Доа сндіретін торда доаны сндіру
Магнит рісі серінен доаны ауыстыру
Электр доасы токпен ткізгіш рлін атарады жне магнит рісімен серлесе алады. Нтижесінде доаа доаны орынын ауыстыратын магниттік рлеу кші сер етеді.
Комутационды сыммен атар осылан орауыштан магнит рісі пайда болады. Магнит рісіндегі доа зындыына сер ететін кш мынаан те:
(11.3)
мндаы I – доаны тоы;
Н – магнит рісіні кернеулігі доа жанатын аймата доа сндіретін орауыштан пайда болады.
Тізбектелген орауыш шін , онда F I2.
Олай боланда доаа сер ететін кш токты квадратына пропорционал.
Аз токта кш те аз болады, сондытан аз токты сндіруге керекті кшті алу шін ораманы орам санын арттыруымыз керек, біра орамада аппаратты номиналды тоы аатын боландытан, ораманы имасы осы тока сйкес келу керек. Бл мысты шыынына келеді.
Магнит рлеуіні кмегімен доа кшпен доа сндіргіш торды жіішке саылауа кіргізіледі, ол иын балытылатын материалдарданжасалады, осыны нтижесінде доа тор абыраларында суынады. Ионсыздану процессі артып, доа шіріледі. Тйіспені ауыр режимді жмысында осылу санына байланысты саатына 600 рет олданылады.
Жоары ысымда доаны сндіру
Доа аралытаы ткізгіштік газды иондалан дрежесіне байланысты. згермеген температурада иондалан дреже ысыммен бірге лайды. Бл жоары ысымда токты ткізу шін жоары кернеу керек екенін крсетеді.
ысымны жоарлауымен газды жылу ткізгіштігі артады, ол жылуды блінуі мен доаны суынуына келеді. Соан байланысты ысымны артуымен доадаы кернеуде седі.
Жоары ысымда доаны сндіруі сатандырыш балымаларда жне баса аппараттарда олданылады. Бл аппараттардаы доадан блінетін барлы энергия шектеуші клемде орналасан газа беріледі.
Алашы осылуда бл тедеу жаын:
(11.4)
мндаы - доаны энергиясы;
– клем;
– ысым.
Нтижесінде атты жабылан камераларда доаны сндіруге болады жне ртке арсы ауіпсіз етуге болады.
Доа сндіретін торда доаны сндіру
Жоарыда крсетілген тсілдер доаны дінгегіне сер етеді.
Доаны электрод маындаы кернеуді тсуін олдану арылы шіруге болады. Бл тсілді алаш Доливо-Добровольский сынды.
Ажыратылатын 1 жне 2 тйіспелерді арасына доа сндіретін озалмайтын ошауланан металды пластина 3 ойылады. шірілгенде пайда болатын доа 4 бл тора кіргізіледі де, мнда ол са тізбектей осылан кішкене доалара айналады.
р тор пластинада электрод маындаы кернеуді тсуі байалады. Доаны снуі электрод маындаы кернеу тусуіні осындысына байланысты.
Траты ток.
М пластина санына m + 1 ыса доа жне сонша анодты UA жне катодты U к кернеу тусуі болады. Торда барлы доаны кернеуі мынаан те:
(11.5)
мнда - электрод маындаы кернеу тусуі;
1Д =10 -(m+1) – доа зындыы;
10 - тордаы пластина арасындаы ашыты .
Доа сндіретін торда ВАС доасы ВАС ашы доасы сияты исы трінде крсетіледі, біра соы ВАС жоары кернеуіне ауысан электрод маындаы кернеу тусуіні осындысын крсетеді.
Доаны снуіне тордаы пластина саны шартты анааттандыру керек:
(11.6)
мндаы - желілік кернеу;
- электрод маындаы кернеуді тсуі.
Айнымалы ток.
Айнымалы токта доаны сндіргенде доа сндіретін торда маызды жмысты катод атарады, йткені токты нлден ткенде катодты маы электр беріктікті абылдайды =150-23ОВ.
Біра траты токта = 20-25В аз боландытан айнымалы токта да аз болу керек.
Айнымалы токта доа сндіретін тор 7 – 8 рет траты тока араанда жасы жмыс істейді. Бл оны айнымалы токта жиі олданылып, ал траты токта аз олданылатыны себебі.
Доа сндіретін тор доаны лшемін тез ысартып, аз клемде жарыты жне дыбысты эффектіні аз болуына арамастан сндіреді. Бны доа сндіретін тйіспелер мен автоматты ажыратыштарда кеінен олданады.
Доа сндіретін пластинаны магниттік материалдан жасайды. Доа жне ферромагниттік пластина арасында пайда болан кш доаны тез пластина арасына кіруіне жне ыса доаларды тізбектей осылуына жадай жасайды.
Доа сндіретін торды жеткіліксіздігі болып пластиналарды аз уаыттаы айталануын 600А жне жоары токта жануы болып саналады. Коррозиядан сатау шін пластинаны мырыш жне мыспен жабады.
Дебиеттер
1. Чунихин А.А. Электр аппараттары.- М.: Энергия,1988. б.157-180
2. РодштейнЛ.А. Электр аппараттары.- М.:Энергия,1964.б.109-147