Мысты электрохимиялы эквивалентiн анытау

 

Жмысты масетi:1.Электролиз убылысын уйрену. 2. Фарадейдi бiрiншi заын тжрибеде уйрену. 3. Мысты k электрохимиялы эквивалентiн анытауды уйрену.

Теориялы блiм:Суда кислота, негiз жне де туз ерiгенде оларды молекуладары иондара ажралады. Бул убылыс электролиттiк диссоциация деп аталады. Молекуладары иондара диссоциацияланан ерiтпе электролит деп аталады. Фарадейдi бiрiншы заына сйкес электролиттен электр тоы ткенде электродта блініп шыан затты m массасы I ток кушiне жне токты ту уаыты t а пропорционал:

 

(1)

 

Демек (1) формулаа сйкес, боланда болады. Бул коэффициент затты электрохимиялы эквивалентi деп аталады. Тедеу (1) ге негiзделiп электрохимиялы эквивалент коэффициентi СИ лшеу жйесінде кг/Кл да лшенедi. Егер электролиттен ткен I ток кушi жне токты ту уаыты жнеде электролиз убылысында блініп шыан затты массасы белгілі болса, затты электрохимиялы эквивалентi тмендегiдей аныталады:

 

(2)

 

Физика лабораториясында жумыса керектi рал жабдытар:

Тураты ток дерегi, электрон таразы жне секундомер, реостат, электролиттiк ванна, дистилденген су, мыс купоросыны ерiтіндісі, электродтар, тураты ток амперметрi жне вольтметрi, лшеу сымдары жне баса кмекші жабдытар.

Тжірибенi электрон моделi:

урылма электролитик ванна, мыс купоросынi дистилленген судаi ерiтiндiсi, электродтар, электролиттен тушi токты растайтін R реостат, туралы ток кзi, тізбектегі ток жне кернеуды лшейтін туралы ток амперметрi жне вольтметрi жнеде кiлiттен уралан (1-сурет). урылманы iске тусiру ушын 1-суретте крсетiлген схема жыйналады жне (К) кiлiт тутастырыланнан со электролиттен ток те бастайды. Электролиттен тетін ток шамасы амперметрдi крсетiуiнен алынады. Ток шамасы реостат жрдемiнде баскарылып турады.

1-сурет –«Мысты электрохимиялы эквивалентин анытау» лабораториялы жумыс электрон моделi

Электрон моделi кмегiнде жумысты орындау тартiбi:

1. Лаборатория жумысыны компьютердегi айнасын ашып лаборатория жумысы сыпаттамасын оып уйренi жне оытушыны сурактарына жауап берiп, жумысты орындауа рсат алы.

2. Схеманы жинау тймені басі, со кейінгі тймелерді басып жмысты орындауа кірсі.

2. «Тышанша» аркалы катод міндетін тейтiн мыс электродты массасын электрон таразiда тартып аныта.

3. Тжрибе басталан уаытты белгiле жне сол уаытта К кiлiттi тутастыры жнеде реостат кмегінде ток кушi шамасын 1,5 А шамадан згертпей сатаыз. Амперметр крсеткен I токты белгiле жне оны жазып алы. Тжрибеде аныталан нтижелердi 1- кестеге кiрiтi.

Кесте-1

 

№	I А	U В	m1 кг	m2 кг	кг	K, кг/Кл	кг/Кл	кг/Кл	кг/Кл	%

 

4. Тжірибеде крсетилген минут уаыт ішінде электролиттен ток ткеннен со кiлiттi узi жне t уаытты белгiлеп ойы. Электролиттен ток ткен уаытты есептеиз.

5. Катодты ерiтпеден шыары жне оны ураты. Катодта ажралып шыан мыс массасын анытау ушын мыс отырып алан электродты электрон таразіде тарты жне тедiктен, яный убылыста электрода ажралiп шыан мысты массасын есепте.

6. Тжрибе нтижелерi негiзiнде (2) тедеуден пайдаланып, мысты электрохимиялы эквивалентiн есептеп табы.

7. Тжрибенi кайтала жне телiктерiн есепте.

8. Нтиженi корiнiсте жазы.

9. Фарадейдi II заынан пайдаланып, элементар заряд шамасын табы.

Тексеру сурактары:

1.Электр ткiзгiштiк сиеттерге сйкес суйытытар андай топарлара болiнедi?

2. Электролит не? Электролиттiк диссоциация жне рекомбинация андай пайда болады?

3. андай процесстi электролиз убылысы деп атаймыз?

4. Фарадей задарын айтып берi. Электрохимиялы эквиваленттi физикалы маызын тусiндiрi.

5. Электролиздi техникада олдануына мысалдар келтiрi.

6. Электронны зарядын есептеу формуласын келтiрiп шыары.