МОЛЕКУЛАЛЫ ФИЗИКА ЖНЕ ТЕРМОДИНАМИКА
Негізгі тратылар
| Физикалы тратылар | белгілері | Санды мндері |
| Еркін тскен денелерді нормаль деуі | g | 9,81 м/с2 |
| Гравитациалы тратысы | g | 6,67·10-11 м3/(кг·с2) |
| Авогадро тратысы | NA | 6,02·1023 моль-1 |
| Молярлы (универсаль) газ тратысы | R | 8,31 Дж/(моль·К) |
| Больцман тратысы | k | 1,38·10-23 Дж/К |
| Электрон заряды | q, e | 1,6·10-9 Кл |
| Вакуумдаы жары жылдамдыы | c | 3·108 м/с |
| Планк тратысы | h | 6,62·10-34 Дж·с |
| Сутегі атомыны иондану потенциалы | IO | 2,18·10-18 Дж = 13,6эВ |
| Массаны атомды бірлігі | а.е.м. | 1,660·10-27 кг |
| Электрлік тратысы | e0 | 8,85·10-12 Ф/м |
| Магниттік тратысы | m0 | 1,26·10-6 Гн/м |
Бтін жне шамалы бірліктер
| осымша | Негізгі бірлікке атынас | белгілеу | осымша | Негізгі бірлікке атынас | белгілеу |
| Мега | 106 | М | милли | 10-3 | м |
| Кило | 103 | к | микро | 10-6 | мк |
| Деци | 10-1 | д | нано | 10-9 | н |
| cанти | 10-2 | с | пико | 10-12 | п |
МЕХАНИКА
| Термин, тсінік | Анытама |
| Жылдамды | Орташа  лездік 
|
| деу | Орташа  лездік 
деуді мні  немесе 
|
| Тангенциаль деу |  , траекторияа жанама мен жылдамдыты шамасы бойынша згеруі
|
| Нормаль (центрге тартыш деу) |  , жылдамдыты жанамаа нормаль баытпен згеруі
|
| Масса | Денені инерттілігіні лшемі жне тартылуды обьектісі |
| Кш | Баса дене жаынан жне рістен серлеріні лшемі жне деуде немесе деформацияда крінеді. |
| Денені салмаы | Инерциялы  тменгі деу  жоары деу 
|
| Дене импульсы | 
|
| Кш импульсы | F× t , немесе 
|
| Кш жмысы |  
|
| Энергия | Козалысты жне серлесуді универсиаль лшемі |
| Кинетикалы энергия | 
|
| Потенциалды энергия | серлесу энергиясы (функция кйі)  ,  , 
|
| Брышты жылдамды | 
|
| Кш моменті |  
|
| озалыс типі | деу | озалыс тедеуі |
| Тзу сызыты бір алыпты | 
|  
|
| Шебермен біралыаты | 
| 
|
| Тзу сызыты бір алыпты демелі | 
| 
|
| Біралыпсыз исы сызыты | 
| 
|
| Еркін тсу | 
| 
|
| За | тжырым |
| Ньютонны екінші заы |  , немесе 
|
| Бкіл лемдік тартылыс заы | 
|
| Гук заы |   
|
| Импульсты саталу заы | тйы жйе 
|
СЙЫТАР МЕХАНИКАСЫ
| За | тжырым |
| Гидростатикалы ысым | 
|
| Архимед заы | 
|
| здіксіздік тедеуі | 
|
| Бернулли тедеуі | 
|
САЛЫСТЫРМАЛЫ ТЕОРИЯСЫ
| СТ постулаттары | 1. Эйнштейнні салыстырмалы теориясы: барлы физикалы былыстар барлы инерциялы санажйелерінде бірдей теді. 2. жары жылдамдыыны тратылыы: Жары жылдамдыы абылдаан жне жары кзіні жылдамдытарына туелді емес |
| Массаны жылдамдыа туелділігі | 
|
| зындыты ысаруы | 
|
| Уаытты созылуы | 
|
| Ньютонны екінші заы | 
|
| Толы энергия E мен дене массасыны m аралы байланысы | 
|
| Кинетикалы энергия | 
|
МОЛЕКУЛАЛЫ ФИЗИКА ЖНЕ ТЕРМОДИНАМИКА
| Термин, тсінік | Анытама |
| Молекулалар концентрациясы | Молекулаларды бірлік клеміндегі сан, 
|
| Берілген массадаы молекулалар саны | 
|
| Абсолюттік термодинамикалы температура | T=273+t |
| Зат млшері, моль | 
|
| Молекулаларды жылулы озалысыны орташа кинетикалы энергиясы |  -жалпы,  - ілгерлемелі озалыс
|
| Молекулалар жылдамдыы | ор.квадрат. ор.арифмет. е ытимал.
  
  
|
| Газ жмысы | жалпы p=const T=const
  
|
| Идеаль газды ішкі энергиясы | 
|
| Жылу сыйымдылы (анытама) |   
|
| Идеаль газды молярлы жылу сыйымдылыы |  ,  ,  (Майер)
 -адиабат тратысы
|
| Тасымалдау былысы | Диффузия, ттырлы, жылу ткізгіштік |
| аныан бу | Сйы пен динамиканы тепе-тедіктегі бу |
| За | Тжырым |
| Молекула-кинетикалы теория (МКТ)негізгі тедеуі | 
|
| Менделеев-Клапейрон тедеуі | 
|
| Изопроцестер тедеуі | Изотермиялы Изохоралы Изобаралы
  
|
| Адиабаталы процесс(Пуассон) тедеуі | 
|
| Термодинамиканы бірінші заы |  немесе 
|
| Жылу машинасыны ПК | 
|
| Карно цикліні ПК | 
|
Молярлы массалар
| Газ | H2 | He | N2 | O2 | NH3 | CO2 | ауа |
| m, 10-3 кг/моль |
Еркіндік дрежелері
| Газ | Бір атомды (неон Ne, гелий He) | Екі атомды (оттегі O2, азот N2, сутегі H2) | ш жне кп атомды (кмірышыл газ CO2, NH3) |
| Жалпы саны | |||
| Ілгерілемелі | |||
| Айналу озалыс саны | - |