Сынып жетекшісіні трбиелік іс-рекетіні жйесі

Жоспары:

1. Сынып жетекшісіні трбиелік іс-рекетіні жйесі

2. Сынып жетекшісіні негізгі міндеттері, жмыс баыттары, ызметі

Сынып жетекшісі – ол кім? азастан Республикасында сынып жетекшісі – сабатан тыс трбие жмысын йымдастырып, йлестіріп, негістіріп ткізетін педагог. Бастауыш сыныптарда сынып жетекшілік ызметті сынып малімі атарады. Бгінгі кні сынып жетекшісі – ксіпкер-педагог, ал сіп келе жатан бала шін:

- жалпы адамзатты мдениетті мегеруде оушы мен оамны арасындаы рухпни жаластырушы;

- сынып жымыны алуан трлі бірлескен іс-шаралары барысында оларды зара ынтыматасты арым-атынасыны алыптасуын йымдастырушы;

- оушы тласыны алыптасуына олайлы жадай жасау масатымен, оларды дамуын баылаушы; трбие жйесін ажетті згерістер енгізуі; мектеп психологымен бірігіп оушыны оамды міріне кейбір тзетулер жасаушы оушыны кнделікті мірі мен рекетін йымдастыруда, ксіби бадар беруде, оам міріні леуметтік, экономикалы, саяси ерекшеліктерін тсінуде кмекші, кеесші.

Сыныпта олайлы, жайлы моральды-психологиялы ахуал алыптастыру шін, сынып ерекшеліктерін ескере отырып, ажетті трбиелік ыпалдар жасаушы:

- Оушыны дамуы мен жетілуіне ыпал жасайтын барлы трбиесін кштерді (мектеп,- отбасы, оам) басын осушы, йлестіруші.

Сынып жетекшісіні негізі масаты оамны талаптарыме тікелей байланыста, ал р оушыны дамыту, оны ерекшеліктерін сатау, оын потенциалды абілеттерін ашу, интеллектісіні дрыс дамып, жетілуіне жадай жасау.

Сынып жетекшісіні міндеттерін айындаанда, мына идеяларды негізге алды:

- Е «иын» деген оушыны зі де жасы болып, тзеліп кетеді, біра оан айналасындаы адамдарды сенімі, сыйластыы, сйіспеншілігі, кнегі ажет:

- Трбиелейтін трбие сааты, аыл айту, оушыны ателіктерін бетке басу емес, трбиелейтін бірігіп атаратын рекет, ынтыматасты атынастар, бір-біріне деген жьшы сезімдер.

2. Сынып жетекшісіні негізгі міндеттері.Трбиеші – з шкіртіні кмекшісі, ораушысы. Трбиеші - педагог з назарынан тыс алдырмайтын бірінші объект- трбиешілік жеке дамытушылы маызы бар рекет йымдастыру бастапы міндет. Себебі йымдастыру ызметі болмаан жерде трбиеде болмайды, ал сонымен атар, тланы даму барысында кездейсо жадайлар орын алады. ымды йымдастыру жеке дамыту — сынып жетекшісіні назарындаы екінші обьектісі мен міндеттері.

Оушы тласыны алыптасуына кмектесу, оны абілеттеріні, ызыушылыыны, бейімділігіні жне ішкі табии кштеріні ашылып, орта тсінуіне жадай жасау-сынып жетекшісіні трбиесін ыпалдарыны шінші міндеті.

Кейбір зерттеушілерді пайдалануы бойынша, сынып жетекшілері оушылар жне оларды ата-аналармен арым-атынастар йымдастыранда трт трлі міндеттер атарады екен.

Бірінші топ міндеттері. Олар леуметтік міндеттер деп атауа болады. Бл баланы орау, кмек крсету, леуметтік байланыстар жйесіне енгізу, отбасымен жеке баса да трбие институттарымен баланы дамуына жне оны даралы асиеттерін алыптастыруа олайлы жадай жасау шін байланыс орнату.

Екінші топ міндеттерді — диагностикалы - дептік-этикалы деуге болады. Сыныппен трбие жмысын дрыс, йымдастыру шін, сынып жетекшісі з оушыларын, оларды ерекшелікгерін, дара асиеттерін білуін керек.

шінші топ міндеттерді адамгершілік міндеттер деп атауа болады. Олар баланы жасылы мен жамандыты белгілерін ажырата алуына баытталан, белгілі жадаяттарда оушыны адамгершілігін шешім абылдай алуына ммкіндік береді.

Тртінші топ міндеттерді жеке дара практикалы сыныптаы міндеттер деуге болады. Олара оушылармен жмыс йымдастырудаы тиімді педагогикалы ралдарды тандап алуы; з жмысын жоспарлауды, талдап тзетудегі жне педагогикалы кзараста болады.

Осы бастапы міндеттерді ескере отырп, сынып жетекшісіні негізгі ызметтері айындалады:

Сынып жетекшісіні е басты міндетті ызметтері:

- диагностикалы

- коммуникативтік

- трбиелік

- жобалаушылы

- йымдастырушылы – рекеттік

- дамытушылы

- дістемелік

- ынталандырушылы

- баалаушылы

- ораушылы, аморшылы _:

- тзетушілік

Сынып жетекшісіні жмыс баыттары:

1. Оушыны жеке дамуын баылау, оны еркін дамып,абулеттеріні ашылуына оптималды жадай жасау:

2. Оушыны ынтасын, абілетін, зерттеу, (ксіби) бадар беру:

3. Оушыларды оамды-нды атынастара жетелейтін рекеттеріні барлы трлерін (жеке дара, топты, жымды) йымдастыру.

4. 0ушыларды еркіндіктері мен ытарын сатауа ммкіндік жасау.

5. р оушыны леуметендіруге ммкіндік беретін сынып жымын трбиесін орта ретінде алыптастыру.

6. Барлы трбиелік кштерді зара ынматастыы мен байланыстарын йымдастыру.

7. Сыныпта оу трбиесі процесін йымдастыру.

8. Сынып оушыларыны сыныпты жне жалпы мектеп жымыны трбиесін іс-шараларына тарту жне баса жымдармен байланыс орнату.

9. Оушыларды, оларды трмыс жадайларын зерттеу.

10. Оушыларды дамуындаы жеке мінез-лытарындаы ауытуларды байау, оларды психологиялы жне педагогикалы трыдан тзету, крделі жадайларда басшыларды латандыру.

11. мірде кездесетін крделі проблемаларды шешуде оушылара кмек крсету.

12. Оушыларды леуметтік жне занды ытарын орау.

13. Трбие жмысыны нтижелігін крсететін іс-ааздар жргізу оушыларды жеке жаттары сынып журналы, оушыларды кнделігі).

14. Мектепті трбие жмысына стаздарды, ата-аналарды, ъілым, енр саласындаы мамандарды тарту.

15. немі трбие теориясына, практикасына, педагогика жне психология мселелеріне байланысты зіні мамандыын жетілдіру.

16. з іскерлігі мен жауапкершілігін длелдей отырып, балалармен жылы арым-атынас орната алуы керек.

17. Трбиелік масаттарды кре білуі жне оны оя білуі.

Сынып жетекшісі рекетіні рамы мынадай баыттардан трады: диагностикалы, жобалаушылы, растырушылы, коммуникативтік, (арым-атынасты), йымдастырушылы сонымен атар сынып жетекшісіні зіндік жеке дара мдени леуметтік кеістігі де болады.

Сынып жетекшісіне андан асиеттер абілеттер тн болуы керек? Сынып жетекшісіні профессиограммасы андай? Профессиограмма - ксіби маызды сапалар жиынтыын, абілеттерін, білімін, дады, икемдерін райтын мамандарды сипаттамасы. Сынып жетекшісіні тласы даму барысында, зіні жан-жатылыымен, йлесімділігімен жне бірттастыымен ерекшеленеді.

Трбиешіге мына асиеттер те ажетті:

- адамдара сйіспеншілік, олармен атынаса алу, сенім, тсінушілік, тзімділік, айрымдылы, тілектестік, арым-атынастаы адалды, шыншылды.

- Жоары дегейлі мдениетін, ке кзарасты, жарынды, зіл-оспаты тсіне білу, тапырлы.

- Мінезіні табандылыы жне батылдыы, зіне сенушілігі, жігерлілігі, айсарлыы.

- Эмоциялы міріні алуан трлі болуы (жасы эмоциялар, сезімдер адамды оптимисттік кіл-кйге баыттасып оны жігері белсенділігін дамытады).

- Барлы психикалы асиеттеріні жоары дегейде дамуы: абыддауы, имылы, есі т.б.

Сынып жетекшісіні білімдері ш компоненттен тратын белгілі жйені крауа тиіс:

- Тланы жне балалар жымыны даму ерекшеліктері туралы білімі;

- Психологиялы - педагогикалы білімдері;

- Жалпы білімдері (адамны трмыс-тіршілігіні р саласына атысты білімдер).

Сынып жетекшісіні икемдері мен дадылары: диагностика, жобалаушылы, практикалы, баалаушылы, рефлексивтік.

дебиеттер:

1. Зверев В.И. Диагностика и экспертиза педагогической деятельности аттестуемых учителей. Москва, 1998.

2. Коломинский Я.Л. Психология детского коллектива: система личностных отношений. Минск,1984.

3. Фридман Л.М., пушкина Т.А., Каплунович И.Я. Иучение личности учащегося и ученических коллективов. Москва, 1988.

4. Караковский В.А., Новиков Л.И., Селиванова Н.А. Воспитание? Воспитание… Воспитание.

5. Кукушин В.С. Теория и методика воспитательной работы. Ростов на-Дону, 2002 г.

Дріс