Пластір жасауда олданылатын шикізаттар

I. Кіріспе блім

Дрілік заттарды трлері,оларды жіктелуі

II. Негізгі блім

2.1.Дрілік заттарды ішінде пластрлерді алатын орны

2.2.р трлі пластрлерді жасалу технологиясы

2.3.Пластір жасауда олданылатын шикізаттар

2.4Пластірлерге рецептік мысалдар

III. орытынды блім

IV. Пайдаланылан дебиттер тізімі

Кіріспе

Фармакологияда дрілік заттарды фармакокинетикалы жне фармакодинамикалы жалпы задылытары арастырылады.Дрілік заттарды серлері оларды азамен зара серлесуіні нтижесі болып табылады. Дрілік заттарды емдік жне алдын алу масатында олдану, оларды азаа енгізуден немесе дене бетінен жанастырудан басталады.Дрілік заттар деп – химиялы жне физикалы рылымнан ралан, емдік масатта олдануа болатын, адам азасына енгізуге болатын дрілік сипаты бар заттарды атайды. Дрілік заттарды кп дрежеде асиеттері химиялы рылысына, функционалды белсенді топтастарды бар болуына,оларды молекуласыны лшеміне байланысты болады.Зат рецептормен зара тиімді серлесу шін оны рецептормен тыыз жанасуын кбірек амтамасыз ететін,дрілік заттарды рылымын жне рецептормен жанасу дрежесін молекулалы байланысты беріктігіне туелді болады.зат рецептормен зара серлесу шін,оларды сіресе кеістікте сйкес келуі, яни комплементарлыы те маызды. Дрілік заттарды асиеттері кп дрежеде оларды химиялы рылысына, функционалды белсенді топтастарды бар болуына,оларды молекуласыны алыбына жне лшеміне байланысты болды. Заттарды химиялы рылысы жне оларды химиялы биологиялы белсенділігі арасындаы туелділікті анытау жаа препараттарды алуда аса маызды баыттарды бірі болып табылады.Сонымен атар бірдей типті серлі р трлі топты осылыстары шін оптималды рылысын сйкес келтіру шін дрілік заттар зара серлесетін рецепторларды рылысы жнінде млімет алуа болады. Дрілік заттарды зара серлесулері – ол дрілік заттарды бір уаытта жиі олдануда жне олар негізгі серді айындыын, сипатын жне жанама серлерін кшейте немесе лсірете отырып бір – бірімен зара серлесуін арастырады.

II.Негізгі блім

1882 жылы неміс алымы Пауль Карл Бойерсдорф зыыр матаа табии каучук,араай шайыры мени мырыш тотыын жаып осылайша алашы пластірлерді ойлап тапты.

Пластірлер – кенепке жаып,теріні керекті жеріне жапсыратын балауыза сас дрілік зат формасы.Пластірлер – дене температурасында жмсараннан кейін теріге жабысып алатын абілеті бар сырты тнге олданылатын дрілік зат формасы болып табылады.Олар теріден оай ажырап,із алдырмайды.Бл бкіл дние жзіні фармаопеяларына кірген те ескі дрілік трлерді бірі.азіргі кезде пластірлерді номенклатурасы жне олданылу аясы жан-жаты.

1-сурет

2-сурет

Пластірлер классификациясына арай бірнеше трге блінеді:

· Таайындалуына байланысты эпидермиялы,эндермиялы жне диадерматикалы;

· рамына байланысты арапайым жіне каучукті;

· Агрегатты кйіне байланысты атты жне сйы;

· Дайындалуына байланыты жаындысы бар жне жаындысынсыз;

· Дисперсттік дрежесіне байланысты орытпа,ерітінді,суспензия,эмульсия немесе комбинирленен кйде

· Дозаланан жне дозаланбаан болуы ммкін.

Пластірлер ааз немесе мата бетіне массаны жа абаты жаылан трде немесе блшектенген плиткалар, таяшалар,цилиндрлер,флакондара йылан сйытытар трінде шыарылады.

Пластірлер р трлі белгілері бойынша жіктеледі.Агрегатты кйі бойынша атты жне сйы болып блінеді.

атты пластірлер – блме температурасында тыыз,жаылмайтын, дене температурасында жмсарып, жабысып алатын платірлер.

Сйы пластірлер – еріткіш шып кеткенне со теріде пленке немесе жа абыша алдыратын сйытытар.

Дисперстік дрежесі бойынша пластірлер балымалыр,ерітінділер,суспензиялар,эмульсиялар немесе аралас жйелер болуы ммкін.

Медициналы жне ветеринарлы масаттарда олданылуы бойынша пластірлер эпидермиялы,эндермиялы жне диадермиялы болып шке блінеді.

Эпидермиялы пластірлер жабыса болады жне оларды рамында дрілік заттар болмайды.Олар байлау материалы ретінде,бйлауыштарды бекіту ,жараларды шеттерін жаындастыруа,теріні кемшіліктерін жасыру,оны сырты ортаны жаралаушы,тітіркендіруші серлерінен орау,кйбір тері ауруларын емдеу шін олданылады.Эпидермиялы пластірлерді жабыстыранда газ,ылал,жылу алмасуды тотауы серінен пластір астындаы тері жмсарып,осы жердегі ан айналымы кшейеді, патологиялы процесстерді таралу дерісі жасарады.

Эндермиялы пластірлерді рамына дрілік заттар кіреді жне олар жапсырылан жердегі тері ауруларын (экзедерма,дерматит,фурункул-сыздауы т.б.) жне баса да хирургиялы жарааттарын емдеу шін олданылады.

Диадермиялы пластірлерді рамына тері арылы тіп кететін жне тереде жатан лпалара серін тигізетін дрілік заттар кіреді.Сондытан оларды тере абатта орналасанабыну процесстерін емдеу масатында олданылады.Мысалы,буын абынулары,блшы етті абынуы,сііді созылуы.

Пластірлер детте зауытты технологиямен жасалынады.Бл дрілік форма за уаыт сатауа тзімді,рі пайдалануа те ыайлы.

Пластірлер рамына байланысты арапайым жне каучукті болып блінеді.

арапайым пластірлер (Emplastra Ordinarid) олар орасынды,орасын-шайрылы,орасын-балауызды жне шайырлы – балауызыд болып жіктеледі.Бл аталан пластірлер рамында міндетті трде орасын сабыны болады. Себебі оны ластамайтын, шайырмен,балауызбен жне басада дрілік заттармен сер ететін аситеті бар. Сондай-а за сатауа жарамды.

Біра оны тиімсіз жаы ол енжар болып табылады.

арапайым орасынды пластір (Emplastrum Plumbi simplex) химиялы рамы жаынан орасынды тздар жне май ышылдарымен соны ішінде стеринді,пальмитті, олеинді ышылдармен рекеттескен.Пластірлерді рамы сімдік майы,тазартылан май,орасын оксидінен жне біралыпты пластикалы масса алу шін дистилденген су осылады.Пластр алу шін маызды рлді май мен орасын оксидіні суды атысында эмальді азанда айнауы болып табылады.Есте сатайтын нрсе пластір дайындаан кезде мыстан жасалан азандар лдануа болмайды. орасынды пластірді дайндалу технологиясын арастырайы.азанды бу астына ойып онда майды ерітеміз.Содан кейін булауды тотатып стіне орасын оксидін ямыз.Араластырышты осып 100-110*С –да 15 минут айнатымыз.р бес минут сайын стіне ысты су йып отырамыз.айнауыны белгісі бетінде кпіршіктер пайда бола бастайды.Пластірді айнату 2-3 саата созылады.Алашында оспаны тсі ызыл болады кейін ашыл-ср ,айнап бтер алында ашыл тсті бола бастайды.Пластірді айнауын біткнін сынама алу арылы білуге болады.Ол масса ола жабыспауы керек.рі арай пластірді глицерининнен босатып алады.

орасын-шайырлы пластірлер(Emplastrum Plumbi compositum).Бл пластірді рамыны 85% жай орасын пластірінен,10% канифолиден,5%терпетинді майдан трады. Оны дайындау шін орасынды пластір мен канифольды балытады.Содан кейін алынан массаны араластыра отырып стіне терпентин осады. Крделі пластір таяша трізді болып шыарылады. Оны теріні абынуларында жне сыздауыты емдеуде пайдаланды.

Шайырлы-балауызды пластір.Бл пластірді раында аса маіызды компоненттер парафин,вазелин,петролатум, шайырмен балауыз майы болып табылады.Бл пластірді дайындау кезінде жоары аталан заттарды рамында су болмауын мият адаалау керек.Бл пластірді ке таралан тріні бірі мозольге арналан пластірлер.Оны рамында салицил ышылы,канифол,парафин жне петролатума болады.айнатпа азанда барлыын айнатады. Дайын айнатпа 3 г болып йылады.

орасынды-балайызды пластірлер.Бл топа эпилинді,сынапты жне акрихинді пластірлер жатады.

Акрихинді пластір (Emplastrum acrichini).рамыны 10% акрихиннен, 15% метилсалицилаттан , 45% орасынды пластірден, 10% сусыз ланолин,10% этил спитрінен жне 10% судан трады. Дайндау жолы метилсалицилатты спиртте ерітеді,ал акрихинді суда ыздыарды.Сосын екі ерітіндіні араласыра отырып орасын пластірі менланолин осады.Акрихинді пластірлерді ызарулара арсы олданады.

Сынапты пластір (Emplastrum hydrargyri).рамы концентірленген сынаптан, сусыз ланолиннен, щарапайым орасынды пластірден жне сары балауыздан трады.Бл пластірді дайндау шін буланбалы азана орасынды пластірді,балауызды жне ланолинді салып араластырады.Алынан суыан массаа сынапты жапа майды осады.Біркелкі масса алынанша арластырады.Алынан массаны таяша формалара яды. Сынапты пластірлерді сифилисті емдеу шін жне эпидемиялы паротитте олданады.

Эпилинді пластір {Emplastrum Epilini). 4 % эпилиннен, 54% жай орасында пластірден, 5% балауыздан, 22% сусыз ланолиннен жне 15%судан трады.Бл пластірді жасау шін орасынды пластірді балауыз жне ланолинмен аралстырады.Сосын оны сзгілейді.Эпилинді жай ызып тран дистилденген суда ерітеді.Алынан ерітіндініжылы кйінен суыана дейін эмульсиялайды.Эпилинді пластірлер дерматологияда басты терісіні грибокты ауруларында олданылады.

Лейкопластірлер (Leucoplastrum).Негізінен р трлі жарааттар алаанда тау материалы болып табылады.рамы: 25,7 % табии каучуктен, 20,35% канофолиден, 32% мырыш оксидінен, 9,9% сусыз ланолиннен, 11,3% сйы парафиннен жне 0,75% неозон Д трады.Лейкопластір дайындау процесі бірнеше сатыдан трады.Алдымен табии каучукпен канифолды бензинде ерітеді. Оан ланолин мен парафинді осады.Оларды мырыш оксидімен араластырады.Алынан пластірді матаа жау шін клейлегіш машина олданылады. 5—6 рет айталанылып жаылады. Лейкопластыірлі ленталар машина кмегмен зындыы 1 м - 5,2 м болып кесіледі.

Бактерицидті лейкопластір (Emplastrum adhaesivum bactericidum).Бл пластір дрілік заттар осу арылы алынады.Олар антисептикалы еріткіштер сіірілген маталы тсеніштерден трады.Антисептикті рамы: фурацилин — 0,02 %, синтомицин — 0,08 %, брилантті жасыл — 0,01 %.Сіірілген тсеніштер лейкопластірлі лентаа орнатылады.Пластірді стін крахмалды мата жне целлофанен орайды.Пластір ртрлі клемде шыарылады. Бактерицидті пластір теріні іріді ауруларында, алашы кмек крсету кезінде таптырмас рал.

Лейкопластырь «Салипод» (Emplastrum adhaesivum ad clavos «Sali-podum») матаа рамында дрілік заттары бар лейкомассаны жаып дайындайды.Пластірлі масса рамы келесі компонненттерден трады: салицил ышылы — 32,8 г, ккіртті тнба — 8,1 г, табии каучук — 22,4 г, сусыз ланолин — 9 г, араайлы канифоль — 17,7 г, баса да заттар — 100 г. Алынан массаны матаа зындыы 10 см енін 6 немесе 2 см етіп жаады жне ораныш целлофанмен жабады.

Брышты пластір (Emplastrum Capsici) зіне тн иісі бар сарыш тсті бірыай жабыса массасы бар,матаа жаылан целлофанмен оралан пластір. азіргі кезде р трлі клемде шыарылады.Олар: 12x18 см, 10x18 см, 8x18 см, 10x15 см, 4x10 см, 6x10 см жне т.б.

Брышты пластірді рамы: 8 % брышты экстарктісі, 0,6 % белладонны экстрактісі, 0,6 % арник тнбасы, 22 % табии каучук, 21 % айы канифолиі, 18 % сусыз ланолин, 24 % вазелин майы жне баса да компоненттер.

Пластірлерді рамына ртрлі дрілік заттар,майлар,шайыр,парафин, балауыз,май ышылдарыны тздары енеді.Плстірлер детте зауытты жолмен жасалынады.Бл дрілік форма за уаыт сатауа тзімді,рі пайдалануа те ыайлы.

арапайым пластірлерді жасалу технологиясы : пластір рамына кіретін заттар жоары температурада ерітіліп,балытылады да, бір-бірімен бден араластырылады.Сонан со алыдыы 1мм болатын кенеп матаа жаылады.Пластір рамына кіретін дрілік заттар кбінесе абынуа арсы,анальгетикалы,антисептикалы,антибактериалды жне тітіркендіргіш дрілір болып келеді.

Рецептерде жазанда міндетті трде пластірді зындыын (longitudo), енін (latitudo) немесе матаа жазылатын жалпы клемін (magnitudo) крсетеді.

Агрегатты кйіне байланысты пластірлерді 2 топа блеміз. Олар атты жне сйы.

атты пластірлер блме температурасында біралыпты тыыз конситенцияны стап трады.Денеге,теріге жабысанда жібіп,жабыса болады.Мндай пластірлер матаа жіішке аабат болып жаылады.

Сйы пластірлер (Emplastra Liquida) немесе терілік желімдер ко — бл теріге олданыланна кейін артынан эластинді жіішке, мыты желім алдыратын сйытыОлар терідегі р т.рлі эпидермиялы байлаулара жне теріде алан ртрлі тырналан жерлерді жазк шін олданылады.Мндай пластірлерді рамы аса крделі емес.Оларды жасау шін канифол немесе коллодий олданылады. Сйы пластір эластинді болу шін кбінесе оан сімдік майын осады. азіргі кезде сйы пластірлерді бірнеше трі белгілі.Соларды бірі коллодий мен БФ-6желімі.

Коллодий (Collodium) — 20%-ы 4 %-ды этанолды нитроклетчамен араластырылан ертіндісі жне 76% эфир.Бл пластір ртрлі хирургиялы таулара жне де жарааттарды орау шін олданылады. Колллодий теріде жасы сталуы шін оан 2—10 % кастор майын немесе 2 % глицерина осып ттыр етеді. Осындай жолмен эластинді коллодий (Collodium elasticum)пайда болады.

БФ-6 желіміні рамында поливинилацетті ситтік ертітіндісі фенолформальдегиті шайырмен араластырылады.Оны ір трлі микротравмалар,сырылып, жырылулара олданады.БФ-6 олдананна кейін теріде 2-5 мин ішінде пленка тзіледі жне ол теріде 2-3 кн бойы бекем трады. Барлы теріге арналан желімдер суы жерде оттан алша саталуы керек.

Пластір жасау шін ажетті заттарды сапалы болуы міндетті.Пластірді жасау шін барлы заттар ыздырылады.Жоары теператуарада ыздырылан заттарды рамындаы бгде заттар леді.

Пластірлерді рамына шайырлар,парафин,балауыз,жоары май ышылдарыны тздары (орасын сабыны),то майлар,каучук,шайырлы ышылдарды тздары,ланолин,вазелин,церезин,шыр еріткіштер (эфир жне этанол) жне ртрлі дрілік заттар кіреді. Осы заттарды йлестіріп олдану пластірлерге тиісті рылымды-механикалы асиеттер береді,бірте-бірте жмсару,теріге жабысу жне терапевтік сер ету абілетін амтамсыз етеді. Пластірлер – дене температурасында жмсараннан кейін теріге жабысып алатын абілеті бар сырты тнге олданылатын дрілік зат формасы болып табылады.Олар теріден оай ажырап,із алдырмайды.Бл бкіл дние жзіні фармаопеяларына кірген те ескі дрілік трлерді бірі.азіргі кезде пластірлерді номенклатурасы жне олданылу аясы жан-жаты.

Пластір жасауда олданылатын шикізаттар

Шайыр (Смола) — табии жне синтетикалы трлері бар. Табии шайырлар кейбір сімдіктерді алыпты физиологиялы алмасу кезінде бліп шыаратын, млдірлігі мен бояуы р трлі аморфты німдері (янтарь, канифоль жне т.б.). Табии шайырлар ыздыранда, органикалы еріткіштерге саланда ериді немесе кпсиді, жа абыршаа айналуа икемді. Синтетикалы шайырлар поликонденсация арылы алынатын олигомерлерді дстрлі атауы. Олар пластмасса, желім, жылтыр сыр ндірісінде шикізат, ымбат материалдар ретінде, ааз деуде олданылады.

Парафин (лат. parum – аз жне affіnіs – сас) – C18H38 – C35H72 рамындаы аныан кмірсутектеріні оспасы; мнай німі. Одан баса Парафинде изопарафинді, циклопарафинді жне нафтенді-ароматты кмірсутектер кездеседі. Тссіз, иіссіз, дмсіз, балауыз трізді балыыш зат; балу температурасы 40 – 65, тыыздыы 0,880 – 0,915 г/см3 (15С-та). Органикалы еріткіштер мен минералды майларда ериді. атты Парафинді (балу температурасы 45 – 70С) парафині кп мнайдан жне парафин-май оспасын (гача) айырудан алады. Оны жоары млшері (15 – 20%) Маыстау тбегіндегі мнайда кездеседі. Сйы Парафин (айнау температурасы 180 – 360С) мнай німдерін карбамидті депарафиндеу кезінде алынады. Алынан парафин оспалардан тазартылады. Нашар тазартылан Парафин сары немесе оыр тсті жне жарыта кгірт тартады. Таза Парафин тама нерксібінде (ораыш материал), медицинада, косметикада, сндік бояу, иіс сулар мен иіс майлар дайындауда жне электртехникада (ошаулаыш материал) пайдаланылады. Парафин емдеу ісінде, майшам жасауда, жоары май ышылдарын, спирттер жне жуыш заттар алуда кеінен олданылады.

Балауыз— араны балауыз безінен блінетін зат. Ара одан здеріне крез салады. Балауыз ежелден шыра жасау жне бальзамдау шін олданылан. алыпты температурада балауыз а, ашыл сары, ара оыр, не ара тсті зат. рамы крделі, онда 70 — 74% спирттер мен май ышылдарыны крделі эфирлері, 15% май ышылы, 12 — 15% кмірсутек бар. Балауыз — су тепкіш зат, спиртте жне глицеринде ерімейді. 35°С-тан жоары температурада жмсара бастайды да, 60 — 65°С-та балып сйылады. Алыну дісіне, делуіне арай Балауыз бірнеше трге блінеді. Омарта балауызы айнатып немесе омартада арнаулы преспен сыып алынады. Ол нерксіпте, медицинада олданылады. Престелген балауыз арнаулы машинамен крезді престеу арылы алынады. Сыынды балауызды крез алдытарынан алады. Бл аякиім майын, бояу жасауа, т.б. пайдаланылады. Омарта балауызы мен престелген балауыз тсіне, оспасына арай 3 срыпа блінеді: оспасыз а не ашыл сары тсті (1-срып), сары не ашы оыр (2-срып) жне ара оыр, ара тсті (3-срып). Бір маусымда р ара ясынан 2—3 кг-а дейін балауыз алынады.

орасын (лат. Plumbum), Pb – элементтерді периодты жйесіні IV-тобындаы химиялы элемент, асыл металдарды бірі. Реттік нмірі 82, атом массасы 207, 2.орасын те ерте заманнан белгілі, одан жасалан тиын аша, медальондар ертедегі Египет азбаларынан кп табылан. Жер ыртысындаы млшері 1.6 07 %, ол жеке кйінде кездеседі. Е маызды кені- галенит- орасын жылтыры PbS; азастандаы кендері Отстік жне Шыыс азастанда жне араанды облысында. орасын бос кйінде ккшіл-ср тсті жмса жне ауыр металл, оай балиды. орасынды ндіру шін, оны рудасын алдымен байытады, одан шыан концентратта 40-78% орасын болады. Концентраттаы орасын кбіне полиметаллургия дісімен алынады. орасын-нерксіп пен техникада ке пайдаланылатын тсті металл. Ол атмосферада коррозия жне ышылдар серіне тзімді боландытан, химиялык аппапатуралар (сіресе, ккірт ышылы ндірісінде) жне кабель, о, бытыра дайындауда, радиоактив сулелерінен орануда, медицинада ке олданады.

Каучук(Кксаыз). Каучукты адамдар ертеден білген. Отстік Америка елдерінде азу жмыстары жргізілген кезде резеке доптары табылан, олар трмыс – салт масатында олданылан. Европалытар каучукпен алаш рет ХVI асырды аяында Х. Колумб серіктестерімен Отстік Америкаа (Гаити) келіп тскенде жергілікті трындарды доп ойнаанын кргендерінен бастап танысан. Индейліктер стті шырынды «као чо» - аашты кз жасы деп атаан, содан каучук деген атау шыан. Каучукты алынуы мен олданылуын одан рі тередете зерттеу (ХVIII асырды 20 – жылдарындаы Бразилияа экспидиция) каучукты Heve аашынан алынатынын анытауа ммкіндік береді. Каучукты алу шін ааша кесіп тіліктер жасайды. Блінетін а стті шырын ауада тез атайып араяды да, созылыш массаа айналады. Маталара шырын сііртсе олар су ткізбейтін болады, атып алан щайырдан факелдер дайындалады жне шашыраты тріндігі арнайы шлмектер алынады. Каучукты негізгі асиеті – оны майысатыы. Пішініні трліше згеруінен – ысу, созудан кейін каучук зіні алашы пішініне айта оралады. Табии каучук молекуласында СН2 – тобы ос байланысты бір жаында (цисформа) орналасады, мндай рылыс стереоретті деп аталады. Осы рылысы каучукке майысаты асиет береді. Каучук сондай-а суды, газды жне электр тогын ткізбейді. ХІХ асырды басынан бастап каучук ая киім жне су ткізбейтін киімдер ндірісінде олданыла бастады. Бл бйымдарды пайдалылыымен оса, айтарлытай кемшіліктері де болады, олар салын ауа райында атты жне морт болып, ал ыстыта жмсарып, жабыса асиетке ие болады.

Сынап (Hydrargyrum), Hg – элементтерді периодты жйесіні тобындаы химиялы элемент, ат. н. 80, ат. м. 200,59. Табиатта 7 траты изотопы бар, оларды е кп тараандары Hg200 (23,13%) жне Hg202 (29,8%) Радиоактивті изотоптары жасанды жолмен алынан.Бдан 2000 жылдай брын ндістан, ытай, т.б. елдерде бояу, дрі жне косметик. зат ретінде сынап минералы – киноварь (HgS) олданылан. Грек дрігері Диоскорид (б.э. 1 асырда) киноварьды темір ыдыста ыздырып, оны а буын “сйы кміс” деп атаан. Алаш атты сынапты И.Браун мен М.Ломоносов алан (1759).Табиатта бос кйінде сирек, кбіне суда еріген жне газ алпында кездеседі. Жер ыртысындаы салма млшері 4,5 10–6%, шашыранды элемент. Белгілі 35 минералыны ішіндегі ндіріс шін маыздылары: киноварь, метацианобарит, ливингстонит. Блме темп-расында сйы кйде болатын жалыз металл; жарылдаан кміс тсті а, ромбылы сингонияда кристалданады, буы улы, тыыздыы 13,52 г/см3 (20%-та), балу t –38,89*С, айнау t 357,25*С.Сынап Химиялы активтігі тмен, тотыу дрежелері +1 жне +2. Оттекпен рекеттесіп екі трлі оксид тзеді (Hg2O, HgO). Патша араы, HNO3, ысты H2SO4-терде ериді. Металдармен амальгама тзеді. Сынапты HgS-ті кйдіру арылы немесе оны Na2S-те ерітіп, ерітіндіде тзілген Na2[HgS2]-ге Al-мен сер етіп алады. Сынап тздарынан Hg2Cl2 (каломель) дрі ретінде, HgCl2 (алмас) дезинфекция ісінде пайдаланылады. Металл сынап NaOH, Cl2 ндіруде катализатор ретінде жне радиотехникада, т.б. олданылады. Сынап кен орындары Орталы азастанда (Успен), Солтстік азастанда (Торай) орналасан.

1988 жылы Берлиндегі Императорлы патенттік ведомство тіркегеннен кейін жаа дрі «Аспирин» деген сауда маркасымен сатуа шыарылан. Дріні атауы екі сзден растырылан: «а» - ацетил сзі, ал «спир» - spiraea сзі– алаш рет химиялы жолмен салицилді ышыл бліп алынан тобылы тал сзіні латынша атауы.Салицил ышылы - ароматты оксикарбон ышылы. Табиатта бос кйінде, (тймедаы глінде, кейбір жемістерде) жне гликозид, гликозид эфирлері, (эфир майларында) трінде кездеседі. Салицил ышылыны натрий тзы жне ацетилсалицил ышылы, (аспирин) дрілік зат ретінде олданылады.[1] о-оксибензой ышылы, HOC6H4COOH – монооксикарбон ышылына жататын, ароматты оксиышыл; балу t 157°С, айнау t 211°С, тссіз ине типтес кристалдар тзетін нта, суда, ккірт карбидінде (CS2) нашар еріп, органик. еріткіштерде (спирт, эфир) жасы ериді.