Азаматтық туралы” заңға сәйкес қандай тұлғалар ҚР азаматы болып табылады
А
Аумақтық сайлау комиссияларының мәртебесі:
1 облыстық (республикалық маңызы бар қалалар және республика астанасы), аудандық, қалалық, қаладағы аудандық сайлау комиссиялары аумақтық сайлау комиссиялары болып табылады
1 олар Президент, Парламент және мәслихат депутаттарының, өзге де жергілікті өзін-өзі басқару органдарының мүшелерінің сайлауын ұйымдастыруды және өткізуді қамтамасыз етеді
1 аумақтық сайлау комиссиялары жеті адамнан құрылады
Азаматтықтың арнайы-өзіндік қағидаларына кірмейтін қағидаларды көрсетіңіздер:
1 азаматтардыңқұқықтарыменміндеттерініңбіртұтастығықағидасы
1 қосазаматтыққағидасы
1 ҚРазаматтығынақабылдаудатопыраққұқығыныңбасымдығықағидасы
Азаматтықтың тұрақтылығықағидасытөмендегінібайқатады:
1 ҚРазаматтығыадамныңтұрғынжерінеқарамастантұрақтыболыптабылады
1 ҚРазаматтығыадамныңотбасылықжағдайына, яғникімменнекедетұрғанынақарамастантұрақтыболыптабылады
1 ҚРазаматтығыадамныңжасшамасынақарамастантұрақтыболыптабылады
Адамменазаматтыңқұқықтарыменбостандықтарыныңсаясикепілдіктерінетөмендегілержатады:
1 саяси тұрақтылық
1 саяси құрылымдардың тұрақтылығы мен олардың азаматтық келісімге қол жеткізу қабілеттігі
1 қоғамда тұрақсыздықты жою, азаматтардың саяси мәдениетінің жоғары деңгейінің болуы
Адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының әлеуметтік-экономикалық кепілдіктерінің сипаты және оларға жататын кепілдіктер:
1 бұл кепілдіктер адамдардың құқықтар мен бостандықтарды еркін пайдалануын қамтамасыз ететін тиісті орта мен материалдық негіздің болуын анықтайды
1 өндірістік күштердің болуы, қоғамның барлық әлеуметтік қажеттіктеріне қызмет көрсетуге мүмкіндік беретін мекемелер жүйесінің болуы
1 әлеуметтік тұрақтылық, дамыған экономика,
Адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының заң кепілдіктерінің жалпы сипаты және оларға жататын амалдар:
1 бұл кепілдіктер жеке адамның құқықтары мен бостандықтарын жүзеге асыру мен қорғауды қамтамасыз ететін барлық құқықтық амалдардың болуын анықтайды
1 әрбір құқықтың, бостандықтың нақты кепілдіктерінің конституциялық, заңи бекітілуі
1 құқықтары мен бостандықтарын азаматтардың өзінің қорғау механизмінің болуы (арыздану, БАҚ-қа жолдану, т.б.), сондай-ақ соттық қорғау, халықаралық қорғау, зиянды өтеу, т.б.
Аудандық соттарды құру ерекшелігі:
1 Жоғарғы Сот Төрағасының Жоғары Сот Кеңесімен келісілген ұсынуы бойынша Қазақстан Республикасының Президентi құрады
1 аудандық соттар үшiн судьялардың жалпы санын Жоғарғы Сот Төрағасының Жоғары Сот Кеңесімен келісілген ұсынуы бойынша ҚР Президентi бекiтедi
1 ҚР Президенті бірнеше әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiкте бiр аудандық сот немесе бiр әкiмшiлiк-аумақтық бiрлiкте бiрнеше аудандық сот құруы мүмкін
Азаматтық туралы” заңға сәйкес қандай тұлғалар ҚР азаматы болып табылады
азаматтықтуралызаңкүшінеенгізілгенкүнгедейінҚР-датұрақтытұратына
ҚР-ныңаумағындатуғанжәнешетмемлекеттіңазаматтығындатұрмайтынадамдар
“Азаматтық туралы” заңға сәйкес ҚР азаматтығын алған адамдар
Аумақтық сайлау комиссиялары қатарына кіреді:
облыстық (республикалық маңызы бар қалалар және Республика астанасы) сайлау комиссиялары
қалалық сайлау комиссиялары
аудандық, қаладағы аудандық сайлау комиссиялары
Атқару билігіне кіретін мемлекеттік органдарға жатады:
Үкімет
Министрліктер мен агенттіктер
Әкімдіктер
Аумақтардыңпрокурорларыныңқұрылутәртібі:
облыспрокурорларынПрезидентiнiңкелiсiмiменБасПрокурортағайындайды
қалалық прокурорларды Республиканың Бас Прокуроры тағайындайды
аудандық прокурорларды Республиканың Бас Прокуроры тағайындайды
Атқару билігіне кіретін мемлекеттік органдарға жатады:
С) Үкімет.
Е) министрліктер мен агенттіктер
H) әкімдіктер
Аумақтардың прокурорларының құрылу тәртібі:
А) облыс прокурорларын Президентiнiң келiсiмiмен Бас Прокурор тағайындайды
С) қалалық прокурорларды Республиканың Бас Прокуроры тағайындайды
E) аудандық прокурорларды Республиканың Бас Прокуроры тағайындайды
Ә
Әкімдердің қызметіне орналасу тәртібі:
облыстардың әкімдерін қызметке тиісінше облыстардың мәслихаттарының келісімімен Президент тағайындайды
республикалық маңызы бар қала және астана әкімдерін тиісінше аумақтың мәслихаттарының келісімімен Президент тағайындайды0 облыс
өзге әкімшілік-аумақтық бөліністердің әкімдері қызметке Президент белгілейтін тәртіппен тағайындалады немесе сайланады
Әкімдіктер құрылмайды:
Ауылдарда
Поселкелерде
ауылдық округтерде
Әкiмдiктің мәртебесі бойынша мынадай орган болып табылады:
облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкiмi басқаратын атқарушы орган
тиiстi аумақта жергiлiктi мемлекеттiк басқаруды жүзеге асыратын алқалы атқарушы орган өз құзыретi шегiнде тиiстi аумақта жергiлiктi өзiн-өзi басқаруды жүзеге асыратын атқарушы орган
Әлеуметтік-экономикалық құқықтар тобына жататын құқықтарды көрсетіңіз:
1 еңбек ету бостандығына құқық
1 қызмет пен кәсіп түрін еркін таңдау құқығы
1 тынығу құқығы
Әділет біліктілік алқасы:
А) бүгінде қызмет етпейді, таратылған
E) 17.11.2008 ж. “ҚР Жоғары Сот кеңесі туралы” заңының қабылдануымен таратылды
H) барлық функциялары Жоғары Сот Кеңесіне беріле отырып таратылды
Әкiмдiктің мәртебесі бойынша мынадай орган болып табылады:
В)облыстың (республикалық маңызы бар қаланың, астананың), ауданның (облыстық маңызы бар қаланың) әкiмi басқаратын атқарушы орган
F) тиiстi аумақта жергiлiктi мемлекеттiк басқаруды жүзеге асыратын алқалы атқарушы орган
G) өз құзыретi шегiнде тиiстi аумақта жергiлiктi өзiн-өзi басқаруды жүзеге асыратын атқарушы орган
Әкімдіктер құрылмайды:
С) ауылдарда
E) поселкелерде
G) ауылдық округтерде
Әкімдердің қызметіне орналасу тәртібі:
С) облыстардың әкімдерін қызметке тиісінше облыстардың мәслихаттарының келісімімен Президент тағайындайды
E) республикалық маңызы бар қала және астана әкімдерін тиісінше аумақтың мәслихатарының келісімімен Президент тағайындайды
G) өзге әкімшілік-аумақтық бөліністердің әкімдері қызметке Президент белгілейтін тәртіппен тағайындалады немесе сайланады
Б
Биліктің бөлінуі қағидасына қарай мемлекеттік органдардың түрлері:
А) заң шығару органы
D) атқарушы органдар
G) сот органдары
Биліктің бөлінуі қағидасына қарай мемлекеттік органдардың түрлері:
заң шығару органы
атқарушы органдар
сот органдары
Бюллетеньді өз бетінше толтыруға мүмкіндігі жоқ сайлаушыға бюллетень толтыруға келесілер көмектесе алмайды:
1 сайлау комиссиясының мүшесі
1 кандидаттың сенім білдірген адамы
1 жергілікті өкілді және атқарушы органның лауазымды адамы
Д
Дауыс беру күні мен соның қарсағындағы күн мыналар үшін жұмыс күні болып табылады:
1 соттар үшін
1 прокуратура үшін
1 ішкі істер органдары үшін
Депутаттық әдеп ережелерін бұзғаны үшін Парламент депутаттарына қолданылатын жазалау шаралары:
1 парламенттік мінеу
1 бір отырыс уақытына отырыс залынан шығарып жіберу
1 көпшілік алдында кешірім сұрауға мәжбүр ету
Депутаттық әдеп ережелерін бұзғаны үшін Парламент депутаттарына қолданылатын жазалау шаралары:
А) парламенттік мінеу
С) бір отырыс уақытына отырыс залынан шығарып жіберу
G) көпшілік алдында кешірім сұрауға мәжбүр ету
Ж
Жоғарғы және жергілікті атқарушы органдардың қарым-қатынасы:
В) жоғарғы атқарушы орган жергілікті атқарушы органның қызметiне басшылықты жүзеге асырады
D) жоғарғы атқарушы орган жергілікті атқарушы органның заңдарды,
H) жоғарғы атқарушы орган жергілікті атқарушы органдардың актiлерiнiң күшiн жоя алады
Жергiлiктi соттарға жатады:
В)облыстық және оларға теңестiрiлген соттар
D) аудандық соттар
F) қалалық және ауданаралық соттар
Жоғарғы Соттың органдары болып табылады:
С) жалпы отырыс
F) азаматтық және әкімшілік істер жөніндегі қадағалаушы сот алқасы
G) қылмыстық істер жөніндегі қадағалаушы сот алқасы
Жоғары Сот Кеңесiнің құрамы:
В)Жоғары Сот Кеңесі ҚР Президентімен тағайындалатын Төрағадан тұрады.
D) Жоғары Сот Кеңесі хатшыдан тұрады.
G) Жоғары Сот Кеңесі басқа да мүшелерден тұрады
Жоғары Сот Кеңесінің Төрағасына, хатшысына және мүшесіне тиым салынады:
А) коммерциялық ұйымның басшы органының құрамына кіруге
D) коммерциялық ұйымның байқаушы кеңесінің құрамына кіруге
E) саяси партиялардың басшылық қызметінде болуға
Жергiлiктi мемлекеттiк басқару – бұл:
А) жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар жүзеге асыратын қызмет
E) тиiстi аумақта мемлекеттiк саясатты жүргiзу мақсатында жүзеге асырылатын қызмет
H) мәслихат пен әкімияттардың тиiстi аумақтағы iстiң жай-күйiне жауапты болып табылатын қызметi
Жергілікті мемлекеттік басқару органдарына кіреді:
С) мәслихаттар
F) әкімдіктер
H) әкімдер
Жөнсіз үгіт деп саналады:
1 сайлаушыларғатегiннемесежеңiлдiкшарттарыментауарларберу
1 сайлаушыларғабағалықағаздарберіп, тегінқызметтеркөрсету
1 сайлаушыларғаақшатарату
Жекеқұқықтарменбостандықтарғатөмендегідейқұқықтарменбостандықтаржатады:
1 ар-ождан бостандығына құқық
1 жеке өміріне қол сұғылмауына құқық
1 ҚР аумағында еркін жүріп-тұру құқығы
Жеке тұлғаның конституциялық міндеттерінің қатарына кірмейді:
1 қандай да бір құқықбұзушылықтың алдын-алу
1 заңның жоғарылығын қамтамасыз ету
1 ішкі еңбек тәртібін бұзбау
Жеке тұлғаның құқықтық жағдайының негіздерінің мазмұнын құрайтын элементтер:
1 азаматтық
1 конституциялық (негізгі) құқықтар, бостандықтар және міндеттер
1 конституциялық құқықсубъектілік
Жеке тұлғаның құқықтық мәртебесінің қағидалары:
1 адам мен азаматтың құқықтары мен бостандықтарының теңдігі және жалпыға тәндігі қағидасы
1 мемлекеттің жеке тұлғаның құқықтары мен бостандықтарын сақтау және қорғау, оларды кепілдендіру міндеттілігі қағидасы
1 адамдардың мүдделерінің мемлекет мүдделерінен басымдығы қағидасы
Жеке құқықтар мен бостандықтардың ерекшеліктері:
1 олар әркімнің құқығы болып табылады, яғни адамның мемлекеттің азаматтығына тәндігімен байланысты емес, одан туындамайды
1 олар адамға тумысынан тән болады және одан бөлінбейді
1 олар адамның жеке өміріне, бас бостандығына, ар-ожданына байланысты өзге де табиғи құқықтарын қорғау үшін қажетті құқықтар мен бостандықтарды қамтиды
Жоғарғы Соттың органдары болып табылады:
1 жалпы отырыс
1 азаматтық және әкімшілік істер жөніндегі қадағалаушы сот алқасы
1 қылмыстық істер жөніндегі қадағалаушы сот алқасы
Жергілікті бюджеттің атқарылуын бақылау үшін тексеру комиссиялары құрылады келесі деңгейлерде:
1 Республикалық маңызы бар қалаларда
1 Облыстарда
1 Астанада
Жергiлiктi соттарға жатады:
облыстық және оларға теңестiрiлген соттар
аудандық соттар
қалалық және ауданаралық соттар
Жергілікті мемлекеттік басқару органдарына кіреді:
Мәслихаттар
Әкімдіктер
Әкімдер
Жергiлiктi мемлекеттiк басқару – бұл:
жергiлiктi өкiлдi және атқарушы органдар жүзеге асыратын қызмет
тиiстi аумақта мемлекеттiк саясатты жүргiзу мақсатында жүзеге асырылатын қызмет
мәслихат пен әкімияттардың тиiстi аумақтағы iстiң жай-күйiне жауапты болып табылатын қызметi
Жоғарғы және жергілікті атқарушы органдардың қарым-қатынасы:
жоғарғы атқарушы орган жергілікті атқарушы органның қызметiне басшылықты жүзеге асырады
жоғарғы атқарушы орган жергілікті атқарушы органның заңдарды, Президент пен Үкiметтiң актiлерiн орындауын бақылайды
жоғарғы атқарушы орган жергілікті атқарушы органдардың актiлерiнiң күшiн жоя алады.
З
Заң мамандығы бойынша жұмыс стажына байланысты судьялыққа кандидаттарға қойылатын талаптар:
1 Жоғарғы Соттың судьясы болу үшін - заң мамандығы бойынша кемінде жиырма жыл жұмыс стажы немесе кемінде он жыл судьялық жұмыс стажы
1 облыстық соттың судьясы болу үшін - кемінде он бес жыл жұмыс стажы немесе кемінде бес жыл судьялық жұмыс стажы
1 аудандық соттың судьясы болу үшін - кемiнде екi жыл жұмыс стажы
Заңдар мен Парламенттің өзге актілерінің жобаларын қараудың кезегін келесілер белгілейді:
1 Парламенттің өзі
1 Конституцияда белгіленген реттерде Республика Президенті
1 Парламенттің Палаталары
Зайырлы мемлекеттің белгілерін көрсетіңіздер:
дінменмемлекетбір-бірініңішкіістерінеараласпайды
барлықдiндермендінибiрлестiктерзаңалдындабiрдей
дінинегіздепартиялардыжәнеөзгедесаясиқұрылымдардықұруға, сондай-ақдiнибiрлестiктердіңсаясипартияларқызметiнеқатысуынажолберілмейді
Заңға тәуелді нормативтік құқықтық актілер - бұл:
заңактілеріболыптабылмайтынактілер
ҚРКонституциясымензаңактілерініңнегізіндешығарылатынактілер
ҚРКонституциясымензаңактілерінорындауүшіншығарылатынактілер
Заң дегеніміз: бұл -
асамаңыздықоғамдыққатынастардыреттейтін, ҚРКонституциясындакөзделгентүбегейліпринциптерменнормалардыбелгілейтін, ҚРПарламентіқабылдайтыннормативтікқұқықтықакт
ҚРПарламентімен - алдыменМәжілісте, кейінСенаттаөзкезегіменқарауарқылытиістіпалатадепутаттарыныңжалпысаныныңкөпшілікдауысыменқабылданатыннормативтікқұқықтықакт
Заңды қолданған кезде судья басшылыққа алуға тиiс принциптер:
бiрқұқықбұзушылықүшiнешкiмдi деқайтаданқылмыстықнемесеәкiмшiлiкжауапқатартуғаболмайтындығы
айыпталушыөзiнiңкiнәсiздiгiндәлелдеугемiндеттi еместігі
заңсызтәсiлменалынғанайғақтардыңзаңдыкүшi болмайтындығы
Заң шығару бастамашылығы ретінде ұғынылады:
ПрезиденттіңПарламентқарауғамiндеттi заңжобасыныңжәнеПарламенттiңөзгезаңактiсiнiңмәтiнiнресмиенгiзуi
ҮкіметтіңПарламентқарауғамiндеттi заңжобасыныңжәнеПарламенттiңөзгезаңактiсiнiңмәтiнiнресмиенгiзуi
ПарламентдепутаттарыныңПарламентқарауғамiндеттi заңжобасыныңжәнеПарламенттiңөзгезаңактiсiнiңмәтiнiнресмиенгiзуi.
Заң шығару бастамасы құқығы тиесілі:
Республика Президентіне
Парламент депутаттарына
Республика Үкiметiне
Заң жобасы Парламент Сенатында қабылданады:
A) Мәжiлiс депутаттары қарап, жалпы санының көпшiлiк дауысымен мақұлдағаннан кейін.
E) Сенат депутаттары жалпы санының көпшiлiк дауысымен.
G) заң жобасы Сенатқа түскен мезгілден бастап 60 күн ішінде
Заң шығару бастамашылығы ретінде ұғынылады:
В) Президенттің Парламент қарауға мiндеттi заң жобасының және
F) Үкіметтің Парламент қарауға мiндеттi заң жобасының және Парламенттiң өзге заң актiсiнiң мәтiнiн ресми енгiзуi.
H) Парламент депутаттарының Парламент қарауға мiндеттi заң жобасының және Парламенттiң өзге заң актiсiнiң мәтiнiн ресми енгiзуi.
Заңды қолданған кезде судья басшылыққа алуға тиiс принциптер:
D) бiр құқық бұзушылық үшiн ешкiмдi де қайтадан қылмыстық немесе әкiмшiлiк жауапқа тартуға болмайтындығы
F) айыпталушы өзiнiң кiнәсiздiгiн дәлелдеуге мiндеттi еместігі
H) заңсыз тәсiлмен алынған айғақтардың заңды күшi болмайтындығы
Заң мамандығы бойынша жұмыс стажына байланысты судьялыққа кандидаттарға қойылатын талаптар:
В)Жоғарғы Соттың судьясы болу үшін - заң мамандығы бойынша кемінде 15 жыл жұмыс стажы немесе судьялық жұмыс бойынша кемінде - 5 жыл стаж.
E) облыстық соттың судьясы болу үшін - кемiнде он бес жыл
G) аудандық соттың судьясы болу үшін - кемiнде екi жыл жұмыс стажы
Заң шығару бастамасы құқығы тиесілі:
A) Республика Президентіне.
C) Парламент депутаттарына.
F) Республика Үкiметiне.
К
Конституциялық бақылауды жүзеге асырудың үлгілері:
1 жалпы юрисдикциялық соттардың жүзеге асыруы
1 арнайы құрылған сот органдарының жүзеге асыруы
1 сот жүйесіне жатпайтын арнайы құрылған органдардың жүзеге асыруы
Конституциялық Кеңестiң құрамы және құрылу тәртібі:
1 жетi мүшеден тұрады - төрағаны және екi мүшесiн Президент тағайындайды
1 жетi мүшеден тұрады, оның екi мүшесiн Сенат тағайындайды
1 жетi мүшеден тұрады, оның екi мүшесiн Мәжiлiс тағайындайды
Конституциялық Кеңестiң Төрағасы мен мүшесiнiң қызметi сыйыспайды:
1 депутаттық мандатпен
1 кәсiпкерлiкпен айналысумен
1 коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесiнiң құрамына кiрумен
Конституциялық Кеңестiң Төрағасы мен мүшелеріне қатысты қолдануға болмайды:
1 оларды өкiлеттiгi мерзiмiiшiнде тұтқынға алуға, күштеп әкелуге болмайды
1 оларға сот тәртiбiмен белгiленетiн әкiмшiлiк жазалау шараларын қолдануға болмайды
1 қылмыс үстiнде ұсталған немесе ауыр қылмыстар жасаған реттердi қоспағанда, Парламенттiң келiсiмiнсiз қылмыстық жауапқа тартуға болмайды
Конституциялық Кеңес келіп түскен өтінішті қарауға қабылдаудан бас тартады:
1 конституциялығы талас тудырып отырған акт тоқтатылған немесе күшiн жойған болса
1 өтiнiш тиiстi субъектiден туындамаса
1 өтiнiште көрсетiлген мәселенiң конституциялылығын Конституциялық Кеңес бұрын тексерiп қойған болса
Конституциялық іс жүргізуге қатысушылар:
1 Республика Президентi, Премьер-Министрi
1 Парламент палаталарының төрағалары
1 актiлерiнiң конституциялылығы тексерiлетiн мемлекеттiк органдар мен лауазымды адамдар
Конституциялық Кеңес Төрағасының, мүшесiнiң өкiлеттiгi тоқтатылады:
1 орнынан түсуi туралы өтiнiшi қанағаттандырылса
1 қызметте болуының Конституцияда белгiленген мерзiмi аяқталса
1 Жоғарғы соттың ол жөнiнде заңды күшiне енген айыптау үкiмi болса
Конституциялық Кеңестiң шешiмдерi төмендегідей нысанда қабылдануы мүмкін:
1 қаулы
1 қорытынды
1 жолдау
Конституциялық Кеңестің қосымша шешім қабылдау жағдайлары:
1 шешiмдерiнетүсiндiрмелерберутуралымәселеқойылса
1 шешiміндежiберiлгенредакциялықсипаттағыдәлсiздiктердітүзетуқажетболса
1 шешiмiндеорыналғанредакциялықсипаттағықателердiтүзетуқажетболса
КонституциялықКеңесалғашқышешiмiнқайтақарайды:
1 өзбастамасыбойынша
1 қабылданған шешiмге негiз болған Конституция нормасы өзгерсе
1 шешiм қабылданған сәтте Конституциялық Кеңеске белгiсiз болған, өтiнiштiң мәнi үшiн жаңа елеулi нәрселер ашылса
Конституциялық Кеңес шешiмдерінің қабылданy тәртібі:
1 Конституциялық Кеңес шешiмдердiалқалы түрде қабылдайды
1 Конституциялық Кеңес шешiмдi өз мүшелерiнiң жалпы санының көпшiлiк даусымен ашық дауыс беру арқылы қабылдайды
1 шешiм қабылдау кезiнде дауыс тең бөлiнген жағдайда Конституциялық Кеңес Төрағасының даусы шешушi дауыс болып табылады
Конституциялық Кеңес шешiмiне Республика Президентінің қарсылық енгізуі:
1 қарсылық Конституциялық Кеңестiң қорытынды шешiмiне тұтастай немесе белгiлi бiр бөлiгiнде енгiзiлуi мүмкiн
1 қарсылық Президент шешiмнiң мәтiнiн алған күннен бастап он күн мерзiмнен кешiктiрiлмей енгiзiледi
1 Президенттің қарсылығы Конституциялық Кеңес мүшелерi жалпы санының үштен екiсiнiң даусымен еңсерiлуі мүмкін
Келесілердің тарапынан ҚР-да сайлауды қаржыландыруына тыйым салынады:
1 Халықаралық ұйымдар мен халықаралық қоғамдық бiрлестiктердің
1 шетелдiк мемлекеттiк органдардың
1 шет елдердiң Заңды тұлғалары мен азаматтығы жоқ адамдардың
Конституциялық құқықтық нормалардың ерекшеліктері болып келесілер табылады:
1 конституциялық құқықтық нормалар көбіне нақты реттеушілік емес, жалпы реттеушілік сипатта болады
1 конституциялық құқықтық нормалар реттеу пәні бойынша ерекшеленеді, яғни конституциялық құқықтың нормалары ерекше сипаттағы, негізгі, фундаменталдық қатынастарды реттейді
1 қайнар көздері (бастаулары) бойынша ерекшеленеді, яғни конституциялық құқықтық нормалар басқа құқықтық нормаларға қарағанда мемлекеттің негізгі заңы - Конституцияда көбірек белгіленген.
Конституциялық құқықтық қатынастардың өзге құқықтық қатынастармен ұқсас жалпы белгілері:
1 кез келген құқықтық қатынас – бұл құқықтық нормалардың қоғамдық қатынастарды реттеуінің нәтижесі
1 олардың негізінде (реттеу нәтижесінде) тиісті субъектілер арасында заңи байланыс пайда болады
1 қоғамдық қатынастар арқылы ғана құқық нормалары пайда болады, таратылады
Конституциялыққұқықтыққатынастардыңмазмұнынакелесіэлементтеркіреді:
1 субъектісі
1 объектісі
1 субъективтікқұқықтармензаңиміндеттер
Конституциялыққұқықтыққатынастардыңөзіндікерекшеліктері:
1 өз мазмұнымен ерекшеленеді, яғни конституциялық құқықтың пәнін құрайтын қатынастар саласында пайда болады
1 басқа құқықтық қатынастардың негізі болып табылады
1 олар қоғам өмірінің барлық жақтарында болады, тиісінше қоғамдық қатынастардың алуан түрлілігінің көптігімен ерекшеленеді
Конституциялық құқықтар мен бостандықтардың өзге құқықтар мен бостандықтардан ерекшеліктері:
1 конституциялық құқықтар мен бостандықтар мемлекеттің негізгі заңы – Конституцияда бекітілген
1 конституциялық құқықтар мен бостандықтар жалпы құқықтар мен бостандықтардың ядросы, негізі болып табылады
1 конституциялық құқықтар мен бостандықтар адам үшін, қоғам үшін неғұрлым маңызды болып табылады
Конституциялық құқықтар мен бостандықтардың түрлері:
1 жеке құқықтар мен бостандықтар
1 саяси құқықтар мен бостандықтар
1 әлеуметтік-экономикалық құқықтар мен бостандықтар
Конституциялық міндеттерге төмендегі міндеттер жатады:
1 басқа адамдардың құқықтарын, бостандықтарын, абыройы мен қадір-қасиетін құрметтеу
1 тарихи және мәдени мұралардың сақталуына қамқорлық жасау, тарих пен мәдениет ескерткіштерін қорғау
1 заңды түрде белгіленген салықтарды, алымдарды және өзге де міндетті төлемдерді төлеу
Кандидаттардың сайлау алдындағы үгіті мәні бойынша қандай қызметті білдіреді:
1 сайлаушылардың белгілі бір кандидатты жақтап дауыс беруге қатысуына түрткі болу мақсатындағы қызметті
1 сайлаушылардың белгілі бір кандидатқа қарсы дауыс беруге қатысуына түрткі болу мақсатындағы қызметті
1 сайлаушылардың белгілі бір саяси партияны жақтап немесе қарсы дауыс беруге қатысуына түрткі болу мақсатындағы қызметті
Конституциялыққұқықкелесідейүштұрғыдаанықталады:
Құқықсаласыретінде
Ғылымретінде
Оқутәртібіретінде
Конституциялық құқықтың реттеу пәні болып табылады:
Конституциялыққұрылыснегіздері
жекеадамдардыңқұқықтықжағдайыныңнегіздері
жергіліктімемлекеттікбасқаружәнеөзін-өзібасқарудыңұйымдастырылуыменқызметініңнегіздері
Конституциялық құқық мемлекеттік және қоғамдық қатынастарды мынадай әдістер арқылы реттейді:
тиымсалу
міндеттеу
құқықберу, тану
Конституциялыққұқықғылымымынадайзерттеутәсілдерінқолданады:
талдау, болжау
Статистикалық
тарихи-құқықтық
Конституциялыққұқықтықнормадегеніміз:
конституциялыққұқықтыңпәніболыптабылатынқоғамдыққатынастардыреттейтінжүріс-тұрысережесі:
конституциялыққұрылыснегіздерін, жекеадамныңқұқықтықжағдайыныңнегіздерінреттейтінжүріс-тұрысережесі
мемлекеттікбиліктіңұйымдастырылуыменқызметініңнегіздерін, жергіліктімемлекеттікжәнеөзін-өзібасқарунегіздерінреттейтінжүріс-тұрысережесі
Конституциялық құқықтық қатынастың субъектісі болып табылмайды:
Отбасы
дебаттықжәнеөзгеклубтар
студенттікөзі-өзібасқаруұйымдары
Конституциялыққұқықтыңқайнаркөздерідегеніміз:
конституциялыққұқықтықнормалардантұратынактілер
конституциялыққұқықтыңпәніболыптабылатынқоғамдыққатынастардыреттейтіннормалардантұратынактілер
конституциялыққұрылыснегіздерін, жекеадамныңқұқықтықжағдайыныңнегіздерін, мемлекеттікбиліктіңұйымдастырылуыменқызметініңнегіздерін, жергіліктімемлекеттікжәнеөзін-өзібасқарунегіздерінреттейтіннормалардантұратынактілер
Конституциялыққұқықтыңқайнаркөздерінежатпайды:
қоғамдықбірлестіктердіңжарғылары
сотпрецеденті
әдет-ғұрыпережелері
Конституциялықзаңдегеніміз:
ҚРКонституциясындаконституциялықдепаталған, өзгешетәртіппенқабылданатынзаң
ӘуеліМәжілісте, кейінСенаттаөзкезегіменқарауарқылытиістіпалатадепутаттарыныңжалпысаныныңкеміндеүштенекісініңдауысыменқабылданатынзаң
неғұрлыммаңыздықатынастардыреттейтінҚРПарламенті, өкілеттікберужағдайындаРеспубликаПрезидентіқабылдайтынзаң
Конституцияныңерекшеліктерінанықтаңыздар:
жоғарызаңикүшкеиеболады
бүкілқұқықтықжүйеніңядросыболыптабылады
базалықмәнгеие
Конституцияныңжоғарызаңикүшімынаныбілдіреді:
барлықзаңдарменөзгенормативтікактілерКонституцияғақайшыкелмеуікерек.
Конституцияға қайшы келетін акт күшін жояды
Конституцияға қайшы келетін акт оған сәйкестікке келтіріледі
Конституцияның бүкіл құқықтық жүйенің ядросы болып табылатындығы нені білдіреді:
Конституция бүкіл құқық жүйесінің ядросын құрайтын нормаларды белгілейді
оның нормалары ағымдағы заңнаманың барлығы үшін бағыт беруші рөл атқарады
оның нормалары ағымдағы заңнаманың барлығы үшін фундаменттік рөл атқарады
Конституциялық құқықтың өзге құқық салаларынан ерекшеліктері:
конституциялық құқық қоғамның барлық салаларына (экономикалық, саяси, әлеуметтік ...) әсер етеді
конституциялыққұқыққоғамныңбарлықсалаларыныңеңнегізгібастықатынастарынғанареттейді конституциялық құқық басқа құқық салалары үшін негіз болатын фундаменттік қатынастарды бекітеді
Конституцияның функциялары:
Құрылтайшылық
ұйымдастырушылық
Құқықтық
Конституцияның белгілері:
қабылдануы мен өзгертілуі күрделі тәртіппен жүргізілетін заң
жоғарғы заңи күші бар заң
Нормалары тікелей қолданылатын заң
Конституциялық заңдылық дегеніміз:
нормативтік ережелердің Конституция талаптарына нақты сәйкес келуі
қоғам мүшелерінің Конституция нормаларын сөзсіз сақтауы
қоғамдық қатынасқа қатысушылардың Конституция нормаларын сөзсіз орындауы
Келесілердің сайлау алдындағы үгітті жүргізуіне тиым салынбайды:
ҚР азаматтарының
кандидаттың сенім білдірген адамдарының
кандидаттың туыстары мен таныстарының
КонституциялықКеңестіңконституциялықбақылауқызметініңмәні:
Республиканың бүкіл аумағында Конституцияның үстемдігін қамтамасыз ету
Конституцияның бұлжымастығын, яғни нормативтік актілерді қабылдау кезінде оның
сайлаулар өткiзу кезінде конституциялық нормалардың мүлтіксіз органдалуын қамтамасыз ету.
Конституциялық Кеңес мүшелiгiне кандидаттарға қойылатын талаптар:
Республика аумағында тұратын отыз жасқа толған ҚР азаматы болуы
жоғары заң бiлiмiнің болуы
заң мамандығы бойынша кемiнде бес жыл жұмыс стажының болуы.
Конституциялық Кенеске өтiнiш бiлдiрушi су6ъектiлер:
Премъер-Министр
Қазақстан Республикасы Президентi
Сенат және Мәжіліс Төрағалары.
Конституциялық Кеңестің өкілеттіктері:
дау туған жағдайда Президенттiң, Парламент депутаттарының сайлауын өткiзудiң дұрыстығы туралы мәселенi шешедi
Парламент қабылдаған заңдардың Конституцияға сәйкестiгiн Президент қол қойғанға дейiн қарайды
Конституцияның нормаларына ресми түсiндiрме бередi.
Конституциялық iс жүргiзудi тоқтату жағдайлары:
субъектінің өзi мәлiмдеген өтiнiштен бас тартуы
конституциялылығы талас тудыратын актiлердің күшiн жоюы
өтiнiштің Конституциялық Кеңестiң қарауына жатпауы.
Конституциялық Кеңес мүшесiнiң өкiлеттiгi тоқтатыла тұрады:
оны қамауға алуға немесе қылмыстық жауапқа тартуға келiсiм берiлсе
денсаулық жағдайына байланысты ұзақ уақыт бойы өз мiндеттерiн орындай алмаса0 заңи талаптар бұзыла отырып тағайындалған болса
заңды күшiне енген сот шешiмi бойынша хабар-ошарсыз жоқ болған деп танылса.
Конституциялық Кеңестің конституциялық бақылау қызметінің мәні:
A) Республиканың бүкіл аумағында Конституцияның үстемдігін қамтамасыз ету.
C) Конституцияның бұлжымастығын, яғни нормативтік актілерді қабылдау кезінде оның нормаларының мүлтіксіз орындалуын қамтамасыз ету.
G) сайлаулар өткiзу кезінде конституциялық нормалардың мүлтіксіз органдалуын қамтамасыз ету
Конституциялық бақылауды жүзеге асырудың үлгілері:
C) жалпы юрисдикциялық соттардың жүзеге асыруы
E) арнайы құрылған сот органдарының жүзеге асыруы
G) сот жүйесіне жатпайтын арнайы құрылған органдардың жүзеге асыруы
Конституциялық Кеңестiң құрамы және құрылу тәртібі:
B) жетi мүшеден тұрады - төрағаны және екi мүшесiн Президент тағайындайды
E) жетi мүшеден тұрады, оның екi мүшесiн Сенат тағайындайды
G) жетi мүшеден тұрады, оның екi мүшесiн Мәжiлiс тағайындайды
Конституциялық Кеңестiң Төрағасы мен мүшесiнiң қызметi сыйыспайды:
C) депутаттық мандатпен
F) кәсiпкерлiкпен айналысумен
H) коммерциялық ұйымның басшы органының немесе байқаушы кеңесiнiң құрамына кiрумен
Конституциялық Кеңестiң Төрағасы мен мүшелеріне қатысты қолдануға болмайды:
A) оларды өкiлеттiгi мерзiмi iшiнде тұтқынға алуға, күштеп әкелуге болмайды
E) оларға сот тәртiбiмен белгiленетiн әкiмшiлiк жазалау шараларын қолдануға болмайды
F) қылмыс үстiнде ұсталған немесе ауыр қылмыстар жасаған реттердi қоспағанда, Парламенттiң келiсiмiнсiз қылмыстық жауапқа тартуға болмайды
Конституциялық Кеңес мүшелiгiне кандидаттарға қойылатын талаптар:
C) Республика аумағында тұратын отыз жасқа толған ҚР азаматы болуы
E) жоғары заң бiлiмiнің болуы
G) заң мамандығы бойынша кемiнде бес жыл жұмыс стажының болуы
Конституциялық Кеңеске өтiнiш білдіруші субъектілер:
A) Қазақстан Республикасы Президентi.
C) Сенат және Мәжiлiс Төрағалары.
F) Премьер-Министр.
Конституциялық Кеңестің өкілеттіктері:
A) дау туған жағдайда Президенттiң, Парламент депутаттарының сайлауын өткiзудiң дұрыстығы туралы мәселенi шешедi
C) Парламент қабылдаған заңдардың Конституцияға сәйкестiгiн Президент қол қойғанға дейiн қарайды.
G) Конституцияның нормаларына ресми түсiндiрме бередi.
Конституциялық Кеңес келіп түскен өтінішті қарауға қабылдаудан бас тартады:
C) конституциялығы талас тудырып отырған акт тоқтатылған немесе күшiн жойған болса
E) өтiнiш тиiстi субъектiден туындамаса
F) өтiнiште көрсетiлген мәселенiң конституциялылығын Конституциялық
Кеңес бұрын тексерiп қойған болса
Конституциялық іс жүргізуге қатысушылар:
D) Республика Президентi, Премьер-Министрi.
F) Парламент палаталарының төрағалары.
H) актiлерiнiң конституциялылығы тексерiлетiн мемлекеттiк органдар мен лауазымды адамдар.
Конституциялық iс жүргiзудi тоқтату жағдайлары:
B) субъектінің өзi мәлiмдеген өтiнiштен бас тартуы
D) конституциялылығы талас тудыратын актiлердің күшiн жоюы
F) өтiнiштің Конституциялық Кеңестiң қарауына жатпауы
Конституциялық Кеңес мүшесiнiң өкiлеттiгi тоқтатыла тұрады:
C) оны қамауға алуға немесе қылмыстық жауапқа тартуға келiсiм берiлсе
E) денсаулық жағдайына байланысты ұзақ уақыт бойы өз мiндеттерiн орындай алмаса
H) заңды күшiне енген сот шешiмi бойынша хабар-ошарсыз жоқ болған деп танылса
Конституциялық Кеңес Төрағасының, мүшесiнiң өкiлеттiгi тоқтатылады:
A) орнынан түсуi туралы өтiнiшi қанағаттандырылса
D) қызметте болуының Конституцияда белгiленген мерзiмi аяқталса
G) Жоғарғы соттың ол жөнiнде заңды күшiне енген айыптау үкiмi болса.
Конституциялық Кеңестiң шешiмдерiнің қабылдану нысандары:
C) қаулы
F) қорытынды
G) жолдау
Конституциялық Кеңестiң шешiмдерi:
A) қабылданған күннен бастап күшiне енедi
C) Республиканың бүкiл аумағында жалпыға бiрдей мiндеттi.
E) түпкiлiктi болып табылады және шағымдануға жатпайды
Конституциялық Кеңестің қосымша шешім қабылдау жағдайлары:
A) шешiмдерiне түсiндiрмелер беру туралы мәселе қойылса
E) шешiмінде жiберiлген редакциялық сипаттағы дәлсiздiктерді түзету қажет болса
F) шешiмiнде орын алған редакциялық сипаттағы қателердi түзету қажет болса
Конституциялық Кеңес алғашқы шешiмiн қайта қарайды:
A) өз бастамасы бойынша
D) қабылданған шешiмге негiз болған Конституция нормасы өзгерсе
F) шешiм қабылданған сәтте Конституциялық Кеңеске белгiсiз болған, өтiнiштiң мәнi үшiн жаңа елеулi нәрселер ашылса
Конституциялық Кеңес шешiмдерінің қабылданy тәртібі:
C) Конституциялық Кеңес шешiмдердi алқалы түрде қабылдайды.
E) Конституциялық Кеңес шешiмдi өз мүшелерiнiң жалпы санының көпшiлiк даусымен ашық дауыс беру арқылы қабылдайды.
F) шешiм қабылдау кезiнде дауыс тең бөлiнген жағдайда Конституциялық
Кеңес Төрағасының даусы шешушi дауыс болып табылады
Конституциялық Кеңес шешiмiне Республика Проезиентінің қарсылық енгізуі:
A) қарсылық Конституциялық Кеңестiң қорытынды шешiмiне тұтастай немесе белгiлi бiр бөлiгiнде енгiзiлуi мүмкiн
C) қарсылық Президент шешiмнiң мәтiнiн алған күннен бастап он күн мерзiмнен кешiктiрiлмей енгiзiледi
E) Президенттің қарсылығы Конституциялық Кеңес мүшелерi жалпы санының үштен екiсiнiң даусымен еңсерiлуі мүмкін.
Қ
Қазақстан Республикасында атқарушы билікті жүзеге асыратын органдар:
А) Республика Үкіметі.
D) министрліктер, агенттіктер
F) әкімдіктер
Қазақстан Республикасы Үкіметінің мемлекеттік билік жүйесіндегі орны:
А) Қазақстан Республикасының атқарушы билiгiн жүзеге асырады.
С) ол атқарушы органдардың жүйесiн басқарады және олардың қызметiне басшылық жасайды
G) Президентінің алдында, Конституцияда көзделген жағдайларда Мәжілістің және Парламенттің алдында жауапты болады.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің құрылу тәртібі:
В) Президент алдымен Мәжілістің келісімімен Премьер-Министрді тағайындайды.
E) Премьер-Министр тағайындалғаннан кейiн он күн мерзiм iшiнде Үкiметтiң құрылымы мен құрамы туралы Президентке ұсыныс енгiзедi.
H) Премьер-Министрдің ұсынуымен Республика Президенті Үкіметінің құрылымын айқындайды.
Қазақстан Республикасы Үкіметінің құрамына кiредi:
С) Республиканың Премьер-Министрi.
E) Премьер-Министрдің орынбасарлары.
G) министрлер және Республиканың өзге де лауазымды адамдары
Қазақстан Республикасы Үкіметінің құрылымын құрайтын органдар:
В) Ішкі істер министрлігі.
D) Сыртқы істер министрлігі.
F) өзге де орталық атқарушы органдар
Қазақстан Республикасы Президентінің мәртебесі:
A) Конституцияның мызғымастығының кепілі әрі нышаны болып табылады
D) мемлекет басшысы болып табылады
G) мемлекеттік биліктің барлық тармақтарының үйлесімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін тұлға болып табылады
Қазақстан Республикасының Президенті Республика аумағында төтенше жағдай енгізеді:
В) республиканың демократиялық институттарына тікелей қатер төнген ретте
F) Республиканың саяси тұрақтылығына, азаматтардың қауіпсіздігіне елеулі және тікелей қатер төнген ретте.
H) мемлекеттің конституциялық органдарының қалыпты жұмыс істеуі бұзылған ретте
Қазақстан Республикасы Президенті тағайындайды:
А) ҚР Ұлттық Банкінің Төрағасын.
С) Үкімет мүшелерін.
F) Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Хатшысын.
Қазақстан Республикасының Президенті құқылы:
В) Парламент қабылдаған заңды қайталап талқылау мен дауысқа салу үшін кері қайтаруға.
D) заң жобаларын қараудың басымдығын белгiлеуге
Е) Премьер-Министрді тағайындауға және босатуға.
Қазақстан Республикасы Парламентінің депутаттары құқылы:
С) ғылыми қызметпен айналысуға
Е) оқытушылық қызметпен айналысуға
H) шығармашылық қызметпен айналысуға
Қазақстан Республикасы Парламенті Сенатының ерекше қарауына жатады:
D) Бас Прокурорды ешкiмнiң тиiспеуi жөнiндегi құқығынан айыру.
F) Президенттiң ұсынуымен Жоғарғы Сот Төрағасын және судьяларын сайлау мен қызметтен босату.
H) Президенттің Ұлттық Банкінің Төрағасын, Бас прокурорын және Ұлттық қауіпсіздік комитетінің Төрағасын тағайындауына келісім беру.
ҚР Парламент Мәжілісінің ерекше құзырына жатады:
А) Парламентке енгізілген заңдардың жобаларын қарауға қабылдау.
E) Республика Президентінің кезекті сайлауын хабарлау.
G) Президенттің Республика Премьер-Министрін тағайындауына келісім беру.
ҚР Парламенті Мәжілісінің қарауына жататын мәселелер:
А) Республика Үкіметіне сенімсіздік білдіру.
В) Парламентке енгізілген заңдардың жобаларын қарауға қабылдау, қарау.
Е) Президентке мемлекеттік опасыздық жасады деп айып тағу.
Қазақстан Республикасы Президентіне тиесілі өкілеттіктер:
А) Қазақстан халқы Ассамблеясын құру.
С) республикалық референдум өткiзу жөнiнде шешiм қабылдау
F) азаматтарға кешірім жасауды жүзеге асыру
Қазақстан Республикасы Президентінің Күзет қызметі атқарады:
A) Республика Президентін күзету.
E) Президенттi арнайы байланыс құралдарымен қамтамасыз ету.
H) өзiнiң құзыретiне сәйкес Республика Президентi мен оның отбасы мүшелерiне тұрғын үй және көлiк қызметiн көрсету
Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентiне ешкiмнiң тиiспеушiлiгi білдіреді:
B) Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президентiне ешкiмнiң тиiсуiне болмайды.
C) тұңғыш Президент мемлекетке сатқындық жасау жағдайларын қоспағанда, өз мәртебесiн жүзеге асыруға байланысты iс-әрекеті үшiн жауапты болмайды
E) тиiспеушiлiк оның үй-жайларына, қол жүгiне, көлiгiне, жазылатын хат-хабарларына ... қолданылады
Қазіргі Республика Парламентінің мәні:
А) Парламент өкілдік сипатқа ие, яғни ол Қазақстан халықтарының мүддесін көздейді, оның атынан өкілдік етеді.
С) Парламенттің мемлекеттік өкімет жүйесіндегі қызмет мақсаты – заң шығаруды жүзеге асыру болып табылады.
G) Парламент тұрақты жұмыс істеу нәтижесінде заң шығару қызметінің үздіксіз жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді.
ҚР Президентін қызметінен кетіруге негіз болады:
А) мемлекетке опасыздық жасауы
Е) шет мемлекеттiң Республикаға қарсы дұшпандық әрекетiн жүзеге асыруына көмектесуі
G) соғыс не қарулы қақтығыс кезiнде жау жағына шығып кетуі
Қазақстан Республикасының Орталық сайлау комиссиясыбелгілейтін мәслихат депутаттарының шекті саны:
В) облыстық мәслихатта, Астана және Алматы қалалық мәслихаттарында - елуге дейiн
D) қалалық мәслихатта - отызға дейiн
F) аудандық мәслихатта - жиырма беске дейiн
Қазақстан Республикасының Конституциясына сәйкес біртұтас мемлекеттік билік жүзеге асырылады:
А) заң шығару тармағына бөліну арқылы
В) атқару тармағына бөліну арқылы
D) сот тармағына бөліну арқылы
Қазақстан Республикасында мемлекеттік билік органдары бір-бірімен байланысады:
А) өзара іс-қимыл жасау қағидасына сәйкес
С) тепе-теңдік жүйесін пайдалану арқылы
D) тежемелік жүйесін пайдалану арқылы
ҚР Парламентінің жұмыс органдары болып есептеледі:
С) Сенаттың тұрақты комитеттері.
D)Мәжілістің тұрақты комитеттері.
F) палаталардың бірлескен комиссиялары.
Қазақстанда президенттік институты енгізілді:
B) 1990 жылы 24 сәуірде
1991 жылы 16 желтоқсанда “Мемлекеттік тәуелсіздік туралы” заңмен
Қаз ССР-ң “Мемлекеттік егемендік туралы” Декларациясымен
1991 жылы 25 қазанда
F) “Қазақ КСР Президенті қызметін тағайындау және ҚазССР
ҚР Президентіне заң шығару өкілеттігі беріледі:
С) Президенттің бастамасы бойынша Парламет Палаталарының бірлескен отырысында.
Е) Парламенттің әр палата депутаттарының жалпы санының үштен екісінің даусымен.
G) бір жылдан аспайтын мерзімге
Қазақстан Республикасының Үкіметі жауапты болады:
С) Парламент Мәжілісінің алдында.
Е) Республика Президенті алдында.
H) Республика Парламенті алдында.
Қазақстан Республикасының Жоғарғы Сотының мәртебесі: