ырлы аражабын плитасын есептеу
2.1 ырлы аражабын плитасын жобалау жне есептеу
лшемі 5,2х2м
Биіктігі 4,6 м



2.1 –сурет – ырлы плита
Плитаны есептік аралыын анытау шін ригельді имасыны лшемдері беріледі.
hp=(
1=
=0,6м=70cм,
b0=(0,4…0,5)hp=0,4·0,7=0,28м=30см.
Плита ригельді стіне ойылан кезде оны есептік аралыы
1-кесте бойынша жабынны 1м2 тсетін жктемені есептейміз.
Плитаны ені 2 м болан кездегі 1 м зындыа сер ететін есептік жктеме, n=0,95 имаратты таайындалуы бойынша сенімділік коэффициенті: траты g=3,584·2·0,95=6,8kH/м; толы g+v=9,584·2·0,95= 18,2 kH/м.
1 м-ге млшерлік жктеме: траты g=3,18·2·0,95=6,04 kH/м; толы g+v=8,18·2·0,95=15,54kH/м, бан оса траты жне за мерзімді 6,18·2·0,95=12,69 kH/м.
1-кесте – Плитаны 1 м2 тсетін жктеме
| Жктеме трі | Млшерлік жктеме, Н/м | Жктеме бойынша сенімділік коэффициенті | Есептік жктеме, Н/м |
| Траты: ырлы плита цемент ерітіндісі абаты, =20 мм (=2200 кг/м) керамикалы плиткалар, =13 мм (=1800 кг/м3) | 1,1 1,3 1,1 | ||
| Барлыы Уаытша: за мерзімді ыса мерзімді | 1.2 1.2 1.2 | ||
| Толы жктеме Оны ішінде: траты (3180) жне за мерзімді (7000) ыса мерзімді | - - - | - - |
Есептік жне млшерлік жктемелерден кштеулер.
Есептік жктемеден
.
Млшерлік толы жктемеден

Млшерлік траты жне за мерзімді жктемеден
.
Плита имасыны лшемдерін анытау (2.1-сурет). ырлы алдын ала кернеуленген плита имасыны ені h=l0/20=505/20=25,5cм30см; иманы жмысты биіктігі h0=h-a=30-3=27см; бойлы ырды тменгі ені 7 см; жоары татайшаны ені 197 см. Шектік кйді бірінші тобы бойынша есептеулерде таврлы иманы сыылатын татайшасыны есептік алыдыы
;
кезінде есепке татайшаны толы ені алынады
; абыраны есептік ені b=2·7=14 см.
Бетон мен арматура беріктігіні сипаттамалары
Бетон маркасы В40: призмалы беріктігі млшерлік Rbn=Rb,ser= 29МПа, есептік Rb=22МПа; бетонны жмыс істеу коэффициенті b2=0,9; созылу кезіндегі млшерлік кедергісі Rbtn=Rbt,ser=2,1МПа, есептік Rbt=1,4МПа; бетонны бастапы серпімділік модулі Eb=36000МПа.
Арматура класы A-IV, млшерлік кедергі Rsn=590МПа, есептік кедергі Rs=510 МПа; серпімділік модулі Es=190000МПа. Арматураны алдын ала кернеуленуі sp=0,6Rsn=0,6·590=354 МПа.
Керуді электротермиялы дісі кезінде sp=30+360/5,2=75 МПа; sp+sp=354+75=429 < Rsn=590 МПа -шарт орындалды.
Алдын ала кернеуді шектік ауытуын анытаймыз:
.
Алдын ала кернеуді олайлы сері кезінде керу длдігі коэффициенті
Плитаны жоары аумаын жарышатарды пайда болуына тексерген кезде абылданады.
Керу длдігі ескерілген кездегі алдын ала кернеу sp=0,82·354=290,28 МПа.
2.2 Плита беріктігін тік има бойынша есептеу
М=58,02 кН·м. Татайшасы сыылан аймата орналасан таврлы има.
Есептейміз
=0,021; х= ·h0=0,021·27=0,648 < 5 см; = 0,98.
=0,85-0,008 Rb=0,85-0,008·0,9·22=0,69.
Сыылан айматы шекті биіктігін анытаймыз
y= /[1+s1/500(1-/1,1)]=0,69/[1+
(1-
)]
,
1= Rs+400-sp=510+400-290,28=620 МПа.
Шартты аышты шегінен жоары кернеуленген арматураны кедергісін ескеретін жмыс жадайы коэффициенті
1,38>=1,2
s6=1,2 абылдаймыз.
Созылатын арматура имасыны ауданын анытаймыз:
.
абылдаймыз 2Ø16 А-IV ауданы As=4,02см2.
2.3 Плита татайшасын жергілікті майысуа есептеу
Жоары ырлар ені 9 см кезінде есептік аралыы l0=197-2·9=179 см. 1 м2 татайшаа тсетін жктеме плитаа тсетінмен бірдей абылданады.
Ені 1м жола шін майыстырушы момент:

иманы жмысты биіктігі h0=5-1,5=3,5 см. Арматура Ø4 Вр-II Rs=1180 МПа;
=0,11; = 0,95.

абылдаймыз 6Ø4 Bp-II ауданы As=0,76см2.
Клдене жмысты арматурасы Ø4 Вр-II адымы s=150 мм торды абылдаймыз.
2.4 Клдене ырларды есептеу
Клдене ырды екі тіректе орналасан аралы ретінде арастыруа болады,есептеу аралыын екі бойлы ырларды ось араашытарына те аламыз:
.
ыра тскен жктеме біріншіден зіні салмаынан трады:

екіншіден плитадан тскен жктен: 

Жалпы жк
=
.
Брышта плитаны жгі бойлы жне клдене ырлара есептеу слба бойынша тірек жата зындыы
м-де биссектрисамен беріледі,сондытан жк азайтылады:
деп 
ырдаы иілу моменті
М=
-
=кН/м.
Клдене кш Q=
= 4,3кН.
Есепке СНиП 2.03.01-84(П3,16) бойынша плитаны ені bn = 100 см . Тавр ималы клдене ырдаы арматураны имасыны керекті ауданын анытаймыз.

Сурет
ырдаы бойлы арматураны диаметрімен беріліп, d=10 ауырлы ортадан тменгі созылып тран шетіне дейінгі араашытыты анытауа болады а=2.5см.

ASR= 0, AS`= 0 кезінде сре абылдайтын иілу моменті :
Mn= Rb·bn`·hn
(h0-0.5 hn
)=22·100·3(12.5-0.5
) = 72600 кН см = 72.6кНм
Mn =72.6 > 4.3 кН/м сондытан нейтраль осы среден теді.
иманы тртбрыш ретінде арамтырамыз
m =
=
= 0.013.
=0.013 жне формуламен керекті ауданды:
AS = bh0
= 0.013
= 0.7.
Сонда
R1Rbt bh0 =0.6 ·14
12.5 = 7.8 кН > Q=7.3 кН
Тесіздік орындалып тр. Сол себептен ырда клдене арматура есеп бойынша керегі жо. Конструктивтік талаптар бойынша оларды d = 4мм сымнан жасаймыз. Адымдары а=20см.
2.5 Бойлы оське клбеу има бойынша беріктікке есептеу
Q=45.95 кН.
Бойлы оське есептік клбеу иманы проекциясын есептейміз.

Бойлы кш сері N = P = 98 кН.

1+
>1,5.
Есептейміз абылдаймыз 1,5;
Есептік клбеу имада
бдан
абылдаймыз .с=
. Онда
демек, есеп бойынша клдене арматура ажет емес.
2.6 ырлы плитаны шектік кйді екінші тобы бойынша есептеу
Келтірілген иманы геометриялы сипаттамасын анытаймыз.
Серпімділік модуліні атынасы
.
Келтірілген има ауданы Ared=A+As=197
1356cм2 .
Тменгі шетіне атысты келтірілген има ауданыны статикалы моменті Sred=197
cм2.
Тменгі ырдан келтірілген има ауырлы центріне дейінгі ашыты
см.
Келтірілген има инерция моменті Ired=
4
Тменгі айма бойынша кедергі моменті
3
Жоары айма бойынша кедергі моменті
3
Келтірілген има ауырлы орталыынан жоары нктеге дейінгі ара ашыты

Келтірілген има ауырлы орталыынан тменгі нктеге дейінгі ара ашыты

n=1,6-0,75=0,85.
Серпімді-иілімді кедергі мнін жуытау формуласы
Wpl=Wred=1,75
3.
Сыылан айма бойынша серпімді-иілімді моментті дайындау жне кернеу кезеінде жарыа тзімділігі
=1,5
3.
Арматурадаы алдын ала кернеулерді кемулері
Кернеу длдеу коэффициенті p=1.
Электротермиялы кернеу дісі кезіндегі кемулер 1=0,03sp=0,03
354=10,62МПа. Температуралы лаудан кемулер 2=0.
Сыу кші P1=As(sp- 1)=4,02(354-10,62)*100=138038,76 H Келтірілген иманы ауырлы ортасына атысты осы кшті эксцентриситеті eop=y0-a=22,8-3=19,8. Сыу кезінде бетондаы кернеу
.
Бетон беріктігі
.
.
Плита салмаынан майыстырушы момент

Бетондаы сыу кернеуі
.
Жылдам жылжыыштыынан кемуі
.
МПа.
Бірінші кемулер
.
кемулерін ескерсек
Бетонны отыруынан кемулер
Бетонны жылжыыштыынан кемулер егер 

Екінші кемулер
Толы кемулер
46
>100МПа
Толы кемулерді ескергендегі сыу кші
.
2.7 Бойлы оське тік жарытарды пайда болуын есептеу
Жктеме бойынша сенімділік коэффициенті f=1; М=49,53 кН·м.
Жары пайда болар алдындаы тік има абылдайтын iшкi кштер моментi:
Mcrc =Rbt,ser Wpl + Mrp=2,1·6716,01·100+1828327=3240000 Н·см=32,4 кН·м.
Бетонны алдын-ала сыу кшіні ядролы моменті sp=0,84
Mcr=P(eop+r)=0,84·98000(19,8+2,41)=1828327,2 Н·см
мнда: P - бетонны алдын-ала сыу кші
eop- сыу P кштерiнi келтiрiлген иманы ауырлы орталыы бойынша алынатын эксцентриситетi
М = 49,53 > Мcrc = 32,4 кН·м боландытан созылан аймата жарытар пайда болады. Демек, жарытарды ашылуын есептеу керек. Плитаны жоары аймаында бастапы жарытарды пайда болуын тексерейік. Керу длдігі sp=1,16. Плита салмаынан майыстырушы момент
М= 14,11кН·м. Есептік шарт
P1(eop-rinf)-MRbtpWpl’=1,16·138038,76(19,8-7,62)-1100000= 850000 Н·см
RbtpWpl’=1·18229·100 =1822900 H·см
850000 < 1822900 Н·см - шарт орындалды, бастапы жарытар пайда болмайды.
Бойлы оське жарытарды ашылуын есептеу
sp=1. Жарытарды ашылуыны шектік ені: созылмайтын acrc=[4мм], созылмалы acrc=[3мм].
Млшерлік жктемелерден майыстырушы моменттер: траты жне a
за мерзімді М = 40,45 кН·м; жалпы М = 49,53 кН·м.
Траты жне за мерзімді жктемеден созылан арматурадаы кернеу:

=
=0
Созылан арматура имасындаы кедергі моменті:
3
Толы жктемеден арматурадаы кернеу:

Барлы жктемені созылмайтын серінен жарытарды ашылу ені:
=0,17.
=
=1; =1;
d=16мм-бойлы арматура диаметрі.
Траты жне за мерзімді жктемені созылмайтын серінен жарытарды ашылу ені:
=0,11.
Траты жне за мерзімді жктемені серінен жарытарды ашылу ені:
=0,19.
Жарытарды созылмайтын ашылу ені:
.
Жарытарды созылмалы ашылу ені:

Плитаны майысуын есептеу. Майысу траты жне за мерзімді жктемелерді млшерлік мндерімен аныталады. Шектік майысу f=[2,5см]. М=40,45 кН·м; sp=1;
эксцентриситет 

Майысу кезіндегі ось исытыын анытаймыз:
Мнда:
- жктемелерді за серінен;
197
5= 985 см2.
Майысуды анытаймыз:
3 Ригельді есептеу
3.1 Клдене рама ригеліндегі ішкі кштерді анытау
Ригельді 1 м зындыына тсетін есептік жктемені анытаймыз.
Траты:имаратты сенімділік коэффициентін
ескергендегі жабыннан тсетін жктеме 3,854·8·0,95=27,2 кН/м.
жне
сенімділік коэффициенттерін ескергендегі 0,25×0,45 (=2500 кг/см3) ималы ригель салмаынан:g=bр·
·r ·hр =2,9 кН/м.
Барлыы: g=27,2+2,9=30,1 кН/м.
hр= (
)=
0,45.
bр=(0,4
0,5)= 0,5·0,45= 0,25.
Уаытша: 
Толы жктеме: g 

Сурет-Ригель сызбасы
Ригельді есептік имасындаы майыстырушы моменттерді есептеу
Ригель имасы 25×45 см, стын имасы 30×30 см, стын биіктігі l=4,6 м. Есептейміз
.
Ригельді аралы моменттері:
1) шеткі аралыта 1+2 М12=-235 кН·м, М21= -310 кН·м; жктеме g+v=59,7 кН/м; клдене кштер:



2) Ортаы аралыта М23=М32= -300 кН/м,

3-сурет-Ортаы абаттаы клдене раманы есептеу
а - есептік схемасы; б- ригель моменттеріні эпюрасы; в- моменттерді реттеуші эпюрасы; г - кштеулерді айта бліп арааннан кейінгі моменттер эпюрасы
2-кесте-Трлі жктелу кезіндегі ригельді тірек моменттері
| Жкте-лу схема-сы | Жктелу трі | М12 | М21 | М23 | М32 |
| І |
| -0,058
| -0,092
| -0,086
| -166 |
| ІІ |
| -0,065
| -0,070
| -0,015
| -28 |
| ІІІ |
| 0,008
| -0,022
| -0,071
| -134 |
| ІV |
| -0,056
| -0,098
| -0,096
| -0,062
|
| Жктемелер йлесімдігі | Тірек моменттеріні есептік схемасы | 1+2 -235 | 1+4 -363 | 1+4 -348 | -348 |
| Аралы моменттеріні есептік схемасы | 1+2 -235 | 1+2 -310 | 1+2 -300 | -300 |
Ригельдегі иілімді топса пайда болу серінен моменттер айта блуге арастыру.
Топсаны тексеру шін моменттерді айта блеміз. Тіректегі моменттерді 30% азайтуымыз керек. 1+4 жктеу кезінде мысалы. Ол шін теестіру моменттерін трызамыз, оларды ординаталары тмендегідей.
1+4 М21=М23 ,


,

Тегістейтін момент эпюрасыны тйініндегі ординаталарыны айырмасы стындара беріледі.

,

стын ырындаы ригельдегі тірек моменттер
стын ыры бойынша тірек момнеттеріні мні (орта атарда) 1+4 жктеу кезінде е лкен болмауы ммкін. Уаытша жктемені мні лкен болан кезде жне стынны има атадыы аз боланда момент жктеуі 1+2 жне 1+3 жктеу кездерінде болуы ммкін. Яни аралытаы теріс моменттер лкен боланда.
Есептік тірек моменттеріні жктеу схемасын анытау шін тірек моменттеріні мнін 2-кесте бойынша салыстырамыз. Жне есептеуді сол схемаа ана жргіземіз.
Орта атардаы стынны о жаындаы ырында ригельдегі тірек моменті.
1)1+4 жктемелер схемасы бойынша:



2) Ортаы стынны шеті бойынша ригельді тіреуіш моменті
:
1+4

Ригельді клдене кштері
Бойлы оське клбеу има бойынша ригельді беріктікке есептеу шін клдене кш тмендегі екі мнні лкенін аламыз.
Шеткі тіректе: Q1=231
.
Жктемелер схемасы 1+4 сол жатаы ортаы тіректе:

3.2 Ригельді тік имасы бойынша беріктік есебі
Бетон мен арматураны беріктік мінездемелері:
Бетон В30: Rb=17МПа, Rbt=1,2 МПа, b2=0,9, Eb=27000 МПа.
Тік жмысты арматура А-III: Rs=365 МПа, Es=200000 МПа.
Ригельді имасыны биіктігін анытау
=0,35, R,
m=0,289,
R =
,

Мпа,

а=25
,
h=h0+a=47+4=51
h=55 
Бірінші аралытаы има: M=206 
h0=55-6=49 

= 0,875
4ø22 А-III 
Ортаы аралыта има: М=178 кНм.

=0,894,

4ø20 А-III 
Ортаы тіректегі има: М=273 кНм.
h0=55-4=51
,
=0,854,

2ø36 А-III 
Шеткі тіректегі има: М=160 кНм.

=0,922,

2ø25 А-III 
Ригельді иаш имасы бойынша беріктік есебі
Q=255 кН.
d= 36 мм, dsw= 8 мм.
Asw=0,503 см2.
А-III Rsw= 285 МПа, 
Rsw=2850,9= 256,5 МПа.
аа саны – 2 : 
Клдене арматураны конструктивтік шарты бойынша:
S=
=
= 15
.
Барлы тірек участкелерінде зындыы l/4 абылданып, адымы
S=15
, ал аралыты ортаы блігінде адымы S=
=
= 35 
Сыылан иаш жола бойынша бетон беріктігін тексеру:




Шарт орындалды.
3.3 Ригель арматурасын рылымдау

Сурет-Материалдар эпюрасы
Ортадаы тіректегі арматура: 2ø36 А-III 
=
, =0,83,
2ø12 А-III As=2,26 см2,
=
= 0,98 ,
· 
Клдене кштеулер шін има: Q= 119 кН.
2ø36 А-III адымдар саталып алады: S=15 см.
=1919 Н/см,

Аралытаы арматура: 4ø22 А-III As=15,2 см2.
=
, = 0,87 ,
Алдындаы аралытарды орнына арматура:
2ø22 А-III, As=7,6 см2 ,
=
= 0,93 ,
Мндаы клдене кш: Q= 107 кH.
Н/см,

абылдаймыз 
Мндаы клдене кш Q=124kH
.
абылдаймыз 
Шеткі тіректегі арматура 2ø25 А-III 
.
=
=0.92
Мндаы клдене кш Q=196kH
2ø36 А-III адымдар саталып алады S=15см
=1919 Н/см.
.
абылдаймыз
.
4 Орта атардаы стын есебі
4.1. стынды жне блшектерін арматуралау
Есептік жктемелерге байланысты тік кштеулерді анытау:
Ригельден:
бааннан: (имасы 0,3x0,3; l = 4,6 м, p=2500 кг/м3; f=1,1; n= 0,95) – 10,8 кН. Барлыы: G= 185 кН.

4 – сурет-стын сызбасы
Уаытша жктеме бірабатты аражабыннан:
n= 0,95; Q= 5,241,60,95= 206 кН.
за мерзімді: Q= 4,241,60,95= 166 кН.
ыса мерзімді: Q= 1,8·41,60,95= 71 кН.
Траты жктеме плита мен жабыннан - 541,60,95= 198 кН; ригельден – 32кН; бааннан – 10,8кН.
Уаытша жктеме – арды І ауданына байланысты сенімділік коэффициенті f=1,4; n=0,95; Q=0,51,441,60,95=28 кН; за мерзімді Q=0,2555=27,5 кН ; ыса мерзімді Q=27,5кН.
за мерзімді жктемеден бірінші абат стыныны бойлы кші:
N=241 + 27,5 + (185 + 166) 2= 971 кН.
Сондай, толы жктемеден:
N= 971+27,5 + 712= 1141 кН.
за мерзімді жктемеден:
N= 971+(185+166) = 1322 кН.
Сондай, толы жктемеден:
N= 1322+27,5 + 713= 1563 кН
Есептік жктемелерге байланысты иілу моментін анытау
к 
1+2 за мерзімді жктеме кезінде:


Толы жктеме кезінде:

за мерзімді жктеме кезінде:

Толы жктеме кезінде:

за мерзімді жктемеден жертле стыныны ию моменті:

Толы жктеме кезінде:
.
за мерзімді жктемеден бірінші абат стыныны ию моменті:
.
Толы жктеме кезінде:

Ригельді аралыы бойынша жктемелерді олданамыз.
за мерзімді жктемеден стынны ию моменті:

Жертле стыныны ию моменті:

Бірінші абат шін:

Толы жктеме шін: 
Жертле шін: 
Бірінші абат шін: 
4.1 Ортаы стынны беріктік есебі
>R; As=As.’
Бетон мен арматураны беріктік мінездемелері:
В30- бетон класы; арматура - А-III.
1. Nmax= 1563 кН, Nl=1322 кН,
M= 9,2 кНм, Ml=8 
2. Ммах=42,4
, Мl=31,2 кНм.
1+2:
N= 1563 -
= 1460 кH,
N= 1322 -
= 1239 кH.
Симметриялы арматураларды ималарын тадап алу.
As=As’.
иманы жмысты биіктігі: 0= -а = 30-4 = 26 см; ені b=30 см.
Кш эксцентриситеті: e0=M/N=
= 2,9 см.
Кездейсо эксцентриситет: e0=
=
= 1 немесе e0=
=
= 0,81.
за мерзімді жктеме: M1= Ml+Nl(
- a )= 31,2 + 12390,11= 167,5 кHм.
Толы жктеме: M1= 42,4 + 14600,11=203 кНм.
=
= 54 >14 - стынны майысуын ескеру керек. r= 0,289h= 8,6 см.
Ауыр бетон шін: е=1+
= 1 +
= 1,83 ,

,



e= 
у 
w=0,85-0,0080,917= 0,72,

=
,

1= 0,056; 
2ø16 А-III, As= 4,02 см2.
Q=254 кH (ригельді клдене кштеулерінде).
Бетон В30: Rb=17Мпа, А-III, Rs=365 МПа, b2=0,9.
l=20 см, lbt= 25 см,

l1=25 см,


см,
см,

.
Майыстырушы момент: M=
= 267·0,15=40 кНм.
Клдене хомуттар Ø6 А-I. Адымы s=10 см.
5 Іргетас есебі
5.1 Іргетасты жобалау жне есептеу
стын имасы 30х30 см.
1) N=1563 кH, M=
=4,6 кНм,

2) N= 1460 кH, M=
= 21,2 кНм,

Nп=
= 1360 кH.
= 0,3 МПа; b2= 0,9; B 30; Rbt= 1,2 МПа.

Н= 105 см.
Іргетас лшеміні табаны:


Іргетас астындаы топыра ысымы:
Іргетас биіктігі


.
2) стынны іргетаса бекітілу шарты:
3) Арматураны бетона сенімді бекіту шарты:
Іргетас биіктігі: Н= 90 см,
,
8Ø14 А-IIІ 
m1=
=
=0,13,
m1=
=
=0,14,
m1, m2 арты m=0,05, шарт орындалды.
5 – сурет-Іргетас сызбасы