EПеринеотомия. Эпизиотомия

УДЗ бойынша

ДД кні бойынша: ДД 30 аптада беріледі, сол 30 апта болан кнге 10 апта осу, радиактивті жерде тратын йелдерге ДД 27 аптадан беріледі, оан 13 апта осу арылы.

ДД кніні затыы: жалпы демалысты затыы 126 кн, радиоактивті жерде тратын йелдерге 170 кнге беріледі. Осы кндерге бір ебекке жарамсызды параы толтырылады.

Жктілікті ерте мерзімінде йелді УДЗ а - дайындау

    1. 3 кн брын ішті желдететін таматарды шектеу.
    2. 3 кн брын активті кмірышылын кніне бір таблеткадан 3 рет таайындау.
    3. тексеру кні таерте уыты босату
    4. тексеруге толы уыпен келу (2-3 саат кіші дретке шыпау)немесе тексеруге 30-60 минут аланда 500-700 мл су ішу.

 

 

Ультрадыбысты зерттеу (УДЗ) – жктілікті ерте мерзімінде сырттай (трансабдоминально) немесе ынап арылы (трансвагнально) жргізіледі.

УДЗ кезінде – жатыр ішіндегі рыты абына, лшемдеріне, санына, тірілігіне, белсенді имылына, жрек соысына, шамамен жасына (фетометрия) кіл аударылады.

алыпты дамыан жктілікте 5-12 апта аралыындаы УДЗ - кріністері:

- 5 аптада – ры абы жатыр уысында, ры абында эхоструктура жо.

- 6 аптада ры абы ішінде эмбрионды круге болады жне оны жрек соысы байалады.

- 7-9 аптада ры абында эмбрион жне жрек соысы айын аныталады.

- 10 аптада эмбрионны басын кеудесінен айыруа болады.

- 11-12 аптада эмбрионны (КТР жне БПР) басын, кеудесін лшеп, жасын анытауа болады (гестациалы жасын).

рыты жрек соысын тыдау.

       
   
 

 

  1. Сырты акушерлік тексерулер жргізііз, ры орналасуын жне мшелерін анытаыз.
  2. Стетоскопты ке блігін ішті алдыы абырасына орналастырыыз. Ол нрестені арасына жне басына жаын болуы керек. (кіндіктен тмен).
  3. Стетоскопты жылжыта отырып, рыты жрек соысы аны естілетін жерді табыыз.
  4. Секундомер кмегімен рыты 1 минуттаы жрек соысын санаыз.
  5. рыты жрек соысыны анытыын, ыратыын баалаыз. (алыпты жадайда 1 минутта 120-140 рет соады).
  6. Алан мліметті жата тіркеіз.

 

Сырттай зерттеуді аятааннан кейін йелді жаймен трызып, гинекологиялы креслоа жатызыыз.

 

Нрестені орналасуына, баытына байланысты жрек соысыны аны естілетін орындары.

Басымен орналасса, кіндіктен тмен, жамбаспен – кіндіктен жоары, бірінші баытта ішті сол, екінші баытта ішті о жаында аны естіледі.

Босану кезінде нрестені жрек соысын рбір 30 минут сайын тыдап отыру ажет. Нрестені жрек соысын акушерлік стетоскоппен ішті трт жерінен тыдайды: сол, о жатан, кіндіктен жоары жне тмен. Жрек соысыны аны естілетін жері ара жаынан: алыпты жадайда минутына 120-160 рет ыраты жне аны болады. Нрестені жрек соысын наты анытау шін КТГ дісі олданылады, сонымен атар бл діспен жатырды жиырылуын (толаты) анытайды. ол шін жкті йелді ырынан жатызып дейі датчиктерді резеке белбеумен бекітіп, 30-60 минут тексеру жргізіледі.

Сырты жыныс мшелерін тексеру.

  1. йелге бл тексеруді негізгі масатын тсіндірііз.
  2. йелді креслоа жатызыыз.
  3. Залалсыздандырылан олапты киііз.
  4. Сырты жыныс мшелерін кзбен араыз.
  5.  
     

    Сол олды І жне ІІ саусатарымен жынысты лкен ернеулерін ашып, бір баытта рпіні, шртіні, ынап саасын, бартолин бездерін жне аралыты тексерііз

 

 

Eынап айналарыны кмегімен зерттеу жргізу алгоритмы.

Крсеткіштері:

- ынапты кілекей абаты жне жатыр мойны жадайын баалау

- ынапта жне жатыр мойнында згерістер барлыын анытау

- ынаптан жынды алу

Жабдытау:

- Гинекологиялы кресло

- Жеке жаялы

- Заласыздаан олаптар

- ынапты арауа арналан айналар

- Фолькман асысашы, жынды жауа арналан шыны.

  1. Пациенттен сраыз, уыын босатты ма екен, яни кіші дретке барды ма екен.
  2. Пациентке айна арылы тексеру ажеттігін тсіндірііз
  3. Креслоны антисептик ерітіндісімен сртіп шыыыз, содан со креслоа таза жаялы тсеніз.
  4. йелді креслоа жатызыыз: аятары жамбас жне тізе буындарында бгулі жне аятарын екі жаа арай брып, аятарынны арасын ашады.
  5. Екі ола да залалсыздандырылан немесе бір рет олданылатын олап киііз, оны йелді круі тиіс.
  6. Жатыр мойнын толы арау шін жарыпен жеткілікті амтамасыз етініз.
  7. Сырты жыныс мшелерін арап шыыыз.
  8. Залалсыздандырылан асы трізді айнаны о олыа алып, сол олды I жне II саусатарымен жыныс ернеулерін ашып, айнаны ынапты арты кмбезіне дейін енгізіп, ынапты арты абырасын айнамен басып, ктергішті ынапты алдыы кмбезіне енгізіп, жатыр мойнын табыыз..
  9. Цилиндр трізді (Куско) айнамен тексергенде: айнаны жабы кйінде жайлап енгізіп, ынапты клдене лшеміне сйкестеп, айнаны ашып, жатыр жатыр мойнын табыыз.
  10. арау кезінде назар аударыныз:

а) ынапта: кілекей абат тсіне, бліністеріні сипатына,

патологиялы процесті бар – жотыына

б) жатыр мойнында:

- жатыр мойныны кілегей абатыны тсіне

- патологиялы процестерді бар – жотыына

- жатыр мойныны пішініне

- сырты тесігіні пішініне

  1. Тексеріп боланнан кейін айнаны ынаптан алып шыыыз,оны 3 % хлорамин ерітіндісіне салыыз.
  2. арау аяталды. йелден креслодан трып, киіне беруін ссраыз
  3. олапттарды шешіп салыныз
  4. олыызды сыбындап жуыыз
  5. арау нтижелерін алашы жата тіркеіз

 
 

 
 


Eынапты тазалы дрежесіне жынды алу алгоритмы.

E ынапты тазалы дегейін анытау шін жынды алу алгоритмы.

Крсеткіші:

- ынап микробтарыны жадайын баалау

Жабдытау:

- гинекологиялы кресло;

- жеке жаялы;

- заласызданан олаптар

- ынпты арауа арналан айналар

- Фолькман асышасы

- Жынды жауа арналан шыны

йелге айтыныз, андай іс-шара жргіземіз жне андай нтиже болуы керек.

Екі ола залалсызданан олапты киініз немесе жаа бір реттік олап,йелге крсету керек, таза олап кигеніізді

Жатыр мойнын арау шін жеткілікті жарыты амтамасыз етііз.

ралдарды дайынданыз: гинекологиялы айна,фолькман асышасы,пндік шыны.

1. Креслоны антисептик ерітіндісімен нденіз жне кресло стіне таза жаялы жайыныз.

2. йелді гинекологиялы креслоа жатызыныз.

3. Айна ынапа енгізііз.

4. Фолькман асышасымен ынаптан жатыр мойыны арты кнбезінен жынды алыыз, оны пндік шыныа зынынан орналастырыыз.

5. Аырындап айнаны ынаптан шыарып, оны антисептик ертіндісіне салыыз.

6. Бір реттік олапты шешіп, оны нсау бойынша арнайы орапа салыыз, ал кп реттік олапты дез.ертіндісіне салып ойыыз.

7. олыызды сумен сабындап жуыыз.

8. Жолдама толтырыныз

P участок номері

P аты, жны

P жасы,

P мекен- жайы

P айы,кні

P олы

9. Жындыны зертхана жіберіді.

 

 

 

EБактериялы (гонореяа) тексеру жынды алу.

Крсеткіші:

- ынап микробтарыны жадайын баалау

- Патологилы флораны анытау

 

Жабдытау:

- гинекологиялы кресло;

- жеке жаялы;

- заласызданан олаптар

- ынпты арауа арналан айналар

- Фолькман асышасы

- Жынды жауа арналан шыны

йелге айтыныз, андай іс-шара жргіземіз жне андай нтиже болуы керек.

Екі ола залалсызданан олапты киініз немесе жаа бір реттік олап,йелге крсету керек, таза олап кигеніізді

Жатыр мойнын арау шін жеткілікті жарыты амтамасыз етііз.

ралдарды дайынданыз: гинекологиялы айна,фолькман асышасы,пндік шыны.

1. Креслоны антисептик ерітіндісімен нденіз дез. ертіндісі, жне кресло стіне таза жаялы жайыныз.

2. йелді гинекологиялы креслоа жатызыныз.

3. Айна ынапа енгізііз.

4. Фолькман асышасымен ынаптан жатыр мойына (цервикальный канал) жынды алыыз, оны пндік шыныа «С»жаылады.

5. Аырындап айнаны ынаптан шыарып, оны антисептик ертіндісіне салыыз.

6. Жынды уретрадан массаж жасааннан кейін фолькман касыымен алыным пндік шыныны жаылады «У»

7. Бір реттік олапты шешіп, оны нсау бойынша арнайы орапа салыыз, ал кп реттік олапты дез. ертіндісіне салып ойыыз.

8. олыызды сумен сабындап жуыыз.

9. Жолдама толтырыныз

P участок номері

P аты, жны

P жасы,

P мекен- жайы

P айы,кні

Pолы

Жындыны зертхана жіберіді

EЖынды (онкоцитология) алу алгоритмы.

Масаты: студентке ынаптан жынды (онкоцитология)алу

Жабдытау:

- гинекологиялы кресло;

- жеке жаялы;

- заласызданан олаптар

- ынпты арауа арналан айналар

- Фолькман асышасы

- Жынды жауа арналан шыны

йелге айтыныз, андай іс-шара жргіземіз жне андай нтиже болуы керек.

Екі ола залалсызданан олапты киініз немесе жаа бір реттік олап,йелге крсету керек, таза олап кигеніізді

Жатыр мойнын арау шін жеткілікті жарыты амтамасыз етііз.

 

ралдарды дайынданыз: гинекологиялы айна,фолькман асышасы,пндік шыны.

1. Креслоны антисептик ерітіндісімен нденіз , жне кресло стіне таза жаялы жайыныз.

2. йелді гинекологиялы креслоа жатызыныз.

3. Айна ынапа енгізііз.

4. Фолькман асышасымен ынаптан жатыр мойыныны стігі абатынан жынды алыыз, оны пндік шыныа зынынан орналастырыыз.

5. Аырындап айнаны ынаптан шыарып, оны антисептик ертіндісіне салыыз.

6. Бір реттік олапты шешіп, оны нсау бойынша арнайы орапа салыыз, ал кп реттік олапты дез.ертіндісіне салып ойыыз.

7. олыызды сумен сабындап жуыыз.

8. Жолдама толтырыныз

P участок номері

P аты, жны

P жасы,

Pеттекірдін кні

P мекен- жайы

P айы,кні

Pолы

 

Жындыны цитологиялы лабораторияа жіберіді.

 

Eынапты зерттеу орындау алгоритмы.

Масаты:студентке ынапты ішін зерттеуді йрету.

Жабдытау:

- гинекологиялы кресло;

- жеке жаялы;

- заласызданан олаптар

- ынпты арауа арналан айналар

1.пациенттен сраыз, уыын зрден босатаны туралы сраыз

2.андай іс шара орындайтыныызды жне гинекологолиялы креслода

арайтыныыз туралы айтыыз

3. креслоны антисептик ерітіндісімен нденіз, жне кресло

стіне таза жаялы жайыныз.

1. йелді креслоа жатызыыз: аятары жамбас жне тізе буындарында бгулі жне аятарын екі жаа арай брып, аятарынны арасын ашады.

2. Екі ола залалсызданан олапты киініз немесе жаа бір реттік олап,йелге крсету керек, таза олап кигеніізді

3. Жеткілікті жарыпен амтамасыз етііз

4. Сырты жыныс мшелерін арап шыыыз

5. Айнадан ынап пен жатыр мойны араыз

6. ынапы зерттеуді жргізііз: сол олыызбен сырты лкен –кіші еріндерін ашыыз, о олыызды екінші, шінші саусаын ынапа ретімен енгізііз (шінші саусаты, содан кейін екінші сауса).

7. Зерттеу кезінде келесіге назар аударыыз:

  • кіре беріс бездеріні (бартолин бездері) жадайына
  • уретра жадайына ( екіші с аусапен ынапты алдыы абырасы арылы )
  • жамбас тбіндегі блшыет жадайына ( арты жабысан жеріне басу керек)
  • ынап абырасына пальпация жргізгенде мыналара кіл аударыыз: клеміне, тегістігіне, ынапты жиырылуына, ынап кмбездеріне.

8.Жатыр мойныны ынапты блігін тексергенде, мыналара кіл аударыыз:

  • жатыр мойныны клеміне;
  • консистенциясын
  • озалысына
  • сезімталдыына
  • цервикальды каналды сырты зегіне;
  • патологиялы згерістерге (ісіктерге)

8. Бір реттік олапты шешіп, оны нсау бойынша арнайы орапа салыыз, ал кп реттік олапты дез.ертіндісіне салып ойыыз.

9. олыызды сумен сабындап жуыыз.

10. Медицина жата осы жайында тіркеп ойыз

 

 

 

EЕкі олмен ( бимануальды) зерттеуді орындау алгоритмы.

Масаты:студенткеекі олмен ( бимануальды) зерттеуді орындау йрету.

Жабдытау:

- гинекологиялы кресло;

- жеке жаялы;

- заласызданан олаптар

- ынпты арауа арналан айналар

1.пациенттен сраыз, уыын зрден босатаны туралы сраыз

2.андай іс шара орындайтыныызды жне гинекологолиялы креслода

арайтыныыз туралы айтыыз

3. креслоны антисептик ерітіндісімен нденіз, жне кресло

стіне таза жаялы жайыныз.

  1. йелді креслоа жатызыыз: аятары жамбас жне тізе буындарында бгулі жне аятарын екі жаа арай брып, аятарынны арасын ашады.
  2. Екі ола залалсызданан олапты киініз немесе жаа бір реттік олап,йелге крсету керек, таза олап кигеніізді
  3. Жеткілікті жарыпен амтамасыз етііз
  4. Сырты жыныс мшелерін арап шыыыз
  5. Айнадан ынап пен жатыр мойны араыз
  6. ынапы зерттеуді жргізііз
  7. Бимануальды зерттеу жргізііз:зерттеушіні о олы ынап ішінде, ал сол олы пациентті рса уысыны стінде

Жатырды зерттеніз:

- Ішкі олды саусатары арты уыста орналасады, ал сырты ол саусатары тередеп йымшаа арай баытына басылады.

- Келесі мліметтерді анытаыз: жатырды орналасуын, млшерін, пішіні, консистенциясын, озалыштыын, ауратын – ауырмайтындыын.

Жатыр ттіктерін жне аналы безді ( яичники) зерттеніз:

- Ол шін ішкі ол саусатарын алдымен сол жа, содан сон о жа уыса арай ыыстырыныз, ал сырты олды соан сйкес шап – жамбас сектері аймаына арай ыыстырыыз. алыпты жадайда ( придатки) жатыр туындылары аныталмайды.

11. олыызды сумен сабындап жуыыз.

  1. Медицина жата осы жайында тіркеп ойыз

 

 

 

 

EДиагональды каньюгатаны лшеу.

  1. Сол олды бірінші жне екінші саусатарымен жыныс ернеулерін ашып, о олды екінші жне шінші саусатарын ынапа біртіндеп енгізііз.
  2. Ортаы саусаты сегізкз мйісіне жеткізіп, сол олды с саусаын (2-ші сауса) симфизді тменгі жеріне тиіп тран о олды стіне орналастырып белгі салыыз.
  3. О олды ынаптан шыарыыз.
  4. Кмекші о олды екінші саусаынан белгіленген жерге дейін тазомермен немесе сантиметрлік лентамен лшейді. Бл лшем алыпты жадайда 13 см.
  5. олап киген олды аынды сумен шайыыз.
  6. Бір олданбалы олапты шешіп тастаыз. айталап олданбалы олапты теріс айналдырып 3 % хлорамин ерітіндісіне салыыз.
  7. олыызды сабындап жуыыз.
  8. Мліметті жата тіркеіз.

 

 

 

 

EНресте басыны жамбас уысыны жазытытарына атынысы:

  1. Нресте басыны кіші жамбас уысыны кіреберіс жазытыынан жоары орналасуы: нресте басы озалмалы. ынапты зерттеуде: шат жне сегізкз мйісі, шекара сызыы аныталады.
  2. Нресте басыны кіші жамбас уысыныкіреберіс жазытыында кіші сегментімен орналасуы:сырттай зерттегенде нресте басыны лкен шебері кіреберіс жазытыынан жоары трады, озалмайды. ынапты зерттеуде: сегізкз мйісіне тек бгілген саусапен жетуге болады. Тбе жігі иаш лшемге сйкес келеді, кіші ебек лкен ебектен тмен трады.
  3. Нресте басыны лкен сегментімен орналасуы:сырттай зерттегенде бас зіні лкен шеберімен жамбас уысыны кіреберіс жазытыынан тмен орналасады. ынапты зерттеуде: бас симфизді сегізкзді штен бір блігін жауып трады, сегізкз мйісі аныталмайды. Кіші ебек лкен ебектен тмен трады.
  4. Нресте басы жамбас уысыны ке блігінде:сырты зерттеуде басты шамалы блігіаныталады.ынапты зерттеуде: симфизді штен екі блігі жне сегізкз ойысыны жоары жаы бас сйегімен аландалан, шонданай сінділері аныталады, ал тбе жігі иаш лшемде трады.
  5. Бас жамбас уысыны тар блігінде:сырты зерттеуде бас аныталмайды. ынапты зерттеуде симфизді ішкі беті тгел, сегізкз ойысыны штен екі блігі бас сйегімен аландалан, ал ал тбе жігі иаш лшемде транмен тік лшемге жаындау.
  6. Бас жамбас уысыны шыа беріс жазытыында: сегізкз ойысы тгелдей баспен аландалан, тбе жігі шыаберіс жазытыты тік лшемінде трады.

 

 

 

EЖатырды босануа биологиялы

зірлігін анытау

«Окситоцин сынамасы»

    1. Жкті йелге осы сынаманы ажеттігін тсіндірііз.
    2. йелді арасына жатып, 15 минуттай тыныш жатуын сраыз.
    3. 0,01 ЕД окситацин ерітіндісін дайындаыз: ол шін 5 ЕД (1 мл) окситацинді 500 мл изототоникалы хлорид ерітіндісін осыыз (5 ЕД: 500 мл = 0,01 ЕД: 1 мл) . содан кейін осы ерітіндіден 10 мл шприцке алып окситацин сынамасына дайындаыз.
    4. ан тамырына 10 грамды шприцпен алан ерітіндіні жаймен жіберііз.
    5. Ерітіндіні бастап енгізген уаытты белгілеіз.
    6. Ерітіндіні рбір минут сайын 1 мл-ден кк тамыра жіберу керек – 5 рет. Жатырды жиырылуы басталса ерітіндіні жіберуді тотатыыз.
    7. Егер алашы 3 минутта жатыр жиырылса, окситацин сынамасы «о» болып саналады, егер жатыр 4 минуттан кейін жиырылса окситацин сынамасы «теріс» болып саналады.
    8. Нтижесін туунамаа тіркеіз.

 

EЖатыр мойныны «пісіп-жетілуін» баалауды орындау алгоритмы.

Масаты:босануа жатыр мойны дайындыын анытау.

Жабдытау:залаласыздандыратын ертініді, залалсызданан олаптар, кесте

  1. Жкті йелді гинекологиялы креслоа таза жаялы жайып жатызыыз.осы зерттеуді ажеттілігін айтып тсіндірііз.
  2. Сырты жыныс мшелерін залалсызданан ерітіндімен деіз.
  3. Залалсыздандырылан олап киііз.
  4. Сол олды бірінші жне екінші саусатарымен лкен жыныс ернеулерін ашып,о олды екінші, шінші саусатарымен ынапа енгізііз.
  5. Екі саусапен жатыр мойныны тыыздыын, клемін, зындыын, жамбас уысыны ткізгіш баытына сйкестігін, сонымен бірге цервикалды, каналды тімділігін тексерііз.
  6. Жатыр мойнын тауып, оны консистенциясын, зындыын, жамбас астауыны ткізу осіне атынасын, мойын арасыны ткізгіштігін анытаыз.
  7. Жатыр мойныны «пісіп- жетілу» сатысына баа берііз: егер жатыр мойны 2 см кем, жмса, цервикальды каналдан 1 сауса еркін тсе, жатыр мойныны сі мен жамбас уысыны сі сйкес келсе жатыр мойны «пісіп- жетілген» болып есептеледі.
  8. олды жуып бір олданылатын олапты шешіп, орбаа латырып тастаыз.
  9. Егер бірнеше рет олдануа болатын олап болса, оны шешіп, теріс айналдырып, 3 % хлор ерітіндісіне салыыз.
  10. олыызды сабынды сумен жуыыз.
  11. Тексеру нтижесін туунамаа тіркеіз.

 

EЖатыр мойныны ашылуын баалауды орындау алгоритмы.

Масаты:Босану барысын анытау.

Жабдытау: партограмма,залалсызданан олаптар.

  1. Босануды бірінші кезеінде ретті толаты серінен жатыр мойыны жайылып жне ашылады. Орта есеппен босануды бірінші кезеіні затыы:

- тыш босанушыларда 10-12 саат;

- айталап босанушыларда 6-8 саат;

  1. жатыр мойнынны4 ашылу арыны жатыр етіні жиырылу аблетіне, жатыр мойны резистенттілігіне, жне осы серлерді бірігіп сер беруіне байланысты болады
  2. босануды бірінші кезеінде жатыр мойныны ашылу арынды ш фазаа блінеді:

а) жасырын фаза біркелкі толапен басталады, жатыр тесігіні ашылуы 4 см,болана дейін созылады. Ол блінеді:

- алашы босанатындарда -6,5саата дейін

- айта босанатындарда -5саата дейін

Ашылу жылдамдыы -0,35см саатына.

б) белсенді фаза – босану кріністеріні кшеюімен

сипатталаты.

жасырын фаза біркелкі толапен басталады, жатыр тесігіні ашылуы 4 см -ден 8см- ге дейін созылады. затыы:

- алашы босанатындарда -3,3 саата дейін

- айта босанатындарда -2,5саата дейін

Ашылу жылдамдыы -1,5-2,5см саатына

в) баяулау фазасы - босану кріністеріні бсесуімен

сипатталады.

жатыр тесігіні ашылуы 8см- ден 10- ге дейін созылады.( толы ашылу).

затыы:

- алашы босанатындарда - 2саата дейін

- айта босанатындарда 1 -1,5саата дейін

Ашылу жылдамдыы -1-1,5см саатына

  1. Нтижелері сырты жне ынапты зерттеу кмегімен бааланады, босану тарихына жне партограммаа енгізіледі.

 

EТолаты затыын жне толааралы зілісті анытау орындау алгоритмы.

Масаты:Босануды бзылыстарын дл кезінде анытау оларды уыытында емдеу.

Жабдытау: партограмма,секундомер

  1. Босанушыа бл тексеруді ажеттігін тсіндірііз.
  2. Босанушыа арап, о жаына отырыша отырыыз.
  3. Жылы олыызды жатыр стіне ойыыз.
  4. Секундомермен толаты басталан жне аяталан уаытын белгілеіз. Бл уаыт толаты затыын крсетеді. Сонымен атар толаты кшін, арасындаы зілісті анытап, (екі тола арасындаы уаыт зілісі) жата тіркеіз.
  5. Толаты кшін, затыын, жиілігін анытау шін кемінде 3-4 толаа баа беру керек. Толаты жиілігін 10 минуттай баылаыз.
  6. затыы 20-25 минуттан рбір 6-7 минутта бір болатын толатар ыраты, кші жасы, ауырмайтын болады.
  7. Жатыр жиырылуыны партограммаа бейнесін исыпен жазыыз.

 

 

 

 

EБосануды абылдауа акушерді дайындалу алгоритмы.

Масаты:асынулады алдын алу, асептика жне антисептика сатау.

Жабдытау:жылы жаялытар, басына шпке, аяына нскилер, босандырып алуа арналан бір реттік залалсызданан пакеттер, залалсызданан олаптар, сйы сабын, бір реттік орамал, залалсызданан инструменттер( ысыштар, айшы ), бір реттік орамал, залалсызданан скоба, 1% эритромицинні зге жаатын майы, шприцта 10 ЕД окситоцин.

  1. Акушерка алдына бір реттік алжапыш таады
  2. олдарын дейді
  3. Бір реттік бір реттік залалсызданан халат пен олапты киеді
  4. Босанатын йелге бр реттік кйлек кигізеді, аяына бахиллы кигізеді
  5. Ашылан залалсызданан пакеттен босандыруа ажетті жаялытар мен салфеткаларды алып шыады
  6. Кіндікті ысу шін залалсызданан ысыштар мен оны кесуге арналан айшыны алып шыады
  7. Босандыруа брі даайын

«Аралыты орауа» арналан акушерия тсілді орындау алгоритмы.

Масаты: акушерлік жараатттануды алдын алу.

Жабдытау:залалсызданан салфеткалар, олаптар

Босанушыны о жаына трыыз

  1. Нресте басы жыныс ернеулерінен шыып келе жатанда акушерия кмегіне кірісііз.
  2. Бірінші іс-рекет: нресте басыны мезгілінен брын шалаймауын амтамасыз ету. Ол шін сол олыызды шат стіне, алааныызбен 4 саусаты нресте басына ойып, жайлап басты мезгілінен брын шалаймауына жне босану жолдарынан тез жылжымауа кедергі жасаыз.
  3. Екінші іс-рекет: ынап саасыны лпаларын шртіден (клитр ) бастап тмен арай еппен созыыз. (кшену аралыында).
  4. шінші іс-рекет: аралы лпасына тсетін кшті азайту. Ол шін о олды алаанын аралыа ойып, трт саусаты сол, лкен саусаты о жыныс ернеуіне тірейді. Барма штарымен лкен жыныс ернеуіні жмса лпаларын жайлап басыырап, тмен тсіреді, сонымен атар о ол алаанымен аралы лпасын басып, оны орайды, сйтіп оан тскен кшті азайтады. йелді кшенуін реттейді.
  5. Тртінші іс-рекет: тбе сйегі туылсымен сол олмен нресте басын стап, о олмен нресте бетінен аралыты лпаларын жаймен мадайдан, мрыннан, иектен тмен ысырады. йелді ауызбен дем алуын сраыз. Осы кезде сол олмен нресте басын жоары ктеріп, шыарып алады.
  6. Бесінші іс-рекет: нресте иыын босатып, оны тудырып алу. Нресте басы туыланнан кейін, босанушыны кшенуін сраыз. йел кшенген кезде бас бетімен ананы о немесе сол санына брылады (баытына байланысты). Акушерка баланы басын екі олмен стап алдыы иыын босату шін аырындап тмен, содан кейін о олын аралыа ойып, сол олымен басты жоары ктеріп, арты иыты босатып алады. Иы белдеуі шыаннан со, олты астына екі олды с саусатарын енгізіп, оны жоары ктеріп, нрестені тудырып алады.

 

EБала жолдасыны( плацентаны) бліну белгілерін анытауды орындау алгоритмы.

Масаты:акушерлік ан кетуді алдын алу шаралары.

Жабдытау: залалсызданан салфеткалар, олаптар

Жатыр абырасынан бала жолдасыны бліну белгілерін адаалау керек. Жатырды пішіні жне орналасуыны згеруіне байланысты жне де кіндікті жадайына байланысты болатын бірнеше белгілер бар.

1.Шредер белгісі: жатыр пішіні мен оны дегеіні згеруі. Нресте туыланан кейін жатыр дегейі кіндік тсында орналасады, плацента жатыр абырасынан блінгеннен кейін жатырды дегейі кіндіктен жоары орналасып, оа ыысады.

2. Альфельд белгісі: плацента блінген кезде кіндік бауа салынан белгі (лигатура немесе ысаш) 8-10 см тмен тседі.

3. Кюстнер –Чукалов белгісі: алаан ыры мен шат жігіні жоары жаынан басанда кіндік бауы ынап ішіне тартылмаса плацентаны жатыр абырасынан блінгенін крсетеді.

4. Довженко белгісі: йел тере тыныс аланда кіндік бауы ынап ішіне тартылмаса плацентаны блінген белгісін крсетеді.

Осы белгілерді пайда болуын баылап, баа беруі керек.

 

 

EБала жолдасын тсіріп алу тсілдерін орындау алгоритмы.

Егер плацента жатыр абырасынан ажыраанмен здігінен тспесе, оны тсіру ажет. Ол шін мына тсілдерді олданады.

  1. Абуладзе тсілінекрсеткіш

а) плацентаны бліну белгілері пайда болса

б) ан шыыны алыпты жадайдан кп болмаса (200 мл)

· Іс-рекетіізді йелге тсіндірііз

· уыты катетрмен босатыыз

· Жатырды уалаыз

· рса етін уыстап зыннан стап, жоары ктерііз

· йелді кшенуін сраыз

Жатыр уысында бос жатан бала жолдасы осы кезде тседі

EБала жолдасын тексеруіні орындау алгоритмы.

Масаты:студентті бала жолдасын дрыс арауа йрету

Жабдытау:

- Лоток

- олаптар

- Салфетка

Бала жолдасы тскеннен кейін мият тексеру керек: Ол шін

1.Бала жолдасын тегіс подноса салып ана бетін тампонмен сртіп тексеру керек:

- ана беті бірнеше бліктерден ралады, олар бірімен - бірі жымдасып орналасан, ана беті тегіс, жылтыр срыл-ызыл тсті.

- Тексергенде плацентаны шетіне жне плацентаны тріне кіл блу керек: (датара, йыан ана т.б. згерістерге).

2.Кіндік баудан стап жоары ктеріп, аана абыны тгелдігін тексеріп, аана абыны тесілген жеріні млшерін аныта.

3.Бала жа бетін тексеріп ан тамырларыны баытын аныта, ан тамырлары аана абына таралса сол баытпен тексеріп осымша блікті тап.

4.Тексеріп боланнан кейін лшеп, барлы крсеткіштерді босану тарихына тіркеіз.

 

EБосану жолдарын тексеруді алгоритмы.

Масаты:студентті босанан йелді баылау, дер кезінде асынуларын байап, жедел шара олдануды йрету.

Крсеткіштері:

  • Бала туар жолдарды жыртылуы
  • Белгісіз себептерден бала туар жолдадан ан кету
  • Тез жне шапшан босану

Жабдытау: залалсызданан жаялы, олаптар, ынапты арау шін айналар, корнцанг, залалсызданан салфеткалар,инестааыш,хирургиялы инелер,тігетін материал, айшылар

  1. Босанан анаа босану жолдарын тексеруді маызын тсіндірііз.
  2. Сырты жыныс мшелерін антисептикалы ертінділермен залалсыздандырыыз.
  3. йелді астына таза, залалсыздандырылан жаялы тсеіз.
  4. Босану жолдарын тексеретін ралдарды дайындаыз.
  5. Бірінші лкен ынап айнасын, сосын ктергіш айнаны еппен ынапа енгізіп, жатыр мойнын табыыз.
  6. Айналарды кмекшіге статыыз. зііз олыыза екі ысаш алып «12» сааттан бастап саат тілі бойынша жатыр мойнын тексерііз.
  7. Ктергіш айнаны жылжытып шыарып, ынапты алдыы, о жне сол абыраларын тексерііз. лкен айнаны жылжыта отырып ынапты арты абырасын тексерііз. Жараат болса оны клемін, дрежесін анытаыз.
  8. олыа тампон алып сырты жыныс мшелерін, аралыты тексеріп жараатын анытаыз.
  9. Жарааттара: жатыр мойныны, ынапты, аралыты жеіл трлі жарааттары болса, асептика мен антисептиканы сатай отырып, тігіс салыыз. Крделі жараата дрігер шаырыыз.

EБосананнан кейінгі мерзімде ст бездеріні ызметін баылап, сбиді емізуді йымдастырады.

Ø Баланы емшекке салуды 4 негізі кезеі

  1. Баланы басы мен кеудесі бір тзу сызы бойында болу керек
  2. Баланы бетіанасыны тсіне араан болуы керек, мрны емшекшынын тсында болу керек.
  3. Анасы баласыны кеудесінзіні бауырына жаыныра ысып стау керек.
  4. Анасы баланыбарлы денесін бала денесіні астыны жаынан стап отыру керек, тек басы мен кеудесін ана емес

ü Баланы тске салу мен оны емшек емуін баалау.йелге кмек жасаыз, егер ол баланы емізгісі келмесе, сіресе ол баланы мірінде алаш рет емізіп отырса, немесе араш рет туан жас йел болса.

Ø Баланы тске дрыс салуды белгілері.

v Баланы иегі тске ( емшекке) жанасу керек

v Баланы ауыз уысын ке ашып труы, ал тменгі еріндері тмен салбыраан

v Емшек шы айналасыны лкен блігі сбиді аузынан жоары тру керек

 

v Бала емшекті терен, жайлап емеді, арасында зіліс жасай отырып

Ø Егер анасыны емшегі стке толы болса, йелден баланы емізер алдында емшекті аздап сауып тастауын сраыз, бл кезде емшек шы айналысы жмсарып, баланы емшекті аузына алуына ынайлы болады.

Емшек стімен таматандыру тртібі:

Ø Емшек емізерде келесі ережелерді орындау ажет:

ü Баланы емізер алдында олын тазалап жуу керек, ешандай химиялы жуыш заттарды олданбай.

ü Егер йде шу болса, бала емізу шін тыныш, жайлы жер тауып алыыз.

ü Емшек шындаы микробтарды алып тастау шін емшекті аздап сауып тастау керек.

ü Емізу шін ыайлы жадай тадаыз.

ü Тмен орындыа немесе креслоа отырыыз, араызбен жне олызбен сйене отырып.

ü Аяыызды орындыа ойыыз.

ü Баланы иыымен арасынан стаыз.

ü арама- арсы олыызды с жне ортаны саусатармен емшек шын ала жне тмен арата емшекті стау керек, емген кезде баланы дем алуына бегет бомау шін.

ü Емшекті стаан ол саусатары емшек шына 5 см – ден жаын орналаспау керек емшек шы айналасын ( ареола( басып алмау шін.

 

 

 

EСт бездеріне массаж жасау.

Кейде баланы емізіп боланнан кейін алан стті сауып тастау керек болады.ст бездеріне массаж жасай білу оны сып тастауды жеілдетеді. Массаж жасауды трт трлі дісі бар:

- Ст бездеріне массаж жасау дістері.

- Саусапен массаж жасау.Екі саусапен, кеуде уысына баыттай аырындап айналдыра баса отырып, ст бездеріне массаж жасаыз, массажды бездері тп жаынан бастап емшек шыны айналасында аятаыз. Ст бездерін толы амтаыз. Баса дістерді де олдануа болады «Гаухар тас» дісі немесе екі олды атар олдану дісі..

Ø Жылы орамал олдану дісі.

v Кішкене орамалды немесе салфетканы жылы сумен сулап алып, оны сыып тастаныз, жылы орамалды емшек стіне орналастырып, оны емшек тптерінен шына арайы баытта ысыланыз.

Ø « Гаухар таса » саан олдар.

v з тсіізді екі олдарыызбен станыз, лкен сауса стінгі жаында, ал аландары астыны жаында. Емшекті жйлап ысыныз, олдарынызды шына арай аырындап жылжыта отырып.

Ø атар олдар дісі.

v Бір ол алааны ст безіні стіне, екінші ол астында, емшек шына арай озалыс жасап, ала жылжыныз. олдарыызды ала жылжыта отырып, сосын оны аударыныз, бкіл безге массаж жасап болан сон.

 

Емшекті олмен дрыс сауу.

(йелді йрету)

  1. олды сабындап жуу.
  2. Ст саууды тыныш жерде жргізу. Ст сауатын ыдысты таза болуы.
  3. Ст сауарды алдында 3-5 минут ст безіне жылы, ылалды орамал басу.
  4. Ст бездерін уалап, жоарыдан емшек шына арай сипау
  5. Емшек штарын кішкене созып уалау
  6. Алашы 3-4 тамшы стті тгіп тастау
  7. лкен саусаты жоарыдан трт саусаты тменнен емшек шы айналасына орналастыру.
  8. Емшекті кеудеге арай басып, емшек шы айналасын сыу
  9. Осы іс-рекетті ыраты трде олданып, емшек шы айналасын сыып, емшек бездеріні барлы блектерінен стті сауу
  10. Екі емшекті уалап, сипап, 5 минут сайын кезекпен сауу
  11. Сауып боласын, емшек штарын стпен майлап кептіру
  12. Емшек статыш тек ана матадан немесе лённан тігілген болуы керек.

 

 

EАнаны перзентханадан йге шыару шарттары.

1. Жалпы жадайы, кіл-кйіні анааттандырарлы болуы

2. Соы 3 кнде дене ызуыны алыпты болуы

3. Тамыр соысы, ыраты бір алыпты болуы.

4. Ст бездеріні жмса болып, ауырмауы.

5. Тігістер бітіп, жазылуы

6. Жатыр мойныны алыптасуы

7. Жатырды алпына келу дегейі, босананнан кейінгі тулікке сйкес келуі (инвалюция)

8. Лохийді тсі ашыл болуы (серозды)

9. абыну ауруларыны белгісі болмауы

10. ЖА, ЖНА – алыпты жадайда.

 

EАнаны гинекология блімшесіне ауыстыру.

Крсеткіштері:

  1. Дене ызуы 38 0 жоары болса
  2. Тігістерді ірідеуі
  3. Ст безіні абынуы
  4. Жатырды абынуы.

EБосануды III кезеін белсенді жргізуді орындауды алгоритмы

Масаты: босананна кейін ан кетуді алдын алу.

Жабдытау: 2мл(10 ЕД) окситоцин залалсызданан шприцте,мата шариктер, 70 проценттік спирт, залалсызданан салфеткалар, олаптар

 

Окситоцин дрісін сбиді иыы туылысымен немесе туыланнан кейінгі алашы бір минутта 10 ЕД б/е енгізу;

Кіндік бауды ысуды жне кесуді кіндік бауды пульсациясы тотааннан кейін орындау;

Кіндік бауды баылаулы тарту;

Жатыра массаж жасау.

 

CКіндік бауа аралыа таап ысыш салып бір олмен стау

CЕкінші олды симфизді стінен жатырды тменгі блігіне орналастырып, жатырды озалтпай, жатыра кіндіктен тарту кезінде арсы кш крсету

CЖатыр жиырылан кезде плацентаны тсіру шін жймен кіндік баудан тмен тартып жатыра екінші олмен арсы кш крсету

CЕгер плацента 30-40 секунтта кіндік баудан тмен таранда тмен тспесе, тартуды тотатып келесі жиырылуын ктіп, жиырылу кезінде айтадан кіндік баудан тартып, жатыра арсы кш крсетіледі

ІІІ кезеді белсенді жргізуді артышылытары:

PЖалпы ан шыыныны тмендеуі;

Pан шыыныны 500 мл тмендеуі;

Pан шыыныны 1000 мл тмендеуі;

PІІІ кезені затыы ысаруы:

PБосанудан кейінгі кезеде ан ю мен окситоцин дрісіні емдік дозасын олдану азайды.

ІІІ кезеді белсенді жргізу бл – ан кетуді, атониялы ан шыынын тмендетіп, ан юды азайту шін длелденген діс. Босануда кмек крсетуші рбір медицина ызметкері ІІІ кезеді белсенді жргізу шін білімді, ойлау абілеті жоары, дадыларды толы мегерген жне рал-жабдытарды, дрілерді олдана білу ажет.

Eан шыынын анытау.

1.Бала мірге келгеннен кейін йелді астына жалпа ыдыс (лоток) ойып, кеткен анды жинаыз.

2.Бала жолдасы тскенен кейін йел астындаы ыдысты ауыстырып 2 саата дейінгі кеткен анды жинаыз.

3.Кеткен анды дшеу: кеткен анды дейі белгісі бар ыдыса йып млшерін анытаыз. Бірінші лотоктаы ан – шінші кезеде кеткен ан, екінші лотоктаы босананнан кейінгі ерте кезеіндегі кеткен анны млшерін крсетеді.

EНрестені жамбаспен орналасуы.

Нрестені толытай емес жамбаспен орналасандыы Цовьянов дісі:

Масаты:

- нресте мшелеріні алыпты саталуын амтамасыз ету.

- нресте олдарыны айырылуынан сатау.

Жатыр мойныны тйілуіні алдын алу шін спазмолитиктер енгізіледі. (2 %- 2мл но-шпа)

1. Сырты жыныс мшелерін антисептік ертіндімен деп, йел астына залалсыздандырылан жайма жайылады.

2 .Акушерка олын дайындайды.

3. Нрестені жамбасы туыланнан кейін екі олды бас барматарын санына, ал алан трт саусаты сегізкз стіне орналастырады.

4. Туылып келе жатан нресте денесін жамбасты ткізгіш баытына сйкестендіріп жоары ктеріп тласы туылан сайын олды жыныс ернеулеріне арай жылжытып аятарын нресте кеудесіне ысып стайды.

5. Иы белдеуі туыланан кейін нресте олдары бірден туылады.

6. Егер нресте олдары здігінен туылмаса, иы белдеуін жамбасты тік лшемдеріне сйкестендіріп, нресте тласын тмен жне жоары ктереді. Осыдан кейін нрестені иегі мен бет блігі туылады, басы туылуы шін нресте кеудесін жоары баыттау керек. Егер нресте олдары, басы з бетінше туылмаса, ол дісі олданылады.

Нресте аяпен орналасанда Цовьянов дісі.

Масаты:

Жатыр мойны толы ашыланша нресте аятарын ынап ішінен шыармай, толытай жамбаспен орналасуына ауысанша стап тру.

1. Сырты жыныс мшелерін асептикалы ертіндімен деп, йел астына залалсыздандырылан жайма тселеді.

2. Акушерка олын дайындайды.

3. ынапты зерттеу жасап аяпен орналасанын анытайды.

4. Босанушыны сырты жыныс мшелеріне залалсыздандырылан жайма салып, алаанмен басып, аятарды жыныс жолдарынан туылуына кедергі жасалады. Нресте аятары тізе жне сандары бгіліп,толытай жамбаспен орналасуа кшкеннен кейін кедергі жасау тотатылады.

EНресте жамбаспен орналасанда

олданылатын – ол дісі.

ол дісі – бл босануды екінші кезеінде нрестені олдарын, басын босатуа арналан

іс-рекет.(манипуляция). Нрестені жауырыныны тменгі брышы туылып, рі арай босану жолдарында кідірсе, (2-3 минута) ол дісі олданылады.

1.Алдымен арты олы (сегізкз жатаы) босатылады.

2.Ол шін нрестені екі аяын сира тсынан стап, оны йелді арама-арсы шабына ктереді.

3.Екінші олды екінші жне шінші саусатары нрестені ара жаынан, иыы арылы шынта буынына жеткізіледі.

4.Нресте олын еппен «бетін жуандай» имылмен босатылады.

5.Алдыы олды босату шін оны арта ауыстырылады. Ол шін нрестені кеуде тсынан стап, трт саусаты кеуде алдына, бас барматы арасына орналастырып, босатылан олды кеудесіне ысып стайды.

6.Нресте кеудесін 180 0 бранда арасы мен желкесі шат астынан тіп, иы белдеуі жамбас уысыны шыа беріс жазытыыны тік лшеміне сйкестендіріледі.

7.Бл олды да арты олды босатандай босатып алады.