RC-күшейткіш. Орташа жиіліктердегі ток пен кернеудің күшейту коэффициенттері

Қорек көзiнiң энергиясы есебiнен берiлген сигналдың қуатын арттыратын құрылғыны күшейткiш деп атайды. Ол әлсiз сигнал қорек көзiнiң қуатты энергиясын қабылдағышқа реттеп жеткiзiп отырады.

Күшейткiштiң негiзгi параметрлерi: кернеу бойынша күшейту коэффициентi , токты күшейту коэффициентi және қуатты күшейту коэффициентi .

Транзистордың күшейту қабiлетi 3 түрлі қосу әдiсiмен ғана жүзеге асады. Олар базасы ортақ (БО), эмиттерi ортақ (ЭО), коллекторы ортақ (КО) қосу әдiстерi. ЭО схемада ток пен кернеу күшейту коэффиценттерi үлкен және кiрiс -шығыс кедергiлерi орташа болады. Сол себептен бұл схема практикада басқа қосу әдiстерiне қарағанда көбiрек қолданылады. ЭО қарапайым RC- күшейткiш схемасы:

R_Б1 R_КС_а2 С_а1 R_r R_Б2 R_Э Z_жu_шығ Е_r С_Э

1- сурет. RC- күшейту каскадтың принциптік схемасы

RС - каскадтың параметрлерiн, күшейту коэффициенттерiн және АЖС-ын анықтау үшiн оның айнымалы ток бойынша эквиваленттiк схемасын құрастырамыз. 2-суретте каскадтың толық эквиваленттiк схемасы келтiрiлген.

С_а₁ транзистор С_а₂ h₂₁I_Б U_кір R_Б С_кір r_кір r_шыС_шығR_к С_М R_Ж U_шығ

2- сурет. Күшейту каскадының толық эквиваленттiк схемасы

Мұндай схемаларды қажетiне қарай ықшамдаса, яғни кейбiр элементтерiн елемесе, жүрiп жатқан процестердi талдау жеңiлдеу болады.

С_а₂ I_кір=I_Б h₂₁I_Б r_вх R_к С R_Н I_шығ

3- сурет. Күшейткiштiң ықшамдалған эквиваленттiк схемасыКелтiрiлген схема бойынша жүктемедегi шығыс тогы жиiлiкке тәуелдi болып тұр. Жиiлiкке тәуелдi болатын элементтер С және С_а2. Толық жиiлiк диапазонын үш аймаққа: орташа, төменгi және жоғарғы деп бөлiп, жеке-жеке қарастырады, өйткенi күшейту коэффициентi әр аймақта әртүрлi элементтерге тәуелдi.

Орташа жиiлiктер диапазонында R_к мен R_ж - кедергiлерiмен салыстырғанда С_а - сыйымдылықтың кедергiсi аз, ал С-сыйымдылықтың кедергiсi көп болғандықтан, бұл сыйымдылықтарды елемей мына эквиваленттi схеманы құрастырамыз.

R aoJx9+QOLvpBDLF0yEZsVnOyJC3FjIQ+8KdW/LnRXjwvbFZqE1P2uDYuUoZiHV+2+G59H8+qVhs+ /Q8AAP//AwBQSwMEFAAGAAgAAAAhAIZSCrffAAAACQEAAA8AAABkcnMvZG93bnJldi54bWxMj0FL w0AQhe+C/2EZwZvdJI2hxGxKKeqpCLaCeNtmp0lodjZkt0n67x1P9vh4w5vvK9az7cSIg28dKYgX EQikypmWagVfh7enFQgfNBndOUIFV/SwLu/vCp0bN9EnjvtQCx4hn2sFTQh9LqWvGrTaL1yPxN3J DVYHjkMtzaAnHredTKIok1a3xB8a3eO2weq8v1gF75OeNsv4ddydT9vrz+H543sXo1KPD/PmBUTA Ofwfwx8+o0PJTEd3IeNFxzlhlaAgidmA+1UaZSCOCtJlmoEsC3lrUP4CAAD//wMAUEsBAi0AFAAG AAgAAAAhALaDOJL+AAAA4QEAABMAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAFtDb250ZW50X1R5cGVzXS54bWxQ SwECLQAUAAYACAAAACEAOP0h/9YAAACUAQAACwAAAAAAAAAAAAAAAAAvAQAAX3JlbHMvLnJlbHNQ SwECLQAUAAYACAAAACEAP13GkwkJAAC1WAAADgAAAAAAAAAAAAAAAAAuAgAAZHJzL2Uyb0RvYy54 bWxQSwECLQAUAAYACAAAACEAhlIKt98AAAAJAQAADwAAAAAAAAAAAAAAAABjCwAAZHJzL2Rvd25y ZXYueG1sUEsFBgAAAAAEAAQA8wAAAG8MAAAAAA== ">

h₂₁I_Б U_кір r_кір R_к R_Ж I_шығ

4- сурет. Орташа жиiлiк диапазонындағы күшейткiштiң эквиваленттiк схемасы

Схемадан:U_кiр =I_б r_кiр;

екенін табамыз.

Шығыс тогы: , осыдан

;

мұндағы 0 белгiсi - орташа жиiлiктер диапазонын бiлдiредi.