Praesens ind. act. глагола esse

5. Imperatīvus

 

а) Прочитайте, разберите и переведите предложения:

1. Laborāre debēmus. 2. Si narrās, audīre debēo. 3. Ornāmus. 4. Quid narras? 5. Si vales, bene est, ego valeo. 6. Audi! Audīte! 7. Saepe errātis. 8. Semper bene laborāre debētis. 9. Si dormīmus, nihil audīmus. 10. Vetare non debes. 11. Latīne legunt et scribunt. 12. Latīne multum legīte et scribīte. 13. Saepe Latine lege et scribe! 14. Cur taces? 15. Nolite tacere, si dicere debetis! 16. Non tacemus, sed dicimus. 17. Quid agis? – Canto. 18. Interdiu laborare, noctu dormire debemus. 19. Dum docemus, discimus. 20. Pro patria pugnamus. 21. Dum spiro, spero. 22. Cum. tacent, clamant (Cicero). 23. Haud semper errat fama. 24. Vivĕre est cogitare (Cicero). 25. Festina lente! 26. Vive valeque. 27. Cogito, ergo sum (Cartesius). 28. Divide et impera! 29. Nota bene! 30. Noli vetare!

 

Слова

 

1. Laboro, avi, atum, āre – трудиться, работать; debeo, ui, itum, ēre – быть должным.

2. Si– если; narro, avi, atum, āre – рассказывать;audio, ivi, itum, īre – слушать.

3. Orno, avi, atum, āre – украшать.

4. Quid – Что?

5. Valeo, valui, – , ēre – быть здоровым; bene – хорошо; ego – я.

7. Saepe – часто; erro, avi, atum, āre – ошибаться.

8. Semper – всегда.

9. Dormio, ivi, itum, īre – спать; nihil – ничто, ничего.

10. Veto, avi, atum, āre – запрещать; non – не.

11. Latine – по-латыни, по-латински; lego, legi, lectum, ĕre – читать; scribo, scripsi, scriptum, ĕre – писать; et – и.

12. Multum – много.

14. Cur – почему ? taceo, tacui, tacitum, ēre – молчать.

15. Dico, dixi, dictum, ĕre – говорить.

16. Sed– но.

17. Ago, egi, actum, ĕre – делать; canto, avi, atum, āre – петь.

18. Interdiu – днём; noctu – ночью.

19. Dum – пока; doceo, docui, doctum, ēre – учить; disco, didici, – , ĕre – учиться.

20. Pro patria – за родину; pugno, avi, atum, āre – сражаться.

21. Spiro, avi, atum, āre – дышать; spero, avi, atum, āre – надеяться.

22. Cum – когда; clamo, avi, atum, āre – кричать.

23. Haud – не; fama – молва, слух.

24. Vivo, vixi, victum, ĕre – жить; cogito, avi, atum, āre – мыслить, думать.

25. Festino, avi, atum, āre – спешить, торопиться; lente – медленно.

26. Que – и (пишется слитно).

27. Ergo – значит, следовательно.

28. Divido, visi, visum, ĕre – разделять; impero, avi, atum, āre – властвовать, управлять.

29. Noto, avi, atum, āre – замечать.

 

b) Определите по форме инфинитива, к какому спряжению принадлежит каждый из следующих глаголов, напишите его основу и 1-е л. ед. ч. praes. ind. act.: accusāre (обвинять), ceděre (идти, ступать), conděre (основывать), creděre (верить), dăre (давать), ducēre (вести), habēre (иметь), laudāre (хвалить), mittěre (посылать), movēre (двигать), numerāre (считать), tenēre (держать), sentīre (чувствовать), servīre (служить), vidēre (видеть), vincĕre (побеждать).

c) Определите спряжение, лицо и число и переведите: dormiunt, mittit, scribitis, tacet, clamamus, laboras, agunt, clamate, tace, noli venire, agĭte, nolīte festinare.

d) Образуйте imperativus praesentis от глаголов punīre, curĕre, discĕre, vidēre, cogitāre, dicĕre.

e) Переведите с русского языка на латинский:

1. Вы хорошо читаете. 2.Что ты делаешь? 3. Я иду спать. 4 Мы не должны плохо учиться. 5. Если молчишь, соглашаешься.

ЗАДАНИЕ III

1. Имя существительное: общая характеристика

Склонение существительных

Личные местоимения

Возвратное местоимение

 

а) Прочтите, разберите и переведите предложения:

1. Historia est magistra vitae. 2. Flora dea plantarum et Fauna dea bestiarum est. 3. Stellae nautis viam monstrant. 4. Terra et luna sunt stellae. 5. Non sholae, sed vitae discĭmus. 6. Incolae terrarum Europae agriculturae student. 7. Amicitia vitam ornat. 8. Schola est via scientiarum. 9. Aquilam volare doces. 10. Ego scribo, vos legĭtis. 11. Tu te ornas. 12. Puellae se ornant. 13. Omnia mea mecum porto. 14. Pecuniam tibi reddo. 15. Epistulas mihi scribe mitteque. 16. Ibi victoria, ubi concordia. 17. Experientia est optima magistra. 18. Aurora musis amica. 19. Mecum legĭte, mecum scribĭte! 20. Amica nos ad se vocat. 21. Credĭte mihi; semper vobis credo. 22. Noli me tangĕre! 23. Nolite ad me venire hodie. 24. Tibi ego dico, an non? 25. Patriam amare et defendere debemus. 26. Agricolae arrant terram, nautae navigant.

 

Слова

 

1. Historia, ae f – история; magistra, ae f – учительница; vita, ae f – жизнь.

2. Dea, ae f – богиня; planta, ae f – растение; bestia, ae f – животное.

3. Stella, ae f – звезда; nauta, ae, m – моряк; via, ae f – дорога, путь; monstro, avi, atum, āre – показывать.

4. Terra, ae f – земля; luna, ae f – луна.

5. Shola, ae f – школа.

6. Incola, ae, m – житель; agricultura, ae f – земледелие; studeo, studui, – , ēre – усердно заниматься, стараться, стремиться.

7. Amicitia, ae f – дружба; orno, avi, atum,āre – украшать.

8. Scientia, ae f – знание, наука.

9. Aquila, ae f – орел; volo, avi, atum, āre – летать.

12. Puella, ae f – девочка, девушка.

13. Omnia – всё; porto, avi, atum, āre – носить.

14. Pecunia, ae f – деньги; reddo, didi, ditum, ĕre – возвращать.

15. Epistula, ae f – письмо.

16. Ibi – там; ubi – где; victoria, ae f – победа; concordia, ae f – согласие.

17. Experientia, ae f – опыт; optima – лучшая.

18. Musa, ae f – муза; amica, ae f – подруга.

20. Voco, are, atum, āre – звать, созывать, приглашать.

22. Tango, tetigi, tactum, ĕre – трогать, касаться.

23. Hodie – сегодня; venio, veni, ventum, īre – приходить.

25. Amo, avi, atum,āre – любить; defendo, fendi, fensum,ĕre – защищать.

26. Agricola, ae, m – земледелец; aro, avi, atum,āre – пахать; navigo, avi, atum,āre – плыть на корабле.

 

b) Просклоняйте существительные victoria, epistula, concordia, sagitta.

c) Определите падежные формы существительных: linguam, poētā, vitae (3 формы),musarum, incolis (2 формы),nautas.

d) Образуйте формы 1-го л. ед. ч. и инфинитива от следующих личных форм глаголов: colĭmus, sentītis, arrant, credĭtis, legĭs, sciunt, facĭte.

e) Переведите с русского языка на латинский:

1. Мы любим победу. 2. Девочка пишет нам письмо. 3. Ты часто читаешь письма подруги. 4. Подруга старается учиться. 5. Люби себя!

 

f) Прочтите и переведите текст.

De Italia

 

Italia est terra Eurōpae. Italia habet insŭlas. Sicilia est insŭla Italiae. In ora Siciliae est Aetna. Aetnam ornant silvae. Incŏlae Italiae sunt nautae. Nautae procellas non timent. Stellae noctu nautis viam indicant. Italia est patria poētarum. Italiae parant poētae gloriam. In Italia est Roma. Vias Romae statuae ornant. In viis Romae sunt area et statuae deārum.

ЗАДАНИЕ IV

Склонение существительных

Предлоги

 

а) Прочтите, разберите и переведите предложения:

1. Amicus mecum legit et scribit. 2. Sine ira et studio (Tacitus). 3. Ante portas est bellum. 4. Lupus non mordet lupum. 5. Nemo periculum sine periculo vincit. 6. Ira initium insaniae est (Cicero). 7. Aegyptum Nilus irrigat. 8. 0 amice, salve! 9. Inter bella et pericula non est locus otio. 10. Non nobis tantum vivimus, sed patriae et amicis. 11. Patriam in periculis viri defendere debent. 12. Helvetii arma capiunt, in Romanos incedunt. 13. Otium post negotium. 14.Discipuli magistro epistulam scribunt. 15. Fluvius campos irngat. 16. Non magister ad discipulum, sed discipulus ad magistrum debet venire. 17. Sibi bene facit, qui bene facit amico. 18. Medicus pueros curat, si aegroti sunt. 19. Aut cum scuto aut in scuto. 20. Non muri, sed viri sunt praesidium oppidorum. 21. Feminae et liberi in oppido sunt, viri in castris. 22. Inimicitiae populorum sunt causa pugnarum.

 

Слова

1. Amicus, i m – друг.

2. Ira, ae f – гнев; studium, i n – стремление, пристрастие.

3. Porta, ae f – ворота, дверь; bellum, i n – война.

4. Lupus, i m – волк; mordeo, momordi morsum, ēre – кусать.

5. Nemo – никто; periculum, i n – опасность.

6. Initium, i n – начало; insania, ae f – безумие.

7. Irrigo, avi, atum, āre – орошать, поливать.

8. Salveo, – ; – ; ēre – быть здоровым, здравствовать.

9. Locus, i m – место; otium, i n – отдых, досуг, праздность.

10. Tantum – только, настолько, так много.

11. Vir, viri m – мужчина, человек, муж.

12. Arma, orum, n (pl.) – оружие; capio, cepi, captum, ĕre – брать, захватывать, хватать, получать, incedo, cessi, cessum, ĕre – наступать, нападать.

13. Negotium, i n –дело, занятие, работа.

14. Discipulus, i m – ученик, magister, tri m – учитель.

15. Fluvius, i m –река; campus, i m – поле, равнина.

17. Facio, feci, factum, ĕre – делать, совершать, создавать, действовать; qui – кто, что, какой, который.

18. Medicus, i m – врач; puer, eri m – мальчик, ребенок, curo, avi, atum, āre – лечить, заботиться; aegroti – больные.

19. Aut – или; scutum, i n – щит.

20. Sed – но; murus, i m – стена; praesidium, i n – защита; oppidum, i n – город, укрепленное место.

21. Femina, ae f – женщина; liberi, orum, m (pl.) – дети; castra, orum, n (pl.) – лагерь.

22. Inimicitia, ae f – вражда; causa, ae f – причина; pugna, ae f – сражение; populus, i m – народ.

b) Просклоняйте существительные initium, i n; vesper, eri m; cedrus, i, f.

c) Определите часть речи и форму: spiras, studiorum, puero, estis, mihi, hortis, caela, es, fama, se, libros.

d) Переведите на русский язык: cum popŭlo; pro forma; causa vitae; pro victoria; in templo; in viam; ab initio.

e) Переведите с русского языка на латинский:

1. Рабы не любят своих господ. 2. После битвы они возвращаются на родину. 3. Поэты часто пишут басни о волках. 4. Мальчик читает книгу о войнах Рима.

 

f) Прочтите и переведите текст.

De Sparta

 

Sparta est oppĭdum Graeciae. Lacedaemonii sive Spartāni incŏlae Spartae sunt. Sparta muros et portas non habet, nam in viris est praesidium. Arma Lacedaemoniōrum scuta et hastae et gladii sunt. In gymnasiis spartae puĕri ludunt; gymnasium est schola disciplīnae et patientiae. Corōna est praemium victoriae puerōrum. Simulacra Mercurii dei gymnasia ornant, nam in tutēla Mercurii sunt.

ЗАДАНИЕ V

1. Имя прилагательное: общая характеристика