Второе склонение существительных. Первая группа прилагательных

Тема 2.

Морфология. Части речи.

Имя существительное. Первое склонение. Глагол «быть»

Nomen substantivum.

Declinatio prima substantivorum. Verbum “esse”.

Образец склонения существительных 1 склонения

Casus singularis pluralis

Nom. terr-a terr-ae

Gen. terr-ae terr-arum

Dat. terr-ae terr-is

Acc. terr-am terr-as

Abl. terr-a terr-is

Voc. terr-a terr-ae

 

Esse (Praesensindicativi)

Sing. Plur.

1. sum sumus

2. es estis

3. est sunt

Упражнения

1. Просклоняйте имена существительные первого склонения:

terra, ae f земля; historia, ae f история; scientia, ae f знание; natura, ae f природа; patria, ae f родина; stеlla, ae f звезда; silva, ae f лес; forma, ae f форма; vita, ae f жизнь; insula, ae f остров.

2. Определите падежные формы:

scientiarum, incolae, formas, naturae, patriis, silvarum, stellis, terras, historia, vitam.

3. Переведите текст на русский язык, определив формы существительных, их падеж и число.

a. Varia

Europa est terra. Asia est terra. Europa et Asia sunt terrae. Sicilia est insula magna. Britannia est insula magna. Sicilia et Britannia insulae magnae sunt. Aqua bestiis et plantis necessaria est. Gloria Romae antiquae magna est. Mea patria magna et clara est. In silvis variae plantae sunt. Scientia potentia est. Incolae insularum plerumque nautae sunt.

b. De Italia

Lingua Latina est lingua antiqua. Italia est terra Europae et patria linguae Latinae. Roma est in Italia. Lingua Latina est lingua poetarum Romae antiquae. Multis pugnis et multis victoriis Roma clara est. Sicilia est magna insula Europae inter Italiam et Africam. In ora Siciliae est Aethna. Nota est audacia nautarum Romanorum. Roma clara est doctrina et litteris.


Словарь к текстам занятия

 


аntiqua древняя

aqua, ae f вода

Asia, ae f Азия

audacia, ae f отвага

bestia, ae f животное

Britannia, ae f Британия

clara известная

doctrina, ae f наука

est вот, быть

et и

Europa, ae f Европа

gloria, ae f слава

in в

incola, ae m житель

insula, ae f остров

inter между

lingua, ae f язык

litterae, arum f литература

magna большая

mea моя

multus,a,um многий

nauta, ae m моряк

necessaria необходимая

nota известная

ora, ae f побережье

patria, ae f родина

planta, ae f растение

plerumque в основном

poeta, ae m поэт

potentia, ae f сила

pugna, ae f сражение

Roma, ae f Рим

scientia, ae f наука

silva, ae f лес

terra, ae f земля

varia различная

victoria, ae f победа


 


Пословицы и поговорки

Alter ego. Второе я, мой двойник.

Aurora musis amica Аврора – музам подруга. Кто рано встает, поэтому бог дает.

Bis dat, qui cito dat. Дважды дает тот, кто быстро дает.

Cum tacent, clamant. Молчание – знак согласия (Цицерон).

Dum spiro, spero. Пока дышу, надеюсь.

Inter nos. Между нами.

Per se. В чистом виде.

Sine ira et studio. Без гнева и пристрастия (Тацит об изложении исторических событий).

Terra incognita Неведомая земля; неизведанная область знания.

Тема 3.

Глагол. Настоящее время изъявительного наклонения действительного залога. Повелительное наклонение.

Verbum. Praesens indicativi activi. Imperativus.

Praesens indicativi activi

I II IIIa IIIb IV

sing. l. mut-o tene-o col-o capi-o audi-o

2. muta-s tene-s col-i-s capi-s audi-s

3. muta-t tene-t col-i-t capi-t audi-t

pl. l. muta-mus tene-mus col-i-mus capi-mus audi-mus

2. muta-tis tene-tis col-i-tis capi-tis audi-tis

3. muta-nt tene-nt col-u-nt capi-u-nt audi-u-nt

Упражнения

1. Проспрягайте глаголы в изучаемом времени:

porto, are – нести

deleo, ere –разрушать

mitto, ere – посылать

reperio, ire – находить

2. Установите формы глаголов, объясните, как они образованы, переведите на русский язык:

educo, narrat, vocant, dicitis, colit, audiunt, vincimus, gignunt, muniunt, erudio, habent.

3. Переведите тексты на русский язык, определив глагольные формы (установите их спряжение, число, лицо).

A. Musca et asina

Musca in cauda asinae sedet et asinam vituperat: “Quam tarde procedis! Debes properare!” Tum asina respondet : « Minae muscae non terrent asinam, sed timeo aurigam. Auriga sedet in sella, pertica dirigit et verberat asinam !» .


b. De deabus

Vesta dea familiae est. Feminae et puellae deae aras dedicant et coronis rosarum ornant. Diana est dea silvarum, praeterea dea lunae est. Diana sagittаs habet. Sagittis Diana bestias silvarum necat. Minerva est dea pugnarum et item litteris amat. Non solum incolae Italiae, sed etiam incolae Graeciae Minervam amant et Minervae aras aedificant.

 


aedifico, are строить

amo, are любить

ara, ae f жертвенник

asina,ae f ослица

auriga, ae f погонщик

bestia, ae f животное

cauda, ae f хвост

corona, ae f венок

dea, ae f богиня

debeo, ere быть должным

dedico, are почитать

Diana Диана

dirigo, ere направлять

et и

familia, ae f семья

femina, ae f женщина

habeo, ere иметь

in в, на

incola, ae m житель

item также

litteraе, arum f литература

luna, ae f луна

minae, arum f угрозы

Minerva Минерва

musca, ae f муха

neco, are убивать

non solum, sed etiam не только, но и

orno, are украшать

pertica,ae f кнут

praeterea кроме того

procedo, ere продвигаться, ходить

propero, are спешить

puella, ae f девочка

pugna, ae f сражение

quam как

respondeo, ere отвечать

rosa , ae f роза

sagitta, ae f стрела

sed но

sedeo, ere сидеть

sella, ae f седло, стул

silva, ae f лес

tarde поздно, медленно

terreo, ere страшить

timeo, ere бояться

tum тогда

verbero, are бить, погонять

VestaВеста


vitupero, are порицать


C. De puellis

Tullia et Iulia puellae Romanae sunt. Tunicae puellarum albae sunt. Puellae in silvam properant, in silva cantant et saltant. Syra puellas vocat: “Tullia! Iulia! Properate! cena parata iam est!” Puellae Sуrae obtemperant, in villam properant, sed Tullia maesta est et flet. Genae puellae lacrimis madidae sunt. “Cur, Tullia, fles?” – Syra puellam rogat. Et Tullia : “Poenam timeo”, inquit, “nam tunica nova iam sordida est”. Syra ridet et puellam nova tunica ornat. “O, quam bona es, Syra!” – puellae ancillam laudant.

 


albus,a,um белый

ancilla, ae f служанка

bonus,a,um хороший

canto, are петь

cena, ae f еда, обед

cur почему

de о

et и

fleo, ere плакать

gena, ae f глаз

iam уже

in в, на

lacrima, ae f слеза

laudo, are хвалить

maestus,a,um печальный

madidus,a,um мокрый

nam так как

novus,a,um новый

obtempero, are повиноваться

orno, are одевать

paratus,a,um готовый

poena, ae f наказание

propero, are спешить

puella, ae f девочка

quam какая

rideo, ere смеяться

rogo, are спрашивать

Romanus,a,um римский

salto, are прыгать

sed но

silva, ae f лес

sordidus,a,um грязный

timeo, ere бояться

tunica, ae f туника

villa, ae f дом

voco, are звать


D. De Diana et Minerva

Diana et Minerva magnae et clarae deae sunt. Diana dea silvarum, praeterea dea lunae est. Dea sagittas habet. Sagittas bestias silvae necat. Minerva dea pugnarum est. Minerva hastis pugnat. Minerva quoque dea sapientiae est et litteras amat. Feminae Romanae dearum iram timent. Itaque saepe deas ornant et aras rosarum coronis ornant. In Italia multas dearum statuas marmoreas etiam nunc videmus.

 


amo, are любить

ara, ae f жертвенник

bestia, ae f животное

clarus,a,um известный

corona, ae f венок

de о

dea, ae f богиня

et и

etiam также

femina, ae f женщина

hasta, ae f копье

habeo, ere иметь

in в, на

ira, ae f гнев

itaque поэтому

litterae, arum f литература

magnus,a,um большой

marmoreus,a,um мраморный

multus,a,um многий

neco, are убивать

nunc сейчас

orno, are украшать

praeterea кроме того

pugna, ae f сражение

pugno, are сражаться

quoque также

rosa, ae f роза

saepe часто

sagitta, ae f стрела

sapientia, ae f мудрость

silva, ae f лес

statua, ae f статуя

timeo, ere бояться

video, ere видеть


E. De Attica

Attica est terra Graeciae. Attica oras habet. Incolae orarum et insularum nautae sunt. Nota est audacia nautarum Graeciae. Attica non admodum fecunda est, sed multae olivae in Attica crescunt. Athenae in Attica sitae sunt. Athenae clarae sunt doctrina et litteris. Lingua incolarum Atticae est lingua Graeca. Incolae Graeciae plerumque sunt nautae.

 


admodum очень, весьма

Athenae, arum f Афины

audacia, ae f отвага

clarus,a,um известный

cresco, ere расти

de о

dostrina, ae f учение, наука

fecunda плодородная

habeo, ere иметь

incola, ae m житель

insula, ae f остров

lingua, ae f язык

litterae, arum f литература

multus,a,um многий

nauta, ae m моряк

non не

nota известная

oliva, ae f олива

ora, ae f побережье

plerumque в основном

sed но

situs,a,um расположенный

terra, ae f земля


F. De silvis nostris

In terra nostra magnae silvae sunt. Silvae nostrae variis bestiis refertae sunt. Silvae densae bestiis umbram praebent. Umbra silvarum densarum bestiis iucunda est. Bestiae in silvas densas semper fugiunt. In silvis enim densis plerumque habitant et dormiunt. Silvae magnam copiam materiae agricolis praebent. In silvis nostris multae et variae plantae crescunt. In umbra silvae densae libenter ambulamus. Quam iucundae estis, silvae nostrae!


agricola, ae, m земледелец

ambulo, are гулять

annumero, are причислять

bestia, ae fживотное

copia, ae f богатства

cresco, ereрасти

densa густая

dormio, ire спать

enim действительно

et и

etiam также

familia, ae f семья

fugio, ereбегать

habito, areжить

in в,на

iucunda приятная

libenter с удовольствием

magna большой

materia, ae f материал, древесина

multa многая

nostra наша

orno, are украшать

planta, ae f растение

plerumque в основном

praebeo, ere предоставлять

pulcher, chra, chrum красивый

quae какая

referta наполненная

semper всегда

sic так

silva, ae f лес

supero, are побеждать

teneo, ereдержать

timeo, ereбояться

umbra, ae f тень

varia разная


Пословицы и поговорки

Cogito, ergo sum. Я мыслю, следовательно, существую (Декарт).

Credo. Верю.Убеждения.

Divide et impera. Разделяй и властвуй (девиз римских императоров).

Dum docemus, discimus. Обучая, мы учимся.

Festina lente. Спеши медленно (афоризм императора Октавиана Августа).

Nota bene. Обрати внимание. Возьми на заметку.

Qui quaerit, reperit. Кто ищет, тот находит.

Qui scribit, bis legit. Кто пишет, дважды читает.

Vivere militare est. Жить – значит бороться (Сенека).

Тема 4.

Второе склонение существительных. Первая группа прилагательных.