Блдірген мен жаатарды ветеринарлы - санитарлы сараптамасы
1 Ілеспе жаттарды тіркеу
2 Орташа сынаманы ірікету
3 Органолептикалы зерттеу
4 рамындаы нитраттарды анытау
5 Зерттеулер нтижесі жне сараптама актілерін беру журналында тіркеу
Жзім 25 кестеде крсетілген талаптар мен нормалара сйкес болуы керек.
25 кесте - Жзімді сипаттамасы жне нормасы
| Крсеткіш атауы | Тауарлы сорты бойынша сипаттамасы мен нормасы | |
| бірінші сорт | екінші сорт | |
| Тйіріні сырты крінісі | Тйірлер ттас, ботаникалы сорта сипаттас | Тйірлер ттас, ртрлі тыыздыта, шамада орналасан, пішіндері ртрлі |
| Блдіргенні сырты крінісі | Блдіргендер балын, піскен, жасы дамыан, ттас, атты, таза, арты сырты ылалсыз, згеше дмсіз жне иіссіз болуы керек | |
| антты массалы шоырлануы 1 тамыза дейін 1 тамыздан бастап | 12,0 15,0 | |
| зіліп тскен блдіргендер массадан пайызбен | 7,0 | 15,0 |
| Жарылан блдіргендер массадан пайызбен | 2,0 | 4,0 |
| са блдіргендер пайызбен | 2,0 | 5,0 |
Жзімні тйірлері арты сырты ылалсыз, тек жабырды суымен, шыпен немесе з шырынымен ылалданан болуы керек. Тоазытыштан немесе тоазытышы бар транспорт ралдарында жеткізілген жзімдерде температураны згеруінен пайда болан ылалдылы боландытан, арты сырты ылал болып есептелмейді.
Кн сулесінен пайда болан блдіргендердегі ампелографиялы сорта сас ср нктелер, сонымен атар датар жзімні сортын тмендетуге негіз болып табылмайды.
5-тен 15-ті оса аландаы жинаы орналасан тйірлер ттас емес деп есептеледі.
15-тен кп тйірі бар жне жинаы орналасан тйірлер ттас болып есептеледі.
5-тен кем, сонымен атар жеке жеке тйірлер зіліп тскен блдіргендерге жатады.
арлыан 26 кестеде крсетілген талаптар мен нормалара сйкес болуы керек.
26 кесте – арлыанды сипаттамасы жне нормасы
| Крсеткіш атауы | Талаптар мен нормалар |
| Сырты крінісі | Таза, балын, ра, сау, піскен болуы керек |
| Механикалы заымдар, пайызбен | |
| Шыпен заымдалан, пайызбен | |
| ртрлі сортты блдіргендер, пайызбен | |
| Пісіп кеткен блдіргендер, пайызбен |
Сапаны анытау дістері
рбір іріктелген апталан бірлік тадауына р трлі орындардан жемісті 10 пайызынан кем болмайтындай етіп нктелік сынамалар іріктеледі. Нктелік сынамаларды біріктіріп, біріккен санаманы райды.
Жемісті сырты крінісін, піскендігін, ішіні зиянкестермен заымдаланын жне жаралананын органолептикалы зерттеу арылы анытайды.
Біріккен сынаманы зерттеу нтижелерін пайызбен крсетеді. Нтижені бкіл партияа тиесілі деп есептейді. Іріктелген тадауды келесі зерттелетін партияа осады.
Тйір жаатар 27 кестеде крсетілген талаптар мен нормалара сйкес болуы керек.
27 кесте – тйірді сипаттамасы жне нормасы
| Крсеткіш атауы | Тауарлы сорты бойынша сипаттамасы мен нормасы | |
| бірінші сорт | екінші сорт | |
| Сырты крінісі | Жаатар ттас, толы пісіп жетілген жеміс сабатарынан тазаланан болуы керек | |
| абыыны тсі | Ашы срдан оыр ызыл тске дейінгі біркелкі тс | Ашы срдан оыр ызыл тске дейін |
| абыыны сапасы | абыы жа, тез аршылатын | абыы тез аршылмайтын жаатара рсат етіледі |
| Аса клдене диаметрі бойынша жааты лшемі, мм, кем болмауы керек | 25,0 (біркелкі) | 20,0 (біркелкі емес) |
| Жааты сырты | Судырла, аздап бдырланан, бйірлері аздап шыып трады | Бдырланан, абырасы арсиан |
| зекті шыуы, пайызбен, кем болмауы керек | 45,0 | 35,0 |
| зекті абытан блінуі | зек жартысымен, ширегімен оай алынады | зек р трлі шамада ре алынады, біра 1/8 кем болмауы керек |
| зекті тсі жне сапасы | Жылтыр сары тстен оыр ср тске дейін, асары рекі бар | оыр ср тстен ср тске дейін, асары рекі бар |
| Иісі мен дмі | Тйір жааты асиетіне сай, згеше дмсіз жне иіссіз болуы керек | |
| зекті ылалдыы | 10,0 | 10,0 |
| Баса оспалар мен абыты болуы, массадан пайызбен | 0,1 | 0,3 |
| абыы рап кеткен жаатарды болуы, массадан пайызбен, аспауы керек | 1,0 | 3,0 абыты рап кеткен блігі оны жартысынан аспауы керек |
| Зиянкестермен заымдалан, толы пісіп жетілмеген жаатарды болуы, массадан пайызбен, аспауы керек | 5,0 | 10,0 |
| Жаа ішінде тірі зиянкестерді (шіркейлер немесе рттарды) болуы | Рсат етілмейді |
Абылдау ережелері
Партияны ерте орындардында т лгісін ру шін:
партиядан 50 бірліккедейінгі аптама, 5 бірліктен кем болмауы керек;
50-ден жоары рбір 20 бірлікке осымша бір бірліктен іріктеледі.
аптаманы жоары, ортаы жне тменгі блігінен салмаы 500 граммнан кем болмайтын іріктеу алынады. Партиядан алынан барлы іріктеулер мият араластырылып, бір тегіс етіп, шаршы трінде жинайды. со оны диагональмен екіге бледі, орташа лгідегі жаатар массасы 8 кг-нан кем болмауы керек.
Орташа лгіні екі те блікке бледі. Бір блігін (баылау сынамасы) герметикалы тыындаоан ыдыса салып, аузын бекітіп, осы партияны абылдайтын йымда бір айдан асырмай сатайды. Екінші блігін (талдау сынамасы) осы стандартты барлы крсеткіштері бойынша тексереді.
Барлы сынамалар іріктеліп, жеткізуші йым кіліні атысуымен сргі салынады.
Сырты крінісі мен тсін органолептикалы зерттеу арылы анытайды.
лшемін анытау шін ерікті трде алып, аса клдене диаметрі бойынша штангенциркульмен лшейді.
Со бл жаатарды жайып ойып, зиянкестермен заымдаландарын, толы пісіп жетілмегендерін, ішінде тірі рттарды жне баса да шіркейлерді болуын анытап, пайызбен есептейді.
зекті шыуын жне блінуін жаатарды талданатын сынамасынан іріктеу арылы анытайды.
Ылалды болуын мына формула арылы анытайды:
W= 
Мнда W ылал млшері, ml раана дейінгі масса, m2рааннан кейінгі масса, m0 бос ауаша массасы болып табылады.