Тоқ ішектің жиекті бөлік рагының патологиялық анатомиясы
Тоқ ішектің жиекті бөлімінде, нәжістің жиі тұрып қалатын соқыр ішек пен сигма тәрізді бөлігінде ісік жиі байқалады. Соқыр ішек бөлігінде -20-25% ал сигмада 35-40% жағдайларда қатерлі ісіктер анықталынады да, 4-8% жағдайда оның бірнеше бөлімдерінде, бір мезгілде, бірнеше ісік пайда болуы мүмкін (№13- сурет).
Тоқ ішектің жиекті бөліміндегі рак сырт көрінісіне сәйкес экзофитті, эндофитті болып кездеседі. Экзофитті түрінде ісік ішек қуысына қарай өседі (№14- сурет) - түйіннің беті тегіс емес, қырыққабат сияқты келеді. Ісік тіндері ыдырап, ойылған кезде, орны табақша тәрізді болып қалады, оның түбі қатты, жағалары көтеріңкі болып, тез арада қуыстанады.
Эндофитті ісікте ішектің қабырғасымен жанамалай жайылып өседі (№15- сурет), сөйтіп сақина тәріздес мүшені қысып, қатайтады да, соның салдарынан ішек қуысы тарылады. Оң жақ ішекте көбінесе ісік экзофитті, ал сол жақта - эндофитті түрі кездеседі. 70-75,0% жағдайда морфологиялық құрылысы жөнінен безді рак, сирек жағдайда ол тінді және сірнелі рак боп келеді де, ағымдары - өте қатерлі болады.
№13- сурет. Тоқ ішектің жиекті бөлігінде кездесетін рактың
меншікті үлесі
Қан тамырлары арқылы бауырға бөгелме ісік береді. Жалпы тоқ ішекте алыста орналасқан бөгелме ісік аз кездеседі, себебі бұл мүшеде артериялық тамырлар нашар дамыған. Дегенмен, операция кезінде ісіктің асқынуы жиі байқалады, ол жергілікті жерден асып кетпейді, оның өзі де тек сол жақ бөлігінде орналасқан ісікте (20-25% жағдайда). Бөгелме ісіктің көбісі іш перде артындағы аймақта, бауырда болса, ал ол өте сирек- өкпеде, бүйрек үсті бездерде және іш қабатында кездеседі.
Тоқ ішектің жиекті бөліміндегі рактың өсу дәрежелеріне қарай олар төртке бөлініп, олар әріптермен белгіленеді:
А- ісік, ішек айналымының жартысынан аспаған, шырышты қабаттың астында орналасқан, бөгелме ісік жоқ,
В- ісік, мүшенің түгел қабырғасын зақымдаған, бөгелме ісік жоқ,
С- ісік, мүше қабырғасын түгел зақымдаған, бөгелме ісік бар,
Д- алыста орналасқан мүшелерде бөгелме ісік бар.
Қан тамырлары арқылы бауырға бөгелме ісік береді. Жалпы тоқ ішекте алыста орналасқан бөгелме ісік аз кездеседі, себебі бұл мүшеде артериялық тамырлар нашар дамыған. Дегенмен, операция кезінде ісіктің асқынуы жиі байқалады, ол жергілікті жерден асып кетпейді, оның өзі де тек сол жақ бөлігінде орналасқан ісікте (20-25% жағдайда). Бөгелме ісіктің көбісі іш перде артындағы аймақта, бауырда болса, ал ол өте сирек- өкпеде, бүйрек үсті бездерде және іш қабатында кездеседі.
Тоқ ішектің жиекті бөліміндегі рактың өсу дәрежелеріне қарай олар төртке бөлініп, олар әріптермен белгіленеді:
А- ісік, ішек айналымының жартысынан аспаған, шырышты қабаттың астында орналасқан, бөгелме ісік жоқ,
В- ісік, мүшенің түгел қабырғасын зақымдаған, бөгелме ісік жоқ,
С- ісік, мүше қабырғасын түгел зақымдаған, бөгелме ісік бар,
Д- алыста орналасқан мүшелерде бөгелме ісік бар.
№14- сурет. Тоқ ішектің жиекті болігінің экзофитті рагы
№15- сурет. Тоқ ішектің жиекті болігінің эндофитті рагы
Қан тамырлары арқылы бауырға бөгелме ісік береді. Жалпы тоқ ішекте алыста орналасқан бөгелме ісік аз кездеседі, себебі бұл мүшеде артериялық тамырлар нашар дамыған. Дегенмен, операция кезінде ісіктің асқынуы жиі байқалады, ол жергілікті жерден асып кетпейді, оның өзі де тек сол жақ бөлігінде орналасқан ісікте (20-25% жағдайда). Бөгелме ісіктің көбісі іш перде артындағы аймақта, бауырда болса, ал ол өте сирек- өкпеде, бүйрек үсті бездерде және іш қабатында кездеседі.
Тоқ ішектің жиекті бөліміндегі рактың өсу дәрежелеріне қарай олар төртке бөлініп, олар әріптермен белгіленеді:
А- ісік, ішек айналымының жартысынан аспаған, шырышты қабаттың астында орналасқан, бөгелме ісік жоқ,
В- ісік, мүшенің түгел қабырғасын зақымдаған, бөгелме ісік жоқ,
С- ісік, мүше қабырғасын түгел зақымдаған, бөгелме ісік бар,
Д- алыста орналасқан мүшелерде бөгелме ісік бар.