-экспедициялы ызмет крсету шін тлемаы алай аныталады?

2.Уаытпен жне километр бойынша жк автомобильдерін пайдалананы шін тарифтер бойынша тленетін тлемаы тртібі?

3.Автобустарды жне жеіл автомобильдерді пайдалананы шін тленетін аы?

№7-практикалы саба