Wyrazy i wyrażenia do tekstu

Ewolucja pieniądza spowodowała, że współcześnie przybiera on wiele różnych form. Początkowo pieniądz miał wyłącznie charakter towaru o określonej wartości użytkowej (ozdób, skór, soli, ryb, bydła). Później przybrał formę monety kruszcowej, pełnowartościowej (denary, funty, dukaty, talary), a następnie banknotu wymienialnego na monetę pełnowartościową.

Współczesny pieniądz przyjmuje najczęściej postać banknotu niewymienialnego na kruszec, monety zdawkowej, elektronicznego zapisu. Pieniądze są zatem instrumenty, które w ramach narodowego obiegu gospodarczego są powszechnie akceptowanym środkiem zapłaty za dobra i usługi albo mogą służyć do pokrywania zobowiązań.

Rozwój różnorodnych instrumentów finansowyh i form przechowywania wartości powoduje, że funkcje pieniądza mogą spełniać czeki, weksle, certyfikaty depozytowe, obligacje, akcje, itp.

Pieniądz służy więc do określania cen, dokonywania zapłat za towary i usługi, spłacania zobowiązań, tworzenia rezerw płynności.

Polityka pieniężna – to działania banku centralnego na rzecz kontroli podaży pieniądza oraz warunków udzielania kredytu z zamiarem współdziałania z rządem w realizacji celów gospodarczych.

W przeszłości – w systemie waluty złotej i złoto-dewizowej, kiedy emisja banknotów była uzależniona od zgromadzonych rezerw, zdolność systemu bankowego do tworzenia pieniądza była ograniczona w sposób naturalny.

Zasoby złota wyznaczały możliwości emisyjne banków. Jeszcze i po drugiej wojnie światowej kraje należące do Międzynarodowego Funduszu Walutowego zobowiązując się do utrzymywania stałych kursów walut oraz Stany Zjednoczone zobligowane do wymiany dolarów na złoto, w transakcjach z centralnymi bankami zagranicznymi – tworzyły system ograniczający swobodę w emisji pieniądza. Zawieszenie wymienialności dolarów na złoto w 1971 roku oraz potwierdzone przez kraje członkowskie MWF odejście od złota w 1978 roku, a także upowszechnienie się płynnych kursów walutowych oznaczało zerwanie formalnych ograniczeń w tworzeniu pieniądza.

Współcześnie realizacja polityki pieniężnej musi uwzględniać fakt, że bank centralny pieniądz jest nieoprocentowany oraz że koszt jego emisji jest minimalny. Jednocześnie dla podmiotów gospodarczych współczesny pieniądz „papierowy” ma tylko wtedy użyteczność, jeżeli posiada odpowiednią siłę nabywczą i jest powszechnie aceptowanym środkiem płatniczym.

Celem polityki monetarnej jest utrzymywanie równowagi wewnętrznej (stabilnychcen, pełnego zatrudnienia czynników produkcji, wzrostu gospodarczego) oraz równowagi zewnętrznej (stabilizacji kursu walutowego, bilansu płatniczego).