Ауру тарихын жргізу мазмны мен тртібі

КСРО Денсаулы сатау министрлігіні Алма – Аталы дрігерлерді жасарту институты

Психиатрия кафедрасы

Психиатриялы ауруханадаы

Ауру тарихы

Алма – Ата 1975

КСРО Денсаулы сатау министрлігіні Алма – Аталы дрігерлерді жасарту институты

 

Психиатрия кафедрасы

Психиатриялы ауруханадаы

ауру тарихы

(Методикалы нсаулар)

Алма – Ата 1975

Методикалы нсаулар профессор М.Х. Гонопольскимен, доцент В.И. Русаковпен, медицина ылымыны кандидаттары К.А. Адильханова, Ж.А. Алимханова, Т.С. Букашов, Е.Д. Косенколарды кмегімен рылан;

Алма – Аталы мемлекеттік медициналы институтыны психиатрия кафедрасыны басшысы, профессор Г.И. Вальцманны шолуымен;

Алма – аталы дрігерлерді жасарту институтыны мселе комиссиясыны 1975 жылды 25 наурызында басылыма методикалы кмек ретінде сынылан.

Ауру тарихын жргізу мазмны мен тртібі

 

Ауру тарихы жан – жаты жне ыса, науас мірі мен ауруыны ттас жне динамикалы сипаттамасы бар, еш малмат бермейтін ажетсіз бліктерсіз, медициналы терминдерді асыра пайдаланусыз болуы тиіс.

Психикалы бзылуды ерекшелігі дрігер – психиатрларды объективті жне субъективті анамнезді мият жинауын, психопатологиялы згерістерді дрыс сипаттауын талап етеді. Адамны іс – рекеттері мен мірді барлы аспектілері маызды. Анамнестік апаратты ортасында, жауап беру згешелігі мен толытыы бар адамны тірі келбеті болуы ажет. Психиатрды адаммен не боландыы ана емес , сонымен атар оны бл жадайа алай ыпал ететіндігі, з – зін алай стааны жне аншалыты за бастан ткізгендігі ызытырады, йткені осындай жолмен ана німді симптоматика деп аталатын, мінез – лы згерістерінде жиі крінетін тланы жетілуі мен характерологиялы ерекшеліктері жайында зімізге елестете аламыз. Нерлым длірек нозологиялы диагностика мен психопатологиялы зерттеулермен атар параклиникалы мліметтер мен неврологиялы жне соматикалы статусты жасылап сипаттама бергені маызды.

 

 

І. Тлжат блімі.

Науастарды психикалы жадайына байланысты тлжатты мліметтер алуда иындытара арамастан, барлы жадайда (жаттардан, алып келушілерден) бастапы бетте аты, тегі, науасты кесіні аты, туылан кні, айы, жылы, науасты немесе жаын туыстарыны мекен – жайы, телефон номері, жмыс орны немесе мгедектігі крсетілуі тиіс.

Сонымен атар дене ызуы жне Боткин ауруы жайлы мліметтер, тскен кні жне сааты да жазылады.

Алдын ала ойылан диагноз немесе тскен кездегі синдромы да крсетіледі, сол арылы емдеуші дрігерді назарын бастапы синдром арылы, науасты жадайын дрыс баалап жне сйкес ем жргізуге ммкіндік береді.

 

ІІ. Кезекшілік дрігерді жазбасы.

Науас тскен кезде абылдау блімінде дрігер келесі мліметтерді крсетеді: кіммен келгені (туыстары мен, медицина ызметкерімен, милициямен т.б) біріншілік жазбада жазылуы ажет. Шет жерден келген науастар тсенде алып келушілерден объективті мліметтерді мият жинааны дрыс.

Науасты срау, оны шаымдарын анытау арылы басталады. Негізгі анамнестикалы апараттарды (субъективті жне объективті) анытап алан со, экзогенді жне психогенді факторлары, осымша аурулары, алдыны тскен кездегі ауруыны кріністері, соы шыан кездегі жадайы жне жмыса абілеті, олдаушы терапия, азіргі кездегі кездегі ауруыны асынуына кіл блінеді.

Психикалы статусы. Е алдымен негізгі психопатологиялы синдромды сипаттау ажет. Сонымен атар есіні жадайы, жріс – трысыны ерекшеліктері де крсетіледі. Психикалы жадайында баса паталогиялы ерекшеліктері болмаса, крсетілуді ажеті жо.

Соматикалы статус. абылдау блімінде аныталан патология белгіленеді, біра таматану жадайы, тері абаты міндетті трде жазылады. Жарааттары, тыртытары жне баса жараат немесе рып соу іздері бар болса мият сипатталады, ажет жадайда кезекші дрігерді олымен блек акт толтырылады. Кезекші дрігерді, медициналы мейірбикені жне алып келушілерді баылауымен науасты заттарыны, жаттарыны жне баалы заттарыны тгендеуі жргізіледі.

Кезекші дрігерді жазбасы бастапы беттегі крсетілген диагнозбен сйкес алдын ала ойылан диагноз ою арылы аяталады, таайындау аны, абылдау сааты жне млшері крсетіледі. Сосын кезекші дрігер зіні олын ояды.

 

ІІІ. Блімшедегі науасты біріншілік арау.

Бір тулік ішінде блімше басарушысы баса дрігерлермен негізгі синдромды анытау шін, дифференциалды диагнозды жасау жне зерттеу жоспары мен ем таайындау масатында науасты арауы ажет.

Біріншілік арау жайлы жазба соында дрігерлерді олы ойылады.

 

ІV. Емдеуші дрігерді науасты арауы.

Анамнестикалы апараттарды жинауды ерекшеліктері. Тымуалаушылы. Науасты туыстарынан манифестік психоздардан баса, науасты мінезіні психопатикалы ерекшеліктерін, алкоголизм жне баса наркоманиялы заттара уестігін, суицидтік жадайларды анытау ажет. Сонымен атар науасты ата – анасыны жне туыстарыны мінез – лыты ерекшеліктері, антинатальды жне перинатальды кезедердегі згерістер (асынулар, салдары) крсетіледі. Балалы шаындаы физикалы жне аыл – ойыны дамуы. Трбиелену жадайы, бала кезіндегі басынан ткерген аурулары. Науасты мектепке дейінгі мінез – лыты ерекшеліктері, мектептегі жадайы, жігері, абілетті, ызыушылытары жне ынтасы, оамды жмыстара атысуы, рдастарымен жне стаздарымен арым – атынасы крсетіледі.

Пубертатты кезе. Тлалы ерекшеліктеріні алыптасуы, бл кезеде андай мінез ерекшеліктері байалды. Отбасындаы, мектептегі, рдастарыны арасында орын алан маызды оиаларды абылдауы. Ата – анасына, лкендерге, стаздара, достарын арым – атынасы. арама – арсы жмыса деген ызыушылыыны пайда болуы, ыздарда етеккіріні басталу кезеі, лдарда жынысты жетілуі. Жынысты міріні басталу кезеі. Ерекше ызыушылытары, тратылыыны пайда болуы. Зиянды деттері.

Жасты шаындаы жылдары. Маманды тадауы, ебектік ызметке араласуы, курстастары жне ызметтестерімен арым – атынасы. ызыушылыы, жаа бейімділіктері жне ынтасы.

Отбасыны алыптасуы. Жбайына, балаларына арым – атынасы. Басынан ткізген соматикалы аурулары, бас – ми жарааттары, оны нтижесі. Алкогольдік ішімдіктерді абылдауы жне тзімділігі.

Психикалы ауру міріні кез – келген кезеінде алыптасуы ммкін, сондытан ауру анамнезін мір анамнезінен бліп растырылмайды. Оларды хронологиялы кезекте наты уаытын крсету арылы мазмндау ажет. Назар аударатын жайт, ауруды бастапы байала бермейтін симптомдары жріс – трысындаы згерістерді науастарды здері ана емес, сонымен бірге туыстары, айналадаы адамдар да байамай, психикалы ауруды бастамасы ретінде дрыс баалай алмауы ммкін. Бір жаынан кейбір сандыраы бар, депрессиялы науастар анамнестикалы мліметтерді диссимуляция, ретроспективті сандыраты тсіктерге немесе алдыы мірі жайлы депрессивті баалауы нтижесінде жауап бере алмайды. Науастар ауруыны себебі ретінде кездейсо уаытта сйкес келген оиаларды баяндауы ммкін. Жоарыда аталан жадайларды ескере отырып, дрігер – психиатр осымша сратар арылы ауруды басталуыны наты уаытын анытауы ажет. Осылайша объективті анамнезі арылы психикалы клиникасыны ерекшеліктері белгіленеді. Науасты лкен отбасындаы жне таныстарыны барлыынан срау жргізу ажет. Біра, науас жайлы мліметтерді наты жне тактикалы трде жинау керек. Анамнезде тлалы згерістері, басынан ткізген психикалы бзылыстары, инициалы жне осы ауруды аымы крсетіледі.

Дифференциалды диагностикада «длинник» – ауруды стереотипті динамикалы орналасуына кп кіл блінеді. Сондытан дрігер – психиатр анамнестикалы мліметтер жинауа аымдаы ауруды ерекшеліктері мен кезедерін натылауы ажет. Науасты зіні жне туыстарыны айтуларынан блек алдыы тскен кездегі ауру тарихынан алынан мліметтерде кмек крсетеді. Субъективті анамнезді бл тсілін асыра олдануды ажеті жо.

Объективті анамнез жинауа ресми мліметтер – ызметтік мінездемесінде олданан жн. Психикалы ауру оама жне отбасылы жадайына, емделік бейімделуіне де серін тигізеді. Осыны барлыы анамнезде крсетілуі тиіс. Анамнезді соында ауруды асынуын тудыран жадайлар мен себептер жне психиатра кмекке келгендегі біріншілік аралуы жне госпитализацияа крсеткіштер жазылады.

Науас сол ауруханаа айталап тскен жадайда ауру тарихыны толтырылуыны барлы кезедері жне зерттеулері згертілмейді, біра емдеуші – дрігер біріншілік арауы кезінде катамнез (соы шыаннан соы азіргі тскенге дейінгі науасты жадайы мен жріс трысы), ал алан анамнестикалы мліметтер ауру тарихы мраатынан алуа болады (егерде ол жазбалар толы болса немесе осымша объективті мліметтері осылады). Егер науас жадайы нашарлананда баса стационарлара аралан болса, ажет жадайда сол емдік мекемелерге сауалнама жіберу ажет.

Соматикалы жадайы

 

Науасты дене температурасы, пульс, А, физикалы дене бітімі, дисплостикалы белгілері, эндокриндік жетіспеушіліктері, тері абатыны жадайы крсетіледі. Сонымен оса физиологиялы шыарылуы, йысы, тбетін крсету ажет.

Неврологиялы жадайы

 

Науасты мият неврологиял жадайын зерттеу жргізіледі жне аныталан барлы патологиялы белгілері жазылады. Соматиконеврологиялы жадайында патология аныталмаан жадайда соны длелдейтін ыса млімет алдырылуы тиіс.

Психикалы жадайы

 

Психикалы жадайды сипаттауды белгіленген наты схемасы жо. Біріншілік арауда барлы психикалы белгілері жне жетекші синдром мият сипатталуы тиіс. Біра сипаттауда психиатриялы терминдерді кп олдану ажет емес. Негізінен науасты сипаттаанда есіні жадайы, жріс – трысы, абылдауды эмоциональды рылымы, ойлауы жне есте сатауы интеллектігіні жадайы крсетіледі. Сонымен бірге госпитализацияа науасты реакциясы, блімшедегі жріс – трысыны ерекшеліктері, дрігермен, ызметкерлермен, науасты айналасындаылармен байланысы кезіндегі мінезі жазылады.

Беріліп жатан диагнозды длелдеу шін, бастапы тексеруден бастап жадайды біліктілігін жне ауруды аымын берген маызды.

иын жадайда нозологиялы дифференциалды диагностикалы шебер рып , синдромалды диагнозбен шектелуге болады. Содан кейін дрігер таайындауы, диета, режим жне тексеру жоспары жазылады. Бастапы тексеру дрігерді олымен аяталады.