Бап. Азаматты салы жне (немесе) бюджетке тленетін баса да міндетті тлем-дерді тлеуден жалтаруы
1. Азаматты декларация табыс етуі міндетті болып табылатын жагдайларда та-быстары туралы декларацияны табыс етпеуарылы не декларацияга немесе салытарды жне (немесе) бюджетке тленетін баса да міндетті тлемдерді есептеумен немесе тлеумен байланысты зге де жаттара табыстар немесе шыгыстар туралы не салы салуга жататын млкі туралы крінеу бурмаланган деректерді енгізу арылы салыты жне (немесе) бюджетке теленетін баса да міндетті тлемдерді тлеуден жалтаруы, егер бл іс-рекет ірі млшердегі салыты жне (немесе) бюджетке тленетін баса да міндетті тлемдерді тлемеуге кеп соса -
2. Іс жзінде жумыстар орындалмай, ызметтер крсетілмей, тауарлар тиеп-жнелтілмей шот-фактура пайдаланыла отырып жасалган дл сол іс-рекет -
Азаматты декларация табыс етуі міндетті болып табылатын жадайларда табыстары туралы декларацияны табыс етпеуі арылы не декларацияа немесе салытарды жэне (немесе) бюджетке тленетін баса да міндетті тлемдерді есептеу немесе тлеуге бай-ланысты зге де жаттара кірістер немесе шыыстар туралы не салы салынуа тиісті млік туралы крінеу брмаланан деректерді енгізу арылы салы немесе мемлекеттік бюджетке тленетін згеде міндетті тлемдерді тлеуден жалтаруы, егер бл эрекет ірі млшерде салы жэне (немесе) бюджетке тленетін баса да тлемдерді тлемеуге экеп соса, ылмысты кодексті 244-бабыны бірінші тармаы бойынша жауаптылы туын-дайды.
ылмысты ы бузушылыты тікелей объектісі - мемлекеттік бюджетті кіріс блігін алыптастыру жэне мемлекеттік салы салу саласын ретгейтін оамды атынастар.
2001 жылы 12 маусымда абылдаан, 2002 жылды 1 атарынан бастап занды кшіне енген ылмысты ы бзушылыты заты - табыс туралы декларация.
Салы жэне бюджетке тленетін баса да міндетті тлемдер туралы азастан Республикасыны Салы кодексіне сэйкес азастан Республикасындаы жеке тлалар есепті жылдан кейінгі жылды 31 наурызына дейін табыс туралы декларацияны салы ызметі органдарына тапсырады. Мндай декларацияны: тлем кздеріне салы салын-байтын табыстары бар; салы жылы рылыс салан немесе жалпы сомасы жылына 1000 айлы есептік крсеткіштен астам ірі сатып алу жасаан; азастан Республикасынан тысары орналасан шетел банктеріндегі шоттарда ашалай аражаты бар; азастан Республикасынан тысары жерлерден табыс алушы жеке т^лалар тапсырады. Табыс туралы декларацияда азаматты жыл бойы тапан барлы табыстары крсетіледі. Осы жат арылы азамата салынатын табыс салыыны клемі аныталады. Азаматтарды андай ретте декларация тапсыруа міндетті болатыны зада арнайы крсетілген. Бл ылмысты ы бзушылы шін жауаптылыты негізгі шарты болып табылады.
ылмыс объективтік жаынан эрекет немесе эрекетсіздік нысанда жзеге асырыла-ды. рекетсіздік - салы тлеуден жалтару арылы крініс табады. Бл салы органда-рына за бойынша міндетті болып табылатын, белгіленген мерзімге табыстары туралы декларацияны бермеу салы салынуа тиісті млік туралы крінеу брмаланан деректер енгізу арылы салы не мемлекеттік бюджетке тленетін зге де тлемдерді тлеуден жалтару, не декларацияа немесе салытарды, мемлекеттік бюджетке тленетін зге де міндетті тлемдерді есептеу мен тлеуге байланысты брмалау арылы жасалады. ылмысты куы бзушылы шін жазаланатын эрекет кінэлі адамны крінеу жалан декларациялар жасап, оан шындыа жатпайтын деректерді (табыс кзі туралы дерек-терді крсетпеу; табыс клемін аз крсету; шыыс туралы кбірек крсету) мемлекеттік салы органына табыс етуі арылы іске асырылады.
ылмысты ^ы бзушылы рамы материалды жэне ылмысты жауапа тартуды шарты - азаматты ірі млшердегі салы тлеуден жалтаруы болып табыла-ды. К-ті 3-бабыны 38-тармаында «егер тленбеген салы немесе міндеттті тлемдер сомасы екі мы айлы есептік крсеткіштен асса азаматты салыты немесе мемлекет-тік бюджетке тленетін зге де міндетті тлемдері тлемеуі ірі млшерде жасалан деп танылады» деп белгіленген. Салы тлеуден жалтару эрекеттері мен одан туындаан зардапты арасында себепті байланыс бар.
ылмысты ы бзушылыты субъективтік жаы - тікелей асааналы. Кінэлі адам салы тлеуден жалтару масатымен табыс туралы декларацияны тапсырмауды оама ауіптілігін ады жэне одан туатын зардапты болуы ммкін екенін немесе бол-май оймайтынын алдын ала біледі жэне осы зардаптарды болуын тілейді.
ылмысты _ы бзушылыты субъектісі — арнаулы: табыс туралы деклара-цияны салы органдарына тапсыруа міндетті салы тлеуші адам. Блар азастан Республикасыны азаматтары, шетелдіктер немесе азаматтыы жотар болуы ммкін.
ылмысты ы бзушылыты кодексті 244-бабыны 2-тармаында салы тлеуден жалтаруды ауырлататын трі: Іс жзінде жмыстар орындалмай, ызметтер крсетілмей, тауарлар тиеп-жнелтілмей шот-фактура пайдаланыла отырып жасалан дл сол іс-рекет шін жауаптылы белгіленген.