Модуль бойынша аралық бақылау мен қорытынды бақылау (емтихан) сұрақтары

Модуль бойынша аралық бақылау сұрақтары

1-7 апта:

  1. Ғылыми фонетика курсының зерттеу салалары.
  2. Фонетикалық зерттеуде қолданылатын әдiс- тәсiлдер
  3. Қазiргi қазақ тiлiнiң фонетикасы курсының мақсаты. Бұл ғылымды зерттеушiлер.
  4. Тiл дыбыстарының жасалуы. Оның жасалуындағы қозғалтқыш күш.
  5. Тiл дыбыстарын жасауда ауаның түрлерi
  6. Дыбыстарды қарастырудың 3 түрлi аспектiсi
  7. Дыбыстың мүшелерi, түрлерi, қызметi
  8. Артикуляциялық дағды. Оның орфоэпияға әсерi. Орфографиямен қарым-қатынасы.
  9. Дыбыс және фонема. Олардың ортақ жақтары мен айырмасы.
  10. Әрiп. Алфавит. Әрiптiң нақтылы фонемаларды таңбалау кезiнде негiзделетiн принциптер.
  11. Транскрипция, оның түрлерi.
  12. Фонема, оның табиғаты туралы. Фонеманы зерттеген лингвист-ғалымдар.
  13. Тiл дыбыстарының жiктелу тарихы. (А.Байтұрсынов, Қ.Жұбанов, В.Радлов т.б.)
  14. Қазақ тiлiнде дауысты дыбыстардың құрамы жөнiндегi пiкiрлер.
  15. Дауысты дыбыстардың жасалуы.
  16. Дауысты дыбыстардың әртүрлi артикуляциялық, акустикалық жақтан топтастырылуы.
  17. Дифтонг дыбыстар туралы.

18.Я, Ю, Е, Е әрiптерiнiң қызметi.

19.Қазақ тiлiндегi дауыссыздардың құрамы (төл сөздердегi, халықаралық сөздердегi)

  1. Буын түрлерi (дауысты дыбыстардың буын iшiнде алатын орнына қарай және буын құрайтын дауыстының акустикасына қарай)

21.Дауыс ырғағы (интонация), дауыс кiдiрiсi, пауза туралы жалпы түсiнiк.

  1. Дауыс ырғағының грамматикалық қызметi
  2. Дауыс ырғағының түрлерi
  3. Екпiннiң анықтамасы
  4. Дыбыс өзгерiсi туралы түсiнiк. Дыбыс өзгерiсiнiң басты- басты түрлерi
  5. Графика туралы түсiнiк. Қазiргi қазақ тiлiнiң графикасы
  6. Орфоэпия туралы түсiнiк
  7. Қазақ тiлiндегi дыбыстар тiркесiмдiлiгi туралы жалпы мағлұмат
  8. Дауысты дыбыстардың тiркесуi
  9. Дауыссыз дыбыстардың тiркесуi
  10. Дауысты мен дауыссыз дыбыстардың тiркесуi
  11. Шәлкес тiркес
  12. Дыбыс тiркесiмдiлiгi және үндесу
  13. Фонетикалық құбылыстардың қалыптасу себептерi
  14. Фонетикалық құбылыстардың түрлерi

36. Лексика, зерттеу объектісі

37. Сөздің тура және ауыспалы мағынасы

38. Синоним

39. Омоним

40. Антоним

41. Тұрақты сөз тіркестері

42. Сөздің көп мағыналылығы

43. Кірме сөздер

44. Диалектизмдер

45. Терминдер

56.Неологизмдер

 

Модуль бойынша аралық бақылау сұрақтары

8-14 апта:

 

1. Морфология, оның зерттеу объектісі.

2. Қосымша. Оның түрлері.

3. Жалғаулар, түрлері. Жай септеу, тәуелді септеу.

4. Жұрнақ, оның түрлері.

5. Негізгі түбір

6. Туынды түбір

7. Негізгі және көмекші сөздер

8. Біріккен сөз, қос сөз, қысқарған сөздер

9. Зат есім

10. Жалпы есім, жалқы есім

11. Зат есімнің жұрнақтары

12. Сын есім, категориялары

13. Сын есімнің заттануы

14. Сын есімнің шырайлары

15. Сан есім, мағыналық топтары

16. Есімдік, түрлері

17. Етістік, түрлері

18. Сабақты және салт етістік

19. Болымдылық, болымсыздық категориясы

20. Етіс категориясы

21. Көсемше

22. Есімше

23. Негізгі етістік пен көмекші етістік.

24. Дара және күрделі етістік

25. Етістіктің шақтары.

26. Етістіктің райлары.

27. Үстеу, негізгі және туынды үстеу.

28. Еліктеуіш сөздер

29. Көмекші сөздер

30. Шылау, түрлері.

31. Одағай, оның түрлері.

32.Синтаксис, оның зерттеу объектісі. Сөздердің байланысу тәсілдері.

33. Сөйлем мүшелері. Сөйлемнің тұрлаулы мүшелері.

34. Сөйлемнің тұрлаусыз мүшелері.

35. Тұрлаулы мүшелердің сөйлемдегі орны.

36. Бастауыштан кейін қойылатын сызықша.

37. Қаратпа сөз, оның тыныс белгілері.

38.Тура және жанама толықтауыш.

39. Анықтауыш пен айқындауыш мүшенің айырым белгілері

40. Сөйлемнің бірыңғай мүшелері. Оның тыныс белгілері.

41.Жалпылауыш сөздер.

42.Қыстырма сөздер

43. Сөйлем басындағы жоқ пен иә.

44. Жай сөйлемнің құрылысына қарай түрлері

45. Жай сөйлемнің айтылу мақсатына қарай бөлінуі.

46. Жақты және жақсыз сөйлем

47. Толымды және толымды сөйлемдер

48. Диалогты сөйлем.

49. Төл сөз бен төлеу сөз. Төлеу сөздің берілу жолдары

50. Төл сөз бен автор сөзінің тыныс белгілері.

51. Құрмалас сөйлем, түрлері.

52. Салалас құрмаластың байланысуының түрлері

53. Көп бағыныңқылы сабақтас.

54. Аралас құрмалас сөйлем, оның тыныс белгілері қандай?

Сынылатын әдебиеттер тізімі

Негізгі әдебиет

4. Алдашева А., Уәлиев Н. Қазақ орфографиясындағы қиындықтар. Алматы, 1988

  1. Аманжолов С. Қазақ алфавиті мен орфографиясының ережелері. Алматы, 1957.
  2. Бектұров Ш., Серғалиев М. Қазақ тілі. А. 1994.
  3. Қазақ грамматикасы. Астана.2002
  4. Қалиев Ғ. Қазақ тілінің аймақтық лексикасы. Алматы.2003
  5. Қалиев Ғ., Болғанбаев Ә. Қазақ тілінің лексикологиясы мен фразеологиясы. Алматы.2003.
  6. Мырзабеков С. Қазақ тілінің дыбыс жүйесі. Алматы. 1999.
  7. Оразбаева Ф.Ш. т.б. (Бірлескен авторлық ) Қазіргі қазақ тілі Алматы, 2005
  8. Оралбаева Н. т.б. (Бірлескен авторлық ) Қазіргі қазақ тілі. Жаттығулар жинағы. Алматы, 2000
  9. Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі. Алматы. 2003
  10. Сыздықова Р. Емле және тыныс белгілері. Алматы, 1996
  11. Ысқақов А. Қазіргі қазақ тілі. Морфология. А. 1994
  12. Сыздықова Р. Қазақ тілінің анықтағышы. Астана .2000.

 

Осымша әдебиет

 

- Ахметов Ә., Жүнісбекова Қ., Оразбаева Ф. Қазіргі қазақ тіліне арналған жаттығулар. (Морфология). Алматы, 1998.

- Әміров Р. Әмірова Ж. Жай сөйлем синтаксисі. Алматы.1993

- Байтұрсынов А. Тіл тағылымы. А.1992

- Бектұров Ш., Серғалиев М. Қазақ тілі. А. 1994.

- Белбаева М. Қазақ тілінің синонимдер сөздігі. Алматы, 1998.

- Болғанбаев Ә. Қазақ тілінің синонимдер сөздігі. Алматы, 1975,

- Дастанов М. Қазақ тілі сөздерінің фонетика-лексикалық және грамматикалық ерекшеліктерін қатар талдау әдістері. Алматы, 1975.

- Жәркешова Г. Біріккен сөздер мен сөз тіркестерінің сөздігі. Алматы, 1998.

- Жүнісбекова Қ. Оразбаева Ф., Ахметов Ә. Қазіргі қазақ тіліне арналған жаттығулар. (Синтаксис). Алматы, 1998.

- Есенов Қ. Құрмалас сөйлем синтаксисі. Алматы. 1995

- Исаев С. Қазақ тілі. Алматы, 1993.

- Кеңесбаев І., Мұсабаев Ғ. Қазіргі қазақ тілі. Лексика, фонетика. Алматы, 1975

- Кеңесбаев І. Қазақ тілінің фразеологиялық сөздігі. Алматы, 1977.

- Қазақ тілінің түсіндірме сөздігі. Алматы. 1974-1986

- Қазақ тілінің орфографиялық сөздігі.Алматы.2001

- Қазақ тілінің орфоэпиялық сөздігі. Алматы.2001

- Қазақ тілі энциклопедиясы. Алматы, 2003.

- Қалиев Б. Қазақ тіліндегі дауысты дыбыстардың редукциясы. Алматы. 1984.

- Қараев М. Қазақ тілі. Алматы, 1994.

- Қасабекова Қ., Қасымова Б., Тамаева Б., Жексембаева Ғ., Шаймерденова К., Мамаділов Қ. Диктанттар жинағы. Алматы, 1993.

- Мусин Ж. Қазақ тілінің антонимдер сөздігі. Алматы, 1984.

- Мұсабекова Ф. Қазіргі қазақ тілінің пунктуациясы. Алматы, 1991.

- Неталиева Қ. Қазақ тілінің орфоэпиялық сөздігі. Алматы, 1977.

- Омарбеков С., Жүнісов Н. Ауызекі тіліміздің дыбыс жүйесі. Алматы, 1985.

- Оразбаева Ф., Жүнісбекова Қ., Ахметов Ә. Қазіргі қазақ тіліне арналған жаттығулар. (Фонетика, лексика). Алматы, 1999.

- Оралбаева Н., Мадина Г., Әбілқаев А. Қазақ тілі. Алматы, 1982, 1993.

- Оралбаева Н., Әбдіғалиева Т., Шалабаев Б. Практикалық қазақ тілі. Алматы, 1993.

- Оралбаева Н., Аблақов Ә. Қазақ тілі. Алматы, 1992.

- Рүстемов Л.З. Қазіргі қазақ тіліндегі араб-парсы кірме сөздері. Алматы. Ғылым. 1982

- Сайрамбаев Т. Қазіргі қазақ тілі. Сөз тіркесі мен жай сөйлем синтаксисі. Алматы. 2003

- Смағұлова Г. Мағыналас фразеологизмдер сөздігі. Алматы. 2003

 

Оқытушы туралы мәліметтер:

Жылқыбаева М.С.,ф.ғ.к., Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар және инжиниринг университеті қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасының доценті

Мақалалары: 22

Әдістемелік құралдары:

1.Қазіргі қазақ тілі бойынша курс жұмыстары (әдістемелік нұсқаулық). АқтМУ баспаханасы, 2007. 19 бет. 2.Диалектологиялық-фольклорлық тәжірибеге әдістемелік нұсқау. АқтМУ баспаханасы, 2008. 15 бет. 3. Қазіргі қазақ тілінің синтаксисі (оқу-әдістемелік құрал). «Үш қиян» баспасы, Алматы, 2009. 92 бет. 4.Қазақ жазуының тарихы (оқу-әдістемелік құрал). КМТжИУ баспаханасы, 2010. 5.Қазақ сөйленістеріндегі етістік жүйесі.Оқу құралы. КМТжИУ баспаханасы, 2011.    

Кеңсе: қазақ тілі мен әдебиеті кафедрасы

Мекен жайы: Ақтау қ., 32 ш/а,

Телефоны: 425739

Факс:

Е-mail: sarsekeshovna @ mail.ru

 

ГЛОССАРИЙ

1. Морфема-сөздің лексикалық я грамматикалық мағыналарын білдіретін бөлшектері.

2. Түбір морфема – сөздің әрі қарай бөлшекткуге келмейтін ең түпкі негізі.

3. Қосымша морфема – түбірге қосылып, оған қосымша мағыналар үстейтін морфемалар.

4. Морфологиялық тәсіл – түбір я туынды сөзге қосымшалар қосу арқылы жаңа сөз тудыру тәсілі.

5. Синтаксистік тәсіл – түбір (я туынды) сөздердің бірігуі, қосарлануы, тіркесуі арқылы