Автономды инвестициялар кездері:й шаруашылытарыны жинаы, Мемлекеттік бюджеттен аржыландыру, Технологиялы прогресс
МАКРОЭКОНОМИКА
Аша-несие саясатыны(1/rr) – коэффицентіні аталуы:Банк мультипликаторы, Аша сынысы функциясыны коэффиценті, Депозиттік мультипликатор
«Аын» айнымалылары: Бір жылдаы инвестиция клемі, Бір жылдаы жмыстан айырыландар саны, Бір жылдаы ттынушы шыындары
АS исыыны кесінділері:аралы кесінді, кейнсианды кесінді (ыса мерзімді кезе),
AS исыыны жылжуына келуші факторлар:нары рылымы, ндірістік ресурстарды баа дегейіні згеруі, ыты нормаларды згеруі
AS исыыны классикалы нсасына сйкес за мерзімдегі жалпы
сранысты згеруі: нім клеміне сер етпейді, Баа дегейіне сер етеді, AS исыы тік болады.
AS исыыны классикалы нсасына сйкес за мерзімдегі жиынты сранысты згеруі: Жалаыны кбейуіне келеді, Баа дегейіне сер етеді, нім клеміне сер етпейді.
І = е - dr инвестициялы функциясында: е - автономды инвестициялар, d - инвесшциялауа деген шекті бейімділік, Пайыз млшерлемесі нл боланда инвестициялар е-ге те.
IS исыы анытайды: Игіліктер нарыындаы тепе-тедікті, Табыс пен пайызды ойлымны тепе-тедік дегейі, I=S тедігі орындалуы
IS исыы графиктегі клбеуі:Теріс клбеулі, Тіктеу болса R аз згергенде І мен Х те лсіз седі, R мен - ке туелді. Горизантал,
IS исыы графиктегі клбеуі:О клбеулі, Теріс клбеулі, Тарматары жоары баытталанIS исыы нені анытайды: Табыс пен пайызды ойылымны тепе тедік дегейін, I=S орындалатын нктелер жиынтыын, Тауар нарыындаы тепе тедікті.
IS лгіні негізгі тедеулері: I= e-dr, Y= C+I+G+XN, C= a+b(Y-T)
IS-LM лгісіні ішкі айнымалылары:, R, І
IS-LM лгісіні сырты айнымалылары:Ms,t,G
LM исыы анытайды: Аша нарыындаы тепе-тедікті, аржы нарыыны тепе-тедігін білдіреді, Аша алдыыны берілген дегейіне сйкес, жиынты сраныс () пен пайыз млшерлемесі ( R.) арасындаы байланысты.
LM исыыны графигтегі клбеуі жатыы болса: Пайыз млшерлемесі икемді,О клбеулі, Пайыз млшерлемесі аз згергенде табыс кбірек згереді
M1 аша агрегатын раушы:Аымды шоттара аржы,олма-ол аша,олма-ол аша депозиттер
М1 аша агрегатын раушы:олма-ол аша, Депозиттік сертификат , олма-ол аша депозиттер.
М1 аша агрегатын раушы: олма-ол аша,Аымды шоттаы аржы,Акциялар
М2 аша агрегатыны рамына кіреді: Кміс, Коммерциялы банктердегі мерзімді салымдар, Вексель
М2 аша агрегатыны рамына кіреді:М1+жедел салымдар, олма-ол аша, Коммерциялы банктердегі мерзімді салымдар
Автономды инвестициялар кездері:й шаруашылытарыны жинаы, Мемлекеттік бюджеттен аржыландыру, Технологиялы прогресс
Айналыса ажетті аша саны:Баа дегейіне тікелей пропорционалды, Номиналды Ж клеміне тікелей пропорционалды, Аша бірлігіні айналым жылдамдыына тікелей пропорционалды
Айнымалы аындар: Бір жылдаы инвестиция клемі, Елді ішіндегі бір жылдаы ттыну шыыстарыны клемі, Бір кварталда жмыссыз алан ттыну шыыстарыны клемі
Аша мультипликаторыны млшері байланысты: тімділікке, Аша сынысына, Аша базасын. резервтерге,
Аша жиыныны су жолдары: Резерв нормасын кбейту, Мемлекеттік баалы ааздарды сату, Ттынуды жасарту. Банкноттар мен тиындарды эмиссиялау
Аша-несие саясатыны жанама реттеу ралы: Міндетті резервтер нормасын згерту, Ашы нарытаы операциялар, Есеп млшерлемесін згерту.
Аша-несие саясатыны ралы: Несие беру лимиті мен пайыз млшерлемесін тікелей реттеу, Міндетті резервтер нормасыны згеруі, Ашы нарытаы операциялар
Аша-несие саясатыны(згеруі) негізгі трі:РЕстрикциялы аша-несие саясаты, Экспансиялы аша-несие саясаты, Ынталандырушы аша-несие саясаты
Аша –несие саясатыны аралы масаты: Айырбас курсы, Аша жиыны, Пайыз млшерлемесі
Аша саясатыны ралдары:Есеп млшерлемесін згерту, Пайфзды ойылымны тікелей реттелуі,Міндетті резервтер нормасын згерту
Аша сынысы Ms раушысы: C-олма-ол аша, C+D, D-депозиттер
Аша фунциясы: ор жинау ралы, Айырбас ралы, н лшемі
Ашаа операциялы сраныс мына трде згеріп отырады: Номиналды Ж скенде ол да седі, Пайыз ставкасы тмендегенде седі, Номиналды Ж азайанда тмендейді. Ж динамикасына сер етпейді.
Ашаа сраныс ашаны келесі ызметіне байланысты:Тлем ралы, орлану ралы, Байлы жинау ралы
Ашаа сраныс ашаны ызметіне байланысты:Есептеу бірлігі,Инфляция ралы,ндірісті реттеу ралы
Ашаа сраныс факторлары:Пайыз млшерлемесі, Аша айналысыны жылдамдыы, Табыс дегейі
Ашаны сынысы лгаяды егер:Аша базасы артса, Айналыма аша мен нды ааздар шыарылса (эмиссия), олма-ол аша мен депозиттер ссе. Пайыз млшерлемесі ссе,
Ашы инфляцияны топтастыру , жіктеу шін пайдаланатын критерийлер: Бааны су арыны, ртрлі тауар топтары бойынша бааны суіндегі алшаты дегей, Инфляцияны кту жне алдын ала отыру ммкіндігі.
Ашы экономикада тепе-тендікті сатауда келесі нары ыпал етеді: Аша нарыы, Тауар нарыы, Валюта нарыы
Ашы экономикалы реттеу саясаты:Аша несие саясаты, Бюджет-салы саясаты, Айырбас курсыны саясаты
Ашы экономиканы зерттеу лгісіні авторы:Р. Манделл, М. Флеминг, Манделл - Флеминг
Баалар индексі оскенде:мір сру дегейі темендейді, Наты ЖІ кемиді, Ттыну «оржыныны» орташа баалары седі
Баа згерісін анытайтын крсеткіш: Фишер индексі, Пааше индексі, Ласпейрес индексі,
Баа згерісін анытайтын крсеткіштерПааше индексі,Фишер индексі,Ласпейрес индексі
Баалар индексі олданылады:мір сру ныны динамикасын баалауда, ЖІ дефляторын есептеуде, Инфляция арыныны згеруін баалауда
Бааларды орташа (жалпы) дегейіні тмендеуі:Тиімді экономикалы саясат нтижесі, Дефляция, Жиынты сраныс пен жиынты сыныс арасындаы дисбалансты жоюа ыпал етеді.
Баалар индексі олданылады:мір сру ныны динамикасын баалауда, ЖІ дефляторын есептеуде, Инфляция арыныны згеруін баалауда
Бааларды индексі скенде: мір сру дегейі тмендейді, Наты ЖІ кемиді, Ттыну оржыныны орташа баалары седі
Бааларды орташа (жалпы) дегейіні тмендеуі:Дефляция, Жиынты сраныс пен жиынты сыныс арасындаы дисбалансты жоюа ыпал етеді, Тиімді экономикалы саясат нтижесі
Бааны салыстырмалы згеруі, Алыпсатарлы,Салыстырмалы наты пайызды млшерлемесіні згеруі
Банк жйесіні бірінші дегейіне мыналарды айсысы жатады: Орталы немесе лтты банк, лтты банк, Орталы банк
Валютаны атаулы айырбас баамы - бл: Екі елді валюталарыны айырбас баасы, Бір елді валюта бірлігінде екінші ел вапютасыны баасы, Валюта баамыны трі.
Валютаны атаулы айырмас баамы дегеніміз – бл: Валюта баамыны трлері, Бір елді валюта бірлігінде екінші ел валютасыны баасы, Екі елді валюталарыны айырбас баасы
Валюта баамын белгілеу дісі:Еркін немесе таайындалатын валюта баамы, Таайындалатын валюта, Еркін валюта баамы
Валюта баамыны турі:Наты баам, Атаулы емес наты баам, Атаулы баам
Валюта баамын белгілеу дісі: Тагайындалатын валюта баамы, Еркін немесе таайындалатын валюта баамы, Еркін валюта баамы
Валютаны еркін айналымдаы баамына сер ететін фактор: Бааны салыстырмалы згеруі, Салыстырмалы наты пайызды млшерлемесіні згеруі, Алыпсатарлы
дегейін.
Егер олда бар табыс клемі тмендесе, онда: Ттыну шыындары да ор жинау клемі ысарады, Ттыну шыындары сіп ор жинау клемі ысарды, олда бар табыс клеміні тмендеуі пайыз млшерлемесіні суі серінен, нтежиесінде й шаруашылыыны байлыы, соны серінен оны ттынуыда азаяды.
Егер мемлекет оршаан ортаны сатауа ата талап ойса: ндіріс клемі кемиді, нім бірлігіне кететін ндіріс шыындарыны суін туызады , нім бірлігіне кететін ндіріс шыындарьшы суіні жне жиынты сыныс исыыны сола орын ауыстыруын туызады
Егер пайыз клемі тмен болса,онда :Тауара сраныс сыныстан жоары болады, Инвестициялар жоары болады, Ктілетін пайдалы млшері тмендейді.
Еркін валюта баамы дісіні ерекшелігі: Валюта баамын валюта нарыы анытайды, Валюта жетіспеушілігі автоматты трде жойылады, Валюта баамын нарыктаы сраныс пен сыныс аныктайды.
Еркін айналым баамыны кемшілігі:Сраныс траты, Белгісіздік, Трасызды
Еркін айналым баамыны кемшілігі:Сауданы нашарлауы, Белгісіздік,, Трасызды
Еркін айналым баамыны кемшілігі: Сраныс траты, Сауданы нашарлауы, Белгісіздік
Еркін валюта баамы дісіні ерекшелігі: Валюта баамын валюта нарыы анытайды, Валюта жетіспеушілігі автоматты трде жойылды, Валюта баамын нарытаы сраныс пен сыныс анытайды.
Жабы макроэкономиканы негізгі субьектілері:Мемлекет, Отанды фирмалар, й шаруашылытары
Жалпы аша массасы рашан лаяды, егер комерциялы банктер: нды ааздарды халытан сатып ала бастаса, Салымдар бойынша олма-ол жне олма-олсыз ашаларды тлей бастаса, Халыа сынатын несиені клемін лайтса.
Жалпы аша массасы рашанда лаяды, егер коммерциялы банктер:нды ааздарды халытан сатып ала бастаса,Халыа сынатын несиені клемін лайтса,Салымдар бойынша олма-ол жне олма-олсыз ашаларды тлей бастаса.
Жалпы аша массасы рашанда лаяды,егер коммерциялы банктер:нды ааздар халытан сатып ала бастаса, Салымдар бойынша олма-ол жне олма-олсы ашаларды тлей бастаса, Халыа сынатын несиені клемін лайтса.
Жалпы ішкі нім:Иек ел ішіндегі німді есепке алады, Макроэкономикалы крсеткіш, Ж-нен шетелден тскен алашы табысты шегеру
Жалпы макроэкономикалы тедестікті ажетті шарты:Жиынты сраныс пен жиынты сыныс тепе-тедігі,Жиынты сраныс пен жиынты сыныс тедестігіні бзылмауы,AD=AS
Жалпы лтты нім: Ел ішінде жне одан тыс жерлердегі німді есепке алады, Ксіпорындардаы ндірілген німмен оса сауда жйесіндегі орларды осындысы, Бір жылда ндірілген соы тауар мен ызметтерді нарыты ныны осындысы
Жабы экономикада:Тауарлар мен ызметтерді экспорты жо, Сырты леммен экономикалы байланыс жо, Тауарлар мен ызметкерлерді импорты жо.
Жиынты сранысты анытамасы:Сатып алушыны сранысы, рбір берілген баа дегейінде сатып алатын тауарлар мен крсетілген ызметтер санын крсетеді, ндірілген нім саны мен бааны жалпы дегейіні арасындаы туелділік
Жалпылама макроэкономикалы лгілер: IS-LM, AD-AS, Айналым лгісі
жаа оулы сатып алу, Жаа йді сатып алу, Жаа аламсапты сатып алу шыыны.
Жеке табыс:Т-корпорациялар пайдасына салынан салы-блінбеген пайда-леуметтік сатандыру тлемдері+трансферттік тлемдер-сатандыру жйелеріне тленетін тлемдер, олда бар табыс- жеке салы, й шаруашылыыны аымдаы жылда тапан табысы,
Жиынты сранысты анытамасы:ндірілген енім саны мен бааны жалпы дегейіні арасындагы туелділік, рбір берілген баа дегейінде сатып алатын тауарлар мен крсетілген ызметтер санын крсетеді, сатушыны сранысы
Жинаты сыныс исыыны озалысы байланысты:ндіріс технологиясыны згеруіне,Ресурстар баасыны згеруіне,Фирмалара салынатын салы дегейіні згеруіне.
Жинаты сынысты за мерзімдік згерсін талдау шарттары: Баалар мен атаулы айлы жалаы згереді, Нарытар бсекелес, ндірілетін нім клемі баа дегейіне туелді емес.
Жиынты сыныса сер ететін баалы емес фактор:Фирмалара салынатын салы, Технология згерістері, Ресурстар баасы
Жиынты сыныс исыыны озалысы байланысты:Аша жиыныны згеруіне, Экспорта, Ксіпкерді аша туралы армандарына
Жиынты сыныс-бл:Экономикада ндірілген дайын тауарлар мен ызметтер млшеріні жалпы саны, Берілген баа дегейі кезінде оам масштабында сынылан тауар жне ызмет саны, Баа мен нім клемі арасындаы тікелей байланысты білдіреді
Жиынты инвестициялар:ЖІО шыгындар дісі есептегенде ескертіледі, Бизнесті негізгі капиталга инвестиция жмсау шыгындары, Таза инвестициялар+амортизаця
Жиынты сраныса сер ететін баалы емес фактор:Валюталы баам ауытулары, Салы, Ттынушылар л-ауаты
Жиынты сраныс анытамасы: Сатып алушыны сранысы, ндірілген нім саны мен ьааны жалпы дегейіні арасындаы туелділік, рбір берілген баа дегейінде сатып алатын тауарлар мен крсетілетін ызметтер санын крсетеді.
Жиынты сраныс згеруін сипаттайтын MV=PY тедеуінде: M- экономикадаы аша млшері, Y-Наты нім шыару клемі, P-экономикадаы баа дегейі
Жиынты сраныс пен баа дегейі арасындаы кері туелділік тсіндіріледі:Импортты сатып алу эффектісімен, Байлы эффектісімен, Пайызды млшерлеме эффектісімен
Жиынты сраныса сер ететін баалы емес фактор:Аша сынысы, Пайызды ойылымдар,Салытар
Жиынты сранысты анытамасы: рбір берілген баа дегейінде сатып алатын тауарлар мен крсетілген ызметтер санын крсетеді, ндірілген нім саны мен бааны жалпы дегейіні арасындаы туелділік, сатып алушыны сранысы
Жиынты срнаыс пен баа дегейі арасындаы кері туелділік тсіндіріледі:Байлы эффектісімен, Импортты сатып алу эффектісімен, Пайызды млшерлеме эффектісімен
Жиынты сыныс исыыны озгалысы байланысты: Фирмаларга салынатын салы дегейіні згеруіне, Ресурстар баасыны згеруіне, ндіріс технологиясыны згеруіне.
Жиынты сыныс исыыны озалысы мынаан байланысты: Салыты згеруіне,Ресурстар баасы, ндіріс технологиясыны згеруіне
Жиынты сыныс исыыны озалысы мынаан байланысты:ндіріс технологиясыны згеруіне, Ресурстар баасы, Салыты згеруіне
Жиынты сыныса сер ететін баалы емес фактор:Фирмалара салынатын салы, Ресурстар баасы, Технология згерістері
Жиынты сыныса сер ететін баалы емес фактор:Технология згерістер, Фирмалара салынатын салы, Ресурстар баасы
Жиынты сынысты кейнсиянды лгісіні алышарты: Наты шамалар(жмысбастылы,нім шыару)салыстырмалы икемдік, Номиналды шамалар(баа,жалаы)салыстырмалы ата, ндіріс факторлары толы олданылмайды.
Жиынты сынысты за мерзімдік згерісін талдау шарттары: Баалар мен атаулы айлык жалаы згереді, ндірілетін нім клемі баа дегейіне туелді емес, Нарытар бсекелес
Жиынты сынысты за мерзімдік згерісін талдау шарттары:Баалар мен атаулы айлы жалаы згереді, ндіретін нім клемі баа дегейіне туелді емес, Нарытар бсекелес
ЖІ де ескерілетін й шаруашлытарыны шыындары: Жаа йді сатып алу, Кітап дкенінен жаа оулы сатып алу, олданыста болан автомобильді сатып алу шыыны
ЖІ есептеуде олданылатын діс: шыындар дісі, Табысты діс, ндірістік діс
ЖІ дефляторы: Номиналды ЖІ-ге тура пропорционал, Пааше индексі формуласымен есептеледі, Наты ЖІге-кері пропорциогал
ЖІ дефляторы:Атаулы жне наты ЖІ атынасы, 1-ден арты болса,атаулы ЖІ – ді азайту керектігін білдіреді, Аымдаы баамен есептелінген крсеткіштерді наты баамен айта есептеу коэффициенті
ЖІ рамына кірмейді: 6 жыл брын салынан йді сатып-алу шыыны, Ел резидентіні шетелде ашылан фирмада тапан табысы, олданыста болан тауарларды ны
ЖІ-деескертілетін й шаруашылытарыны шыындары:Кітап дкенінен жаа оулы сатып алу, Жаа аламсапты сатып алу шыыны , Коммерциялы банктен жина облигациясын сатып алу шыыны
Жоспарланан шыындар:Тауарлар мен ызметтерге жоспарланан кіметті,фирмаларды й шаруашылытарыны жне сырты секторды шыындарыны сомасы, Жоспарланбаан инвестицияларды алып тастаандаы наты шыындар, Е=C+I+G+Xn
Жмыс кші рамынан шыандар: Зейнеткерлер, Жмыс іздеуден кдер згендер, Жмыс істеуге абілеті барлар біра кейбір себептермен жмыс істей алмайтындар
Жмыс кші рамынан шыандар:Жмыс іздеуден кдер згендер, Зейнеткерлер, Жмыс істеуге абілеті барлар біра кейбір себептермен жмыс істей алмайтындар
Жмысбастылар категориясы:Жмыспен амтыландар, Толы емес жмыс кн жмыс істейтіндер, Толы емес жмыс апта жмыс істейтіндер.
Жмыс кші рамынан шыандара жатады:Зейнеткерлер, Жмыспен амтыландар, Жмыс іздеуден кдер згендер.
Жмыс кшіні рамына кірмейді:Зейнеткерлер, Жмыс іздеуден кдер згендер, Мектеп оушылары
Жмысбастылар категориясына жатады: Зейнеткерлер, Толы емес жмыс апта жмыс істейтіндер, Толы емес жмыс кн жмыс істейтіндер.
Жмыссызды дегейгі: Статистикалы крсеткіш, Макроэкономикалы крсеткіш, Жмыссыздар мен жумыс кші саныны атынасы.
Жмыссызды трлеріциклдік,рылымды,фрикционды, нарыты, ксіпкерлік
Жмыссыздыты негізгі себебі: Дадарыс сері, Макроэкономикалы трасызды, Экономиканы иклді дамуы
Ттыну жне ор жинаыны динамикасыны анытайтын факторлар: Ттынушы арыздарыны клеміСалы салу дегейіТаза табысты ктіліп отыратын нормасы аралы масаты: Айырбас курсыЖмыссыздыты негізгі себебі:Жмыс кшіне сранысты болмауы, Ебек нарыындаы сраныс пен сынысты тмендеп кетуі, Ебек нарыындаы сранысты тмендеп кетуі
Жмыссыздыты негізгі трі: Фрикционды жмыссызды, рылымды жмыссызды, Циклдік жмыссызды
Жмыссыздыты себептері:ебек нарыында алаш пайда болуы, жмыс орнын жоалту, жмыстан з еркімен кету
Жмыссыздыты себептері:Жмысаралы» жадай,Ебек кшіне деген сранысты тапшылыы,Мамандыа деген сранысты азаюы
Жмыссыздыты себептері:мамандыа деген сранысты азаюы, жмысаралы жадай, ебек кшіне деген сранысты тапшылыы
Жмыссыздыты Жмыссыздыты экономикалы салдарыны трлері:психологиялы, саяси, леуметтік
Ж дефляторы аныталады: баа дефляторы, осы жылы баамен базистік жылдагы бааны атынасы, атаулы Ж наты Ж ге атынасы.
Ж – ді лшеуді тсілдері:осымша н бойынша, табыстар бойынша, шыындар бойынша
Инвестиция динамикасын анытайтын факторлар: Накты пайыз млшерлемесі, Жиынты табыс динамикасы, Экономикалы кту .
Инвестиция:Аымдаы кезеде шыындалмаан шыынны блігі,Мемлекеттік немесе жеке аржыны за мерзімдік салымдары,озалмайтын млікті сатып алу
Инвестиция-бл:Мемлекеттік немесе жеке аржыны за мерзімдік салымдары, Трын й объектісін салуа арналан салым, ндіріс рал-жабдытарына ажетті салымдар.
Инвестициялар трасыздыыны негізгі факторлары:Ж циклдік ауытулар,Экономикалы ктулерді згергіштігі,леуметтік
Инвестицияны динамикасын анытайтын факторлар: Ттынушы арыздарыны нормасы, Ксіпкерді шешімі, олдаы негізгі капитал
Инфляция себептері: те жоары салы дегейі, Жиынты сураныс пен жиынты сыныс арасындаы тепе-тедікті бзылуы, Мемлекеттік шыындарды суі негізінде болатын мемлекет бютжетіні тапшылыы.
Инфляция дегейі: Пааше индексі негізінде есептеледі, Баалады орташа дегейіні салыстырмалы згеруі, ТБИ(ттыну бааларыны индексі)негізінде есептеледі
Инфляция жадайында кейбір баалар:Баяу згереді, Жылдам згереді, згермейді.
Инфляция арыны згеруіне байланысты инфлияцияны негізгі тріне жатады:арынды инфляция, Баяу инфляция, Гиперинфляциясы
Инфляцияны леуметтік зардаптары : Халыты сатып алу абілеті тмендейді, мір сру дегейі темендейді, лттты табысты айта блінуі
Инфляция себебі: Мемлекеттік шыындарды суі негізінде болатын мемлекет бюджетіні тапшылыы, те жоары салы дегейі, Жиынты сраныс пен жиыньы сыныс арасындаы тепе-тедік дегейіні бзылуы
Инфляция трлеріне жатады: Сраныс инфляциясы, Ашы инфляция, Шыындар инфляциясы
Инфляция трлеріне жатады: Шыындар инфляциясы, олданылан компьютерді сатып алу, Ашы инфляция.
Инфляцияа арсы фискалды саясат ерекшелігі:Мемлекеттік шыындарды азайтып салы салу дегейін арттыру, Салы салу дегейін арттыру, Мемлекеттік шыындарды ысарту
Инфляция:Багаларды орташа дегейіні осу арыны, Ашаны сатып алу абілетіні томендеуі, Ашаны нсыздануы
Инфляция:Жалпы баалар дегейіні суі, Негізгі макроэкономикалы проблемалара жатады, Ашаны нсыздануы
Инфляцияа арсы фискалды аясат ерекшелігі:Мемлекеттік шыындарды азайтып,салы салу дегейін арттыру, Мемлекеттік шыындарды ысарту, Салы салу
Инфляцияа арсы фискалды саясат ерекшелігі:Мемлекеттік шыындарды ысарту,Мемлекеттік шыындарды азайтып, салы салу дегейін арттыру, Салы салу дегейін арттыру
Инфляцияа арсы фискалды саясат ралдары: Жмыссызды дегейін тмендету, Экономикалы суді амтамасыздандыру, Салы салу ойылымын реттеу
Инфляциямен крес жолдары:Жиыниы сраныс пен жиынты сынысты реттеу, Салы саясаты, Мемлекеттік шыындарды реттеу
Инфляцияны леуметтік зардаптары:Халыты сатып алу абілеті тмендейді, мір сру дкгейі тмендейді, лтты табысты айта блінуі.
Капиталды шекті німі сипаттайды:осымша капитал бірлігін олдананда нім шыаруды аншалыты скенін, осымша капитал бірлігін олдананда нім шыаруды аншалыты згергенін, осымша капитал бірлігін олдананда нім шыаруды сімшесін
Кейнстік кезарасты жатаушылар пайымдауды жолын сынады:Кейбір баа згермелі дегенге жол береді, Белгілі бір уаыт аралыында кейбір баалар згеруге бейім емес, Инвестиция нарыты тепе -тедік жадайа келетін рал деп жорамалдайды.
Кейнстік лгіде:Макроэкономикалы саясат белсенді, Фискалды саясат макроэкономикалы тратандыруды е тиімді ралы, Негізгі тедеу = С+1+G+Nx
Кейнс кресті бейнелейді:Тауарлар мен ызметтер нарыындаы тепе-тедікті,Мемлекет араласуы арылы жалпы тепе-тедікке жету ммкіндігі,AD-AS лгісін ыса мерімдік макроэкономикалы талдауа олдануды
Кейнстік кзарастаы жатаушылар пайымдауды мына жолын сынады:Кебір баа аз згермелі дегенге жол береді, Белгілі бір уаыт аралыында кейбір баалар згеруге бейім емес, Инвестиция нарыты тепе-тедік жадайа келетін рал деп жорамалдайды Кейнстік лгі бойынша экономиканы тепе-тедікте болу шарты:ндіріс клемі мен орлар згермейді,Жинатар инвестициялара те,Жиынты сраныс пен жиынты сыныс те
Кейнстік лгіде:Фискады саясат макроэкономикалы тратандыруды е тиімді ралы, Макроэкономикалы саясат белсенді, Негізгі тедеу Y=C+J+G+Nx
Классикалы жиынты сыныс исыы мына шартгар орындаланда вертикалды: Факторлар толы пайдаланылады, Баалар траты емес, Жиынты сыныс траты
Классикалы макроэкономикалы саясат ралдырыны олдану барысы:Салы млшерін сіруі не кемітуі,Мемлекеттік шыындары сіру не кеміту,Пайыз млшерлемесін ктеру немесе тмендету
олайлы ауа райыны жиынты сыныса серіAS исыы озалмайды,Жиынты сыныс клемі артады,AD исыы жылжымайды
Коммерциялы банк ызметі: Іскерлікті несиелендіру, Халыты несиелендіру, Ксіпорынны аымдаы шоттарын жргізу
Ктпеген инфляция нтижесі ретінде байлык келесі жолмен айта блінеді:арыз берушілерден оны алушыларга, Кредиторлардан заемщиктерге, Несие бергендерден несие алушылара
ай кезде жиынты сранысты артуында ндірісті тепе-тедік клеміні есуі орындалады:АS исыыны шекті кейнсианды кесіндісінде, АS исыыны аралы кесіндісінде , AS исыыны алыпты кейнсианды кесіндісінде.
рылымды жмыссызды:ндірістегі технологиялы згерістерге байланысты, Мжбрлі за мерзімді сипатты, Жмыс кшіне сраныс рылымыны згеруіне байланысты
Ашы инфляцияны топтастыру, жіктеу шін пайдаланатын критерийлерртрлі тауар топтары бойынша бааны суіндегі алшаты
рылымды жмыссызды: Мжбрлі за мерзімді сипатты, ндірстегі технологиялы згерістерге байланысты, Жмыс кшіне сраныс рылымыны згеруіне байланысты
рылымды жмыссыздыты пайда болу себебі:Жаа мамандыты игеруді иындытары , ылыми-техникалы прогресс нтижесіні енгізілуі, Экономикада кейбір мамандытар ажеттілігіні болмауы
рылымды жмыссызды: ндірістегі технологиялы згерістермен байланысты, Мамандыы «ескіріп» ажет емес болан тлалармен сипатталады, Мекемедегі ысартуа байланысты босаандар
рылымды жмыссыздыты пайда болу себебі:Жаа мамандыты игеруді иындытары, ылыми-техникалы прогресс нтижесіні енгізілуі, Экономикада кейбір мамандытар ажеттілігіні болмауы
ыса жне за мерзімдік кезе айырмашылытары: ыса мерзімдік кезеде номиналды шамалар баяу згереді, ыса мерзімдік кезеде баа дегейі траты,за мерзімді кезеде номиналды шамалар жылдам згереді.
ыса мерзімде кезеде сынысты олайсыз сілкінісі неге те: ндіріс шыындарыны суіне, Тауарлар мен ызмет крсетулерді ымбаттануынан, Баа дегейі седі
ыса мерзімді кезенде аымдаы олда бар табыс скен сайын:ор жинауа шекті бейімділік седі, АРС кемиді APS седі, Отбасы табысыны суімен ттынуа кеткен шыын блігі салыстырмалы ысарады жне ор жинаы салыстырмалы седі.
ыса мерзімдік кезенде: Баалар дегейі траты , ндірістік факторлары толы пайдаланылмайды, Жиынты сыныс клемі айнымалы
Ласпейрес жне Пааше индекстеріні айырмашылытары:Пааше индексін есептегенде аымдаы жылдаы тауарларды ттыну крылымыны згеруі ескеріледі, Пааше индексін есептегенде аымдаы кезеіндеегі тауарлар оржыныны рылымы алынады, Ласпейрес индексін есептеуде аымдаы жылдаы тауарларды ттыну рылымыны згеруі ескерілмейді.
Ласпейрес индексін есептеуде:Базалы кезедегі тауарлар оржыныны рылымы алынады,Аымдаы жылдаы тауарларды ттыну рылымыны згеруі ескерілмейді,ымбат тауарларды арзан тауарлармен алмастыру ескерілмейді,
Лаффер исыына сйкес: Мемлекеттік бюджетке тсетін салы тсімдері тек белгілі салы млшнрлемесіне дейін сіп, кеми бастайды, Салы млшерлемесі жне мемлекеттік бюджетке тсетін салы тсімдері арасында зара байланыс жо, Салы млшерлемесін дайы сіруге болмайды.
Макроталдауды негізгі мселесі: лтты экономикаа сер ететін негізгі факторларды анытау, нарыктаы тауарларды рылуы, макротратылыты калыптастыру.
Макроэкономика секторлары: Фирмалар,й шаруашылыы, Мемлекет
Макроэкономикада маызды деп есептелетін “ор-аын” ымыны крсеткіштері:ор жне байлы, Инвестиция жне негізгі капитал, Аымдаы операция шоттары жне шетел инвестициясыны сальдосы
Макроэкономикалы діс: Модельдеу,Статистикалы талдау, Крсеткіштерді агрегаттау
Макроэкономикалы зертгеуде олданылады: Филипс Лаффер исытары, Кейнс кресі, АD – АS 1S — LМ лгілері
Макроэкономикалы крсеткіштер: Ж Т, Ж ЖІ, ЖІ Т Т
Макроэкономнкалы саясат ралдары:Бюджет-салы саясаты, Аша-несие саясаты, Сырты сауда саясаты
Макроэкономикалы саясат: Бюджет-несие саясаты, Аша-несие саясаты, Сырты сауда саясаты.
Макроэкономикалы талдау олданылады:Аша нарыындаы тепе-тедікті талдауда, Жетілген бсеке жадайында фирманы іс-рекетін арастыруда, Экономикада жмыспен амтылу дегейін анытауда.
Макроэкономикалы лгі: Ашы экономикалы айналым лгісі, AD-AS, ртрлі экономикалы былыстар мен рдіс арасында пайда болатыын функционалды байланыс
Макроэкономиканы агрегатталан крсеткіштері:Жиынты сыныс, Жалпы ішкі нім, Жиынты сыныс
Макроэкономиканы ерекше белгілері:Инфляцияны себептерін талдау, Аша айналысыны жне экономикалы жйедегі тепе-тедікті зерттеу, Ттастай экономиканы ызмет етуіні жалпы задылытарын зерттеу
Макроэкономиканы специфиМакроэкономиканы спецификалы дісі:Крсеткіштерді агрегаттау жне лгілер ру, Аым мен инъекция дісі, ор мен аымды ескеру дісі
Міндетті резервтік норма (млшерлеме):Е алдымен аша массасын шектеу ралы ретінде енгізіледі,лтты Банкпен таайындалады,Коммерциялы банктердегі сомаларыны бір блігі
Монетарлы саясат ралдары : Міндетті резевтер нормасын згерту, Ашы нарытаы операциялар, Пайыз млшерлемесін згерту
Наты ЖІ сипаты: Номиналды ЖІ клемі мен баалар индексіне байланысты, Аымды баалар негізінде есептеледі, Инфляция дегейі ескеріледі
Наты ЖІ лшенеді:Базистік жылдаы баалармен, Инфляцияны ескеріп баа индексі арылы, ткен уаыттаы баалармен
Наты айырбас баамына сер ететін факторлар:мемлекеттік салытарды згеруі, инвестицияны сранысы, мемлекеттік жинаты згеруі
Наты айырбас баамына сер ететін факторлар: елді ішіндегі бюджет-салы саясаты, инвестициялы сранысты згеруі, сырты сауда сасатыны згеруі.
Наты ЖІ лшенеді:ткен уаыттаы баалармен, Базистік жылдаы баалармен, Инфляцияны ескеріп, баа индексі арылы
Наты ЖІ сипаты Номиналды ЖІ клемі мен баалар индексіне байланысты,Аымды баалар негізінде есептеледі,Инфляция дегейі ескеріледі
Негізгі макроэкономикалы субъектілер: лтты ттынушылар жиынтыы бірттас субъект ретінде, Фирма, Мемлекет
Неоклассикалы жне кейнстік кзарастара орта лгі:IS-LM, IS-LM AD-AS, AD-AS
ндірістік функцияны клбеу брышыны тангенсі: Капиталды шекті німіне сйкес, Капиталды р бірлікке згергендегі нім клемін анытайды, МРК-ны анытайды.
нерксібі ркендеген мемлекеттерде аша жиыны рамын анытау шін олданылатын агрегаттар:L,M1,M2,M3
нерксібі ркендеген мемлекеттерде аша жиыны рамын анытау шін олданылатын агрегаттар:М1 М2, МЗ ,L
нерксібі ркендеген мемлекеттерде аша жиыны рамын анытау шін олданылатын агрегаттар: M3,L, M1M2
Пааше индексін есептеуде:Аымдаы жылдаы тауарларды клемі ескеріледі, Аымдаы кезедегі тауарлар оржыныны рылымы алынады, Базалы кезедегі тауарлар оржыныны рылымы алынбайды.
Пайыз млшерлемесі суінен,Аша мультипликаторына,Аша жиынты згеруіне
Протекционистік сауда саясатыны ерекшелігі: лтты экономиканы олдау саясаты, Таза экспорт седі, Тедестік наты валюта баамы седі
Протекционистік сауда саясатыны ерекшелігі:лтты экономиканы олдау саясаты, Таза экспорт седі, Тедестік наты валюта баамы седі
Р. Солоу лгісіндегі технологиялы згерістері: Экономикалы су ылыми-техникалы прогреске негізделеді, ндірістік функция Y=F(K,L*E) арылы сипаттайды, Ебек тиімділігні траты арыныны суіне байланысты
Р. Солоу моделі бойынша бір жмысбастыны есепке аланда ндіру клеміні траты суі келесімен тсіндіріледі:Ттыну дегейі капитала туелді,ылыми жетістіктерін ндіріске ендірумен,Инвестицияны суімен
Р.Солоу моделі бойынша бір жмысбасты есепке аланда шыару клеміні траты суі келесімен тсіндіріледі: Технологиялы прогреспен, Инвестиция суімен, ылыми жетістіктерін ндіріске ендірумен
Р.Солоу лгісіндегі ор жинауды тиімді нормасы:Э.Фелпсты «Алтын ережесіне» сйкес, «Алтын ережеге» сйкес, Э.Фелпсты ережесіне сйкес
Р.Солоу лгісіндегі технологиялы згерістер: Ебек тиімділігіні траты арыныны суіне байланысты, Экономикалы су ылыми-техниалы прогреске негізделеді, ндірістік функция Y=F(K, L E) арылы сипатталайды
Резервтеу нормасы туелді:Пайыз млшерлемесі суінен, Аша жиыныны згеруіне, Аша мультипликаторына
Рестрикциялы аша-несие саясатыны ерекшеліктері:Екінші дегейлі банктерді несиелік операциялар клемін шектеу, Шаруашылы жадайына байланысты аша-несие саясатыны трі, Сыйаы млшерлемесіні дегейін арттыру.
Ресурстарды тиімді орналастыру : Ресурсты шектеулер, кіметті тиімсіз экономикалы саясаты, Экологиялы шектеулер.
Солоу лгісіні экзогенді айнымалылары: g - техникалы прогресс арыны, s - ор жинаыны нормасы, п - халыты су арыны
Солоу лгісінде жиынты сранысты анытайтын фактор: Бір жмысбастыа шаандаы инвестиция, Бір жмысбастыа шаандаы инвестиция жне ттыну, Бір жмысбастыа шаандаы ттыну
Солоу лгісіні экзогенді айнымалылары: S – ор жинаыны нормасы, G – техникалы прогресс карыны, N – халыты су арыны
Солоу лгісінде жиынты сранысты аныктайтын фактор: Бір жмысбастыа шаандаы инвестиция , Бір жмысбастыга шаандаы инвестиция жне ттыну, Бір Жмысбастыа шаандаы ттыну .
Солоу лгісіні экзогенді айнымалылар: s – ор жинаыны нормасы,g – техникалы прогресс арыны,n – халыты су арыны
Стагфляция кезінде: Инфляция мен жмыссыздыты суі, Орташа шыындар арта тсіп, жиынты сраныс азаяды, ндірісті тоырауы мен атар инфляция мен жмыссызды арта тседі.
Сырты сауда саясатыны масаты : импортты шектеу, экспортты ынталандыру, отанды тауарды сырта кбірек ткізу
Табыстар дісі бойынша ЖІ есептеуде олданылады: Корпорациялар пайдасы, Жалаы, Капитала пайыз.
Табыстар мен шыындар лгісінде “инъекция” крсеткіштері:Отанды экспортталан тауарларды сатып алуа жмсаан шетел ттынушыларыны шыындары, Инвестициялар, Мемлекеттік шыындар
Таайындалатын баам режимінде тедестік бааны суі: Валюталы интервенция, , лтты валютаны ымбаттауы, , Девальвация Таайындалатын валюта баамы дісіні ерекшелігі:Макроэкономикалы тратандыру шін валюта баамы тратандырылады, Валюта баамын лтты банк таайындайды, Валюта тапшылыын мемлекет жою керек
Таайындалатын валюта жадайындаы тапшылыты жою дістері: Сауда саясаты, шкі макроэкономикалы реттеулер, Резервтерді олдау
Таайындалатын валюта жадайындаы тапшылыты жою дістері:Сауда саясаты,Резервтерді олдану,Ішкі макроэкономикалы реттеулер
Таайындалатын саясат тлем балансы жадайына келесі баытта сер етеді: Резервтерді олдану, Сауда саясаты , Ішкі макроэкономикалы реттеулер.
Тауарлар мен ызметтер нарыында тепе-тендіке жету лгісіні негізі: Тепе-тендік табыстар шыындара те боланда алыптасады, Тепе-тендік алыптасады, егер S (Y)=I (r), Тепе-тендік пайыз млшерлемесіні наты ставкасымен аныталады.
Тауар – аша тепе-тедігіні лесі: IS-LM, Жалпы макроэкономика тедестік лгісі, AD-AS
Тепе-тедік пайыз млшерлемесі мен акша массасыны ауыту себебі:Депозиттер, Табыс дегейіні згеруі, Банктік резерв нормасы
Толы жмысбастылы амтамасыз етілген экономикада экономикалы су шарты:ор жинатау мен инвестиция нормаларыны сулері, s жне і-ді жоары нормасы, ор жинатау мен инвестицияны жоары нормасы.
Тлем балансы дефицитіне сер етеді: Капитал озалысы шотыны жадайы, Аымдаы операциялар шотыны жадайы мен капитал озалысы шотыны жадайы, Аымдаы операциялар шотыны жадайы.
Тлем балансы:бір жыл ішіндегі бір мемлекет пен екінші мемлекет арасындаы барлы келісімдерді орытынды жазбаларын анытайды, аымдаы операциялар негізінде есептеледі, капитал озалысыны балансы негізінде есептеледі
Тлем балансыны негізгі рылымыны раушылары:аымдаы операциялар есебі, ресми резервтер есебі, капитал озалысыны есебі
Тменде берілгендерді айсысы сраныс сілкінісімен байланысты: Аша сранысыны крт згерісі, Инвестициялы сранысты тосын згерісі, Аша айналымы жылдамдыыны крт згерісі
Тменде берілгендерді айсысы сыныс сілкінісімен байланысты: Задылытардаы тосын згерстер, Ресурстара бааны крт суі, Табии апаттар.
Тмеде берілгендерді айсысы сыныс сілкінісімен байланысты:Ксіпода кресі,Халыаралы мнай картельдеріні бааны тосыннан тмендетуі,Тосыннан ымбаттаан німді сыну
Тменде крсетілгендерді айсысы экономикалы су факторлары: Ебек ресурстарыны саны мен сапасы, технологияларды ндірісте олдану, Табии ресурстарды саны мен сапасы
Ттыну бааларыны индексі:Ттынушыларды кызметтер мен тауарларды сатып алу бааларын ескереді, згермейтін кызметтер мен тауарлар жиынына есептелінеді, ызметтер мен тауарлар «оржыныны» орташа бааларыны згеруін сипаттайды
Ттыну жне ор жинаыны динамикасын анытайтын факторлар:Салы салу дегейі, Ттынушы арыздарыны клемі, Таза табысты ктіліп отыратын нормасы
Ттыну бааларыны индексі (ТБИ) мен ЖІ дефляторы крсеткіштері арасындаы айырмашылы:ТБИ згермейтін ызметтер мен тауарлар жиынына есептелінеді, ЖІ дефляторы згермелі тауарлар жинаына есептеледі, ТБИ ызметтер мен тауарлар “оржыныны ” орташа бааларыны згеруін сипаттайды
Ттыну бааларыны индексі мен ЖІ дефляторы крсеткіштері арасындаы айырмашылы:ЖІ дефляторы згермелі тауарлар жинаына есептеледі,ТБИ ызметтер мен тауарлар «оржыныны» орташа бааларыны згеруін сипаттайды,ТБИ згермейтін ызметтер мен тауарлар жиыныны есептелінеді
Ттыну баасыны индексі: ызметтер мен тауарлыр «оржыныны» орташа бааларыны згеруін сипаттайды, згермейтін ызметтер мен тауарлар жиынына есептелінеді, Ттынушыларды ызметтер мен тауарларды сатып алу бааларын ескереді
Ттыну жне жеке ор жинаыны динамикасын згерісін анытайтын факторлар: Салы салу дегейі, олдаы бар табысты клемі, Экономикалы кту
Ттыну жне ор жинаыны динамикасын анытайтын факторлар:й шаруашылыында жиналан байлы, й шаруашылыыны табысы, ндіріс технологиясындаы згерістер
Ттыну жне ор жинаыны динамикасын анытайтын факторлар: Экономикалы кту, Баа дегейі, Дадарысты болуы
Ттыну жне ор жинаыны динамикасын анытайтын факторлар:Ттынушы арыздарыны клемі, Салы салу дегейі, Таза табысты ктіліп отыратын нормасы.
Ттыну функйиясы берілген С=25+0,7(У-Т).Осы функцияны коэффициенттеріне экономикалы тсініктеме берідер: 0,7 коэффиценті ттынуа деген шекті бейімділік крсетеді,Автономды ттыну = 25,олма-ол табысты бір тегесінен 0,7-і ттынуа,ал 0,3-і аражат ор жинатауа баытталады,олдаы табысты 70% ттынуа,ал 30% ор жиналады
Ттыну функциясы мыналарды арасындаы байланысты крсетеді:Автономды ттыну,ттынуа шекті бейімділік жне олдаы бар табыс, Ттыну мен олдаы табыс, Ттыну клемі,жалпы табыс жне салы арасындаы байланысты
Ттыну функциясыны графигіндегі биссектриса сипаттайды:Наты жне жоспарланан шыындар те сызы, Автономды ттыну нлге те, й шаруашылытарыны табысы шыындарыны те нктелері
Ттыну функциясыны графигіндегі биссектриса сипаттайды:й шаруашылытарыны табысы шыындарына те нктелер, Наты жне жоспарланан шыындар те сызы, Автономды ттыну нлге те
Ттынуа шекті бейімділік – ол: Ттыну сіміні олдаы табыс сіміні бірлігіне атынасы, Ттыну клеміні сімі мен олда бар табысты сіміні атынасы, Ттыну клемі олдаы бар табыс сімшесіне кері пропорционал.
Ттышу баасыны индексі: «оржынны» рамы базалы жыл дегейінде шектеледі, Ласпейрес индексі,ызметтер мен тауарлар «оржынынын» орташа бааларыны згеруін сипаттайды.
й шаруашылыы ор жиынтыыны мотивтері:Масатты кндерге (тойа) аша жинау, Кездейсо жадайлардан сатану, Балаларды болашаын амтамасыз ету
й шаруашылыы ор жинаыны мотивтері: ымбат тауарларды сатып алу, Крілікті амтамасыз ету, Балаларды болашаын амтамасыз ету
й щаруашылыы ор жинаыны мотивтері:Масатты кндерге (тойа) аша жинау, Таза пайда нормасын барынша азайту, Балаларды болашаын амтамасыз ету.
й шаруашлыы ор жинаыны мотивтері:ымбат тауарларды сатып алу, Крілікті амтамасыз ету, Балаларды болашаын амтамасыз ету
за мерзімдік кезеде AS исыза мерзімді кезеде жмыссыздыты табии дегейіні артуын сер етеді:Жмыс кшіні рамында зейнеткерлер лгісіні суі, Экономикадаы жиі рылымды згерістер, Жмыс кшіні рамында жастар лесіні суі
за мерзімдік кезеде AS исыы: Вертикал сызы, Жиынты сраныс траты боланда баа дегейіні згеретіндігін крсетеді, зіні потенциалды (леуетті) ндіріс клемінде трады яни нім траты.
ыптылы парадоксыны мні:оамны кбірек немдеуге мтылуынан азыра клемде ор жиналуы, Кбірек жинатауа мтылу брыны клемінен кем жинатауа келеді, Жинатауды суі инвестицияны сірмейді.
лтты банк аша сынысын азайтса:ыса мерзімдік кезеде баа икемсіз, AD исыы сола арай жылжиды, Жиынты сранысты ысаруы байалады
лтты банк ызметі:Есептік млшерлемені реттеу,ааз аша белгілерін эмиссиялау,Аша нарыындаы тепе те ?>