CZASOWNIKI ODPRZYMIOTNIKOWE 7 страница
ekonomistą, pracuję jako dziennikarz. Dziennikarstwo to moja pasja. Piszę artykuły o gospodarce do najważniejszych polskich gazet.
ĆWICZENIE 4
a) Jakie czasowniki utworzysz od podanych rzeczowników? Np. praca -
| awans | |
| rozwój | |
| Zmiana | |
| nauka |
b) Uzupełnij zdania rzeczownikami z kolumny a), stosując je w odpowiednim przypadku.
Inwestuję w swój (1)................................
Potrzebuję (2)..................................
(3).................................. idzie mi łatwo.
W swojej pracy nie mam możliwości (4)..................................
ĆWICZENIE 5
Napisz, dlaczego ludzie najczęściej zmieniają pracę? Czy ty chcesz zmienić pracę
i dlaczego?
ĆWICZENIE 6
Słowa w nawiasie napisz w odpowiedniej formie (biernika, dopełniacza, narzędnika), np. Ukończyłem (ekonomia) ekonomię, moja córka ukończyła wydział (historia) historii, ale jest (dziennikarka) dziennikarką.
1. Moja starsza córka ukończyła (ekonomia)....................................... , a młodsza (farmacja)
2. Ukończyłem wydział (prawo i administracja)................................................................ na
uniwersytecie w Poznaniu.
3. Moja żona jest z wykształcenia (architekt).............................................. , ale pracuje jako
dziennikarka w lokalnej gazecie.
4. Interesuję się (sport)............................... i (socjologia)................................. , a moja żona/
mój mąż interesuje się (architektura).......................... i (teatr)......................
ĆWICZENIE 7
Słowa w nawiasach napisz w dopełniaczu (Gen.), np. W samochodzie lubię słuchać
(radio) radia.
1. Lubię uczyć się (matematyka)-.............. i (fizyka).............................................. , nie lubię
uczyć się (historia)................................. i (geografia) .................................
2. Zawsze szukam (klucze)................................ od mieszkania albo od samochodu.
3. Szukam (parasol)................................ , nie wiesz, gdzie on może być?
4. Potrzebujemy (pieniądze).................................. na tę nową inwestycję.
5. Potrzebuję (czas)................................ na tę decyzję.
6. Codziennie wieczorem słucham (koncerty)................................. Bacha.
Z okazji urodzin życzę ci ...............(wszystko najlepsze)
ĆWICZENIE 8
Odpowiedz na pytania:
1. W którym roku pan się urodził/pani się urodziła? (1960)
2. W którym roku pan ukończył szkołę/pani ukończyła szkołę? (1985)
3. W którym roku pan wyjechał/pani wyjechała do Austrii? (1987)
4. W którym roku pan zacząi/pani zaczęła tańczyć sambę? (1988)
5. W którym roku pan zaczął/pani zaczęła uczyć się polskiego? (1990)
6. W którym roku pan się ożenił/pani wyszła za mąż? (2003)
ĆWICZENIE 9
Napisz w odpowiedniej formie rzeczowniki podane w nawiasie.
„Nada" jest spółką należącą do Grupy „India". Zatrudnia 1000 pracowników, ma 7 oddziałów w całej Polsce. Specjalizuje się w usługach handlowych.
W związku z dynamicznym rozwojem firmy poszukujemy (kandydaci)...........................
na stanowisko (dyrektor handlowy)....................................................................... w naszym
(oddział)................. w Poznaniu. Osoba zatrudniona na tym (stanowisko)............................
będzie odpowiedzialna za (zarządzanie)......... nowo otwartym (biuro hand
lowe) ................................................................ , nadzór nad (projekty)...................................
oraz ich koordynację.
Od (kandydaci)................................... oczekujemy: (wyższe wykształcenie)...................
..................................... , (doświadczenie).......................................... w pracy na podobnym
stanowisku, (zdolności).. analitycznych i organizacyjnych, (zaangażo
wanie) ............................ oraz (dobra znajomość)........................................................
angielskiego.
ĆWICZENIE 10
Przekształć zdania według wzoru: Pozyskiwałem klientów. Zajmowałem się pozyskiwaniem klientów.
Szkoliłem/łam pracowników.
(i).........................................................................................................................................
Prowadziłem/łam duże projekty.
(2).................................................... .._. .........................................................................
Nadzorowałem/łam system audyWw jakości.
(3)............................................ *..........................................................................................
Doskonaliłem/łam procesy w sektorach usług.
(4)..........................................................................................................................................
Ale uwaga!Powiemy tylko: kierowałem zespołem specjalistów, nie - zajmowałem się kierowaniem', zarządzałem dużą firmą, a nie - zajmowałem się zarządzaniem.
ĆWICZENIE 11
Odpowiedz pisemnie na pytania:
1. Jaką szkołę pan ukończył/pani ukończyła?
2. W którym roku ukończył pan/ukończyła pani:
a) szkołę podstawową
b) szkołę średnią
c) szkołę wyższą/studia
3. Kim pan/pani jest z wykształcenia?
4. Jakie pan/pani ma doświadczenie zawodowe?
a) Gdzie i na jakim stanowisku pan pracował/pani pracowała?
b) 
Czym pan się zajmował/pani się zajmowała? Jakie były pana/pani obowiązki?
5. 
Jaki był pana/pani największy sukces i jaka była największa porażka?
6. 
Dlaczego chce pan/pani pracować w naszej firmie?
7. Co pan chciałby/pani chciałaby robić za 5 lat?
8. 
Jakie swoje trzy pozytywne i trzy negatywne cechy mógłby pan/mogłaby pani
wymienić?
9. Jakie pan/pani ma zainteresowania? / Czym pan/pani się interesuje?
WIADOMOŚCI GOSPODARCZE
PRACA DLA WYKSZTAŁCONYCH
250 osób z wyższym wykształceniem zatrudni koncern Delphi w światowym centrum badań i rozwoju w Krakowie. Volvo, które rozbudowujw europiejskie centrum autobusowe we Wrocławiu, da zajęcie 800 pracownikom.
Coraz większa liczba inwestorów wybiera Polskę nie tylko ze wzgłędu na niskie koszty produkcji, ale także intelektualny potencjał Polaków. Dlatego wspieramy centra badań i rozwoju – mówi „Rz” Marcin Kaszuba, wiceminister gospodarki i pracy.
(„Rzeczpospolita”, 21.09.2005 r.)
ĆWICZENIE 12
Wybierz odpowiedź a, b lub c zgodnie z tekstem.
1. Koncern Delphi zatrudni 250 osób ze
a. średnim wykształceniem
b. wyższym wykształceniem
c. podstawowym wykształceniem
2. Centrum badań i rozwoju znajduje się
a. w Krakowie
b. w Warszawie
c. w Poznaniu
3. Volvo da zajęcie
a. 800 000 pracownikom
b. 80 pracownikom
c. 800 pracownikom
4. Inwestorzy wybierają Polskę ze względu na
a. materialny potencjał Polaków
b. intelektualny potencjał Polaków
c. rodzinny potencjał Polaków
5. Ministerstwo gospodarki wspiera
a. centra badań i rozwoju
b. centra handlowe
c. centra kulturalne
ĆWICZENIE 13 Parafrazowanie tekstu.
Twój kolega chce założyć firmę w Polsce, ale nie w Warszawie. Dowiedziałeś się z artykułu, że Kraków i Wrocław także są atrakcyjne dla inwestorów. Napisz mu o tym w e-mailu.
__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________
ĆWICZENIE 14
Odpowiedz na pytania:
1. Dlaczego Polska może być atrakcyjnym krajem do robienia interesów?
2. Które miasta czy regiony Polski mogą przyciągać inwestorów?
X. CZY POTRZEBNE SĄ ZMIANY?
I.
|
Filarski jest przekonany, że jego firma jest najlepsza. Uważa, że ma najlepszy zespół, najlepsze wyniki, najlepszą strukturę firmy. Filarski nie lubi zmian. Jest dyrektorem już 8 lat i jest dobrze tak, jak jest. Współpracownicy próbują go przekonać, że trzeba obniżyć koszty w firmie, że trzeba rozszerzyć współpracę z firmami zagranicznymi, zwiększyć wydajność.
Jednak trudno jest przekonać szefa. Powtarza tylko, że trzeba dokładnie ocenić, czy projekt jest rentowny, czy na pewno przyniesie zyski i na tym koniec. Zadowoleni nie potrzebują zmian.
II
Na zebraniu zarządu prezes Anna Niemczyk przedstawia strategię banku na przyszły rok:
- Po pierwsze chcemy pozyskać klientów indywidualnych, rozwijać sektor klientów detalicznych. Po drugie planujemy zwiększyć wydajność handlowców poprzez specjalny program motywacyjny. Po trzecie zamierzamy podwoić liczbę placówek. To jest ambitny program, ale realistyczny.
SŁOWNICTWO OGÓLNE
gwałtowny,-a, -e Adj. • violent jednak •yet
niewystarczający,-a, -e Adj. • insufficient
oceniaćImperf. (-am, -asz), ocenić Perf. (-enię, -enisz) + Acc. • evaluate, assess
podwajaćImperf. (-am, -asz), podwoić Perf. (-woje, -woisz) + Acc. • double
poprzez• through
potrzebowaćImperf (-buję, -bujesz) + Gen. • need
próbowaćImperf (-buję, -bujesz), spróbować Perf (-buję, -bujesz) + Gen. • try, attempt
przedstawiaćImperf. (-am, -asz), przedstawić Perf (-wic, -wisz) + Acc. • introduce,
present, put forward
przekonany,-a, -e Adj. • coiwinced
przekonywaćImperf. (-nuję, -nujesz),
przekonać Perf. (-am, -asz) + Acc.\ + do + Gen. • convince
przynosićImperf (-noszę, -nosisz), przynieść Perf (-niosę, -niesiesz) + Acc.
(np. przynosić zyski, straty) • bring
realistyczny,-a, -e Adj. • realistic
stopniowy,-a, -e Adj. • gradual
trzeba• is necessary to do something
wynikm • result
zamierzaćImperf. (-am, -asz) • intend
zmianachange
znaczący,-a, -e Adj. • meaningful, significant
SŁOWNICTWO TEMATYCZNE
handlowiecm % trader, salesperson
placówka/• post, institution
pozyskiwaćImperf (-kuję, -kujesz), pozyskać Perf (-am, -asz) + Acc.
(np. pozyskiwać nowych klientów) • win over
rentowny,-a, -e Adj. • profitable
współpracownikm (pl. współpracownicy) • co-worker, associate, collaborator
wydajność• productivity
zarządm % management, management board, board of directors
zebranien • meeting
zespólm • team
WYRAŻENIA
po pierwsze... po drugie... po trzecie...
ŁATWO ZAPAMIĘTASZ
detalicznie. • retail
detaliczny, -a, -eAdj. •retail
detalistam • retailer
kosztm • cost, expense
kosztorysm • cost estimate
kosztowny,-a, -e Adj. • expensive
motywacja/'• motivation
motywacyjny,-a, -e . • motivational, incentive
sektorm • sector
CZASOWNIKI ODPRZYMIOTNIKOWE
duży- zwiększać Imperf. (-am, -asz), zwiększyć Perf. (-szc, -szysz) + Acc.
mały- zmniejszać Imperf. (-am, -asz), zmniejszyć Perf. (-szę, -szysz) + Acc.
mocny- wzmacniać Imperf (-am, -asz), wzmocnić Perf. (-nic, -nisz) + Acc.
niski- obniżać Imperf (-am, -asz), obniżyć Perf. (-niżę, -niżysz) + Acc.
pełny- uzupełniać Imperf. (-am, -asz), uzupełnić Perf (-nic, -nisz) + Acc.
słaby- osłabiać Imperf (-am, -asz), osłabić Perf (-abię, -abisz) + Acc.
szeroki- rozszerzać Imperf (-am, -asz), rozszerzyć Perf (-szerzę, -szerzysz) + Acc.
wysoki- podwyższać Imperf (-am, -asz), podwyższyć Perf (-szę, -szysz) + Acc.
- podnosić Imperf (-oszę, -osisz), podnieść Perf (-niosę, -niesiesz) + Acc.
KONSTRUKCJE
1. Stopniowanie nieregularne przymiotników:
| dobry | > lepszy | > najlepszy |
| zły duży | > gorszy > większy | > najgorszy > największy |
| mały | > mniejszy | > najmniej sz) |
| 3. Biernik Firma ma | ||
| Firma ma najlepszy zespół , najlepszą strukturę najlepsze biuro, najlepsze wyniki, najlepsze asystentki, najlepsze biura | ||
3. Czasownik dokonany i niedokonany
obniżać koszty - systematycznie, regularnie obniżyć koszty - akcja jednokrotna
4. Po pierwsze..., po drugie..., po trzecie..., po czwarte...
ĆWICZENIA
ĆWICZENIE 1
Połącz w pary słowa z dwóch kolumn, np. 1. złoty - słaby złoty
| 1. złoty | A. | niska | |
| 2. oferta \ | B. | duża | |
| 3. pozycja | C. | wąski | |
| 4. cena | D. | szeroka | |
| 5. współpraca | \ | E. | ostra |
| 6. sprzedaż | \ | F. | mała |
| 7. zakres | G. | pełna | |
| 8. produkcja | \ H | wysokaa | |
| 9. konkurencja | I. | słaby | |
| 10. obsługa | J. | długa | |
| 11. lista | K. | silna |
ĆWICZENIE 2
Podaj antonimy następujących czasowników, np. wzrastać - . .
1. osłabić - ............................
2. zwiększyć - .............................
3. obniżyć - ............................
ĆWICZENIE 3
Wybierz odpowiedni czasownik, np. Musimy ( wzmocnić, przymocować)
naszą pozycję na rynku.
1. Koszty transportu są za wysokie. Musimy je (poniżyć, obniżyć, zaniżyć).........................
2. Produkcja jest niewystarczająca. Trzeba ją (powiększyć, zmienić, zwiększyć).................
3. Deficyt jest za duży. Zamierzamy go (zmniejszyć, pomniejszyć, umniejszyć)..................
4. Współpraca z firmami zagranicznymi jest niewystarczająca. Planujemy ją (poszerzyć, roz-
szerzyć, zrobić)..................................
ĆWICZENIE 4
Wstaw do tekstu słowa z ramki.
rozszerzyć, zwiększyć, zmniejszyć, zmniejszać, obniżyć
Obecna sytuacja firmy nie jest zbyt dobra. Koszty produkcji są za wysokie. Musimy je jak naj
szybciej (1)............................................... Nie chcielibyśmy jednak (2)....................................
...... zatrudnienia. Spróbujemy (3)............................................. koszty transportu i reklamy.
Zamierzamy (4) ............................................. produkcję i (5) ................................................
współpracę z firmami z Europy Srodkowo-Wschodniej.
ĆWICZENIE 5
a) Utwórz przysłówki od podanych przymiotników, np. dobry -
| i; :a z PEZYSŁÓWIK | |
| systematyczny | |
| regularny | |
| stopniowy | |
| gwałtowny | |
| znaczący |
c) Wstaw do tekstu brakujące przysłówki.
1. Planujemy.............................................. zwiększać wydajność pracowników poprzez spe
cjalny program motywacyjny.
2. Chcemy............................................. zmniejszać liczbę pracowników.
3. Zamierzamy............................................... obniżać koszty produkcji.
ĆWICZENIE 6
Czasowniki w trzeciej osobie zamień na pierwszą osobę liczby mnogiej, np. Adam
pracuje, (My) pracujemy.
Nasz szef (1) chce zwiększyć wydajność firmy, (2) planuje obniżyć koszty poprzez redukcję płac i (3) zamierza podwoić liczbę oddziałów.
1. My......................................................................................................................................
2. My......................................................................................................................................
3.My......................................................................................................................................
ĆWICZENIE 7
Uzupełnij zdania, wstawiając czasowniki typu: „wzmocnić", „poszerzyć" itp., które zostały podane w zestawieniu „czasowniki odprzymiotnikowe" na stronie 123. Np. koszty: Chcemy zmniejszyć koszty produkcji w naszej firmie.
1. pozycja
Chcemy............................. . .............................. naszą pozycję na rynku.
2. współpraca
Chcielibyśmy............................................. współpracę z partnerami z Ukrainy.
3. koszty
Koszty pracy w naszej firmie są za wysokie. Trzeba je...........................................
4. oferta
Ta oferta jest niepełna, proszę ją
..............................................................................................
5. produkcja
Trzeba............................................ produkcję artykułów kosmetycznych.
6. cena
Ceny cementu są za niskie. Zamierzamy je...............................................
7. zakres
Musimy.............................................. zakres naszych usług.
8. sprzedaż
Sprzedaż jest za niska. Musimy ją......................................
ĆWICZENIE 8
Wstaw odpowiedni prefiks - roz, z, s, o, za, u, prze, ob. Np. Planujemy zmniejszyć
koszty transportu.
1. Zamierzamy w tym roku............. szerzyć ofertę usług i towarów.
2. Chcielibyśmy............ większyć sprzedaż artykułów budowlanych.
3. Koszty produkcji są obecnie za wysokie. Musimy je............ niżyć
4. Chcielibyśmy............ szerzyć współpracę między naszymi firmami.
5. Zamierzamy.............. mniejszyć koszty mieszkania.
ĆWICZENIE 9
Utwórz stopień wyższy i najwyższy podanych niżej przymiotników, np. (nowy) Nasze biuro jest nowsze niż wasze. Biuro Adama jest najnowsze.
1. (dobry) Tamten komputer jest............................... niż ten. Mój jest.................................
2. (zły) Moja komórka jest......................................... niż twoja. Komórka mojej siostry jest
3. (mały) To biuro jest..................................... niż nasze. Tamto w centrum miasta jest
4. (duży) Sprzedaż wody w tym miesiącu była............................ niż w zeszłym. 2 miesiące
temu sprzedaż była....................................
ĆWICZENIE 10
Słowa w nawiasie napisz w biejrniku \Acc.\ np. Mamy dla \was (nowa oferta)nową
ofertę.
1. W tym miesiącu mamy (najniższe koszty/............................................................. od roku.
2. W zeszłym miesiącu uzyskaliśmy (najlepsze wyniki).........................................................
sprzedaży.
3. Od tygodnia mamy (nowy budżet)...................................................................
4. W tym tygodniu opracowaliśmy (nowa strategia)....................................................... roz-
woju firmy.
5. Czy lubicie (nasza nowa księgowa) ..................................................... ?
ĆWICZENIE 11
Odpowiedz pisemnie na pytania, używając konstrukcji po pierwsze..., po drugie...,
po trzecie...
1. Dlaczego musimy restrukturyzować firmę?
Po pierwsze..........................................................................................................................
Po drugie..............................................................................................................................
Po trzecie..............................................................................................................................
2. Czy musimy obniżać koszty?
Po pierwsze..........................................................................................................................
Po drugie..............................................................................................................................
3. Dlaczego warto modernizować produkcję?
Po pierwsze..........................................................................................................................
Po drugie..............................................................................................................................
| WIADOMOŚCI GOSPODARCZE |
Czy wiesz, że:
• „Podwoić" znaczy zwiększyć 2 razy.
• „Przeładunek" - przekładanie towaru z jednego miejsca na drugie.
• „Urządzenie"- to tutaj „maszyna do produkcji".
•
INWESTYCJA POLIC
540 mln zł przez trzy lata zainwestują Zakłady Chemiczne Police. Dzięki inwestycjom w najbliższych latach spółka chce ograniczyć koszty produkcji i podwoić zsk – poinformował