Клиникалы диагностикасы

Талысуды клиникасы негізгі ауруды ршу кезеінде басталып, науасты жалпы жадайыны демелі нашарлауымен сипатталады. Клиникалы крінісіне туелді талысуды шартты трде ш фазасын (нсау) ажыратады: симпатотоникалы, ваготоникалы жне паралитикалы.

Симпатоникалы талысу артериолаларды спазмны салдарынан жне ан айналымыны ортатануы мен катехоламиндерді компенсаторлы блінуімен перифериялы ан айналымны бзылуы. Тн белгілер: баланы озуы, блшыет тонусыны жоарылауы, теріні бозаруы мен мрмр тстес болуы, алаан мен табанны мздауы, тахикардия, А алыпты немес жоарылаан. Дегенмен бл симптомдар ыса уаыта созылып, талысу диагнозы жиі келесі фазаларда ойылады.
Ваготоникалы талысу кезінде артериолаларды, жне артерио-венозды анастомоздарды айын кееюі байалып капиллярлы арнада анны деполануымен жреді. Клиникасына тн: тежелу, адинамия, блшыет тонусыны тмендеуі, айын теріні бозаруы немесе мрмр тстес болуы, ср-цианозды тстес болуы, айын акроцианоз, А бірден тсуі, пульсті толымдылыыны тмендеуі, брадикардия, шулы жне жиілеген Куссмауль типтес тыныс, олигурия.
Паралитикалы талысу анайналым реттелуі механизмні лсіреуінен пассивті трде капиллярларды кееюімен негізделген. Бл жадайа тн: тері мен бульбарлы рефлекстерді тмендеуімен жретін есті болмауы, бел мен ая терісіндегі ккшіл-ызыл датар, брадикардия, Чейн-Стокс тынысына тпелі брадипное, А критикалы сана дейін тсуі, пульс жіп тріздес, анурия. Жедел медициналы кмек крсетілмеген жадайда лімге алып келеді.
Емдік іс-шаралар кп замай жргізілуі ажет.

Жедел кмек:
1. Баланы горизонтальді алыпта арасымен жатызып, басын аздап шалайтып, жылы жылытыштарды ойып, таза ауамен амтамасыз ету керек.
2. Жоары тыныс жолдарыны ткізгіштігін амтамасыз ету: ауыз уысыны ревизиясын жргізіп, ысып трытын киімдерін шешу керек.
3. Симптоматикалы талысу белгілері боланда жасалу керек:
а) перифериялы антамырларды спазмын жою шін спазмолитиктерді блшыет ішіне енгізу:
-2% папаверин ерітіндісі 0,1 мл/мір жасына салмаына немесе
-0,5% дибазол ерітіндісі 0,1мл/мір жасына салмаына немесе
-но-шпа ерітіндісі 0,1мл/мір жасына;
б) нейротоксикоз кезінде, жедел бйрексті безіні жетіспеушілігі кезінде осы фазада глюкокортикостероидтарды т/і немес б/е таайындау керек:
-гидрокортизон бір реттік дозада 4 мг/кг немес
-преднизолон 1-2 мг/кг дозасында

4. Ваготоникалы жне паралитикалы коллапс кезінде:
а) перифериялы кктамырлара дрілерді егізуге жол беріп реополиглюкин мен кристалоидтармен (0,9% натрий хлорид ерітіндісі немесе Рингер ерітіндісі) инфузионды терапияны бастау керек 20 мл/кг 20-30 .

б) бір реттік дозада бір уаытта глюкокортикостероидтарды енгізу.
- гидрокортизон 10-20 мг/кг тамыр ішіне
- преднизолон 5-10 мг/кг тамыр ішіне немесе б/е, немесе ауызды тмегі блігіне
-дексаметазон 0,3-0,6 мг/кг (1мл 0,4 % ерітінді – 4 мг) т/і немес б/е

в) згермейтін артериялы гипотензия кезінде;
- айта тамыр ішіне тамшылатып 0,9% натрий хлориді немес Рингер ерітіндісін 10мл/кг реополиглюкинні 10 мл/кг ерітіндісімен ЖЖЖ, А мен диурезді баылай отырып енгіземіз.
- 1 % мезатон ерітіндісіні 0,1 мл/жасына тамыр ішіне баяу енгіземіз
- 0,2% норадреналин ерітіндісіні 0,1 мл/жасына тамыр ішіне тамшылатып (50 мл-ге 5 % глюкоза ерітіндесімен) 10-20 тамшы минутына жылдамдыымен А баылай отырып енгіземіз.
Норадреналинді тері ішене немесе блшыетке салуа инъекция орнында некрозды даму аупі болуына байланысты енгізеге кеес берілмейді (тек ерекше жадайларда яни кктамыра енгізе алмаанда)

5. Жасалан іс-шаралардан кейін нтиже болмаса титрленген допаминді 8-10 мкг/кг мин А мен ЖЖЖ-ні баылауымен енгізу.

6. Крсеткіштерге байланысты – алашы жрек-кпе реанимациясын жргізу

Жедел медициналы іш-шаралардан кейін науасты ауруханаа жансатау бліміне тасымалдау.

 

 

Шок

__________________________________________________________________

Шок – жедел дамитын, мірге ауіп тндіретін, тіндік перфузияны тмендеуімен жретін, ОЖЖ ауыр бзылысымен, анайналымны, тыныс алуды жне зат алмасуды бзылысымен жретін патологиялы процесс.
__________________________________________________________________

Заманауи клиникалы тжірибеде шокты дамуына алып келуі ммкін зебептерді дифференциялайды:
1. Жалпы ан айналымны азаюы (гиповолемиялы шок) ан кетуді серінен немесе асорыту жйесінен (іш ті, су) сусыздану сері, полиурия, кйіктер кезінде жне т.б. Негізгі патогенетикалы механизм – венозды ан айналымны жеткіліксіздігінен жректі арты кштеме тскенінен болады.
2. Венозды бассейндарда анны орда жиналуы (вазогенді немесе жайылмалы шок) анафилаксия кезінде, жедел бйрекстібезіні жетіспеушілігі, сепсис, нейрогенді немесе токсикалы шок кезінде. Жетекші патологиялы механизм болып жрек кшіні жетіспеушілігі болып табылады.
3. Жректі латыру кшіні азаюы (кардиогенді шок) жректі насосты ызметіні жетіспеушілігі, сонымен атар жрекке келетін венозды антамырды обструкциясы немесе перикард аурулары мен кштемелі пневмоторакс кезіндегі жректі латыру кшіні азаюы (обструктивті шок)