Нүкте, қос нүкте, көп нүкте
1. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз.
А) Шешім-шығарма сюжетінің де шешуші кезеңдерінің бірі, күллі құбылыс – көріністерінің соңғы сахнасы.
2. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз.
Е) – Армысыз, артақты, ата!
3. Тыныс белгісі дұрыс қойылған СӨЙЛЕМДІ КӨРСЕТІҢІЗ.
С) Әкесінің баласы – адамның дұшпаны, адамның баласы, - бауырың.
4. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз.
А) адамды бақытты ететін тек қана азат еңбек.
5. Қате қойылған сызықшаны анықтаңыз.
Д) Мен тауда ойнаған – қарт марал.
6. Қаратпа сөзге байланысты тыныс белгісі дұрыс қойылмаған сөйлемді көрсетіңіз.
А) Қарағым Қамқа, бүгін күн жұма ғой осы?
Д) Сөз түзелді, тыңдаушы сен де түзел.
7. Қыстырма сөзге байланысты тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз.
Е) Менің білуімше , ел бір заманда қой сияқты болған.
8. Тыныс бегісі қойылмаған сөйлемді көрсетіңіз.
С) Ырғызбай ішінде әсіресе осы Қарашоқыға қызығушылар көп болатын.
9. Одағайға тбайланысты тыныс лбелгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз.
Е) Уа, шіркін, ән деп осыны айт!
10. Бірыңғай мүшелерге байланысты қате қойылған тыныс белгіні анықтаңыз.
Д) Ырғақ – ой мен сезімнің, жан мен тәннің, қосылып салар әні.
11. Дұрыс қойылған тыныс белгіні анықтаңыз.
А) Дауыл көтерілді де, төңірек ұйтқыған қалың қар болды да кетті.
12. ДҰрыс қойылмаған тыныс белгіні анықтаңыз.
Д) Есін жиғанын, не оянғанын Асқардың өзі де білмейді.
13. Жалпылауыш сөзге байланысты қойылмаған тыныс белгіні табыңыз.
Д) Мәкіш, Ербол екеуі Абаймен құшақтасып амандасты.
14. Құрмалас сөйлемдердің арасына қойылған тыныс белгілердің дұрысын анықтамасын.
А) Балалар үйде жоқ: олар орман ішіне серуенге кеткен еді.
15. Құрмалас сөйлемдер арасынна қойылған тыныс белгілердің қатесін табыңыз.
В)
16. Тыныс белгісі қате қойылған құрмаласты анықтаңыз.
Д) Аяп келдім сондықтан : айта алмадым.
17. Төл сөзге байланысты дұрыс қойылған тыныс белгіні анықтаңыз.
С) «Мұны мен қайдан көрдім?» - деп ойлады ұста.
18. Тырнақшаның дұрыс қою орнын көрсетіңіз.
А) «Ана тілі» газеті, «Парасат» журналы.
19. Тыныс белгісі дұрыс қойылған сөйлемді көрсетіңіз.
В) О, шіркін, осы ән ғой, құлақтан кіріп бойды алар!»
20. Қате қойылған сызықшаны табыңыз.
Е) Тіл – қоғамдық құбылыс болып табылады.
21. Қос нүкте дұрыс қойылған сөйлемді табыңыз.
С) Үш-ақ нәрсе - адамның қасиеті: ыстық қайрат, нұрлы ақыл, жылы жүрек.
22. Қос нүкте дұрыс қойылған сөйлемдерді табыңыз.
Е) Біздің үйдегі адамдар мыналар: әкем, шешем, Таңатар.
23. Нүкте қандай жағдайда байланысты қойылған, дұрысын белгілеңіз.
Мұғалім – зор тұлға, ол күннің құдіретті сәулесі сияқты.
А) Хабарлай айтылған құрмалас сөйлем.
24. Сөйлем соңынан нүктенің қойылу себебін белгілеңіз.
Шаңқай түс.
С) Хабарлай айтылған атаулы сөйлем.
25. Алғашқы нүктенің қойылу себебі, дұрысын белгілеңіз.
Ардақ. Аман – есен жеттіңіз бе?
Жекен. Жеттім шүкіршілік.
А) Драммалық шығармадағы кейіпкер аты.
26. Кісі аттарын қысқартып жазарда қойылатын белгіні табыңыз.
С) Нүкте.
27. Тағы басқа, тағы сол сияқты деген тіркестерді қысқартып жазғанда, әрбір әріптен кейін қойылатын белгіні көрсетіңіз.
Е) Нүкте.
28. Қысқартылған түрінде тыныс белгісі жетпей тұр, белгілңіз.
«Қазақ әдебиеті». «Қ Ә»
Е) Нүкте.
29. Сөйлемдегі қойылмаған тыныс белгісін табыңыз.
Біздің үйге келгендер Сәбира, Жекен, Ардақ әңгімелесіп ұзақ отырды.
А) Қос нүкте.
30. Қойылмаған тыныс белгісін көрсетіңіз.
Алынған заттар орындық, тақта, стол сынып бөлмесіне сән бергендей.
В) Қос нүкте.
31. Сөйлемде бірыңғай мүшенің алдындағы жалпылауыш сөзден кейін қойылатын тыныс белгісін табыңыз.
Д) Қос нүкте.
32. Қос нүктенің қойылу себебіін белгілеңіз.
Еңбек қылмай тапқан мал дәулет болмас: қардың суы секілді тез суалар.
Е) Себеп – салдар салалас.
33. Төл сөздің автор сөзі келсе, қойылатын белгіні көрсетіңіз.
Д) Қос нүкте.
34. Қос нүкте қойылу себебін анықтаңыз.
Бұл жолы інге кірген із жалғыз: ақ тиіннің барында еш күмән жоқ еді.
В) Себеп – салдар салалас.
35. Қос нүктенің қойылу себебін анықтаңыз.
Алынған мәліметтердің дұрыс – бұрыстығын тексеру қиын: бір істеген тәжірибені қайта істеу қиындық келтіреді.
Д) Себеп – салдар салалас.
36. Қойылмаған тыныс белгісін көрсетіңіз.
Адам баласының тамаша қасиеттері табандылық, ерлік, қайсарлық – оның бойынан табылады.
Е) Қос нүкте.
37. Белгілі бір себептермен ойдың аяқталмай қалуына байланысты қойылатын тыныс белгісін көрсетіңіз.
С) Көп нүкте.
38. Дәйексөздің (цитаттың) басында, аяғында, не соңында сөздер қалдырылған жағдайда қойылатын белгіні көрсетіңіз.
А) Көп нүкте.
39. Айтылып жатқан ойға кенет, тосын, күтпеген, өте алшақ жатқан нәрсе (оқиға) қосылып кетсе, оның алдынан қойылатын тыныс белгісін көрсетіңіз.
А) Көп нүете.
41. Көп нүете қай жерге қойылмайтынын табыңыз.
А) Ой санамалап айтылса.
42. Нүкте қойылатын жерді көрсетіңіз.
А) Драммалық шығармада әр кейіпкердің атынан кейін.
43. Үтір қойылмайтын орынды көрсетіңіз.
Е) Жалпылауыш сөздерге.
44. Қос нүкте қойылмайтын орынды көрсетіңіз.
С) Одағай сөзден кейін.
45. Сұрау белгісі қойылмайтын орынды табыңыз.
С) Абай Оспанды мерт бола ма деп қорықты.
46. Жақша, жақша іішіндегі нүкте не үшін қойылған, дұрысын белгілеңіз.
Ақмоладағы совдептің бір топ басшыларын тұтқынға алады.(Оның ішінде Сәкен де бар.)
С) Хабарлай айтылған қыстырма сөйлем.
47. Қос нүктенің қойылу себебін анықтаңыз.
Алынған мәліметтердің дұрыс-бұрыстығын тексеру қиын: бір істеген тәжірибені қайта істеу қиындық келтіреді.
С) Себеп-салдар салалас.
48. Тыныс белгілерін дұрыс қою ережелерін жиынтығын табыңыз.
С) Пунктуация.
49. Ол келген шығар?
Сұраулы сөйлемнің жасалу жолын анықтаңыз.
Д) Есімше, көмекші етістік.
50. Кімің келіп кетті?
Сұраулы сөйлемнің жасалу жолын табыңыз.
Д) Сұрау есімдігі.
51. Драммалық шығармалардағы кейіпкердің аты – жөндерініен кейін қойылатын белгіні табыңыз.
А) Нүкте.
52. Жаман дос – көлеңке
Басыңды күн шалса, қашып құтыла алмайсың;
Басыңды бұлт алса, іздеп таба алмайсың.
Қандай тыныс белгісі қойылмағанын табыңыз.
Д) Қос нүкте.
Тір, нүктелі үтір
1. Үтірдің қойылмайтын жерін анықтаңыз.
Е) Бастауыш пен баяндауыштың арасында.
2. Үтірдің қойылу себебі, белгілеңіз.
Дау жоқ, бүкіләлемдік деңгейде көрінерміз.
В) Сендіру мәнді қыстырма.
3. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгіліңіз.
Мүмкін, келіп қалар.
В) Қыстырма.
4. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгілеңіз.
Тыңда, балам, Жамбылды!
С) Қаратпа.
5. Үтірдің қойылу себебін анықтаңыз.
Уай, шіркін, ән деп сыны айт.
А) Одағай.
6. Үтірдің қойылу себебін анықтаңыз.
Ұлжан енесіне бағана, Абай ұйықтап жатқанда, бар жайды айтқан.
Д) Айқындауыш.
7. Үтір не үшін қойылған, дұрысын белгілеңіз.
Құс қалықтайды, ұшады, сайрайды.
Д) бірыңғай баяндауыш.
8. Үтірдің қойылу себебін белгілеңіз.
Бұл үйден ешкіні, лақты, шыбышты, тушаны – бәрін көруге болады.
Е) Бірыңғай толықтауыш.
9. Үтірдің қойылу себебін анықтап, дұрысын белгілеңіз.
Ертеңіне жылқыларын жан – жаққа таратып жіберді де, Есеней кешке қарай Артықбай батырдың үйіне барды.
С) Ыңғайлас салалас.
10. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгілеңіз.
Балалары, біз тірі тұрғанда апам кедейлікті ойлайтын кісі емес еді.
А) Айқындауыш.
11. Сөйлемдердің арасында қай тыныс белгісі қойылмаған, дұрысын белгілеңіз.
Естіген нәрсені ұмытпасқа төрт түрлі себеп бар: әуелі көкірегі байлаулы, берік болмақ керек екінші – сол нәрсені көргенде я естігенде ғибратлану керек көңілденіп, ойланып, көңілге бекіту керек төртінші – ой кеселді нәрселерден қашық болу керек.
Д) Нүктелі үтір.
12. Қандай тыныс белгісі жетпей тұр, белгілеңіз.
Кімде-кім жеңіл еңбекке үйренсе, ол жалқау болады кімде-кім жалқау болса, ол-өмірінде оңбайды.
Е) нүктелі үтір.
13. Үтір дұрыс қойылмаған сөйлемді анықтаңыз.
В) –Жоқ, әншейін бір обашық, - деді.
14. Қай сөйлемде тыныс белгілері дұрыс қойылғанын көрсетіңіз.
А) Шынымды айтсам, өзің бір қызық жан екенсің.
15. Қай сөйлемде үтір дұрыс қойылған, табыңыз.
Е) Жарайсың, Баймұратов, мен саған отыруға рұқсат етемін.
16. Алғашқы үтірдің сөйлем ішіндегі қойылу себебін табыңыз.
В) Бірыңғ,ай мүшеге.
17. Қай қатардағы тыныс белгілері сөйлемнің ортасына қойылады, белгілеңіз.
А) Үтір, сызықша.
18. Қаратпа сөзге байланысты дұрыс қойылып тұрған үтірді көрсетіңіз.С) -------------
19. Қыстырма сөзге байланысты қойылып тұрған тыныс белгіні табыңыз.
Е) Менің бұлай ашық мойындап отырғаныма, байқаймын, кейбір бала қайран.
20. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
--------------? -дау тудыруы мүмкін
21. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
В) – Е, Жұмеке, мал – жан, бала – шағаңыз аман ба?
22. Тыныс белгісі дұрыс қойылған орынды көрсетіңіз.
А) «Сөйлемді сауатты құрастырған жөн,» - деді мұғалім.
23. Тыныс белгісі дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
С) - Әй, Баянды, деймін, осы дүниені Қызылжарға апартын менмін ғой.
24. Үтір дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
Д) Қына тасқа бітеді, білім басқа бітеді.
25. Үтір дұрыс қойылған жерді көрсетіңіз.
В) Не әскери мектепке, не химия институтына түседі.
26. Нүктелі үтір қойылатын орынды көрсетіңіз.
А) Санамалап айтылған, мағыналары ыңғайлас сөйлемдер арасына.
27. Үтірдің қойылу себебі, дұрысын белгілеңіз.
Тыңдашы, балам, нағашыңды!
Е) Қаратпа.
28. Оқшау сөздерге байланысты қойылатын тыныс белгісін табыңыз.
В) Үтір.
29. Санамалап айтылған, мағыналары ыңғайлас сөйлемдердің арасына қойылатын тыныс белгісін табыңыз.
Е) Нүктелі үтір.
30. Жайылмалы әрі өз ішінде үтірлері бар бірыңғай мүшелердің арасына қойылатын тыныс белгісін табаңыз.
Д) Нүктелі үтір.
31. Менің ойымша, бағытымыз дұрыс.
Үтір қайсысына тән, табыңыз.
Е) Қыстырма.
32. Үлкендер жиналысқа жиналды, балалар ше?
Сұрақ белгісінің қойылу себебін табыңыз.
С) Шылау келгендіктен.