Аутенттік іс-рекет»дегенді алай тсінесіз? жок

«Джогари терезесі» кмегімен баска адамдармен зара рекетте кері байланыс беру жне алу процестерін сипаттаыз.Джогари диаграммасызін-зі тану процесі зін-зі жрта ашып беру процесімен тыыз байланысты. згелермен кері байланыса шыуды америкалы психологтар Лафт Джозеф пен Гарри Инграм лгісін сынды. Ол «Джогари терезесі» деп аталады.Бл диаграммада 4 айма белгіленіп алады. Оларды райсысыны сипаттамасы да бір-біріне самайтын, блек болып келеді. Оларда мынадай апараттар саталады:1. Ашы айма.2. Соыр айма3. Жабы айма4. Белгісіз айма.Енді осы айматарды райсысына жеке-жеке тоталса.Ашы айма.Адамны зіне жне оны оршаан адамдара белгілі іс-рекет, сезім, ойды амтиды. Бл айматы апараттары зге индивидтермен байланыса тскен кезде айындалып шыады. «Ашы айма» адамдар арасындаы сенімні кшеюімен бірге кеіп отырады.Соыр айма.Адамны зіне белгісіз, біра згелерге айын сол туралы апараттарды амтиды. Басаша айтанда, зі байамаса да, згелер байкайтын біра оны зіне ескертуге ялатын апараттардан трады. Бл, рине адамды кері итеретін сйлесу дебі болуы ытимал, сондай-а гімелесушіні ашуын тудырып алуы да ажап емес. Мысалы, екеуара гіме барасында детте байалан сырты белсенділік згелер арылы байалып, ол жинаталан кезде оларда сол адам жайлы толы кзарас алыптасады. Бл ретте адам оны бэрін зі бірде-бір рет байамаан болып шыуы да ммкін.Жабы айма.Бл аймата адамны зіне белгілі боланмен, оны оршаан адамдара белгісіз апараттарды амтиды, яни зі сезінетін, біра былайы жрта беймлім апараттара ие. Бл шешілмеген мселелер, мірдегі интимдік сттер. Осы жне зге де себептерін адам айналасынан жасырады.Белгісіз айма.Бл айма адамны зіне де, оны оршаан адамдарада белгісіз мліметтерді амтиды. Мселен,лі ашылмаан абілеттер, дамуды потенциалды ммкіндіктері.Осылайша кері байланыс масаты - тланы зіне жне айналасындаылара ол жетімді болатындай апаратты 2-ші жэне 3-ші айматан 1-ші аймаа орналастыру. Кері байланысты беру жне алу процесінде 4-ші айматан 1-ші аймаа апарат алмасу жруі ммкін. Осы стте жне алдыы жадайда не болып жатанына байланысты тла зі шін кездейсо жаа деректерді тсінеді. Апаратты мегеруді бл трі инсайт деп аталады.

«Лабилизация» тсінігіне анытама берііз.Лабилизация - тла зі туралы пікірі мен дадылы рекетіні сйкессіз екендігін тсінгеннен кейінгі уайымдаан сезімі. Тланы сйкессіздікті негізінде зі туралы алыптасан брыны жне жаа пікірлеріні тартысы. Соны салдарынан ят, айыптылы, кілі айту, тітіркену, агрессия, сенімсіздік, дрменсіздік сезімдерін тудырады. Алайда бл тренингті астарында тланы дамуы мен згеруі жатыр.Лабилизацияны психологиялы механизмі. «Мен» бейнесі мен «Мен» концепциясын згерту жадайын лабилизация дейміз. Тла зін-зі тану процесіні барысында леуметтік рлдер, рекетті трлері мен асиетті сипаттары (мейірімді, ыыласты, ирониялы) мен сырты критерийлеріне (лкен, толы, демі) зін-зі теестіреді. Сйтіп, тла «Мен» концепциясын райды.Біз «мен» бейнесін згертпей, латпауымыз керек. Ол шін мынадай тсілдер олданылады:а) 3. Фрейд бойынша психологиялы оранысты механизмі; )біз адамдарды ойымызды сйкес келуіне байланысты тадаймыз;б) бізді басалар алай абылдаса, біз де зімізді солай крсетеміз.

«Мен-бейнесі» жмыс процесін сипаттап берііз.«Мен - концепциясы» - бл адамны зі жайлы тсінігіні динамикалы жйесі. Оны нтижесі ш элементтен трады: когнитивті - «Мен - бейнесі», аффективті - зін-зі баалау, іс-рекеттік - рекетінде алашы екеуіні байалуы.«Мен - бейнесі» р адамда зін-зі тану процесі барысында алыптасады. «Мен - бейнесі» - бл идеялар, тсініктер, сезімдер жиынтыы, адамны зге адамдармен байланысы, мірді трлі аспектілеріне кзарастары. «Мен - бейнесін»-нен 2 рамдас аспектіні бліп арауа болады:1.Сипатталатын аспект-бізді андай абілеттіктерге, ырлара ие екенімізді амтиды;2.Баалаушы аспект - зіні тла жайындаы жаымды жне жаымсыз кзарас, пікірлерді амтиды.«Мен-бейнесі» тратылы пен тланы ттастыын амтамасыз ететін тланы бір компоненті ретінде карастырылады. Адам:•зі жайлы ажетті дегейде тсінік, кзарастарды алыптастыруа;•осы кзарастарды немі натылап, олдап отыруатырысады. «Мен - бейнесі» бл бізді лемді призма арылы арап,баалап кргендегі субъективті шындыымыз. Бізді «Мен -бейнесі» - селективті фильтр. рбір адамда зі мірді елестеткен шындыына сай келмейтін апаратты абылдамай, не оны згертіп, тіпті болмаса, теріске шыарып алуы бден ммкін. Мндай тенденция алыптасан адамдар сырттан келген апаратты зіні «Мен -бейнесі» аидасына лайытап алуа мар келеді.

«Мен-хабарлама»каидасына мысал келтірііз.«Мен - хабарлама»: «Сіз маан соы минутта хабарласанда, мені олым бос болмай алуы ммкін. рине, мен сізге анша кмектесуге даяр болсам да, уаыт тарлы жасайды. Сондытан ертерек хабарлассаыз дрыс болатын еді». «Сіз екеуге орта шешім абылдаанда, мені пікірімді ескермейтінііз мені кіліме кірбі ялатады. Кейде сізді мені жеке пікірім ызытырмайтындай крінеді. Алдаы уаытта мндай мселелерді бірге аылдасса дрысыра болушы еді», т.б.рине, мндай тектес кері байланыса кнделікті тсіп жататын болса та, тренинг жмыстары барысында оларды масатты трде колдануа болады.

«Негізгі кездесуді» концепциясын сипаттаыз. «Негізгі кездесуді» концепциясы кеесші клиентті мият жэне сезімді тыдап отыру кезіндегі жеке кеес беруде клиент орталытанан терапияа толыымен сэйкес келеді. Сонымен атар кеесші клиентке зі шешім жасай алатындай ммкіндік беретіндей, зіндік даму потенциалын кетеруге ынталандырады.Топты кездесулерде атысушыларды негізгі назары баса адамдармен арым-атынаста ашы жэне аутентикалыты жоары дегейіне жету болады. Барлы процестер жргізуші атысу-шыларды здеріні сезімдерімен, сырлы ойларымен алмасуа итермелейтін кауіпсіздік пен сенімділікті атмосферасын руа ты-рысады.

«Топты динамика»ымыТопты динамика туралы ілімні алыптасуы мен дамуы Курт Левин есімімен байланысты. Бл ілім XX асырды 30-жылдары дами бастады. Ол кезде педагогика, леуметтік жмыс жне медицинаны бір блігінде топты жмысты алуан трі кеінен пайдаланылды. Топты динамика (К. Левинні зерттеулері бойынша) - осы топа сер ететін жаымды жне жаымсыз кштерді зерттейтін пн.К.Левинні пікірінше, Орталыты басты масаты тмендегідей болды:1)топты динамика задарын зерттеу;2) топты динамика теориясын ру;3)топты тіршілігіне сер ететін дістер ру.Топты динамиканы зерттеу кезінде К.Левин топты бтін нрсе ретінде арастырып, гештальт-психология заына сйенді.

Адамдармен топты жмыс формасыны бірінші кезеі.Практикалы психологияны кез келген дісі секілді леуметтік-психологиялы тренингті зіндік артышылытары мен кемшіліктері болады. К.Рудестам топты жмыстарды келесі артышылытарын крсетеді:1Топта эмоциалы жылулыа ажеттілік жне адамны баса адаммен атынасында жылулыа ажеттілігі туындайды.2.Арнайы йымдастырылан топта жинаталан тжірибе тлааралы зара рекетте туындайтын мселелерді шешілуіне кмектеседі.3. Топты шарттарда кері байланыс алу ммкіндігі болады.4.Тренингтік топтарда топты белгілі мшесі орта мселелері мен толаныстары бар адамдардан олдау табады.5.Индивид баылауа алынан ортада жаа білік пен дады алуа олдау табады.6.Топта ріптестерді ысымы, конформизм, леуметтік сер ету, рлдерді блу сияты жасырын факторлар айындалады.7.атысушылар здерін басалармен атар ойып жне орнатылан эмоциялы байланысты зіні толаныстарын, сезімдерін, зін-зі стауын баалауда пайдалана алады.8.Топ зін-зі зерттеу процесін, интроспекцияны жне индивидті «Мен» концепциясыны алыптасуын жеілдетеді.9.Экономикалы пайда бір ана жетекші психолог индивидтер тобымен жмыс жасайды.

Арнайы тренингтік терминологияда «марафон» андай маына береді? Бл топты жмысты авторы кім?Марафон-топты жмысты е экстремальды нсасы. Оны психоаналитикалы топтармен жмыс жасау барысында трлі дстрлік емес терапевтік дістерге тжірибе жргізген Фред Столлер мен Джордж Бах сынып, енгізген болатын. «Марафонды» топтарда ашыты пен екі арада бір-біріне деген сенімділік атмосферасын орнату иына сопайды. Сондай-а заа созылатын тренингтерде рбір атысушы бірте-бірте шеттей беретін болса, «марафонды» топтарда олар з алауынсыз-а топ жмысына белсенді араласып, шеттеуге уаыты да болмай алады.

леуметтік-психологиялы тренинг туралы жалпы тсінік.Психологтар мен леуметтік ызметкерлер з жмысында рбір тламен жеке жмыс істеу ажеттілігімен ана емес, сондай-а бір мезгілде шаын топтаы адамдармен (отбасы, оу тобы, спорт командасы, ндірістік блімшелермен) де жмыс істеу ажеттілігімен бетпе-бет келеді. Психологиялы тжірибесіні дамуында адамдар мен психологиялы жмыс жасауда практикалыпсихологияда жеке баытта ерекшеленген топты амал алыптасады.Психологиядаы кез келген баыт сияты топты жмысты да зіндік пайда болу мен даму тарихы бар.Біздер кбінесе «тренингтік сабатар», «тренингтік топ», «топты діс» ымдарын рбір психикалы дені сау, зіні психологиялы мселелерін шешуге зіндік жетілуге, дамуа ммкін болатын шаын топты ерекше арым-атынас жасауа негізделген оыту формасы деп бір маынада арастырамыз. Бізді зерттеуде тренингтік топтарды ртрлі саласында арым-атынас сферасына ажетті білімді, білікті жне абілетті дамытып, олара сйкес коррекция жасайтын оытуды бір формасы леуметтік-психологиялы тренингте арастырылады.ПТ ралдары арылы шешілетін клемді міндеттер тренинг формасыны ртрлілігін анытайды. Барлы формаларды ртрлілігін 2 топа блуге болады:1)арнайы біліктерді дамытуа баытталан;2)арым-атынас жадайыны тжірибесін тередетуге баытталан зіні, сйлесуші ріптесіні, жалпы топты жадайды талдау адекваттыын ктеру.

П зінзі стау тренингі ай типке жатады? ПТ зін-зі стау, жаа білім, білік, дадыны йренуді зінше оу формасы болып табылады.ПТ оу формасы ретінде дстрлі оу формасынан ерекшеленеді.1.ПТ білімді жедел игеруге ана сер етпейді, бастысы, крделі жаа ортада адамны зін-зі стауын жылдам рі кйзеліссіз згертуге дайындайды.2. Тренинг барысында алынан дадылар саталады жне тиімді крініс табады.3. те ыса мерзімде ксіби ызмет жадайына тн зін-зі сыну.4леуметтік мірлік жадайларда тланы з ызметінде тжірибесін іске асыруа ммкіндік беретін тжірибе жинаталады.5.Тренингте тланы мотивациялы ортасыны рылуы, оны шынайылыа адекватты атынасы тезірек жріп, эмоциялы трде жылдамыра жетеді.6. ПТ адамны зіндік эмоциялы кйін жасартуа алышарт игеріледі.

ПТ аспектілеріне сипаттама.леуметтік-психологиялы тренингті негізгі масаты, В.П.Захаровты пікірі бойынша, леуметтік-психологиялы білімді белсенді трде білу болып табылады. Оны кзарасы трысынан тренингтік топтарды жмыс ерекшелігі келесідей болады:•топты жмыс рдісі кезіндегі тсінігі, рбір атысушыны зін-зі стауыны ерекшеліктері;• арым-атынаста білік пен дадыны дамуы;• топты бір масат пен оу міндетіне, зара аида мен ереже негізінде бірігуі.Сйлеу дадылары рамына келесі рамдар енеді:•танымды (когнитивті) - баыттаушылы, психологиялы білім, су абілеті;•зін-зі стау - білік пен дады;•сезімтал - леуметтік рылым, тжірибе, тлаа арым-атынас жйесі.Сезімтал (эмоциялы) рамны атарына:•арым-атынасты сезімтал рамы - адам бойында тжірибе жинаталуыны арасында арым-атынасты ішкі рылымдары, психологиялы станымдары пайда болады. Адамны арым-атынас тжірибесі нерлым бай рі ртрлі болан сайын, сйлесуді ртрлі формасын таба алу ажеттілігі жоары болан сайын сйлесуші адам оны жасы абылдайды.•Позитивті зін-зі абылдау жне зін-зі тсіну. зін-зі тсіну зіні рылымы мен беделіне арамастан зіді ттастай абылдау. зін-зі абылдау сезімтал позитивті арым-атынасты тжірибесі, яни зіді абылдау тек зіді баса біреуді абылдауы арылы ана ммкін болады.•арым-атынас кезіндегі ріптесіе баытталан, зіндік психологиялы зіне «кері аратылан» сйлесушіні кйі.Осы аталан адам атысушы тлаларды жмысын жетілдіретін жне зінде тлалы су жоспарында тренингтік топтарды екінші масатымен байланысады, атап айтанда:1.зі туралы тсінікті жиынтыы ретінде «Менмен» жмыс жасау.2.зіді нерлым тере тсіну, з ерекшеліктеріді тсіну.

ПТ рекеті белсендіру фазасыны міндеттері андай? Фазаны максаты: р атысушы тобына кажет екендігін сезіну шін топта сенімділік атмосферасын ру керек. Фазаны міндеттері:1) топты тренингке дайындау;2) топ атысушыларыны мазасыздыын азайту;3)сенім мен байланыс атмосферасын жасау.рекетті белсендіру фазасыны басталуы - зара арым-атынасты бола бастауы.Белсендіруді басталу сипаты топты норманы енгізуден басталады.рекетті белсендіру фазасыны негізгі сипаттары:1.Жаттытырушыны мазасыздыы - атысушыларды маза-сыздыына, жаттытырушыны алжыы - атысушыларды алжыына келіп сотыратын процесс байалады. Сондытан сабырлылы сатау маызды. Жаттытырушы баса нрсемен айналысып кетпей, оны белсенділігі басалара сер етуі керек.2.Топта тланы тпкі абатын озайтындай процесс дамуы ммкін. Адамдар ашы сйлескісі келеді де, сонымен атар ортасына тсініксіз болып алудан орады. Белсендіру фазасында атысушылар рекетіне мыналар тн:• алжыой;• ндемес - оны гімелеу тсілін олдануа болады;• экспансивті;• арсылы білдіруші

ПТ рекетіні жаттыу фазасын сипаттаыз.Жаттыу фазасы - бірінші фаза. Бл фазаны масаты: топты процесін осу, топтаы тлалар арасындаы байланыс процесін жнге салады.Бл фазаны міндеттері:1.атысушыларды рекетке итермелеп, рейді тотату;2.Топ бірттас организм ретінде жмыс істей бастауы шін оны сергіту;3.Жайлы психологиялы климат рып, бірлескен жмыса икемдеу.Бл фазада топ жетекшісіне мыналар маызды:•топ атысушысы бір нрсе ктіп келгендіктен, жаттыу фазасын р атысушыны кткен нрселерін талдаудан бастауды мытпау керек;•жмыс барысында топ атысушыларыны жеке асиеттеріне арай бейімделу ажетm•вербальды емес рекетті бакылауа екпін (акцент) жасау керек.•егер топта шиеленушілік болса, онда оны бастатуына талдау жргізу керек;•нсіздік фазасында атысушыларды шиеленісі жасы байкалады. Жаттыктырушы топты рекетін ктіп, конструктивті нсіздік пен конструктивті емес нсіздікті дифференциалдауы ажет.

ПТ рекетіні шарытау шегі не болып табылады?ПТ-ны осымша дістеріне жобалы сурет, би жаттыулары, н жаттыулары, аутотренинг пен медитативтік жаттыулар элементі, шыармашылы визуалды жатады.р дісті сипаттамасына тоталайы:Негізгі ымдар:топты дискуссия, модельдеу, іскерлік ойындар, рлдік ойындар, рл, психогимнастика, тренингті эмоциялы жоспары, тренингті маызды жоспары.Тренинг жмысында олданылатын ртрлі діс пен тсілге арамастан, тренингті бірнеше негізгі тсілін крсетуге болады. Олар:1) топты дискуссия;2)ойын дістері;3)психогимнастикалы жаттыулар.леуметтік-психологиялы тэжірибе жргізілді. Зерттеушілер й шаруасындаы йелдерді жаа ас таамдарына деген атынасын згерту туралы міндет ойды.1-топ-берілген сра бойынша дріс оылды. Нтижесінде йелдерді 3%-ы сарапшыны кеесіне жгінді.2-топ-сол азы-тлікті олдануды артышылытары жайлы таырыпта дискуссия йымдастырылды. Нтижесінде йелдерді 32%-ы брыны олданбай жрген азы-тліктерді пайдалана бастайды.Блрекеттерді себептері:а) дисскуссия барысында айындалан пікір алыптасады;)дискуссияны арасында атысушыны ізденушілігін арттыратын эмоциялы дмпу болады.

ПТ барысындаы кері байланыс дегеніміз не? Онын негізгі механизмдері туралы баяндап берііз. «Мен-бейнесі»-мен бірге тренинг барысында адамны зін-зі тануына кмектесетін кралдарды бірі - кері байланыс.Кері байланыс - адамны зі жайлы згеден алатын апараты, яни ол арылы тла з-зін танып, ате эрекеттерін тэртіпке салу-ына болады. Кері байланыс - ол сені зге жайлы пікірі, зге тура-лы кзарасы, ол сенде андай сезім оятса, міне, сол.Кері байланысты сипаттамасы:1.зіміз сезбесек те, згеге сер ететін апаратты амтиды.2.Бір адам не топ зге адамны не топты рекетін тзеу масатында сол туралы апаратпен бліскенде пайда болады.3.зіді з иялыдаыдай емес, згелерді тсінігіндегідей етіп круге кмектеседі.Бл жерде ескере кететін бір жайт, интерпретация мен кері байланысты айыра білген ажет. «Меніше, сен мына-мыналарды жасайсы» десе - интерпретация, «Сен мына эпизодта мынадайсы» - интерпретация, ал «Сен былай жасап, не былай сйлегенде, мен мынадай сезімде болдым» болса, бл енді кері байланыс болып табылады.

ПТ оу формасы ретінде. ПТ зін-зі стау, жаа білім, білік, дадыны йренуді зінше оу формасы болып табылады.ПТ оу формасы ретінде дстрлі оу формасынан ерекшеленеді.1.ПТ білімді жедел игеруге ана сер етпейді, бастысы, крделі жаа ортада адамны зін-зі стауын жылдам рі кйзеліссіз згертуге дайындайды.2Тренинг барысында алынан дадылар саталады жне тиімді крініс табады.3. те ыса мерзімде ксіби ызмет жадайына тн зін-зі сыну.4.леуметтік мірлік жадайларда тланы з ызметінде тжірибесін іске асыруа ммкіндік беретін тжірибе жинаталады.5.Тренингте тланы мотивациялы ортасыны рылуы, оны шынайылыа адекватты атынасы тезірек жріп, эмоциялы трде жылдамыра жетеді.6.ПТ адамны зіндік эмоциялы кйін жасартуа алышарт игеріледі.7.Педагогика жне психология аумаында білім алынады. Тренингті екінші типін біз тлаа-баытталан тренинг деп атады. Тлаа-баытталан тренингке тлалы су немесе психотзетуші (психокоррекциялы) деп аталатын топтар жатады. Бл топтарды негізгі міндеттері-зара зерттеу, тланы зі туралы білім алу, оны дамыту мен ашу. Мнда психологиялы станымдарды тедігі орнатылатын психологиялы сер «субъект-субъектілі» жйе атынасында жзеге асырылады.

ПТ процедуралы аспект.болуы ммкін ерекш.ата.Егер тренингке сырт жатан араанда, онда сырты баылаушыа оан арайтындай еш ерекшелік крінбейді. Онда адамдар шебер рып отырады, сйлеседі, ойнайды, сосын айта сйлеседі, айта нсіздікке кшеді жне т.б.Бл бірнеше кнге созылады.Тренинг-бл топты пікірталас, рлдік ойын, тіпті психогимнастика да емес. Мны барлыы да ызметтік метафора - модель, яни соны кмегімен адамны ішкі леміне сер етіледі.Негізгі шектеулерді атарына келесілер жатады:1Тек тренингте туындайтын оиаларды талылау (осы шаа басымдылы тсіру).2.Сйлесу кезінде «Біз» есімдігіні орнына тек «Мен» немесе «рбір адам» деген сздерді олдану (басымдылы з сзі мен имылдары шін жауапкершілікке тседі).3.Тактикалы станымны орнына шынайылыты стау («жтып оятын станыма» емес, басымды зерттеушілікке тседі).Тренингті келесі ерекшелігі - арнайы атмосфера. Тренингте «уакытты тыыздылыы», негізінде оны затыы 7-10 кнге созылады, жаттытырушыа топта нерлым тезірек жмыс ортасын рып лгеру ажет. Бл жердегі шешуші фактор - атысушылар ашылатын ерекше психологиялы климатты пайда болуы. Тренинг - бл, е бастысы, арнайы атмосфера.Тренингті«дгелегі».Бл ш жаты бірліктегі тренингтегі зара рекеттесу мен ПТ ерекшелігіні маызды жйесі.«Дгелекті» ш элементіні біреуіні болмауы тренингті болмаандыы туралы хабар береді.

ПТ процессі кезінде дамуы ммкін --ы сйлесу дады.рамы. ПТ зін-зі стау, жаа білім, білік, дадыны йренуді зінше оу формасы болып табылады.ПТ оу формасы ретінде дстрлі оу формасынан ерекшеленеді.1.ПТ білімді жедел игеруге ана сер етпейді, бастысы, крделі жаа ортада адамны зін-зі стауын жылдам рі кйзеліссіз згертуге дайындайды.2.Тренинг барысында алынан дадылар саталады жне тиімді крініс табады.3.те ыса мерзімде ксіби ызмет жадайына тн зін-зі сыну.4леуметтік мірлік жадайларда тланы з ызметінде тжірибесін іске асыруа ммкіндік беретін тжірибе жинаталады.5.Тренингте тланы мотивациялы ортасыны рылуы, оны шынайылыа адекватты атынасы тезірек жріп, эмоциялы трде жылдамыра жетеді.6.ПТ адамны зіндік эмоциялы кйін жасартуа алышарт игеріледі.7.Педагогика жне психология аумаында білім алынады.Тренингті екінші типін біз тлаа-баытталан тренинг деп атады. Тлаа-баытталан тренингке тлалы су немесе психотзетуші (психокоррекциялы) деп аталатын топтар жатады. Бл топтарды негізгі міндеттері-зара зерттеу, тланы зі туралы білім алу, оны дамыту мен ашу. Мнда психологиялы станымдарды тедігі орнатылатын психологиялы сер «субъект-субъектілі» жйе атынасында жзеге асырылады.

ПТ тсінігін кім жне ашан енгізді?М.Форверг пен Т. Альберт рекетті леуметтік-психологиялы тренинг теориясын дайындады.Олар топ атысушыларын рекетті ртрлі леуметтік формаларымен оыту баытында жмыс жасады.леуметтік-психологиялы тренингті негізгі масаты, В.П.Захаровты пікірі бойынша, леуметтік-психологиялы білімді белсенді трде білу болып табылады. Оны кзарасы трысынан тренингтік топтарды жмыс ерекшелігі келесідей болады:•топты жмыс рдісі кезіндегі тсінігі, рбір атысушыны зін-зі стауыны ерекшеліктері;•арым-атынаста білік пен дадыны дамуы;• топты бір масат пен оу міндетіне, зара аида мен ереже негізінде бірігуі.Сйлеу дадылары рамына келесі рамдар енеді:•танымды (когнитивті) - баыттаушылы, психологиялы білім, су абілеті;• зін-зі стау - білік пен дады;•сезімтал -леуметтік рылым, тжірибе, тлаа арым-атынас жйесі.Сезімтал (эмоциялы) рамны атарына:•арым-атынасты сезімтал рамы - адам бойында тжірибе жинаталуыны арасында арым-атынасты ішкі рылымдары, психологиялы станымдары пайда болады. Адамны арым-атынас тжірибесі нерлым бай рі ртрлі болан сайын, сйлесуді ртрлі формасын таба алу ажеттілігі жоары болан сайын сйлесуші адам оны жасы абылдайды. ПТ зін-зі стау, жаа білім, білік, дадыны йренуді зінше оу формасы болып табылады.

ПТ тсінігіні бірнеше анытамасын келтір.ПТоу формасы ретінде дстрліоу формасынан ерекшеленеді.1.ПТ білімді жедел игеруге ана сер етпейді, бастысы, крделі жаа ортада адамны зін-зі стауын жылдам рі кйзеліссіз згертуге дайындайды.2. Тренинг барысында алынан дадылар саталады жне тиімді крініс табады.3. те ыса мерзімде ксіби ызмет жадайына тн зін-зі сыну.4.леуметтік мірлік жадайларда тланы з ызметінде тжірибесін іске асыруа ммкіндік беретін тжірибе жинаталады.5.Тренингте тланы мотивациялы ортасыны рылуы, оны шынайылыа адекватты атынасы тезірек жріп, эмоциялы трде жылдамыра жетеді.6. ПТ адамны зіндік эмоциялы кйін жасартуа алышарт игеріледі.7.Педагогика жне психология аумаында білім алынады. Тренингті екінші типін біз тлаа-баытталан тренинг деп атады. Тлаа-баытталан тренингке тлалы су немесе психотзетуші (психокоррекциялы) деп аталатын топтар жатады.

ПТ-да олданылан психодраманы топты психотерапия дісі ретінде бейнелеіздер. Психодрама- топты мшесі жргізушіні жне топты кмегімен з міріндегі мнді жадайларын мселеге атысты сахнада ойнап, драматикалы трде крсететін терапияны дісі. зіні классикалы нсасында психодрама - бл драматикалы импровизация клиентті ішкі лемін зерттеу шін олданылатын топты терапевтік процесс. Бл негізінде, алдын ала ойластырылан сценарий бойынша ойналмайды, ол катысушыларды наты мселелерін крсететін ойылым болады. Психодрамада ойлап табылан персонаждарды рекеттері психокоррекциялы топ мшелеріні спонтанды рекеттерімен алмастырылады.Е бірінші, психодрама тлалы мселелерді, орыныштары мен атысушыларды иялдарын ашу жолы болып табылатынын айту ажет. Психодрама сезімдерді зерттеу, жаа орнатуларды алыптастыран кезде вербализациядан араанда тиімді болатын мірлік жадаяттарды елестететін жіберілулерге негізделген.

ПТ-ны негізгі типтері мен трлері.Тренингте басымдылы ай масата тсетініне байланысты оларды шартты трде екі типке блуге болады:1)рала баытталан тренингтер;2)тлаа баытталан тренингтер - топты рбір мшесінен «Менді» озайтын, топ мшелеріні тере тлалы трленуіне баытталан тренингтер.ПТ: рала баытталан тренинг леуметтік-психологиялы зін-зі стау тренинг атарына жатады. Ол тла теориясындаы бихевиоралды баыта негізделген, яни индивид зін-зі стауды ртрлі моделі трысынан арастырылады жне белгілі бір ситуациялардан мен дістеріні ммкіндіктері арылы оны зін-зі стауын згерту жне жаасын ру болып табылады. Аталан топтардаы психологиялы сері «субъект-субъекттілік» жйе атынасында жзеге асырылады.Тлаа баытталан тренингке тлалы су немесе психотзетуші (психокоррекцнонные) деп аталатын топтар жатады. Бл топтарды негізгі міндетгері - зара зерттеу, тланы зі туралы білім алу, оны дамытумен иялын ашу. Мнда пснхологиялы станымдарды тедігі орнатылатын психологиялы сер '•субъект-субъектілі" жйе атынасында жзеге асырылады. Тлалы су топтарына мысал келтірейік:1)кездесу топтары;2) гештальт топтар;3) психодрамалы топтар;4) психодинамикалы топтар;5) экзистенцианалды топтар;6) арт-терапия топтары;7) би терапия топтары жне т.б.

рекет тсілдерін игеру фазасыны масаты жне осы фазадаы колданылатын жаттыуды трлері кандай?Фазаны масаты: рекетті жаа дадыларын жаттытыру.Фазаны міндеттері: тренингте белгілі жаттыуларды орындау, рекетті жаа коммуникативті дадысы мен тсілдерін бекіту.Фазада олданылатын жаттыуды трлері:І.ра жаттыулар - жаттытырушы мен топты баылауы арылы тсілді йрену керек «міне осылай жасау керек».2.Жартылай ра жаттыулар - жаттыу, алдымен, жетекшіні баылауымен орындалады, кейін бейнефиксациясыз екеулеп, шеулеп бекітеді.З.Дымыл жаттыулара жекелеген атысушылар немесе топ болып бейнефиксациямен ткізілетін жаттыулар жатады. Соында жаттыуды сттілігін талдайды.Жаттыуларды тадауда жне ткізуде арапайымнан крделіге, ратан дымыл жаттыулара арай ткізу керек. ра жне жартылай ра жаттыуларды мегермей жатып топты бейнефиксация жаттыуларын сыну жнсіз болады.Жаттытырушы атысушыларды тсілдерді жасы орындауы шін жаттыуларды белгілі ережелер бойынша орындауды сынады.

рекет тсілдерін игеру фазасыны масаты жне осы фазадаы олданылатын жат. трлері андай?Фазаны масаты: рекетті жаа дадыларын жаттытыру.Фазаны міндеттері: тренингте белгілі жаттыуларды орындау, рекетті жаа коммуникативті дадысы мен тсілдерін бекіту.Фазада олданылатын жаттыуды трлері:І.ра жаттыулар - жаттытырушы мен топты баылауы арылы тсілді йрену керек «міне осылай жасау керек».2.Жартылай ра жаттыулар - жаттыу, алдымен, жетекшіні баылауымен орындалады, кейін бейнефиксациясыз екеулеп, шеулеп бекітеді.З.Дымыл жаттыулара жекелеген атысушылар немесе топ болып бейнефиксациямен ткізілетін жаттыулар жатады. Соында жаттыуды сттілігін талдайды.Жаттыуларды тадауда жне ткізуде арапайымнан крделіге, ратан дымыл жаттыулара арай ткізу керек. ра жне жартылай ра жаттыуларды мегермей жатып топты бейнефиксация жаттыуларын сыну жнсіз болады.Жаттытырушы атысушыларды тсілдерді жасы орындауы шін жаттыуларды белгілі ережелер бойынша орындауды сынады.Баыттау негіздерін енгізу фазасын бейнелі трде айтса, спортты жаттыу уаытындаы оыту болады. рекетті тсілдерін игеру фазасы - бл спортты жаттыу.рекетті тсілдерін игеру фазасында топ атысушыларыны кіл кйін: «зіізді алай сезініп отырсыз?», - деп анытап, психогимнастикалы жаттыулар мен эмоциялы жеілдетуді осу керек. детте, бл фазада шаршаандыа кп наразы болады. Сондытан физкультпаузаны олдануа болады. Біра темп стап, бір дадыны трлі жаттыуларда орындату керек. Егер жаттыуды сері ерте болса, онда жаттыуды йренушіден нтиже болмайды. Ал кп клкі - жаттыуды жріп жатпаандыыны белгісі.

рекет тренингіні нтижесі неде?рекет тренингіні масаты:І.Дадылы, ескі рекет лгілерін жоа шыарып, оларды тиімсіздігі мен сйкессіздігін крсету. Топ атысушылары з рекеттеріндегі сйкессіздікті табулары керек. Жаттытырушыны міндеті - топты кері байланыса бадарлау.2. Психологиялы трыдан адамдармен жасы тсінісу шін рекетті е тиімдісін мегеру ажет. рекет тренингіні орытындысы:• тланы белсендіру;• тланы леуметтік дамуыны жоары дегейіндегі тжырымы;• тланы коммуникативті ммкіндігіні суі.

Бадарламада не крсетілуі міндетті, ал нені крсегу жргізушіні алауында? Бадарламада крсетілетін жайттар:• ткізілетін орын жайлы апарат;•оан ойылатын талаптар;• йымдастыру кезеіні ткізілу тртібі. Бадарламада крсетілуге ажетті жайттар:• тренинг затыы (саатпен);• кездесу саны мен р кездесуді затыы;• кездесулерді кезектесу жиілігі;• атысушылар саны.

Баыттау негіздерін енгізу фазасын сипаттаыз.Масаты:топ атысушыларын рекетті жаа ережелеріне дайындау; топ атысушыларыны санасына рекетті ережелерін бадарламалау.Міндеттері:1)барлы топ атысушыларына зіне деген сенімділігін айтару;2)барлы топ мшелеріні ондырысын біріктіру;3)топ атысушыларыны санасына жаа ережелерді енгізу;4)зін-зі реттеуді импульсивті рекетінен саналы трде баыланатын жаа рекетті дегейін ктереді.Бл фазаны сипаттары:1) зін басаша стау тілегі пайда болады;2)кілі айту мен ателер болса да, тренингті жаластыруа деген ыылас болады;3)топ зіні алашы алпына тсіп, дамуды топты рылымны дифференциациясы мен жаа иерархия пайда болатын шінші кезеіне теді.Баыттау негізін енгізу фазасы жаттытырушы сынан ережелер арылы импульсивті рекет рационалды рекетке тіп, ПТ рекетіні шарытау шегіне жетедіТренингті позитивті серіні жоары боландыы лабилизацияны жасы ткендігін білдіреді.Баыттау негіздерін енгізуді фазасыны басталуы - топты игеретін жне жмыс істейтін рекеттеріні ережелері мен лгілерін топа хабарлау. Ауызша жне жазбаша трде хабарлауа болады.

Белсенді жмыс барысында рсат етілетін кездесулер саны аншаны райды?Кездесулерді кезектік жиілігі.1.Белсенді, ызу жмыс - 7-8 саатты райтын 4-5 кездесуден трады.2.Орташа белсенді жмыс - 4-5 саатты райтын, аптасына 1 мрте кездесу ткізіледі.3.Марафондар - кездесулер сирек, біра за етіп йымдастырылады да, йы мен демалыса берілетін аз ана уаыты бар бір туліктік тренингтер жргізіледі. Кп жадайда бадарлама ш кнге лайыталып жасалады: 1 жне 2-кн - 8-ден 12 саата дейін, 3-кн - 24 саат.Марафон - топты жмысты е экстремальды нсасы. Оны психоаналитикалы топтармен жмыс жасау барысында трлі дстрлік емес терапевтік дістерге тжірибе жргізген Фред Столлер мен Джордж Бах сынып, енгізген болатын. «Марафонды» топтарда ашыты пен екі арада бір-біріне деген сенімділік атмосферасын орнату иына сопайды. Сондай-а заа созылатын тренингтерде рбір атысушы бірте-бірте шеттей беретін болса, «марафонды» топтарда олар з алауынсыз-а топ жмысына белсенді араласып, шеттеуге уаыты да болмай алады.

Жаттыктырушыны когнитивті іс-рекетін алай тсіндірер едііз?1.Жаттытырушыны когнитивті іс-рекет станымы. Жаттытырушы немі топты ахуалын баылап отыруа міндетті. Тіпті барлы жмыс айындалан тста да, жаттытырушы топ мшелерінен «кзін аудармауы» керек. Ол мына жайттарды естен шыармауа тиіс:• топ ай кезеде жне дамуды ай сатысында тр?•топ атысушыларыны анааттану дегейі аншалыты?• кім стсіздікке шырады? •топтырылымны тиімділігі дегейі андай?• атысушыларды рекеттесу дегейлері андай?• кім басымды танытты, ал кім окшауланып калды? Неге?•рбір топ мшесіні психологиялы мртебесі андай?• рбір топ мшесіні зін-зі эмоциялы сезінуі алай?• рбір атысушыны жаттытырушыа деген кзарасы;•кім арсылы крсетеді, ал кім ала кетіп жатады?• топ атысушыларыны бір-біріне деген кзкарасы.Мндай баылау:1) жетекшіні тренингтік жадайды игеруі;2)ажеттілікке орай, тренинг жмыстарын тзеуге жне тсініксіз сратарды атысушылара айындап беруі шін ажет.Тренинг масаты мен міндетін айындау жетекшіі іс-рекетіні когнитивті негізі болып табылады.Бірінші ой - жадайды талдау -рекет - эмоциялык атынас болып келеді.

Жргізуші тласына ойылатын талаптар.топ жетекшісіне мыналар маызды:•топ атысушысы бір нрсе ктіп келгендіктен, жаттыу фазасын р атысушыны кткен нрселерін талдаудан бастауды мытпау керек;•жмыс барысында топ атысушыларыны жеке асиеттеріне арай бейімделу ажет;• вербальды емес рекетті бакылауа екпін (акцент) жасау керек.• егер топта шиеленушілік болса, онда оны бастатуына талдау жргізу керек;•нсіздік фазасында атысушыларды шиеленісі жасы байкалады. Жаттыктырушы топты рекетін ктіп, конструктивті нсіздік пен конструктивті емес нсіздікті дифференциалдауы ажет.

К.Ливинні пікірлері мен масаты.К.Левинні пікірінше, Орталыты басты масаты тмендегідей болды:1) топты динамика задарын зерттеу;2) топты динамика теориясын ру;3) топты тіршілігіне сер ететін дістер ру.Топты динамиканы зерттеу кезінде К. Левин топты бтін нрсе ретінде арастырып, гештальт-психология заына сйенді.Левин сипаттаан топты динамика задарын гештальт-психологияны екі негізгі заымен тсіндіруге болады:I.Бтін нрсе блшектерден басымыра, кбінесе тренинг топтара сйкес келеді:1.Топ жай тлаларды ана жиынтыы емес: ол жеке атысушыларды тртібін згертеді.2. Сырттан араанда, топты жеке мшесіне араанда, топты трбиесіне сер ету оай.3. Топты рбір мшесі баса мшелерге туелді екендігін мойындайды.II.Жеке блшектер бір бтінге бірігеді, кбіне леуметтік топтара сйкес келеді:1.Топты алыптасуыны негізі састы емес, зара туелділік болып табылады.2.Адам зін туелдімін деп есептейтін топа емес, темін деп есептейтін топты мшесі болуа тырысады.3.Адам тіпті ділетсіз, ас адамы болса да, зін туелдімін деп есептейтін ортада калады.

Кездесу топтары жмысыны манызды шарты болып табылатын «Осында жне азір» станымыны мэнін ашыыз. Топ атысушыларыны зіндік сана-сезімдері кшті жне лсіз жатарын біле бастаан кезде седі. Топ мшелеріне іс-рекетіні зін-зі кртатын мінезі болатын жне басалара алай сер ететіндігі, з кезегінде баса біреуді серінде болатын паттерндеріні тсінігі келеді. Мысалы, арсы жынысты адамдарымен арым-атынаста топта наты емес стильдерді зерттеуге болады.Т-топтарды жмысыны маызды шарты - «азір жэне осын-да» станымдарын сатау. Бл дегеніміз, егер бл жадайлар осы кйзелістермен байланысты емес жэне азіргі уаытта топта бо-лып жатан араатынастара байланысты болмаса, жадайларды толытай талылануы мірде ктермеленбейді.«азір жэне осында» станымы топ мшелеріні назарын з-деріні тйсіктеріне, реакцияларына, сезімдеріне аударуды йа-рады. Сол уаытта «негізгі кездесу» моделін жасау кезінде Роджерс бірден «азір жэне осында» тйсігіне тіп кетті. Біра Роджерс топ мшелері ез реакцияларын білдіруге ммкіндік береді

Кездесу топтарыны даму тарихын сипаттаыз. Топты кездесу озалысыны кшбасшылары - Карл Роджерс жне Вильям Шютц. «Кездесу» терминін психотерапевтік контексте бірінші рет психодраманы негізін салушы Якоб Морено олданды. «Кездесуді» азіргі заманы анытамасын Вильям Шютц берген: «Кездесу - бл адамдар арасындаы ашытыа, шыншылдыа, зіне сенімділікке, з-зіні алдында жауаптылы сезіміне, зін-зі баылауа арым-атынасты орнату тсілі». Бл анытаманы біз берілген дрісте аралатын топты кездесулерде олданатын боламыз.

Кері байланысты андай ережелері бар?ережелері:1.Кері байланыс баалаушы емес, суреттемелік сипат алу керек. Баалаушы кері байланыс тек ораныш абатын кшейте тседі.2 Ол жалпыдан грі, ерекше боланы жн.3.Кері байланыс оны беріп отыранны жне кімге арналса, соны ажеттілігін теуге тиіс. Егер ол тек біреуіні ана ажеттілігін тейтін болса, ол деструктивтілік сипат алады.Кері байланыса шыушы бл апаратты алушыа зі жайлы аншалыты апарат беретінін ескеруге тиіс.4.Кері байланыс оны згерте алатын нрсесіне байланысты айтылуы керек. Ал оны жасы, аты, ткені жайлы кері апарат айтарылса, одан брібір еш нтиже шыпасы белгілі, адам з жасын анша аласа да, згерте алмайды ой.5.Кері байланыса дл уаытында шыан абзал. Ол сол стте ана пайдалы болмак, ал за уаыт брын тіп кетке іске берілген кері апаратты сері аз болады.6.Кері байланыс оны ушытырып емес, оан сыныс жасалан жадайда пайдалыра болма.7. Кері байланыса шыанда ата-аналы позициядан аулатап, жест имылдарын олданбаан жн.8.«Мен - хабарлама» тілінде жауап берііз. з серіізді сипаттау арылы сйлеуге тырысан абзал. Мселен, сзіізді «Меніше, ...», «Мені ойымша», «мен сезіміммен бліссем...» дегендей тіркестермен бастасаыз жарасып жатыр. Ал «Сіз - хабарламаны» сері млде керісінше болма.Бл реттеСіз з дрыстыыызды длелдеп, гімелесушіізді терістігін шкерелегендей болып аласыз. Бл гімелесушіізді дадартып тастары кміл. Сондытан дереу «Сіз - хабарламаны» «Мен - хабарламага» ауыстыра салыыз.

андай жадайларда тиімді кері байланыс туады?Бл ретте Сіз з дрыстыыызды длелдеп, гімелесушіізді терістігін шкерелегендей болып аласыз. Бл гімелесушіізді дадартып тастары кміл. Сондытан дереу «Сіз - хабарламаны» «Мен - хабарламага» ауыстыра салыыз.«Сіз - хабарлама»: «Егер бір нэрсе жасау ажет болса, сіз маан е соы минута дейін хабарласпайсыз», «сіз ешашан да мен алайтын нрсені жасамайсыз, з білгеніізше жресіз», т. б.«Мен - хабарлама»: «Сіз маан соы минутта хабарласанда, мені олым бос болмай алуы ммкін. рине, мен сізге анша кмектесуге даяр болсам да, уаыт тарлы жасайды. Сондытан ертерек хабарлассаыз дрыс болатын еді». «Сіз екеуге орта шешім абылдаанда, мені пікірімді ескермейтінііз мені кіліме кірбі ялатады. Кейде сізді мені жеке пікірім ызытырмайтындай крінеді. Алдаы уаытта мндай мселелерді бірге аылдасса дрысыра болушы еді», т.б.рине, мндай тектес кері байланыса кнделікті тсіп жататын болса та, тренинг жмыстары барысында оларды масатты трде колдануа болады.

Лабилизация фазасынын болу белгілерін атаыз.Лабилизация фазасыны ту сипаттары:1)жаттыу орындау барысында топ атысушылары орыныш пен рейді жне топа сйкес еместік жадайын бастан кешірді;2)жаттыуларды орындау кезінде атысушылар сенімсіздігі мен дрменсіздігіне кйзеледі;3) бастан кешкен жадайларда кдтысушыларда рекетті дрыс формасын йрену ажеттілігі туады;4)атысушыларда мынадай сра туады:«рі арай не болады?»Лабилизация - тла зі туралы пікірі мен дадылы рекетіні сйкессіз екендігін тсінгеннен кейінгі уайымдаан сезімі. Тланы сйкессіздікті негізінде зі туралы алыптасан брыны жне жаа пікірлеріні тартысы. Соны салдарынан ят, айыптылы, кілі айту, тітіркену, агрессия, сенімсіздік, дрменсіздік сезімдерін тудырады. Алайда бл тренингті астарында тланы дамуы мен згеруі жатыр.

Лабилизациянын психологиялык механизмін тсіндіріізЛабилизацияны психологиялы механизмі. «Мен» бейнесі мен «Мен» концепциясын згерту жадайын лабилизация дейміз.Тла зін-зі тану процесіні барысында леуметтік рлдер, рекетті трлері мен асиетті сипаттары (мейірімді, ыыласты, ирониялы) мен сырты критерийлеріне (лкен, толы, демі) зін-зі теестіреді. Сйтіп, тла «Мен» концепциясын райды.Біз «мен» бейнесін згертпей, латпауымыз керек. Ол шін мынадай тсілдер олданылады:а) 3. Фрейд бойынша психологиялы оранысты механизмі; )біз адамдарды ойымызды сйкес келуіне байланысты тадаймыз;б) бізді басалар алай абылдаса, біз де зімізді солай крсетеміз.зін-зі баалау зін-зі теестіруімен байланысты. зін-зі баалау - зін танумен жэне басалармен салыстыруды негізінде пайда болан зін эмоциялы баалау. зін-зі баалауды негізінде зін-зі рметтеу туады. зін позитивті абылдау зін-зі баалауды стереотипімен сйкес еместігін білдіреді.Тренингтін эмоциялы орытындысы - лабилизацияны жетістігі болып табылады. Бл тренингті екінші жне шінші кндерінде болады.

М.Форверг ПТ процесіні андай фазаларын крсетті? Тренингтік топ жмыс барысында белгілі бір даму фазасынан теді. ртрлі ПТ жргізуді материалдары негізінде М. Форверг ПТ-ны йымдастыруды рылымды кестесін сынды.ПТ процесіні мынадай фазаларын бліп крсетті:1. Жаттыу фазасы.2.Топты белсендіру фазасы.3.Лабилизация фазасы.4.Баыттау негіздерін немесе когнитивті кестені енгізу фазасы.5.рекетті жаа тсілдерін игеру фазасы.6.Аяталу фазасы.Бл берілген тренингтік процесс рылымы ПТ рекет теориясы шеберінде делгенін атап ту керек. сіресе мнда баыттау негіздері фазасы жне рекетті жаа тсілдерін игеру фазалары ерекше болып табылады.Бл тренингтік топты рылымы трлі топа тн сипата ие. Тренингтік топты фазасы шартты, сондытан бл тртіппен жре бермеуі де ммкін. Біра бл фазамен жрген жетекшіге жмыс істеу оай болады.

Морено психодрамасында кйзеліс анализінен жне сценарийден не маызды?Психодрама- топты мшесі жргізушіні жне топты кмегімен з міріндегі мнді жадайларын мселеге атысты сахнада ойнап, драматикалы трде крсететін терапияны дісі. зіні классикалы нсасында психодрама - бл драматикалы импровизация клиентті ішкі лемін зерттеу шін олданылатын топты терапевтік процесс. Бл негізінде, алдын ала ойластырылан сценарий бойынша ойналмайды, ол катысушыларды наты мселелерін крсететін ойылым болады. Психодрамада ойлап табылан персонаждарды рекеттері психокоррекциялы топ мшелеріні спонтанды рекеттерімен алмастырылады.Е бірінші, психодрама тлалы мселелерді, орыныштары мен атысушыларды иялдарын ашу жолы болып табылатынын айту ажет. Психодрама сезімдерді зерттеу, жаа орнатуларды алыптастыран кезде вербализациядан араанда тиімді болатын мірлік жадаяттарды елестететін жіберілулерге негізделген.

Морено сынан спонтандылык концепциясына косылан екі маызды параметрді атаыз. 1931-1932 жылдары Морено топты жмыс кезінде спецификациялы крамды операцияларды анытау шін «топты психотерапия» терминін енгізді.Психодраманы негізін алаан Якоб Леви Морено Румынияны Бухарест аласында дниеге келген. Кейін жанясы Венаа кшті. Морено біраз уаыт ткеннен кейін вендік университетте философияны жне медицинаны оыды. Студент бола трып, Морено азіргі кезде жеке адам беделді бола алмайтындыын жне топты атынан сйлеу ажеттігі идеясын жоары ктерді. Ол адамдара мселелерін шешуге кмектесетін пікірлестер тобын рады.Морено лкендер шін «балалар патшалыын» тсінікті болуы туралы ойлады. Ол Венаны йлеріні бірінен соы абаттан птер жалдап, сонда ол зіні актер достарымен рлдік жэне импровизациялы ойындар йымдастыратын, ркім з тілеуі бойынша ртрлі рлдерді ойнай алатын импровизация театрынрды. Сосын театр жеке кабілетіні згеруіні практикасына немесе психикалы дамуыны гармонизациясына баытталмаан еді. сас позитивті рекеттер тек театрлы ойылымдарды осалы серлері ретінде белгіленді. Мореноны басты идеясы жне оны негізгі длелдері рухани сипатта болды: з ойын еркін жеткізу шін шексіз ммкіндікті шыармашылы МЕН-ді мір театрында натылау ажет.