Ситуациялы тапсырмалар
Жбанов атындаы Атбе ірлік мемлекеттік университеті
Леуметтік-саяси пндер» кафедрасы
СИЛЛАБУС
Пн Философия ( 3 кредит )
Маманды Барлы мамандытар шін
Курс 1-2 курс
Аа оытушы Ж.М.Жанабаев
Ж.
Жбанов атындаы Атбе ірлік мемлекеттік университеті
Syllabus
Пн ___Философия___( 3 кредит )
| Саба ткізу уаыты мен орыны | ОСЖ-ны ткізу уаыты мен орыны | Оытушыны аты-жні | Байланыс, тел, email |
| саба кестесіне сйкес | Кесте бойынша | Ж.М.Жанабаев | Zhylbek.zh_82@mail.ru |
ОУ ПНІНІ СИПАТЫ: Болаша мамандарды азіргі крделі рі динамикалы дние жадайындаы дрыс дниетанымды бадарларын алыптастыруа жрдемдесу, логикалы трыдан жйелі ойлауа йрету.
ОУ ПНІНІ МАСАТ-МІНДЕТТЕРІ: Студенттерді философиялы білімні тарихи-философиялы процесімен, философияны негізгі теориялы мселелерімен таныстыруа, р трлі танымды стратегияларды негізінде студенттерді бойында ылыми дниетанымды, зіндік кзарасты азаматты позицияны жне патриотизмді алыптастыруа баытталан.
ОУ ПНІНІ ЫСАША МАЗМНЫ:
Берілген курсты стті аятаанннан кейін студент келесідей абілеттерді мегереді:
Білуге тиіс:
· философияны пні, масаты мен міндеттері;
· философия мселелеріні негізгі шебері;
· философиялы дниетанымны мдениет контекстіндегі ерекшеліктері жне оны адам мірлік тадауыны стратегиясына сері;
· философияны негізгі терминдері мен мселелерін;
· негізгі философиялы тырнамаларды;
· мдениет контекстіндегі дниетанымды сауалдарды шешуді негізгі философиялы тсілдерін.
Істей білу:
· философияны даму тарихындаы даналыты ызметін жан-жаты талдау;
· философиялы білімдерді, адамзат баласыны рухани ызметіні мдени аспектілерін, философия мен ылымны байланысын, азіргі адамзат оамы алдында тран философиялы зекті мселелерді талдау;
Дадысыны болуы:
· адам міріні мні жайында;
· адам жне оны оршаан табии жне леуметтік лемні, оларды арасындаы жаттану жне йлесімділік кезедеріні зара атынастарыны мнін тсінуі;
· адамзат біліміні алуан трлі формалары жайында, аиат пен адамшылыты, білім мен сенімні, идеалдар мен нормаларды, баыттар мен ндылытарды атынастары жайында тсінігі;
· жеке тланы дниеге кзарасыны, рухани дниесіні, бостандыыны жне жауапкершілігіні, борышыны жне оам алдындаы міндеттеріні алыптасуыны себептерін білуі;
· адам жне оам міріндегі даналыты ролін тсінуі керек, оан мтылып, оны танып басшылыа алуы;
КУРС ПОСТРЕКВИЗИТІ: философияны негізгі даму кезедерін жне оларды ерекшеліктерін білу, философиялы білімні фундаментальды теориясын игеру;
гуманитарлы пндер жйесіндегі философияны орнын, философияны объектісі мен пніні спецификасын, нерлым зекті проблемаларды айындау;
ылым жне ылыми таным туралы, оны рылымы, формалары мен дістері туралы, ылым, техника жне технология жетістіктерін пайдалану жне дамуымен байланысты леуметтік жне этикалы проблемалар туралы тсінік болу;
адамдаы биологиялы жне леуметтік, тндік жне рухани бастаулар туралы, сананы мні туралы, адамны жріс-трысындаы саналылы пен бейсаналылы туралы тсінікке ие болу;
философиялы білімні теоретикалы, олданбалы, ндылыты аспкетілерін айындай білу, кнделікті мірде жне ксіби мірге атысты практикалы шешімдерді негіздеу шін оларды олдану;
тланы алыптасу жадайлары, оны бостандыы жне тланы мірді сатау, оршаан табии ортаны мдениеті шін жауапкершілігі туралы тсінікті болуы;
оамдаы адамдар арасындаы атынастарын реттеуді адамшылы нормаларын білу;
ылыми талдауа, дербес жне сыни ойлауа, оу пндерін игеру шін белгілі бір методологиялы базасы болуы тиіс;
интеллектіні дамыту жне таным ккжиегін кеейту, шыармашылы ызметке ызыушылы тудыру.
БІЛІМДІ БААЛАУ:
Аымдаы баалау: осы курсты барысында баалау стратегиясы ретінде баалауды келесі дістері пайдаланылады: жазбаша баылау жмыстары, й тапсырмалары (математикалы крсеткіштері, анализдері, алынан салыстырмалы мліметтер бар, жазбаша тапсырмалар жне т.с.с.), ауызша срау, тесттік тапсырмалар, зерттеу жмыстары (жоба, курсты, презентациялар), мнжазба, эссе жне т.с.с.
Аралы баылау (баылау жмысы):баылау жмысы курста ткен блімдер бойынша теориялы жне практикалы, лабораториялы (есептеу, графикалы-есеп жне шыармашылы) тапсырмаларды амтиды.
Жеке зіндік жмыс:курс таырыптары бойынша семинар сабатарында тапсырмалар, й тапсырмаларын, шыармашылы тапсырмаларды, мнжазбаларды жеке орындау, ылыми деректерді, ситуацияларды талдауды, газеттік апаратты пайдалану ескеріледі.
й тапсырмасы:й тапсырмаларын студенттер міндетті трде дайындайды жне ОСЖ (ОМЖ) сабатарында барлы топтар кесте бойынша тапсырады. Белгіленген уаыт мерзімінен кейін тапсырылан й тапсырмаларына баа тмендетіледі.
Коллоквиум:ткен материал бойынша семестрде екі рет студенттен ауызша немесе жазбаша жауап алу трінде жргізіледі.
Курсты жмыс, мнжазба, эссе, презентация,графикалы-есеп жмысы:наты таырып бойынша тапсырылады, кішігірім шыармашылы жмыс болып табылады. Баалау кезінде таырыпты мазмныны ашылуы, ылыми деректерді пайдаланылуы, баяндалу стилі, крнекілікті пайдаланылуы ескеріледі. Жмыстар бекітілген мерзімнен кейін абылданбайды жне бааланбайды.
Аралы баылау тесттері:ткен материалдар бойынша 10 жне одан жоары тапсырмаларды амтитын тесттер. Тестілеу семестрде екі рет 7 жне 15 апталарда кесте бойынша ткізіледі.
орытынды емтихан:орытынды емтихан семестр соында ткізіледі. Емтихан абылданатын кн деканатты емтихан кестесінде крсетіледі. Емтихан компьютерлік тестілеу нысанында жргізіледі. Тесттер курс бадарламасыны барлы блімдері бойынша тапсырмаларды амтиды. Емтихан кезінде дріс конспектілерін, кітаптарды, ртрлі жазбаларды пайдалануа тыйым салынады. Тмен баа алан жадайда, оны ктеру шін, осымша баса тапсырмалар берілмейді. Емтиханды ткізу саясатын сатамаан студент, емтиханды тапсырудан босатылып, емтиханды тапсырмаан болып есептелінеді.
орытынды баа: студенттер семестр соында пндер бойынша 100 (40%) балмен бааланатын емтихан тапсырады.
МОДУЛЬ БОЙЫНША ПННІ ТАЫРЫПТЫ ЖОСПАРЫ:
| № р/с | Модульді атауы мен дрістерді таырыптары | дріс | семинар (са) | зіндік жмыс (са) |
| І модуль. Ежелгі дние философиясы | ||||
| Философия, оны пні, масаты жне ызметтері | ||||
| Ежелгі азатарды дниетанымы | ||||
| Ежелгі Шыыс философиясы | ||||
| Антика философиясы | ||||
| ІІ модуль. Ортаасырлы Шыыс жне Батыс философисы | ||||
| Ортаасырлы араб-мсылман философиясы | ||||
| Ортаасырлы Батыс философиясы | ||||
| ІІІ модуль. ХYІ-ХYІІІ . батысеуропалы философия тарихы | ||||
| айта рлеу дуірі философиясы | ||||
| Жаа замандаы Батысеуропалы философия | ||||
| ХYІІІ . европалы Аартушылы философия | ||||
| Неміс классикалы философиясы | ||||
| ІV модуль. ХYІІІ . аяы мен ХХІ . философия | ||||
| Маркстік философия | ||||
| Орыс философиясы | ||||
| аза философиясы | ||||
| ХХ-ХХІ . мдениетіндегі батыс философиясы | ||||
| V модуль. Дниені философиялы тсіну негіздері | ||||
| Болмыс – онтологияны орталы категориясы | ||||
| Даму принцип: диалектика жне синергетика | ||||
| Танымны ммкіндіктері мен шекаралары. ылыми танымны ерекшеліктері | ||||
| VI модуль. Философия ізденіс пен даму жолында | ||||
| Философиялы антропология | ||||
| леуметтік философия | ||||
| азіргі заманны жаанды мселелерін философиялы пайымдау | ||||
| Барлыы |
Лекция таырыптары
| № р/с | Модульді атауы мен дрістерді таырыптары | дріс |
| І модуль. Ежелгі дние философиясы | ||
| Философия, оны пні, масаты жне ызметтері | ||
| Ежелгі азатарды дниетанымы | ||
| Ежелгі Шыыс философиясы | ||
| Антика философиясы | ||
| ІІ модуль. Ортаасырлы Шыыс жне Батыс философисы | ||
| Ортаасырлы араб-мсылман философиясы | ||
| Ортаасырлы Батыс философиясы | ||
| ІІІ модуль. ХYІ-ХYІІІ . батысеуропалы философия тарихы | ||
| айта рлеу дуірі философиясы | ||
| Жаа замандаы Батысеуропалы философия | ||
| ХYІІІ . европалы Аартушылы философия | ||
| Неміс классикалы философиясы | ||
| ІV модуль. ХYІІІ . аяы мен ХХІ . философия | ||
| Маркстік философия | ||
| Орыс философиясы | ||
| аза философиясы | ||
| ХХ-ХХІ . мдениетіндегі батыс философиясы | ||
| V модуль. Дниені философиялы тсіну негіздері | ||
| Болмыс – онтологияны орталы категориясы | ||
| Даму принцип: диалектика жне синергетика | ||
| Танымны ммкіндіктері мен шекаралары. ылыми танымны ерекшеліктері | ||
| VI модуль. Философия ізденіс пен даму жолында | ||
| Философиялы антропология | ||
| леуметтік философия | ||
| азіргі заманны жаанды мселелерін философиялы пайымдау | ||
| Барлыы |
СЖ тапсырмалары
Баылау жмысы
Нса 1
1. Философия дегеніміз не?
2. 2.Философияны мдениеттегі орны мен ролін анытаыз?.
3. Буддизм – адамгешілік – этикалы ілім ретінде.
4. Тянь діні жне кне ытай философиясы.
5. Легистерді саяси – этикалы ілімі.
6. Дниені озаушы кштері: Махаббат жне штесу.
7. Клазомендік Анаксагор.
8. Элей мектебі.
9. Ф.Аквинскийді іліміндегі дай идеясын негіздеу.
10. 10.айта рлеу Дуіріндегі утопиялы идеялар.
11. 11.айта рлеу Дуіріндегі эстетика.
12. 12.Готфрид В.Лейбниц. Монадалар туралы ілім.
13. Ф.Бэкон: «Жаа Органон».
14. И.Кантты антиномиялары.
15. И.Фихте философиясындаы субъект белсенділігі мселесі.
16. Гегельді философиясы.
Нса
1. оамды – экономикалы формация ымы.
2. Марксизм оамны леуметтік рылымы туралы.
3. Марксизм философиясындаы жаттану мселесі.
4. аза философиясыны ерекшелігі неде?
5. Ш.Улиханов – ойшыл. Ш.Улихановты леуметтік – саяси кзарастары.
6. Абай жне оны аза философиясыны алыптасуындаы ролі.
7. ХІІ . Орыс философиясы. М.Ломоносов, А.Радищев.
8. Ф.Достоевский шыармашылыыны философиялы мазмны.
9. Л.Толстойды адамгершілік философиясы.
10. К.Ясперсті тарих философиясы.
11. О.Контты позитивизмі.
12. Структуализм. К.Леви – Строссты концепциясы.
13. За ажеттілік ретінде, за жне мн.
14. Дниені бірлігі жне кптрлілігі.
15. Монизм. Дуализм. Философиялы плюрализм.
16. Тірі жне лі материяны йымдасуыны негізгі дегейлері.
Тест тапсырмалары
Нса 1
1. Философия сзіні этимологиялы мні:
А) мірге штарлы; Б) ылыма штарлы; В) даналыа штарлы; Г) ділеттікке штарлы; Д) ізгілікке штарлы.
2. Философия ай кезде пайда болды?
А) б.д.д. І- . ; Б) б.д.д. ІІІ-ІІ ; В) б.д.д. І-ІІІ ; Г) б.д.д. ІХ-І ; Д)б.д.д. ІІ-І .
3. Философия пайда болды жне алыптасты:
А) Кне Римде Б) Вавилонда; В) Кне Мысырда; Г)Кне Иранда; Д) Кне Грекияда;
4. «Философ» сзін алаш олданан:
А) Пифагор; Б) Гераклит; В) Демокрит; Г) Платон; Д) Фалес;
5. Философияны сипаттайтын тжырым:
А) философия – “адам-лем” арым-атынасын анытайтын дниетаным;
Б) философия лемді образды эмоциялы бейнелеу;
В) философия – практикадан блінген білім;
Г) философия ылым туралы ылым;
Д) философия арапайым практикалы тжірибеге негізделген дниетаным;
6. Философияны негізгі мселесіні дл маынасын крсетііз:
А) Дниені тану ажет пе?
Б) Философиялы баыттарды, з кзарастарын насихаттау кресі;
В) Материя жне сана ымдарын арсы ою;
Г) Материяны бастапы екендігі жне рухты одан туелділігі;
Д) Ойлауды болмыса атысы;
7.Философияны негізгі мселесі (Ф. Энгельсше)
А) ойлауды болмыса атынасы; Б) бостанды пен мір; В) лемдегі кеістік андай; Г) жасанды интеллект деген не? Д) адам дегеніміз не?
8. Философияны пні мен объектісін анытаыз:
А) Адам жне оны лемдегі орны; Б) Дние – бірттас лем; В) оамды-тарихи процестер; Г) мбебап задар мен принциптер; Д) Табиат жне оны задары;
9. Философия анытамаларыны бірі
А) оам туралы ылым;
Б) жоарыдан ашылатын аиаттара сенім;
В) табиатты тану;
Г) табиатты, оамны жне танымны дамуыны жалпы задары туралы ылым;
Д) аспан денелері озалысыны теориясы;
10. Мифологиялы кзараса тн емес:
А) Социоморфизм – оамны ерекшеліктерін табиата беру;
Б) Анимизм – табиатты жаны бар деп тсіну;
В) Антропоморфизм – адамны асиеттерін табиата беру;
Г) Тотемизм – жалпыа бірдей ары атаа табыну;
Д) Теоцентризм – дайды дниені жаратушысы деп тсіну;
Нса 2
1. Ежелгі нді философиясына тн ерекшелік:
А) арапайым, кнделікті дниетаныммен тыыз байланыстылыы;
Б) діни-мифологиялы дниетаныммен тыыз байланыстылыы;
В) ылыми дниетаныммен тыыз байланыстылыы;
Г) теориялы таныммен тыыз байланыстылыы;
Д) сезімдік таныммен тыыз байланыстылыы;
2. Ежелгі нді философиясына тн негізгі сипат:
А) Адамгершілікке, руханилыа баса назар аудару;
Б) «Иоганы» денені машытандыру маынасында тсіндіру;
В) Салт-санаа (дстрлік) мн беру;
Г) стазды бет-бейнесін айта жасауды талап ету;
Д) О дние мселесі, жанны кшуі.
3. Кне нділік азір лемдік дінні бірі болып табылатын діни-философиялы ілім:
А) жайнизм; Б) йога; В) брахманизм; Г) буддизм; Д) чарвака-локоята.
4. Ежелгі нді еліндегі варналарды крсетііз:
А) брахмандар, кшатрийлер, вайшьялар, шудралар;
Б) брахмандар, кшатрийлер, чарвактар, локаяттар;
В) вайшьялар, шудралар, санкхья, брахмандар;
Г) кшатрийлер, йога, миманса, вайшьялар;
Д) шудралар, брахмандар, локаяттар.
5. Нирвана дегеніміз:
А) адамны брі брінен аулатану кйі, сананы снуі; Б) аиата жету; В) демалу тртібі; Г) тірі жандарды трлену тізбегі; Д) лемдік ой.
6. Антикалы философия:
А) орта асырлар философиясы; Б) кне нді философиясы; В) ертегі гректер мен римляндытарды философиясы; Г) ертедегі мысырлытарды ілімі; Д) кнешыысты даналы.
7. Ежелгі грек философиясыны басты ерекшелігі:
А) арышты орталыты; Б) діни орталыты; В) антропологиялы орталыты;
Г) леуметтік орталыты; Д) ылыми орталыты.
8. Антика философиясындаы Милет мектебіні басты мселесі:
А) алашы бастауды іздестіру; Б) таным жолын іздестіру; В) мірді мнін іздестіру; Г) таным лшемдерін іздестіру; Д) діретті бастауды іздестіру.
9. Софистер мектебіне тн пікір:
А) субъективті аиат жо; Б) барлыына бір ана аиат тн; В) аиат рі объективтік, рі субъективті болады; Г) ркімні з аиаты бар; Д) аиат рашанда наты.
10. "Брі аып, брі згереді, бір зенге екі рет кіруге болмайды" - деген аида кімдікі?
А) Гераклиттікі; Б) Фалестікі; В) Парменидтікі; Г) Зенондікі; Д) Пифагордікі.
Нса 3
1. андай орта асырлы философты айтуынша философия аяталан жерде теология болады деп санады?
А) Бонавентура; Б) Р.Бэкон; В) Ф.Бэкон; Г) Скотт; Д) Авенариус
2. «Соы Римдік жне бірінші схоласт» атаына ие болан ойшыл:
А) Боэций; Б) Аквинский; В) Тертуллиан; Г) Августин; Д) Эпикур
3. Тациан Грек философиясынан тысары андай идеяны уаыздады?
А) Дниеге айта келу; Б) Политеизм; В) Жалпы ой; Г) Циклдік; Д) Жалпы жан.
4. Магиялы – мистика философиясыны кілі, дрігер:
А) Парацельс; Б) Телезио; В) Патрицин; Г) Декарт; Д) Кузанский
5. Орта асырлы философиясыны мінездемесін крсетііз:
А) Гедонистік; Б) Дінге арсылы; В) Теоцентристік; Г) Сциентистік; Д) Антропологиялы.
6. Орта Азия философтары:
А) Омар Хайям, Оккам. Б) Скотт, л-хорезми; В) Р.Бэкон, Оразмский; Г) Авиценна, л-фараби, Оккам; Д) л-Кинди, л-Фараби;
7. «Айыу кітабы» араб-мсылман философтарыны айсысына жатады?
А) л-Киндиге; Б) л-Фарабиге; В) Ибн-Синаа; Г)л-азалиге; Д) Ибн-Рушда
8. азастанда суфия философиясы андай ойшылды есімімен байланысты?
А) ожа Ахмет Яссауи; Б) Мухаммед Хайдар Дулати; В) Махмуд ашари; Г) Ибн-Сина;
Д) л-Фараби
9. Баыраниді стазы:
А) Яссауи; Б)л-Фараби; В) Баласан; Г) ашари; Д) Бируни
10. ылыми медицина мен философияны ттас арастыран философ:
А) Иассауи; Б) л-Кинди; В) Ибн-Сина; Г) л-Фараби; Д) Аверроэс
Нса 4
1. айта рлеу заманы философиясыны ататы бір кілі:
А) Бердяев.
В) Фома Аквинский.
С) Авиценна.
D) Аристотель.
Е) Николай Кузанский.
2. айта рлеу заманы философиясыны кілдері:
А) Н.Кузанский, Дж. Бруно, Н.Коперник.
В) Ф.Аквинский, П.Абеляр, Д.Скот.
С) Гераклит, Демокрит, Зенон.
D) Ф.Бэкон, Р.Декарт, Дж. Локк.
Е) Вольтер, Руссо, Дидро.
3. Дниені гелиоцентрлік жйесіні негізін алаушы, айта рлеу заманы философиясыны кілі:
А) Архимед.
В) Птоломей.
С) Коперник.
Д) Лаплас.
Е) Галилей.
4. айта рлеу дуіріндегі лемні шексіздігі жніндегі философиялы аиданы авторы кім?
А) Ньютон.
В) Бруно.
С) Кеплер.
D) Галилей.
Е) Коперник.
5. Шіркеу тарапынан еркін ойлары шін "еретик" аталып, ртеліп жіберілген айта рлеу заманыны крнекті кілі:
А) Т.Кампанелла.
В) Н. Кузанский.
С) Л. Валла.
D) Дж.Бруно.
Е) Л. Да Винчи.
6. айта рлеу дуіріне сай келетін адам тсінігі:
А) адам - жасампаз суреткер.
В) адам - ойлай білетін жан иесі.
С) адам - дайды жан бітіріп берген жасамысы.
D) адам - оами жан иесі.
Е) адам - микрокосм.
7. айта рлеу дуірі философиясыны басты ерекшелігі:
А) теоцентризм.
В) технократизм.
С) сциентизм.
D) антропоцентризм.
Е) космоцентризм.
8. айта рлеу дуірі ойшылдарыны айсысы "Государь" атты кітапты авторы болып табылады:
А) Никколо Макиавелли.
В) Мишель де Монтень.
С) Эразм Роттердамский.
D) Леонардо да Винчи.
Е) Томас Мор.
9. айта рлеу дуірінде бастапы леуметтік утопияа философиялы кзараспен ден ойан:
А) Данте.
В) Т.Мор.
С) Э.Роттердамский.
D) Ф.Петрарка.
Е) Л.Валло.
10. "Тарих саясатты жасайды",-деп тжырымдаан:
А) Ж.Руссо.
В) Н.Макиавелли.
С) В.Ленин.
D) Т.Кампанелла.
Е) Т.Гоббс.
Нса 5
1. Жаа уаыт (ХІІ .) философиясыны ерекше тн белгісі:
А) теоцентризм;
В) пантеизм;
С) космоцентризм;
D) ылыми центризм
Е) антропоцентризм;
2. Эмпиризмні негізгі аидасы:
А) зерде дниені танып-білуді негізгі айнар кзі болып табылады.
В) дай ашылу танымны айнар кзі болып табылады.
С) танымны е жоары трі – интуиция.
D) дниені танып-білуге болмайды.
Е) адамны барлы білімі тжірибеге негізделеді.
3. Рационализмні негізгі аидасы:
А) дниені принципті трде танып-білуге болмайды.
В) адамны танымды іс-рекетінде алдыы роль зердеге жатады.
С) ылымда басты ролді тжірибе, эксперимент атарады.
Д) таным дай ашылу арылы ана ммкін болады.
Е) дниені танып-білу екі талай, кдік туызады.
4. Ф.Бэкон ай философиялы баытты негізін салушы?
А) агностицизмні
В) плюрализмні
С) эмпиризмні
D) монизмні
Е) дуализмні
5. Ойлауды индуктивтік методыны негізін алаушы кім?
А) Б.Спиноза.
В) Р.Декарт.
С) Дж. Локк.
D) Ф.Бэкон.
Е) Т.Гоббс.
6. "Білім - кш деген афоризмні" авторы кім?
А) Ф. Бэкон.
В) Дж. Беркли.
С) Дж. Локк.
D) Г.Лейбниц.
Е) Д.Юм.
7. Барлы адамдарды табии тедігі жніндегі тжырымды ран:
А) Ф.Бэкон.
В) И.Кант.
С) Л.Фейербах.
D) Т.Гоббс.
Е) Дж. Локк.
8. Тменде келтірілген философтарды айсысы дуализмні кілі болып табылады?
А) Д.Юм.
В) Р. Декарт.
С) Т.Гоббс.
D) П. Гольбах.
Е) Ф. Бэкон.
9. Р.Декарт ойлауды ай методына сйенген?
А) софистикалы.
В) схоластикалы.
С) дедуктивтік метода.
D) индуктивтік.
Е) аксиоматикалы.
10. "Мен ойлаймын, демек мір сремін" дейтін анатты сздерді авторы?
А) И.Кант.
В) Гоббс.
С) Ф.Бэкон.
D) Декарт.
Е) Спиноза.
Нса-6
1. Неміс классикалы философиясыны негізін алаушы:
А) Кант.
В) Гегель.
С) Фейербах.
D) Шеллинг.
Е) Фихте.
2. Сыни кезеге дейін Кант негізінен
А) алым.
В) философ.
С) аартушы.
D) жазушы.
Е) стаз.
3. Философтар есімдеріні тізбегінде жетіспей тран буынды толтырыыз: Кант-Фихте - Шеллинг….Фейербах:
А) Гегель.
В) Гердер.
С) Гете.
Д) Маркс.
Е) Лейбниц.
4. И.Кант ілімін сипаттаыз:
А) таным табиатын ашан, философияда ткеріс жасаан ілім.
В) объективтік идеализм.
С) панлогизм.
D) антропологиялы материализм.
Е) гносеологиялы оптимизм.
5. И.Кант бойынша дниені бірегей ттастыында ойлауа, сйтіп зіндік заттар дниесін тануа бет алан аыл-ой кезігетін шешілмейтін айшылы алай аталады?
А) антиномия.
В) апория.
С) дилемма.
D) антитезис.
Е) триада.
6. Таным белсенділігі жніндегі идеяны алаш сынан:
А) Кант
В) Фихте
С) Гегель
D) Фейербах
Е) Маркс
7. Пайымны категориялары тжірибеге дейін берілген жне зіндік заттар дниесіне ешандай атынасы жо дейтін И.Кант:
А) априоризм.
В) монизм.
С) реализм.
D) гилозоизм.
Е) пантеизм.
8. Категориялы императив ымын сынан:
А) Кант.
В) Спиноза.
С) Фихте.
D) Гегель.
Е) Маркс.
9. "зіндік зат":
А) танылмаан нрсе
В) утопиялы ым
С) ешандай мні жо атау
D) сырты дниедегі нрсе
Е) идеалистік ым
10. И.Фихтені негізгі шыармасын крсетііз?
А) "ылым-ілім".
В) "Логика ымы".
С) "Христиандыты мні".
D) "Таза аылды сынау"
Е) "Табиат философиясыны идеялар".
Нса-7
1. Тарихты материалистік тсінігін тарихта алаш жасап берген кім?
А) Г.В.Плеханов
В) Л.Фейербах
С) К.Маркс
D) Вольтер
Е) Ж.Ж.Руссо
2. К.Марксті негізгі ебегі алай аталады?
А) "Табиат диалектикасы"
В) "Этика"
С) "Тарих философиясы"
D) "Капитал"
Е) "Логика ылымы"
3. К.Маркс ілімі бойынша оамды болмыс пен оамды сананы араатынасы андай?
А) оамды болмыс оамды сананы анытайды.
В) оамды сана оамды болмысты анытайды.
С) олар бір-бірімен аабсолютті трде байланысты емес.
Д) олар зара антогонистік атынааста.
Е) олар бір-бірімен толы.
4. Марксизм философияны негізін алаушыларды крсетііз:
А) Левкипп пен Демокрит.
В) К.Маркс пен Ф.Энгельс.
С) Ф.Бэкон мен Р.Декарт.
D) Г.В.Плеханов пен В.И.Ленин.
Е) П.Гольбах пен К.гельвеций.
5. Ф.Энгельсті з заманы тсында жаратылыстануды жаалытарын философиялы трыдан топшылаан шыармасыны аты:
А) "Табиат философиясы"
В) "Анти-Дюринг"
С) "Философиялы дптерлер"
D) "Табиат диалектикасы"
Е) "Математикалы олжазбалар".
6. Марксизм философиясыны басты ымы
А) сана.
В) ойлау.
С) идея.
D) материя.
Е) дай
7. Ленин басты, негізгі деп санаан диалектика заы
А) санды згерістерді сапалы згерістерге ауысу заы.
В) арама-арсылытарды бірлігі мен кресі заы.
С) Терістеуді терістеу заы.
D) мн жне былыс заы.
Е) жеткілікті негіз заы.
8. "Материализм мен эмприокритицизм" ебегіні авторы кім?
А) В.И.Ленин.
В) К.Маркс.
С) Н.Г. Чернышевский.
D) Н.Федоров.
Е) Н.Бердяев.
9. Тарихи процесті жіктеуді формациялы концепциясыны авторы кім?
А) К.Ясперс.
В) К.Маркс.
С) О.Шпенглер.
D) П.Сорокин.
Е) Гегель.
10. Марксизм философиясында дниені бірлігі алай тсіндіріледі?
А) дниені бірлігі оны бар болуында.
В) дниені бірлігі оны бірттастыында.
С) дниені бірлігі оны материалдылыында.
D) дниені бірлігі дайды жасампаз ызметіні нтижесі екенінде.
Е) дниені бірлігі абсолюттік рухта.
Нса-8
1. " Философиялы хат " трактатыны авторы, Ресейді кейін алуын сынаушы , белгілі орыс ойшылы:
А) Грибоедев.
В) Бакунин.
С) Герцен.
D) Огарев.
Е) Чаадаев.
2. Орыс консерватизміні философиялы идеясын анытаыз:
А) дамуды органикалы теориясы.
В) дамуды революциялы теориясы.
С) деспотизм.
D) материализм.
Е) Республиканизм.
3. Н. Г. Чернышевскийді, Н. А. Добролюбовты, Д. И. Писаревті леуметтік - саяси позициясы андай ?
А) революциялы демократия.
В) консерватизм.
С) славяншылды.
Д) монархизм.
Е) республиканизм.
4. Тменде аты крсетілген философтарды айсысын орыс космизміне жатызуа болады?
А) Чижевский.
В) Чернышевский.
С) Бердяев.
D) Чаадаев.
Е) Белинский.
5. 1922 ж. Советтік Ресейден удаланан крнекті орыс философы, ХХ. басындаы орыс діни философиясыны бір кілі, "Еркіндік философиясы", "Шыармашылы мні", "Тарих мнісі" жне т.б. шыармаларды авторы:
А) Н.А. Бердяев.
В) В.И. Вернадский.
С) П.А. Флоренский.
D) Л.Н. Толстой.
Е) В.С.Соловьев.
6. Белгілі орыс жазушысы, публицист рі ойшыл, Ш.Улихановты досы, "ылмыс пен жаза" романыны авторы:
А) Ф.М. Достоевский.
В) Н.А. Добролюбов.
С) Н.Г. Чернышевский.
D) Л.Н. Толстой.
Е) В.С. Соловьев.
7. Славяндар мен батысшылдар арасында тартыс тудыран мселені анытаыз:
А) ресейді жне орыс халыны тарихи тадыры.
В) оамды болмыс пен оамды сананы араатынасы.
С) жалпы ымдар табиаты.
D) дниені танып-білу мселесі.
Е) экологиялы мселе.
8. Тменде аталан ойшылдарды айсысы ХІХ-ХХ . орыс діни философиясыны кілі болып табылады?
А) В.С. Соловьев
В) Н.П. Огарев
С) М.А. Бакунин
D) А.И. Герцен
Е) В.Г. Белинский.
9. Ресей тарихыны кеестік кезеінде философиялы ойды ай баыты стем болды?
А) маркстік-лениндік.
В) неопозитивистік.
С) неотомистік.
D) орыс космизмі.
Е) эмпириокритикалы.
10. "Ноосфера" термині нені сипаттайтынын крсетііз:
А) зерде саласын.
В) ебек саласын.
С) космосты ркениет саласын.
D) микроблшектерді зара серлесу саласын.
Е) геосфераны.
Нса -9
1. аза философиясын сипаттаыз:
А) бл даналы жне экзистенциалды философия
В) бл онтология
С) бл ылым
D) бл діснама
Е) бл логика
2. Ежелгі трік тайпаларыны IX – X . Сыр бойында мыр кешкен лы ойшылы, жырауы, обызшысы:
А) Асан айы
В) орыт
С) Ыылас
D) Доспамбет
Е) азтуан
3. “Кшпенділер философы” (Ш. Улиханов) атанан аза ойшылы:
А) Шалкиіз
В) Бар
С) Асан айы
Д) Абай
Е) Шкрім
4. “Диуани Хикмет” атты философиялы – теологиялы поэманы авторын крсетііз:
А) л – Фараби
В) л – азали
С) А. Иассауи
D) Х. Дулати
Е) Ж.Баласан
5. “Трт тыры” лшемдік аида (ділет, дулет, аыл, анаат) ай шыарманы рылымды арауы болды?
А) “Аиат сыйы”
В) ”Даналы кітабы”
С) ”Хакім ата”
D) ”тты білік”
Е) ”Тркі тілдеріні жинаы”
6. аза поэзиясындаы философиялы баытты негізін салушыларды бірі, XV – XVI . мір срген новатор - жырау:
А) орыт
В) Бар
С) Атамберді
D) Шалкиіз
Е) Дулат
7. “Зар заман” аындары атанып кеткен аза ойшылдары:
А) Асан айы, азтуан, Доспамбет
В) Шортанбай, Дулат,Мрат
С) Атамберді, Бар, Шалкиіз
D) Абай, Шкрім, Маауия
Е) Махамбет, Шалкиіз, Шал аын
8. “Зар заман” философиялы толауыны авторы:
А) Дулат
В) Шортанбай
С) Асан айы
D) азтуан
Е) Махамбет
9. Бізді заманымыза дейінгі VII . мір срген, сатан шыан ойшыл, “жеті ламаны” бірі:
А) Майы би
В) орыт
С) Тоныкк
D) Анарыс
Е) Геродот
10. Абылай ханны жрдемші серігі, ойшыл аын, жырау неріні крнекті кілі:
А) Бар жырау
В) Асан айы
С) Махамбет
D) азыбек би
Е) Шортанбай
Нса-10
1. ылыми танымны негізгі принциптеріні бірі ретінде позитивизм нені есептейді?
А) интенционалды (баыттананды)
В) инструменталды (аспапты)
С) верификация (растау)
D) детерминация (себептеу)
Е) интерпретация
2. Мтіндерді жне сйлемдерді пайымдауа негізделген философиялы баыт алай аталады?
А) экзистенциализм.
В) позитивизм.
С) аналитикалы философия.
D) прагматизм.
Е) герменевтика.
3. андай философиялы баыт адам мірін сандыра деп санайды:
А) экзистенциализм.
В) постпозитивизм.
С) неотомизм.
Д) эмпириокритицизм.
Е) философиялы антропология.
4. "Болмыс пен жне уаыт" атты философиялы шыарма авторы кім?
А) Ж.-П. Сартр.
В) М.Хайдеггер.
С) А.Камю.
D) Л.Витгенштейн.
Е) Б.Рассел.
5. андай философиялы баыт жеке тланы жоары ндылы деп санайды:
А) неотомизм.
В) персонализм.
С) лингвистикалы философия.
D) махизм.
Е) феноменология.
6. Тмендегі ымдарды айсысы маркстік леуметтік философияны орталы ымдарына жатады:
А) деконструкция.
В) шекаралы жадай.
С) оамды-экономикалы формация.
D) "зі-шін-болмыс".
Е) "билікке ерік".
7. "Экзистенциализм" термині алай аударылады?
А) мн философиясы.
В) болмыс философиясы.
С) мір сру философиясы.
D) сйіспеншілік философиясы.
Е) ылым философиясы.
8. азіргі діни философияа ай баыт жатады?
А) экзистенциализм.
В) феноменология.
С) структурализм.
D) герменевтика.
Е) неотомизм.
9. Позитивизмні шінші трі болып ай баыт саналады:
А) неопозитивизм.
В) феноменология.
С) постпозитивизм.
D) эмпириокритицизм.
Е) постпозитивизм.
10. "Болмыс пен ештеме" атты шыарманы авторы кім?
А) Ж-П.Сартр.
В) М.Хайдеггер.
С) К.Маркс.
D) А.Камю.
Е) Б.Рассел.
Ситуациялы тапсырмалар
Нса 1
Неміс аартушысы Г.Лессинг: «Егер дай мені зіне шаырып: «Бір олымда Дние жніндегі толы аиат, екіншісінде аиата деген ікэр бар. айсысын тадап аласы?» - десе, мен: «О, Жаратан, бкіл аиатты иесі сенсі, маан тек сол аиата ікрлікті берсеіз боланы», - дер едім» - дейді. Осы кркем сзбен берілген ойды сіз алай тсінесіз?
«Ешкім де философияны жасты шаында ысырып тастап, артайанда одан шаршамасын. ... философия жаса да, кріге де керек, біріншіге жасты жігерді болаша алдындаы пісіп-жетілген батылдыпен штастыруа, екіншіге мірді соында рухани жаарып, ткенге уану шін» деген пікірді грек философы Эпикур айтан екен. Бл ойды маызы неде?
Француз аартушысы Д.Дидро айтандай, «Е тамаша ойшылдар философиямен асырлар бойы айналысты. Біра соан арамастан, онда бірде-бір дау туызбайтын пікір жо». Неге олай?
«ткен жне болаша замандардаы асіреттерге философия жоарыдан араанмен, азіргі асіреттер философияа жоарыдан арайды» деген ойды француз жазушысы Франсуа де Ларошфуко айтан екен. Бл ой-пікір бізді азіргі тпелі заманымызды баалаанда, андай тебіреністерді тудырады?
«Жалыздыты шеберінде мір сру шін я жануар, я болмаса дай болу керек» - дейді Аристотель. Біра шінші бар, ол - философ», - дейді Ф.Ницше. Бл пікірді алай тсінуге болады?
«айы таныммен бірге басталады», - дейді француз ойшылы А.Камю. Сіз бл пікірді алай тсінесіз?
«Философия оама туелді болмауы керек, керісінше, оам философияга туелді болуы керек», - деген екен орыс философы Н.Бердяев. Бл тжырым азіргі тпелі оамда андай ойларды туызуы ммкін?
«Егер лім болмаса, адамдар философиямен айналысар ма еді?» - дейді неміс философы А.Шопенгауэр. Оан алай арайсыз?
Нса 2
ытай философы Конфуцийді мына пікірлеріне сас азаты ибрат сздері, маалдары туралы ойланыыз.
1. Жастар й – ішінде ата – ананы ардатауа, жасы лкендерді сыйлауа, з ісіне ікрлікпен , инабаттылыпен арауа, халын шексіз сюге, адамдарды бір – бірімен жаындастыруа міндетті. Егер де осы міндеттерді орындаудан уаыт аласа, оны кітап оуа жмсау керек.
2. Адалды пен ділділікке мтыл, ателескен кездеріде ателерінді тзетуден орыпа.
3. Оыанды ойа тоымау – жетесіздік. Ойлаанды оымау – крсоырлы.
4.Аылды жанды крсе, соан сауа мтыл.
Аылсызды крсе, зіні андай екеніді онымен бір ст салыстырып, іштей ойлан.
Нса 3
«Дхаммападаны» мына аидаларымен азаты даналы сздерін салыстырып, талдау жасаыз:
1. Дхаммааны арауы аыл, оны здік блігі де аылдан жаратылан.
2. Бл дниеде кншілдік арылы кншілдік тиылмайды, біреуге біреуді кншілдігі болмаса ана кншілдік тиылады.
3. Денсаулы лы жеіс, анаат – лы байлы, сенім – е жасы туыс, нирвана – лы игілік.
4. Парасатты адамны жзіне арауды зі бір лззатты ст ой, олармен бірге болу – рахат. Надандардан аула болуды зі баыт.
Жаттыулар:
1. Гегельді мына сздерінде диалектиканы андай заы крініс тапан:
«рбір философиялы жйе ажетті трде мір срді жне азір де ажетті трде мір сруді жаластырып келеді: оларды ешайсысы жоалып кеткен жо, оларды брі бірттасты сттері ретінде философияда саталды... Принциптер саталады, жаа философия осыан дейінгі принциптерді нтижесі, осылайша философиялы жйелерді бір де бірі жоа шыарылан жо, жоа шыарылан осы принцип соы абсолюттік анытама деген болжам ана...
Мндай жоа шыару дамуды барлы процестерінде кездеседі. Аашты дамуы – днді жоа шыару, глдер жапыратарды жоа шыарады жне жапыратар аашты е жоары, аиат мір сруі емес екендігін крсетеді;е соында глді жеміс жоа шыарады. Біра соысы оан дейінгі сатылар болмаан жадайда мір сру ммкіндігін ала алмайды».
2.Бір бала мына мірде неліктен арттар мір сретінігін тсіне алмады. Ол былайша пайымдады: адам бгін лі арт емес, содытан ерте де арт бола алмайды жне осылайша жаласа береді. Баланы ателігі неде? Ол диалектиканы андай заын ескермеді?
3.«те кп нрсе жасы емес» деген неміс маалын тсідірііз.
4.Ортаасырлы неміс дрігері Парацельсті сздерін талылаыз: «Брі у жне брі дрі, уа немесе дріге айналдыратын млшер ана».
5.Мына сапаларды кішкене кбейтііз: саты, даа мтылу, жеілтектік, сзмарлы, длдік, жмсаты, принципшілдік, аталды Нтижесі андай болады?
6.арама – арсылытарды бірлігі мен кресі заыны мысалдарын адам жне оам мірінен келтірііз.
Жазбаша сра:
1. Философияны негізгі мселелері
2. Философияны функциялары (ызметі)
3. Ежелгі нді философиясыны ерекшеліктері.
4. Адам Ежелгі ытай философиясы мен мдениетіні орталы мселесі ретінде.
5. Антикалы философия. Ежелгі грек философиясыны космоцентристік сипаты.
6. Орта асыр философиясы, оны теоцентристік сипаты.
7. Орта асырдаы Шыыс мсылман философиясы жне оны леуметтік-мдени алышарттары.
8. л-Фарабиді діни философиялы, леуметтік-этикалы жне эстетикалы кзарастары.
9. айта рлеу заманы философиясы, оны пайда болуы мен ркендеуіні леуметтік-тарихи жадайлары.
10. Жаа заман философиясы.
11. XVII асырдаы француз материализмі.
12. Классикалы неміс философиясы, оны пайда болуы мен дамуыны леуметтік-діни жадайлары.
13. К.Марксті философиялы ойларыны алыптасуы мен дамуы.
14. Орыс философиясыны дстрлері мен ерекшеліктері.
15. Орыс діни философиясы /Ф.Достоевский, Вл.Соловьев/
16. Орыс космизмі /Н.Федоров, В.Вернадский, К.Э.Циолковский/
17. К.Марксті философиялы ойларын талдау мен кпшілікке таратудаы В.Плеханов пен В.И.Ленинні ролі.
18. аза философиясыны алыптасуы мен дамуыны негізгі сатылары жне оны ерекшеліктері.
19. орыт атаны философиялы кзарастары.
20. ожа Ахмет Яссауиді философиялы кзарастары.
21. Жсіп Баласанны философиялы кзарастары.
22. XVI- XVII асырдаы аындар мен жырауларды дниеге кзарасы.
23. Ш.Улихановты философиялы саяси-оамды кзарастары.
24. Ы.Алтынсаринны аарту философиясы жне оны шыармашылыыны гуманистік мні.
25. Абайды философиялы кзарастары жне оны гуманизмі.
26. Ш.дайбердиевті шыармашылы жне оамды айраткерлігі мен философиялы жне саяси кзарастары.
27. М.Дулатты философиялы жне саяси кзарастары.
28. С.Торайыровты философиялы жне саяси кзарастары.
29. А.Байтрсыновты философиялы жне саяси кзарастары.
30. Дниеге кзарас жне оны тарихи типтері.
31. Суфизм философиялы аым ретінде.
32. "Алаш" партиясыны жне Алаш Орда озалысыны леуметтік жне идеалогиялы-саяси негіздірі.
33. Философиядаы болмыс мселесі.
34. азастанда философияны кеес заманында жне одан кейінгі уаытта дамуы.
35. Материя философиялы категория ретінде.
36. Философиядаы сана мселесі.
37. Кеістік жне уаыт.
38. Философиялы дісті ерекшеліктері. ылыми танымны дістері мен философиялы дістеме.
39. Диалектика философиялы діс ретінде.
40. Философиядаы адам мселесі.
Аралы баылау
Аралы баылау
1. Дниеге кзарас дегеніміз не? Дниеге кзарасты зіне тн ерекшеліктері.
2. Философиялы ойлауды зіне тн ерекшелігі неде?
3. Философиялы проблеманы табиаты андай?
4. Ертедегі ытай философиясыны ерекшеліктері жне ежелгі ытайдаы негізгі философиялы мектептер.
5. Ежелгі нді философиясындаы негізгі мектептер.
6. Милет мектебіні кілдері жне бастама (субстанция) проблемасы.
7. Антика диалектикасыны негізін салан кім?
8. Аристотель философиясыны мні жне зіндік ерекшелігі.
9. Орта асыр философиясыны ерекшеліктері мен сипаттаы белгілері.
10. айта рлеу философиясындаы антропоцентризм жне гуманизм.
11. Арабтілді мсылман философиясындаы негізгі аымдар.
12. Мсылманды Шыысты е ерекше сипатты белгілері.
13. Жаа заман философиясыны ерекшелігі жне оны жаалыы неде?
14. Аартуды негізгі идеялары.
15. Р.Декартты дуализмі жне ылыми діс проблемалары.
16. Неміс классикалы философиясыны басты проблемалары мен міндеттері.
17. 19 асыр бас кезіндегі постклассикалы философиясыны негізгі баыттары.
18. Орыс философиясыны негізгі проблемалары мен кілдері.
19. Вл. Соловьевты "орыс идеясын" тсіндірііз.
20. 19 асыр философиясыны негізгі тенденциялары мен проблемалары.
Аралы баылау
1. аза философиясыны зіне тн ерекшелігі мен оны дамуыны негізгі кезедері.
2. 19 асыр оамды ойыны дамуы.
3. 19 асыр соы мен 20 асыр бас кезіндегі азастандаы оамды-саяси жне философиялы ойлар.
4. Философияда ашан жне недіктен болмыс проблемасы пайда болды?
5. Жаа замандаы дниеге кзарас болмыс проблемасымен андай байланыста?
6. 20 асыр философиясындаы болмыс проблемасыны тадыры андай?
7. Жаа заман философиясындаы сананы тсіндірілуі.
8. оамды сана дегеніміз не?
9. Фрейдті санасызды туралы ілімі.
10. 20 асыр соы кезінде сананы тсіндіруде андай тенденциялар пайда болды?
11. Антропосоциологиялы проблематикаа ызыушылыты себептері неде?
12. Антропосоциогенез ымыны маынасы андай?
13. Индивид, тла дегеніміз не?
14. Тланы негізгі андай типтері бар?
15. Адамны ндылыы дегеніміз не?
16. мір жне лім атынастарыны мні неде?
17. азіргі кезедегі адам мен табиатты араатынасыны мні неде?
18. Не себептен кптеген философтар адамды пия деп есептейді?
Таырыптар (мнжазба, эссе т.с.с)
1. Философия туралы тсінік.
2. Философиядаы даналы мселесі.
3. Тсінік табиаты.
4. Философия - ылым.
5. Философиялы кзарас жне оны ерекшеліктері.
6. Кзарасты табии трлері.
7. Адам - Дние - философияны да, кзарасты да басты мселесі.
8. Философияны негізгі баыттары жне оларды мні.
9. Философия - методология.
10. Философияны функциялары.
11. Мдениет жйесіндегі философияны орны.
12. Мифологиялы кзарасты ерекшеліктері.
13. Діни кзарасты ерекшеліктері.
14. Ведалар философиялы ойды бастауы ретінде.
15. Кне нді философиялы ойларыны ведалардан кейінгі даму кезедері.
16. Буддизм философиясы.
17. Ежелгі ндідегі философиялы мектептер.
18. Индуизм философиясы.
19. Конфуций іліміндегі ым жне тла мселелері.
20. Даосизмдегі адам жне космос.
21. Кне ытайды философиялы мектептері.
22. Даосизм жне Конфуцийлік іліміндегі адам мселесі.
23. К