Категории:

Астрономия
Биология
География
Другие языки
Интернет
Информатика
История
Культура
Литература
Логика
Математика
Медицина
Механика
Охрана труда
Педагогика
Политика
Право
Психология
Религия
Риторика
Социология
Спорт
Строительство
Технология
Транспорт
Физика
Философия
Финансы
Химия
Экология
Экономика
Электроника

Металдар тобыны (сингониялары кубты) сомтума минералдары

ЗЕРТХАНАЛЫ ЖМЫС

Таырып. Жай заттар – сомтума элементтер класыны минералдарын сипаттау

Оу дістері жне таырыпты міндетін шешу: сомтума элементтер класыны минералдар коллекциясы; оулы минералогиялы мражайдаы осы класты минералдар коллекциясы; баылау жмыса дайындалан осы минералдарды лгітастары жне кестелерді крнекті материалдар ретінде пайдаланып таырыпты тсіндіру.

Масаттары.Сомтума элементтерді ерекше асиеттері арылы анытау жне жйелі сипаттауды йрету (2 саат).

Тапсырмалар.

1. Берілген таырыпты теориялы негіздерімен танысу, минералдар коллекциясындаы сомтума элементтер минералдарыны формуласымен, ерекше диагностикалау асиеттерін, парагенетикалы ассоциациясын анытап йрену жне сипаттау.

2. Минералдарды жаратылысын жне халы шаруашылыында олдануынбілу.

Баылау сратары.

1.Сомтума элементтеріні ерекше диагностикалау белгілері андай?

2.Сомтума элементтеріні жаратылысы андай болады?

3.Сомтума элементтер айда олданады?

 

Минералдарды кластар бойынша жйелі сипаттау тртібі: минералды аты жне химиялы формуласы, ерекше анытау (диагностикалау) белгілері, генезисі (жаратылысы), парагенетикалы ассоциациясы жне олдану жолдары.

 

Металдар тобыны (сингониялары кубты) сомтума минералдары

Алтын тобына жататын минералды трлері – мыс, алтын, кміс жне платина тобында тек платинаны сипаттаймыз.

Мыс Сu. Ерекше анытау (диагностикалау) белгілері. Мысты мысты-ызыл, сарылт-ызыл тсі, тапталыш абілеті, жоары дрежелі тыыздыы. Тотыан мыста туынды кк (азурит) жне жасыл (малахит) тотыу німдері бар болады.

Генезисі (жаратылысы). Гидротермалы, тотыу белдемдерде жне экзогендік. Шгінді таужыныстарда – мтастарда керіш ретінде, немесе конкреция райды.

Парагенетикалы ассоциациясы. Мыс тотыу белдемдердегі минералдарыменбірге кездеседі. Шашылымдарда, мысты галькалар кейде малахитпен апталады.

олдануы. Валюталы металл болып келеді. Машинажасау, электротехника саласында, металлургияда жне т.б. нерксіп салаларында пайдаланады. Ота жне ышыла тзімді ыдыс-ая ндіруінде жне медицинада. Мысты ортпалары алайымен – ола, мырышпен – жез жне никельмен – мельхиор ндіруге ммкіншілік береді.

Алтын Аu. Ерекше анытау (диагностикалау) белгілері. Алтынны алтындай-сары тсі, металша жылтырлыы, майысатыы, тапталыштыы, жоары тыыздыы, химиялы жне тотыу рекетке тзімділігі.

Генезисі (жаратылысы). ндірістік кенорындарын райтын алтынны (тпкі кендері) гидротермалы генезисі, кварцты желілерімен байланысты. Алтын зен арнасында экзогендік шашылымдар тзеді, ммен араласып нды шашылымдарда болады.

Парагенетикалы ассоциациясы. Гидротермалы желілерде: кварц, сульфидтер (пирит, арсенопирит, пирротин, халькопирит, галенит жне лпырмалы кендер). Метаморфталан мтастарда алтынмен бірге кездесетін: халькопирит, пирротин, пирит жне хлорит. Шашылымдарда – кварц, магнетит, касситерит, платина.

олдануы. Алтын негізгі валюталы металл. Ол р трлі зергерлік, шекейлік, кркемдік бйымдарда жне медицинада тіс салу ісінде олданады.

Кміс Ag. Ерекше анытау (диагностикалау) белгілері. Минерал майыса, тапталыш, созылыы абілетімен жне беті туынды ара тотыу шпатарымен згешеленеді.

Генезисі (жаратылысы). Кмісті тегі гидротермалы жне экзогендік.

Парагенетикалы ассоциациясы. Гидротермалы желілерде: пирит, галенит, лпырмалы кен, кварц, барит, аргентит, кобальтин, никелин, арсенопирит жне кальцит.

олдануы.Кмісті химиялы жне ас ыдыстарын, зергерлік бйымдар жасауа, сонымен бірге электронды нерксібінде, фотографияда олданады. Кміс пенмыс орытпалары кміс бйымдар, тиын шыаруда пайдаланады.

Платина Pt. Ерекше анытау (диагностикалау) белгілері. Жоары дрежелі тыыздыы, ср тсі, ышылдара тзімді, тотыу процесіне берік, балу температурасы 17710С.

Генезисі (жаратылысы). Платина магмалы процесте пайда болады жне зіні химиялы асиетіне, жоары дрежелі тыыздыына байланысты шашылымдарда ммен аралас жиналады. Магмалы тегті платина, аса негізді таужыныстарымен байланысты.

Парагенетикалы ассоциациясы.Магмалы таужыныстарда: оливин, серпентин, хромит жне магнетит.

олдануы.Валюталы металл болады, зергерлік істе, таы да химиялы, ота жне ышыла тзімді ыдыс-ая жасауда, электротехникада жне медицинада олданады.