Негізгі диагностикалық шаралар тізімі
Біріншілік-Жүктілікке тест немесе қандағы хорион гонадотропты гормонды анықтау;
Кіші жасбам астауының мүшелерінің УДЗ(аналық без,жатырдың болуы немесе болмауы,обструкцияның болуы,аналық без поликистозы синдромы);
Кариотиптеу көрсеткіш бойынша ( Тернер синдромы 45Х0 немесе тестикулярлы
феминизация 46ХУ); ФСГ және ЛГ концентрациясы (жоғары мөлшері Тернер
синдромының көрінісі немесе тестикулярлы феминизация;егер гормондар төмен болса физикалық жүктемелерді және стресс,тез салмақ жоғалтуды жоққа шығару керек.
Қалқанша без гормонының концентрациясы (гипо- немесе гипертиреоз);Пролактин мөлшері(гиперпролактинемия);
Тестостерон мөлшері (жатыр аплазиясы немесе аналық без поликистозы синдромы
Екіншілік- Жүктілікке тест немесе қандағы хорион гонадотропты гормонды анықтау;
ФСГ,ЛГ,пролактин,қалқанша без гормондарының концентрациясы;
Гирсутизм көрінісі бар пациенткаларды тестестерон мөлшері.Жыныс мүшелерін байланыстырушы,ақуыз мөлшері.Эстрадиол мөлшері.
УДЗ кіші жасбас мүшелерінің. МРТ КТ бас сүйегінің. Көруін тексеру.
17-кетостероидтардың зірдегі мөлшері;
Гистероскопия;
Дексаметазон супрессиясына көрсеткіш бойынша тест. Кариотиптеу көрсеткіш бойынша.
Қосымша диагностикалық шаралар тізімі: жоқ
5. Егде және қарт жастағы адамдардың ауруларына тән ерекшеліктер
Гериатриялық медицина – бұл қарт жастағы адамдардың ауруларына, сырқат жағдайларына көмек көрсетудің дисциплина аралық жағынан қаралуы. Дүние жүзілік денсаулық сақтау ұйымының (ДДҰ) еуропалық аймақтың бюросы қабылдаған қарт жасты жіктелу бірнеше кезендерге бөлінеді: 60-74 жастағы адам егде жастағы адам болып табылады; 75-89 жастағы адам – кәрі адам болып табылады; ал 90 жастан жоғары адам ұзақ өмір сүруші адам болып табылады.Қартаю аурулары:Арезорбтивті гидроцефалия,Аяқ астынан пайда болған гипотермия,Зәрдің ұстамауы,Несеп жолындағы қуық асты безінің гипертрофиясы,Несеп жолындағы қуық асты безінің қатерлі ісігі,Психиканың жасқа байланысты өзгеруі.Егде жастағы адамдардың аурушаңдық құрылымында негізгі орынды мынадай патология алады :
• жүректің ишемиялық ауруы
• Гипертониялық ауру
• қантты диабет және тыныс алу жолдары аурулары
• тірек−қимыл аппаратының аурулары .
Науқастарда сирек жағдайларда ғана бір ауру анықталады, екі,үш және одан да көп аурулардың қосарлануы жиі кездеседі.
Науқаста бірнеше аурулардың қосарланып келуі емдеу кезінде қосымша қиыншылықтарды туындатады және сауығудың болжамын нашарлатады.
1. Жалпы патологиялық зақымданудың өсуі (3 аурудан аз емес)
нозологиялық түрдің саны қысқарады,аурудың салыстырмалы түрі басым болады,полиморбиттік тән.
2. Этиологиялық ерекшеліктері:ішкі орта факторлары басым болады (жүйелермен мүшелердің метаболизімінің жастық ерекшеліктері)
патогендік факторлардың агрессиясының өсуі.
3. Патогенез ерекшеліктері:аурудың патогендік механизмі жиі өзгереді
4. Клиникалық ерекшеліктер:аурудың ағымы атипті, белгілері аз, латенті болады, бірақ ауыр өтеді және көбіне мүгедектікке әкеледі
аурудың рецидивтенуі, жедел түрінен созылмалы түріне ауысуы
аурудың латенті кезеңі қысқарады,дәрі –дәрмектерді нашар қабылдауы (метаболизімнің бұзылуы),аурудың асқынуы жиілейді
асқыну қосылуының уақыты қысқарады,айықтандыру кезеңі қысқарады
кәрі адамдардың психикасының ерекшеліктері
5. Диагностика ерекшеліктері:дәрігер аурудың структурасына байланысты бір бағытты іздеу жүргізу керек,аурудан алынған хабарды растау керек,адекватты параклиникалық әдістерді қолдану керек,пациенттерді динамикалық қадағалау қажет,аурудың зерттеу нәтижесін жасқа байланысты бағалау қажет
6. Профилактика ерекшеліктері:болып өткен қауып-қатер факторлары бірінші реттік және екінші реттік профилактика шараларың қажет етеді. Жалпы қабылданған профилактика шараларынан басқа қартайған адамның жағымсыз жағдайларға толеранттылығын жоғарлату құралдары мен әдісін қолдану қажет (геропротекторлар, рационалдық қозғалу режимі, рационалды гериатриялық тамақтану, климатологиялық және т.б.).
Билет №15