Көшпелі мал шаруашылығы

Ашау мен үшкір заттар

Тас өңдеу биік деңгейге көтерілген кезен Неолит

Ертедегі адамдардың маймылдар мен жануарлардан басты айырмашылығы

Еңбек құралдарын жасай білу

Жер бетінің күрт суый бастауы басталды 100 мың жыл бұрын

Ғалымдардың есептеуінше мұздықтардың ери бастаған уақыты 13 мың жылдай бұрын

Тас дәуірі адамдардың ине жасаған заты Сүйек

Ежелгі адамдардың жіп орнына пайдаланған заттары Жануарлардың сіңірлері

Адамдардың дән үккішті ойлап тапқан кезеңі Неолитте

Ерте тас ғасыры тұрақтарының ең көне ескерткіштерінің табылған жері

Шақпақата, Арыстанды

Екі жағынан да өңделген қарапайым шапқыш тас құрал атауы Бифас

Бір қабат өңделген тас құралдың жүзін ұсақ кертік ойықтар жасау арқылы өткірлеу әдісі

Ретушь әдісі

Жамбыл облысындағы 5 мыңға жуық тас құралдар табылған тұрақтар Бөріқазан,Шабақты

1938ж Өзбекстаннан неандертальдық баланың сүйегі табылған үңгір Тесіктас

“ Саналы адам” сүйегі табылған үңгір Кроманьон

Орталық Қазақстан жеріндегі жүзі түзу , кейде қайқы тас пышақ қырғыштар табылған тұрақ Семіз бұғы

 

 

Орталық Қазақстан жеріндегі кейінгі палеолитке жататын 300-ге таяу тас құрал шыққан ең көрнекті көне мекен Батпақ.

Тас дәуірінде ру ішіндегі барлық мәселелерді шешкен Жалпы жиналыс.

Мезолиттің хронологиялық шеңбері б.з.д 12-5 мың жыңдықтар.

Қазақстан жеріндегі тас дәуірінің ескерткіштері аз табылған кезеңіне жататын Мезолит.

Мезолит заманының үлкен жаңалығы болып саналатын ұсақ жаңқа тастардан жасалған құралдар атауы Микролит

Мезолит заманынын басты жаңалығының бірі Садақ пен жебенің жасалуы

Мезолит кезеңіндегі адамдардың негізгі кәсібінің бірі Аңшылық.

Қазақстан аумағындағы белгілі мезолиттік тұрақтар саны 20-дан астамы.

Қабырғалары терең көмілген , көлемі 40-60 шаршы метр болатын мезолиттік баспана табылған өзен аңғары Есіл.

Орта тас ғасырындағы балалар тобынан ересектер тобына өту ғұрпы Бағыштау(иницияция).

Егіншіліктің пайда болу мерзімі 10 мың жыл бұрын.

Алғашқы қауымдық егіншілікке алып келген жағдай Терімшіліктің дамуы.

Алғашқы егіншілердің егін оратын қарапайым құрал атауы Тас орақ..

Ежелгі егіншілердің егін егу құралы Тесе.

Малды қолға үйрете бастау қалыптасқан кезең Мезолит.

Алғашқы егіншілік қалыптаса бастаған дәуір Мезолит.

Жаңа тас ғасыры қамтитын кезең б.з.д. 5 – 3 мың жылдықтар.

Неолит дәуірінің Шығыс Қазақстан жеріндегі тұрағы Усть- Нарым.

Неолит дәуірінің Сотүстік Қазақстан жеріндегі тұрағы Пеньки.

Қазақстан жерінде кездесетін неолит тұрақтарының ең көнесі б.з.д. 5 мың жылдыққа тән.

Неолит дәуірінің Орталық Қазақстан жеріндегі тұрағы Зеленая Балка.

Неолиттік саздан жасалған қыш ыдыс атауы Көзе.

Неолиттік 150-ге жуық тұрақ , кене кен шығару, жерлеу орындары табылған өңір Жезқазған өңірі.

Табиги-климаттық ортаныңбүгінгі кунге ұқасас қалыптасқан кезеңі Неолит.

Қазақстан аумағынан табылған неолиттік тұрақтар саны 500-ден астам.

Неолиттік Сексеіл тұрағы орналасқан аймақ Қызылорда облысы.

Неолит дәуірінің ең үлкен жаңалығының бірі Қыш құмыра жасауды үйрену.

«Қыш кұмыралар заманы» деп аталатын дәуір Неолит.

Мыс-тас ғасыры (энеолит) дәуірі шамамен б.з.д 300-280 мың жылдар

Адамзат баласының металдан жасалған құралдарды игере бастаған дәуір Энеолит.

Ең бірінші қолданылған металл Мыс.

Тас пен мыстан жасалған еңбек құралы қатар қолданылған кезең Энеолит.

Шаруашылықтағы ең алғашқы ірі қоғамдық еңбек бөлінісі Егіншілік пен мал шаруашылығы болып бөлінуі.

Солтүстік Қазақстандағы энеолит кезеңінін ерекше ескерткіші Ботай.

Солтүстік Қазақстан жеріндегі 158 тұрғын үй табылған энеолиттік тұрақ Ботай.

Жылқы сүйектері өте көп табылған неолиттік тұрақ Ботай.

Энеолиттік ескерткіштер табылған Маңғыстау жеріндегі елді мекен Шебір.

Еңбек бөлінісі пайда боған дәуір Энеолит.

Ежелгі адаидардың өз білімдерін суретті хат арқылы хабарлауы Пиктография.

Адамдардың шығу тегін жануарлармен байланыстырудың ғылыми атауы Тотемизм.

Ежелгі адамдардың жерлеу ғұрпында өлген адам үстіне қызыл минерал бояу себу сенімінің ғылыми атауы Анимизм.

Ежелгі жандардың табиғаттың тылсым әрекеттеріне сиынып, құлшылық ету әрекеті

Магиялық әрекет.

«Тотемизм» дегеніміз Шығу тегін жануарлармен байланыстыру.

Археологтардың тапқан сүйек пен мүйізден жасалған мүсіндерінде ең көп кездесетін бейнелер.

Йелдер бейнесі

 

Алғашқы адамдардың табиғатқа тәуелділігінен туған Құдайға сыйыну

Қола дәуірінің хронологиялық уақыты б.з.б. 2800 жыл б.з.б. 900 жыл

Тұрмыста тұңғыш пайдаланылған металл Мыс

Қола дәуіріндегі қоланың алыну қосындысы Мыс пен қалайы

Қола дәуірінде Жезқазған өңірінен 1 млн тоннадай кен өндерелгенін айтқан белгілі ғалым Сатпаев

Қола дәуірінде 1100 тонна қалайы шығарылған кен орны Нарын , Қалба.

Қола дәуірінде кенді қорыту үшін салынған күрделі құрылыстар Қазандықтар

Тастан және мыстан жасалған еңбек құралдарын ығыстырған кезең Қола дәуірі

Қола дәуіріндегі ыдыс жасаудың ең бір өрістеген түрі Көзе құмыралар

Еуразия даласындағы қола дәуірінің мәдениеті Андронов

Қола дәуірінің ең алғашқы ескерткіштері табылған жер Андронов

Солтүстік және батыс Қазақстандағы зерттелген Андрон мәдениетінің қоныстар саны 80-нен аса

Қола дәуіріне жататын Солтүстік Қазақстандағы қоныстар Петровка, Боголюбов

Қола дәуіріне тән 30 қоныс, 150 оба зерттелген аймақ. Орталық Қазақстан

Андроновтықтардың бет бейнесін сипаттаған ғалым Алексеев

Андроновтықтардағы егіншіліктің дамығандығының айқын дәлелі Еңбек құралдары

Мал бағудың көшпелі түріне көшу қалыптаса бастаған дәуір Қола

Теселі егіншілік ең алғаш дамыған кезең Қола дәуірі

Жерленген Андроновтықтардың басы қаратылған тұс Батыс, Оңтүстік

Андроновтықтардың тасқа салынған суреттері табылған жерлер Таңбалы, Жасыбай, Хантау

Андроновтықтардың сүт өнімдері мен етті сақтау тәсілі Жер, еден астындағы шұңқырда

Орталық Қазақстан жеріндегі қола дәуірінің ең соңғы кезең мәдениеті Беғазы-Дәндібай

Беғазы-Дәндібай мәдениетінің хронологиялық ауқымы б.з.б. 12-8 ғасырлар

Тебінді жайылымға байланысты саны артқан мал Жылқы, қой

Қазақстан жеріндегі қола дәуірін жоспарлы зерттеу басталған жыл 1946

Қазақстан жеріндегі қола дәуірін түбегейлі зерттеуді бастаған ғалым Марғұлан

Қола дәуірі қоныстарының көбінесе орналасқан жері Өзендердің жағасында

Көкшетау жеріндегі қола шалғы табылған қоныс Шағалалы

Қола дәуірі қауымы ішінде әлеуметтік меңсіздікті тудырған Мал-мүлік теңсіздігінің шығуы

Мүлік теңсіздігінің қалыптаса бастаған дәуірі Қола дәуірі

Қола дәуірі кезіндегі жоғары дін басылары Абыздар

Қола дәуірі абыздарының негізгі міндеттері Салт дәстүрлердің орындалуын қадағалау

Андроновтықтардың мойынға таққан тұмаршалары Жыртқыш аңдардың азу тісі

Жеке меншік қалыптасқан дәуір Қолада

Темір дәуірінің қамтитын аралығы б.з.д. 8 ғасыр б.з.-дың 6 ғасыры.

Темір дәуірі кезеңі 2-ге бөлінеді.

Ерте темір дәуірі кезеңі аралығы б.з.б. 8-3 ғасырлар.

Кейінгі темір дәуір кезеңі аралығы б.з.б. 3 – б.з. 6 ғасыр.

Ерте темір дәуірінде мал басының көбеюіне байланысты қалыптасқан

Көшпелі мал шаруашылығы.

Табиғаттың дайын өнімін пайдаланған аңшы-терімшілерден көшпелілердің айырмашылығы

Нім өндірді.

Малды қыста жаюға байланысты қалыптасқан жайылым Тебінді.

Жылқыны қолға үйретуге байланысты ойлап табылған жаңалық.