Вакцинамен егу жмыстарын жргізу

Балаларды алдын ала егулермен толы амту масатында тратын мекен –жайы бойынша ауматы балалар емханасыны ызметкерлері жылына 2 рет (кктем-кз) сана жргізіп, барлы балаларды тіркеуге алады. Ай сайын балаларды саны айта тексеріледі, жаадан туыландар, келгендер, кеткендер, айтыс боландар тіркеу журналына жазылады. Ересек адамдарды тізімі айматы емханада жылына 1 рет айта тексеріледі (тамыз-ыркйек).

Балалара сана мына лгіде алфавитті трде жргізіледі.

№	А.Ж.Т.	жасы	Адрес	андай балабашаа барады	ескертпе

Балаларды егуге алдын-ала шаырады. Вакцина егу алдында дрігер баланы денсаулыын толы тексереді, егуге арсы крсеткіштер жо болса баланы картасына вакцинаны атауын, егу млшерін, егу дісін жазып, егуге рсат береді. Дрігерді таайындауы бойынша егу блмесінде вакцина егіледі, егу туралы мліметтер тиісті жаттара тіркеледі. Егу жаттарына вакцинаны егілген уаыты, вакцинаны сериясы, шыарылан мерзімі, кім дайындааны жне млшері мен егу дісі жазылады.

рбір балаа арналан №63 лгідегі «Профилактикалы егу картасы» картотека бойынша саталады. Балалар емханасында 14 жаса дейінгі балалара арналады. Вакцина егілуге жататын балаларды картотека бойынша ай сайын белгілеп отырады. Картотекада егу карталарын 4 топа бледі:

1. Осы жыл бойы вакцина егілетін балаларды карталарын айлар бойынша ояды. Вакцина егуден кейін келесі егу жасалатын яшыа ойылады.

2. Осы жылы егілмейтін балаларды карталары жылдар бойынша ойылады.

3. Уаытша кетіп алан балаларды картасы.

4. Медициналы арсы крсеткіштері бар балаларды карталары.

Егуден кейін бала 30 минут емханада дрігерді баылауында болады. Инактивацияланан вакцина егуден кейін 3 кн, тірі вакцина егуден кейін 5-6-ші жне 10-11-ші кндері йінде баылауда болады. Егуден кейін болатын асынулар туралы ата анасына млімет береді.

Егер егуден кейін жаымсыз реакция пайда болса, жедел хабарлама МСЭБ-а беріледі, асыну себебін анытау шін толы тексеру жргізіледі.

Егуден кейінгі реакция жергілікті жне жалпы болып блінеді. Егу реакциясыны интенсивтілігі мына критерийлер бойынша бааланады:

Егу реакциясыны интенсивтілігіні крсеткіштері

Реакция Аныталу дрежесі	Жергілікті Инфильтрат диаметрі	Температура
Теріс лсіз Орташа кшті	Жо 2,5 206-5 5 жне жоары	37,1-ден жоары емес 37,1-37,5 37,6-38,5 38,5- тен жоары

Жалпы жне кшті реакциялар орташа есеппен, АКДС вакцинаны енгізгенде 1%, ызылшада 4%-тен аспайды.

Медициналы арсы крсеткіштері болса, 1-6 ай бойы ауыран сыраттары туралы мліметтерді ескеру керек. Учаске бойынша жиі ауыратын балаларды , аллергиялы анамнезі бар балаларды ,«ауіпті топа» жататындара жеке жоспар бойынша егуді йымдастырады.

«ауіпті топа» жататын балалар:

1-топ- Орталы нерв жйесі заымдалан балалар;

2 топ- аллергиялы реакциялары бар балалар;

3-топ- тыныс алу жолдарымен жиі ауыратын жне баса да аурулары;

4-топ- егуге патологиялы реакциялары бар жне анамнезінде вакцинадан кейінгі асынулары бар балалар;

Ересек трындарды арасында егу жмысын жалпы емдеу мекемелеріні немесе ндіріс орындарындаы медицина-санитарлы блімдерді ызметкерлері жргізеді.

Егу жоспары рбір емхана бойынша келісім шін МСЭБ жіберіледі.

Бак.препараттарды есептеу. Егілетін трындар санын біле отырып, ажетті материалды есептеп шыарады: ол шін бір адама шаандаы вакцинаны дозасын егілетіндер санына кбейтіп, 15-20% рсат етілген тгілу млшеріне (0,5 г мата, бір рет олданатын шприцтер, бір иньекцияа ажетті спирт) осамыз.

олданбаан вакцина алдытарын жою тртібі. олданбаан ампула жне шишадаы вакцина алдытарын егу жасаан медицина ызметкері тмендегі дістерді бірімен залалсыздайды:

30 минут айнату (сібір кйдіргісінде 2 саат);
Дезинфекциялы ерітіндіге толы батыру.

олданан шприц пен инелерді ауіпсіз атты орапа жинап, ртеу арылы жою ажет, оларды блшектеуге, жууа, тазалауа болмайды.

Егуді йымдастыру.

Бізді республикамызда халыты иммунизациялауды жалпы басшылыы мен баылауы Р Денсаулы сатау министрлігіне арасты мемлекеттік санитарлы-эпидемиологиялы адаалау басармасыны нсауы бойынша атарылады. Егу жргізілуге тиісті жпалы ауруларды тізімі, халыты иммунизациялауа жататын контингентті егу кнтізбесі, медициналы арсы крсеткіштері жне т.б. мемлекеттік санитарлы–эпидемиологиялы адаалау басармасыны нсауымен аныталады. Мемлекеттік, облысты, алалы жне ауданды дегейдегі СЭБ мекемелеріндегі эпидемиологты біреуі егу жмыстарын йымдастыруа жне препараттармен амтамасыз етуге жауапты болады.

Егуді жргізу тртібі бойынша иммунизациялау емдеу-алдын алу мекемелерінде атарылуы керек. Медициналы ызметкері жо немесе шаын жерлерде жне халыты емдеу-алдын алу мекемеге алып бару иын немесе ммкін болмаан жадайда, рамында кем дегенде бір дрігер жне орта дрежелі медициналы ызметкер бар, кшпелі бригада егу жмысын жргізеді. Бригада баран жерде арнайы блме блінеді.

Егу жргізілетін кн халыа жне де балаларды ата-аналары немесе аморшыларына алдын ала хабарлап, оларды арасында тсінік жмысы жргізілуі керек.

Сіреспе мен тыруа арсы шыл алдын алу шаралары емханаларды жарааттанандарды абылдау блмесінде немесе аурухана жанындаы жараат емдейтін блімшелерде жасалады.

Дрілермен амтамасыз ету орталытан атарылады. Егу блмелері, жараат емдеу пунктері мен блмелері, денсаулы пунктері ажетті препараттарды СЭБ –на берілген млімдемесі, сранысы бойынша алады.

Вакцина егу блмесіні абыраларын, еденді жне стелді ысты 2% сабынды сумен жуу, 0,2 % хлорамин, ол болмаса 2% лизол ерітіндісімен срту ажет.

Егуді жргізуге терісі мен кілегей абатында іріді заымдануы бар, баспамен жне респираторлы жпамен, сонымен атар егу жргізуге арнайы рсаты жо медицина ызметкерлері жіберілмейді.

Егу жргізуге жіберілген ызметкер залалсыздандырылан халатпен, алпапен немесе орамалмен амтамасыз етіледі, тырнатары тырланып ырылуы керек, олды сабындап жуып, саусатары спиртпен немесе иод тндырмасымен делуі ажет, ол жууды р 12-15 инъекциядан кейін айталап отырады.

ызметкерлерге нсама жасаланнан кейін, егілуге жататын адамдарды тізімін жасау керек. Ол шін денсаулы пункті мен медициналы-санитарлы блімні ызметкерлері тиісті ксіпорындар мен мекемелерді мамандар блімімен байланысып, керекті мліметтерді алады.

Препараттыі блшы ет ішіне енгізгенде стел мен тсекшеге залалсыздандырылан жапыш жабу керек, ал олды хирургиялы ем дайындаандай жуу ажет.

рбір егілуші егуге арсы крсеткіші бар-жоын анытау шін дрігерді тексерілуінен теді. Сырт киімі шешетін немесе тіркеу блмесінде алдырылады. Егілуге жіберілген жадайда препарат енгізетін жерлер (тері ішіне, тері астына жне блшы етке) 70% спиртпен, спирт жне эфир осындысымен, йодты 10% спиртті ерітіндісімен деледі. Тері стілік егуде спиртті немесе спиртті эфирмен осындысын олданады, себебі баса дезинфекциялы заттар теріге жаылатын вакцинаа сер етеді.

Егу тек ана бір рет олданылатын шприцпен жргізіледі. олданар алдында дрмектер мият тексеріледі. Егер дрмек ампулада болса жоары жаын спирт сіірілген матамен сртеді, сонан со ампуланы мойнын айналдыра арашамен сызаттайды да, спиртпен сртеді. Ампуланы жоары мойнын шаын дкемен орап, сындырады. Ашылан ампуланы бетін залалсыздандырылан дкемен жабады немесе бірден стерилді стакана аударып яды. Дрмекті ампула ашыланнан со 2-3 сааттан асырмай пайдалану керек.

Егер препарат резекелі тыыны бар ампулада болса, пинцетпен металдан жасалан алпашасын алып тастайды да, тыынын спирт сіірілген матамен сртеді, инемен шаншып, дрмекті залалсыздандырылан шприцке сорып алады.

Тері астына жне блшы етке егуді дрігерді баылауымен тжірибелі медициналы мейірбике мен фельдшер жргізеді. Тері стіне жне энтеральді діспен егуді орта буын медицина ызметкерлері жасай алады, біра дрігер баылауы керек.

Тері астына егу дісі барлы лтірілген жне кейбір тірі вакциналарды енгізу шін пайдаланылады. Теріастылы егу денені теріастылы жасушалытара бай боландытан - жауырын, иы жне кіндіктен тмен арын терісіні астына енгізу арылы жргізіледі. Енгізілетін орынны терісін ысып стап тартады да, атпарланан жерге 45 шамасындай иаштап инені кіргізеді. Шприцпен ауа кіріп кетпеуі шін дрмекті енгізген кезде инені тмен аратып стау керек. Вакцинаны енгізіп боланнан со инъекция орнын иодты спиртті ерітіндісін жаып дейді. Егілген адамдарды 20-30 минут баылайды.

Тері ішіне енгізу дісі дрмекті аз клемін (0,1-0,2мл) енгізгенде (мысалы, туберкулезге арсы БЦЖ вакцинасы) олданылады. Туберкулезге арсы тері ішілік егу бір рет олданылатын «туберкулиндик» шприцпен жне шеті ысартылып кесілген жіішке инемен жргізіледі. Егер адсорбцияланан дрмек енгізсе, инъекция жасайтын жерді аздап уалау керек. Дрмекті дл тері ішіне енгізгенін сол жерде шаш апшышалары ішке арай батыыраан томпаша пайда боланына арай байауа болады, томпашаны беті лимон абыршаыны сыртына сайды. Егер дпрепаратты енгізген жерде томпаша-кпіршік пайда болмаса, онда дрмекті тері ішіне емес, тері астына тскені. Ол дрыс енгізілмеген болып саналады.

Тері стілік діс кейбір тірі вакциналарды (туляремияа, Ку-ызбасына, тйнемеге, обаа арсы) еккенде жне диагностикалы аллергиялы сынамалар жасаанда олданылады. Тері сыртына егу иыты, сирек жадайда санны терісіні бетіне жау дісімен атарылады. Теріні делген жеріне шыны таяшамен немесе арнайы ттікшемен вакцинаны тамызады. Сонан со медициналы ызметкер сол олымен иыты іш жаынан ысып стап, егілетін жерді терісін кереді. О олымен дрмек тамызылан жерді сызаттап тіледі де, скарификаторды тегіс жалпа жаымен вакцинаны тілінген жерге ысылап жаады. Онша тере кеспейді, анны са тамшысы ана крінуі керек. Вакцина сііп кетуі шін скарификацияланан жерді 10-15 минут ашы алдырады.

Блшы ет ішіне АКДС вакцинасын, АДС, АДС-М, АД-М анатоксиндерін, иммунноглобулиндерді, тыруа арсы дрмектерді енгізеді.

Медициналы дебиеттердегі мліметтерге араанда вакцинаны негізінде екі жерге енгізу дрыс деп саналады: емшектегі балалара саныны жоары блігіні алдыы-сырты жаына, бір жастан асан балалара иыты жоары блігіні дельта-пішінде блшы етіне енгізу керек.

Блшы ет ішіне инъекциялаудан кейін жиі кездесетін ауыр асынулара блшы ет тырысуы мен жйкені заымдануы жатады. Осындай асынулар кез-келген жерге енгізгенде болуы ммкін, біра ондай жадайлар нрестелерді жамбас етіне енгізгенде жиі болады. Майда ерімейтін антигендер жасы сібейді.

Жамбас блшы етіне инъекция жасаанда жиі кездесетін асынулара –сегізкз нервісіні заымдалуы жатады. Жамбасты инервациялайтын немесе сол арылы тетін баса да бірнеше нервтер (жоары жамбас нервісі, орта жамбас нервісі жне тіптен жыныс нервісі) заымдануы ммкін.

Санына вакцина енгізген балаларда иыына инъекция салан балалара араанда жергілікті жаымсыз реакция лдеайда аз кездеседі. Керісінше, реакцияны ауыр дрежесі, ая имылыны шектелуі жне жалпы дискомфортты жадайлар сана инъекция жасаанда лде-айда айын байалады. Зерттеулерді крсетуі бойынша, вакцинаны сана саланда зын ине олданса, инъекция орнында ісіну жне ызару аз болады, ыса ине олдананда жергілікті реакцияларды дамуы жиілейді.

1,5 жастан асан балалара вакцина егу орны ретінде сана араанда дельта-пішінді блшы етке енгізу дрыс деп есептелінеді. Делта-пішінді блшы етіне егуді балалар жасы креді, ата-аналары да оштайды жне мндай дісте жанама реакциялар аз жне жеіл трде кездеседі. Дельта-пішінді блшы етке егу жауырын ырыны латеральді шы мен дельта-пішінді блшы ет бдырыны арасына салынады, сонда олты асты нерві мен садаша нервті заымдану ммкіндігі азаяды.

Санны жоары блігіні алдыы-сырты жаындаы трт білекті блшы еті адам денесіні е ірі блшы еттеріне жатады жне сол жерлерде тіршілікке маызды нервтер мен ан тамырлары орналаспаан.

Ауыз арылы полиомелитке арсы тірі вакцинаны абылдаанда олданылады. Ауыз арылы абылданатын дрмектер сйы немесе таблетка трінде болуы ммкін. Таблеткаларды сумен ішу керек. Дрмекті абылдау медицина ызметкерлеріні баылауымен ткізілу керек.

Мрынішілік діспен арнайы бріккішті кмегімен ингаляциялау немесе тамызу арылы тмауа арсы ра тірі вакцина енгізіледі. Мрынішілік иммунизация пульверизаторды немесе баса аспаптарды кмегімен атарылады. Вакцинаны тамызу шін ттікшені олданбаан дрыс. Дрмекті енгізуді алдында мрын уысы шырышты-кілегейден тазартылуы керек. Егілетін адам басын шалайтып, вакцина енгізгенде тере дем алуы тиіс. Емшарадан кейін егілген адам шалайып 2-3 минут отыруы жне 30 минут мрын жолдарын тазаламау керек. Тозадатыш аспапты басын р пациенттен кейін спирт сіірілген матамен сртеді немесе от жалынында ыздырып дейді.

Сирек жадайда, кбіне блшы ет ішіне дрмекті енгізгенде егілгендер арасында шок болуы немесе талып алуы ммкін. Сондытан осындай жадайда алашы кмек крсететін дрілер (адреналин, эфедрин, кофеин, нашатыр спирті, преднизолон, мезотон жне т.б.) дайын труы ажет.

Егу шараларын ткізгеннен со 24-48 сааттан кейін дрмекті енгізілуіне ерекше реакцияларды болуын тексереді. Егілгендерді ішінара зерттеу кезінде вакцинациялауа дейінгідей дене температурасын лшейді.

Иммунизация емшарасы мият тіркелуі керек, ол шін балаларды «баланы даму тарихы мен алдын-алу егулер картасына», ересектерді-«егуді есепке алатын журнал мен амбулаторлы картасына» тіркеп жазады. Егілгендерді журнала алфавит бойынша тіркейді (№64 нысана). Медициналы кітапшасы болса, егілгендігі туралы мліметтер соан да жазылады. «Алдын алу егулерді есепке алу журналында» егу кнін, дрмекті сериясы мен млшерін жазады.

Емдеу жмысын есепке алу емдеу-алдын алу жне балалар мекемелеріні егу блмелерінде, денсаулы пунктерінде, дрігерлік учаскелерде, медициналы жне фельдшерлік пунктерде, балалар емханасы мен халыа білім беру мекемелерінде жргізіледі.

Тиісті емханалар ызмет крсететін жерлердегі трындарды иммунизациялауына сол емхананы бас дрігері жауапты. Осындай жмыстарды дрігерлік учаскелерде (СВА), фельдшерлік пунктерде (ФП жне ФАП) жргізудегі жауапкершілік сол медициналы мекемелерді басшыларына жктеледі.

Алдын ала егулерін дл есепке алу келесі жыла егу жоспарын жасау шін керек. Алдын ала егулерді жоспары рбір медициналы–санитарлы блімдерде, денсаулы сатау пункттерінде, емханаларда, т.б. мекемелерде брын жргізілген егулерді есепке ала отырып, декреттелген топтар рамыны саны негізінде жасалады.

«Алдын ала егулер мен вакцина озалысы туралы» №5 статистикалы есеп беру ай сайын, р бір ай ішінде жасалан алдын-алу егулерін тіркейтін жмыс журналыны негізінде жасалады (№064/у). Егуді есепке алу вакцинация жргізілген жердегі медициналы мекемелер (трын жер, аудан) бойынша жасалады.

Уаытша келген адамдара жасалынан егулерді де есепке алу керек. йткені егуді тіркеу мен сол жерде жмсалан вакцина клеміні (саныны) тікелей байланысы бар. Осындай есепке алуда егілген адамдарды саны, вакцинациялау мен ревакцинациялау ажыратылып, аныталмаанымен, тиісті медициналы мекемелер (жергілікті, ауданды, облысты) бойынша бір ай ішінде жасалан егулерді саны ескеріледі жне нысана бойынша вакцина озалысы туралы ай сайыны есеп беру жргізіліп отырады.

		Нысаны БСЖ бойынша коды__________ Код формы по ОКУД ЖЖ бойынша йым коды______________ Код организации по ОКПО
азастан Респуликасы Денсаулы сатау министрлігі Министерство здравоохранения Республики Казахстан		азастан Республикасы Денсаулы сатау министріні 2010 жылы “23” арашадаы №907 бйрыымен бекітілген №063/е нысанды медиицналы жаттама
Айналайын Наименование организации ТОО “Городской центр ПМСП”	Медицинская документация Форма №063/у Утверждена приказом Министра здравоохранения Республики Казахстан “23” ноября 2010 года №907

Алдын алу екпелеріні

КАРТАСЫ

КАРТА

Профилактических прививок

Есепке алынды (Взят на учет) йымдасан балалар шін балалар мекемесіні атауы (для

«____» ________________ _______ж.(г. организационных детей наименование детской организации)_____________________________________________

___________________________________________

1. Тегі,аты,кесініаты(Фамилия,имя,отество) ___________________________________

2. Туан кні (Дата рождения) _______________ 3. Мекен-жайы: елді мекен (Домашний адрес: населенный пункт

________________ кшесі (улица) _________________________ й (дом) _________ корпус ______ пт.(кв.

Мекен-жайы ауысаны туралы белгілері (Отметки о перемене адреса) ________________________________________