СРА: Когортты зерттеу дегеніміз не? Оны артышылытары мен кемшіліктері.
СРА: Жадай баылау дегеніміз не?
Оны артышылытары,кемшіліктері
Жадай баылау-анализдік(сараптау) ретроспективті зерттеулерге жатады.Популяциядан зерттелетін ауруы бар жне ауруы жо кісілер іріктеліп алынады.Зерттеуге 2 топ алынады:
1)тжірибе тобы зерттелетін ауруы бар
2) баылау немесе салыстыру тобы зерттелетін ауруы жо
Зерттеуге атысатындарды архив материалдарынан алады немесе срастыру арылы іріктейді, сосын болжанан факторды серін, ауруды себебін ретроспективті зерттейді. Бл зерттеу ауруды этиологиясы туралы гипотезаны тексеруге кмектеседі.
w Алашында ауруды жадайын анытайды (зерттеліп жатан ауру аныталан науастарды тадау)
w ауіп факторы жайында ммкін болатын ретроспективті гипотеза аныталады
w Аталан ауруы жо, біра баса белгілері бойынша сас келетін баылаудаы науастар тобын анытап алады
w Осы топтарда ауіптілік факторыны бар немесе жотыын анытайды
w Зерттеу кезінде барлы орытынды белгілі
w Сирек жадайларды зерттеуге,сонымен атар зерттеу кезінде тез орытынды алуа олайлы
w Этиология жайындаы сраа жауап ретінде жасы келеді
«Жадай-баылау» зерттеуіні артышылытары:
w Зерттеуді орындалуы жеіл, арзан,жылдам.
w за уаытты керек етпегендіктен тез таралатын (вспышка) ауруларды зерттеуде кмек береді.
 |
 |
«Жадай-баылау» зерттеуіні кемшіліктері:
w Зерттеуге атысатындарды тадауда жйелі ате кетуі ммкін
w Барлы талаптара жауап беретін баылауа ажетті жадайды санын табу иын.
w Ретроспективті ерекше кріністер арасындаы уаытша байланысты наты тіркеуге ммкіндік бермейді
w Баалаудаы ммкін болатын ателіктер
w Салыстыру топтарын «жасанды» жинатау
СРА: Когортты зерттеу дегеніміз не? Оны артышылытары мен кемшіліктері.
Когортты зерттеу- анализдік(сараптау) проспективті зерттеулерге жатады. Себепті жне ауіп факторыны ауруды болжамымен байланысын зерттейді. ауіп факторы- ауруды пайда болуына сер ететін факторлар.Мысалы: АГ ауруыны ауіп факторлары-гиподинамия, гиперхолестеринемия, тымуалаушылы, шылым шегу т.б.
2 топ алынады:
а) ауіп факторы сер еткен топ
б) ) ауіп факторы сер етпеген топ
Осы 2 топ за уаыт бойы зерттеледі жне алынан мліметтер салыстырылады(зерттелетін нтиже бойынша) Ол шін ажетті апараттар кні брын аныталып, толы клемде жиналады.Сосын зерттелетін ауіп факторыны туындайтын нтижемен(аурумен) андай байланысы бар екені аныталады. Классикалы когортты зерттеу шін р трлі ауіп факторы сер ететін 2 немесе одан да кп когорта іріктеліп алынады,бірнеше жыл бойы зерттеліп, жаа клиникалы нтижелер аныталады.
 | ||
 |
Артышылыы:
w Когорта – андай да бір жалпы белгілерімен біріктірілген топ. (мысалы сау немесе ауруды белгілі бір сатысындаы адамдар)
w здіксіз баылау процесіні ай жартысында ауру дамыаны аныталады
w Зерттеуді басында орытынды белгісіз болады
w ауіп факторыны серіне душар боландарды аымын проспективті зерттейді
w орытындыны баалау шін кптеген жылдар бойы баылау ажет
w «Жадай-баылау» зерттеуімен салыстыранда ымбатыра
w Уаыт аымы бойынша згерістерді баылауа болады
w Бір факторды серіне байланысты бірнеше орытынды алуа болады
w Бір нтижеге сер ететін бірнеше факторларды анытауа болады.
w Зерттеуді масатын анытайтын сра арапайым.Мысалы:б елгілі бір факторды серіне душар боландар ауыруы ммкін бе?
w Нтижесі белгілі боланда туындайтын жйелі атені болдыртпайды
Кемшіліктері:
w Кп уаытты ажет етеді
w Сирек кездесетін аурулара арналмаан
w Когортты зерттеуді негізгі кемшілігі – сирек орытындыларды зерттеу шін лкен топтарды за уаыт бойы баылау керек
w аражатты кп ажет етеді
w 100% баылау ммкін болмайды,йткені уаыт ткен сайын зерттелетін факторды сері мен сипаты згеруі ммкін.