Криминалистиканы даму задары мен аидалары.

Криминалистика пні зіне тн даму задарына жне аидаларына сйкес алыптасып дамып отырады. Задары:

• криминалистиканы алыптасан жне азіргі кезде жаадан пайда болан теориялары мен тжырымдамаларыны арасындаы зара байланыста болу заы;

• баса ылымдарды осы кнгі жетістіктерін тез арада ылмысты тергеу жргізу ндірісіне енгізу заы;

• криминалистика ылымы дістемелік сыныстарыны ылмысты ашуа, тергеуге жне болдырмауа ажеттілігін арттыру жне осы тжрибені криминалистика ылымы жетістіктері негізінде штастырып жетілдіру заы;

• криминалистиканы жне де баса осалы, тектес ылым салаларындаы ылыми-техникалы рлеу негізінде криминалистиканы даму барысын дету заы.

Криминалистиканы аидалары негізінен мына крсетілген ш баытта болады:

шынайылы аидасы, ол криминалистік ылыми зерттеулерді андай да болмасын саяси кзарастан, ой-ымнан туелсіздігі, шынайы мірдегі задылытар мен былыстарды ммкіндігінше длме-дл бейнеленуін крсетуіне негізделуі ажет;

тарихты аидасы, яни криминалистика пніні мазмнын, ызметін жне байланыстарын баса ылымдарды динамнкалы арым-атынаста стап, оларды Іпайда болуымен жне згерістерімен штастырылып отыруы керек;

ылыми жйелілік аидасы бойынша криминалистиканы жеке блімдерінде оытылатын былыстар мен фактілер бір бтінні бліктері ретінде зара байданысты да теуелді де арастырылуы ажет.

Криминалистік зерттеу апаратыны негізгі бастаулары:

а) ылмыспен, ы бзушылыты трлерімен кресті, ылмысты іс жргізуде алыптасатын рекеттер мен атынастарды реттейтін задар мен олардан шыатын баса да нормативтік актілері. ылмысты леуметтік жне халышаруашылы статистикасыны апараттары.

б) ы орау органдары жргізетін ылмысты, азаматты істердітрлі тексеру,материалдары; прокурорлы, тергеушілік, сараптамалы, жедел-іздестіру сот практикасыны жаттары жне ылмыскерді табу, ашу жне алдын алу жмысында олданылатын баылау органдарыны мліметтері;

в) за саласындаы жне баса ылымдар саласындаы теориялы, дістемелік, анытамалы дебиеттер, ылыми-техникалы жетістіктер, ылыми туындылар тжырымдамалары жне оларды іс-жзінде пайдалану тжірибесі мен орытындылары;

г) ылыми ізденістер мен оларды орытындыларыны практикада пайдасы барын длелдейтін ы орау саласыны мамандары мен ызметкерлеріні кзарастары, орытындылары, ойлары, сыныстары жне т.б.

 

Криминалистика жйесі ылымыны пайда болуынан бастап бкіл тарихы бойына дамып жне жетілдіріліп отырады. Бл процесс осы кнге дейін жаласуда. Криминалистика з алдына ерекше, дербес ылым боландытан, оны зі іштей зара байланыстыы жеке блімдерінен ралан ылым жйесі болып табылады. Кптеген оулытарда дстрлі трде криминалистика жйесі трт блімнен ралан, олар: Криминалистиканы жалпы теориясы; Криминалистік техника; Криминалистік тактика.

Криминалистік дістеме(ылмыстарды жекелеген трлері мен топтарын тергеу дістемесі.

Криминалистік техника блімінде заттай длелдемелерді жне іске атысты деректерді іздеп табуа, бекітуге, зерттеуге керекті тсілдер мен дістерді, олданылатын ажетті техникалы ралдарды арастырады.

Криминалистік тактика(тергеу тактикасы) тергеу рекеттерін жргізгенде олданылатын тиімді де нтижелі дістерді, оларды олдану аидаларын арастырылады.

Криминалистік дістеме(ылмыстарды жекелеген трлері мен топтарын тергеу дістемесі) - бл блімде жеке ылмыстар бойынша жургізілетін тергеуді дістемелік тртібі крсетіледі, себебі рбір ылмыс трін тергеуді зіндік ерекшеліктері бар. Осыан байланысты жеке бір істі тергегенде олданылатын техникалы жне тактикалы тсілдер мен дістер тергеліп жатан ылмысты ерекшеліктеріне бейімделеді.

 

Криминалистика баса да ылымдар сияты обьективтік былыстар задылытарыны жиынтыы болып табылады. Біра та осы кптеген жинатардан криминалистиканы айырмашылыы, ол ылмысты ойдаыдай ашуа, тергеуге жне алдын алуа ажетті задылытарды оытады.

ылмысты оиа адамдарды рекет-имылдарынан болатындытан оршаан ортада, сіресе ылмыс орнында кптеген іздер аладыда, ылмыскер туралы млімет кзіне айналады. Ал, осы іздерді пайда болу рдісі обьектіні асиеті, белгілері жне бейне тсіру ерекшеліктері негізінде ажетті бір задылытара баынады. Іздерді, баса да айа заттарды оиа болан жерден тауып, оларды салыстыру, талдау, тексеру нтижесінде ылмысты тетігін анытаймыз.

Криминалистика пні іздерді, айа заттарды іздеу, табу, бекіту, зерттеу дістеріні жне сол шін ажетті техникалы криминалистік ралдары пайдалану жолдарын оытып йретеді.

Криминалистика ылымыны пні екі блімнен трады:

Бірінші блімі задылытары:

- ылмыс тетігіні задылытары;

- ылмыс жне оан атысушылар туралы апаратты пайда болу задылытары;

- длелдемелерді жинатау, зерттеу, баалау мен пайдалану задылытары.

Екінші бліміне ылмыспен кресуге ажетті криминалистік рал-жабдытарды, тсілдер мен дістерді ойлап шыару, практикаа енгііп пайдалану жне оларды жетілдіру жатады.

Криминалистика – бл ылмыс тетігіні задылытары, ылмыс жне оны атысушылары жніндегі апаратты пайда болуы, сонымен бірге длелдемелерді жинатау, баалау мен олдану туралы жне ылмысты ашу, тергеу жне алдын алуа баытталан діс-тсілдеріні танымдылы задылытары туралы ылым.

Криминалистика жйесі ылымны пайда болуынан бастап бкіл тарихы бойына дамып жне жетілдіріліп отырады. Бл процесс осы кнге дейін жаласуда. Криминалистика з алдына ерекше, дербес ылым боландытан, оны зі іштей зара байланыстыы жеке блімдерінен ралан ылым жйесі болып табылады. Кптеген оулытарда дстрлі трде криминалистика жйесі трт блімнен ралан, олар:

- Криминалистиканы жалпы теориясы;

- Криминалистік техника;

- Криминалистік тактика;

- Криминалистік дістеме.

Криминалистиканы міндеттері жалпы, арнаулы жне наты болып ш топа блінеді.

Криминалитиканы жалпы немесе басты міндеті ы орау органдарына ылмыспен кресуде ылмысты ы, криминология, ылмысты іс жргізу ыы мен баса да ылымдар саласы сияты з трысынан кмектесу.

Криминалистиканы арнаулы міндеттері мыналар:

- криминалистика пніні негізін райтын обьективтік задылытарды одан рі кеейтіп оып зерттеу, осы ылымны жалпы жне жеке теорияларын дамыту, олардыжалпы дістемелік негіздерін жасау;

- Заттай жлелдемелерді, іздерді тауып алу, бекіту, зерттеу шін керекті жаа криминалистік дістер мен тсілдерді одан рі деп жетілдіру жне осы дістерді пайдалануа лайыты жаа техникалы ралдарды жасап шыару;

- Алдын ала тергеу, сот тергеуіні жне криминалистік сараптаманы йымдастырушылы, тактикалы жне дістемелік негіздерін жетілдіру. рбір тергеу рекеттеріні тактикалы дістерін деу арылы оларды нтижелігін арттыру;

- ылмыстарды жекелеген тлерін тергеуді дістемесін деп жетілдіру шін жаа сыныстар енгізу;

- ылмысты азайту шін криминалистік саты шараларын ы орау органдарына сыну;

- Шет елдердегі криминалистика ылымы жетістіктері мен тжірибелерін ылмысты ашу, тергеу жне алдын алу шін пайдалану.

Криминалистиканы наты міндеттері тез уаыт аралыында орындалатын сипатта болып келеді; мселен, осы ылым алдында зіні кейбір кезеінде ылмысты жаа трлерін немесе топтарын тергеу дістемесін шыару міндеті ойылады.

 

 

СЖ

 

Таырыбы

Орындаан

Тексерген

Тобы