Органолептикалы зерттеу

Ккніс жемістерді здеріні де тздытарыны да сырты крінісін, тсін, иісін, дмін жалпы абылданан дістермен анытайды.

Тздалан кйде пайдаланылатын иярлар 29 кестеде крсетілген талаптар мен нормалара сйкес болуы керек.

 

29 кесте – Тздалан кйде пайдаланылатын иярларды сипаттамасы жне нормасы

 

Крсеткіш атауы	Сипаттамасы мен нормасы
Сырты крінісі	Кез келген пішіндегі иярлар, соны ішінде ирек, домалатары тпсабаымен. Пішіні згерген, біра езілмеген иярлар рсат етіледі, массадан 10 %-дан аспауы керек.
Консистенция	иярлар мыты, жмсаы тыыз, толы пісіп жетілмеген, абытанбаан судырла дндері бар, тзды толы сіген, ытырла болуы керек. атты ытырламайтын, ішінде бос жерлері бар иярлара рсат етіледі, массадан 10 %-дан аспауы керек.
Иісі мен дмі	Ашытылан німге сипаттас, дмдеуіштермен хош иістендірілген ащы - ышыл дмі бар, зге дмсіз жне иіссіз. Ащылтым дмді иярлара рсат етіледі.
Тсі	Сарыш тсті трлі рекі бар. Тбі сарайан жемістерге рсат етіледі.
ияр лшемі, зындыы, мм Диамерті, мм аспауы керек
Тзды млшері   тздытаы ас тзыны массалы лесі, пайызбен ст ышылымен есептелген тздыты титрленген ышылы, пайызбен тздытаы ияр рамындаы иярды массалы лесі, пайызбен кем болмауы керек иярды таза салмаындаы дмдеуіштерді массалы лесі, пайызбен	Керемет хош иісі бар, блдыр, ияра араанда ащы - ышыл дмі бар 2,5-4,5   0,6-1,4     2,5-8,0

 

Тздалан ызанатара ойылатын талаптар

Сырты крінісі (ызыл, ызылт, оыр жне т.б.). ызыл жне ызылт ызанатар абы астында желабыы бар, біра пішіні саталан болып келеді.

оыр стті ызанатар - жемістері тыржиан, біра пішіні згермеген болып келеді. рбір апталан бірлікте тздалан тауарды таза салмаы бойынша жеіл байалан датары бар 10 %-дан аспайтын жне жарытары бар 10 %-дан аспайтын ызыл жне ызылт ызанатар; оыр тстілері 10 %-дан аспауы керек, стті жне жасыл ызанатар оспасына рсат етілмейді. оыр ызанатарда стті ызанатарды оспасы 10 %-дан аспауы керек.

ызанатар консистенциясы:

ызыл жне ызылт ызанатарды жемістері ттас, жмсаы жмса, біра былжырамаан болуы керек.

оыр жне стті ызанатарды жемістері ттас, жмсаы тыыз, тздыты толы сіірген болуы керек.

Жасыл ызанатарды жемістері ттас, жмсаы тздыты толы сіірген болуы керек.

Иісі мен дмі тздалан ызанатара тн, дмдеуіштермен хош иістендірілген ышыл – ащы, зге иіссіз жне дмсіз болуы керек. Ащы - ышылдыы басым дмді ызанатара рсат етіледі.

Тсі балын ызанатара сас, жемісті пісу дегейіне сйкес болуы керек.

Аса клдене диаметрі бойынша ызана лшемі 4 см.

Белгіленген лшемнен лшемдері кем жемістерді млшері массадан 5 %-дан аспауы керек.

Тзды сапасы - аздап блдыр, керемет хош иістендіріген, ызанатара араанда ащы - ышыл дмі болуы керек.

ызанатар шін ас тзыны массалы лесі 2,0-4,0 пайыз.

ызанатар шін (ст ышылына есептелген) титрленетін ышылды 0,8-1,5 пайыз.

Тздытаы ызанатардаы ызанатарды массалы лесі 55 %-дан кем болмауы керек.

ызанатарды таза салмаына атысты дмдеуіштерді массалы лесі 2,0-5,0 пайыз.

Ашытылан орамжапыраты санитарлы баалау

Сапалы ашытылагн орамжапыра біркелкі кесілген, сарыш рекі бар ашыл сабан тстес, дмдеуіштерді иісі аны сезілетіндей хош иісті, консистенциясы сусымалы, шырынды, дмі ышыл - ащы болуы керек. Орамжапыраты шырынымен оса аландаы салмаында орамжапыра 85-90 пайыз болуы керек.

Ашытылан орамжапыраты кемшілігі, егер онда жуан зектерді, жапыратарыны ірі бліктеріні болуы жне жасыл тсті рекі мен те ышыл - ащы дмі болуы болып табылады. Мндай орамжапыраты екінші сортпен шыарады.

Ластанан, кгерген немесе ышылданып кеткен орамжапыратар саудаа шыарылмайды. Мндай орамжапыраты консистенциясы болбыр, иісі ышыл, тсі лас срылт, дмі жаымсыз ащы немесе те ышыл болып келеді.

Орамжапыраты рамындаы тз 3 %-дан аспауы керек, ал ышылдыы 2,4 %-дан аспауы керек.

Баылау сратары

1 Тздалан иярларды сапалылыын анытау.

2 Тздалан ызанатарды сапалылыын анытау.