Зін-зі баалау. Оушыларды бірін-бірі баалауы.

Оушылар білімдеріне арай здерін-зі

Баалай білуі ажет.

П.Блэк. Д. Уильям

зін-зі баалау – бл зіні мыты жне лсіз жатары, ммкіншіліктер мен мселелері жайлы апараттарды талдап жинауа баытталан процесс.

Формативті баалау оушылар мен сыныптастарды зін-зі баалау дісін олдануды арастырады. Бл дістер формативті баалауды тиімділігін арттыруа ммкіндік береді. Оушылар зін-зі жне бірін-бірі баалау дісімен машытанан болса, онда баалауды длдігімен сенімділігі жайлы сра туындамайды. Оушылара зін-зі баалау кезінде эмоцияа берілмей, сын трыдан жргізуді алыптастыру керек. зін-зі жне бірін-бірі баалау негізі мынада: оушылар оу процесінде алдына ойан масаты боланда ана здерін баалай алады.

Оушыларды зін-зі баалауы.

Оушылар шін оны жетістіктерін баалау апараты тмендегідей элементтерден трады:

· Ала ойан масаты.

· Берілген жне алыптасан межелер (критерий).

· азіргі ол жеткізген жетістіктер дегейіні сипаттамасы.

· Алдына ойан масаттары мен жеткен жетістіктеріні айырмашылыын тсіне білу.

зін-зі баалауды тиімділігі шін:

· Оушылар з жмыстары мен оны абілеті алай бааланатыны жайлы тсінігі;

· Сын трыдаы кзарасты дамыту дадысы;

· ділдікті дамыту;

· Оушыларды з масаттарына зейіндерін шоырландыруы.

 

Оушылар зін-зі баалау дадыларын з жмыстарын сынау масатында алыптастыру керек. ???????Бл жадайда ол з жмысыны иыншылытарына арамай, соны жегенін кре алады?????????. Осы арылы оушы зіні жетістіктерін кре біледі.

Оушыны зін-зі баалауы стазды баасымен сйкес келуі керек. зін-зі дл баалауа трбиелеу екі баалауларды салыстыру арылы олданылады. Олар ткенді шолатын (орындалан жмысты баасы) жне болжамды (орындалатын жмысты баасы) болып келеді.

Бл маызды!

· стаз оушылара жмыстарыны баасыны лшемі жайлы жне масаттарын немі еске салып отыруы ажет.

· зін-зі баалауды уаытын жоспарлау керек.

· Сабаты масатын таныстырып, оушылар здеріні масаттары мен баыттарын дл жне айын кре алуы шін татаа, абыра крнекіліктеріне баа лшемдерін крсетіп ою керек.

Тменде топты жмысты зін-зі баалауыны лгісі берілген. Бл лгіні олданар алдында малім оушылара топ ішіндегі з жмыстарын з бетімен баалауларын сынады (№13 кесте). лгі оушыны топтаы з жмысын натыра баалап жне оны малімні ойан баасымен салыстыруына ммкіндік береді.

Кесте №13

Аты __________________________ Уаыты_____________________________ Сыныбы______________________ ызметіні трі________________________   Сен топпен жмыс істегенде тмендегі іс-рекеттерді аншалыты жиі атарды? (топты жмыста сені дегейіді наты анытайтын сзді белгіле) 1. Мен апарат алу немесе натылау шін сратар ойып отырдым. · Ешашан · Кейде · Жиі 2. Мен з пікірімді білдірдім. · Ешашан · Кейде · Жиі 3. Мен з тобымдаы баса оушыларды кзарастарын (пікірлерін) тыдадым. · Ешашан · Кейде · Жиі 4. Мен з тобымдаы баса оушыларды айтан пікірлеріне тсініктеме беріп отырамын. · Ешашан · Кейде · Жиі 5. Мен з тобымны баса мшелерін талыламаа атыстыруа тарттым. · Ешашан · Кейде · Жиі 6. Мен стазым немесе тобым тапсыран ызметті атардым. · Ешашан · Кейде · Жиі 7. Топты жмыста маан е атты нааны_____________________________ _________________________________________________________________ 8. Бл топтаы жмысты е иыны, бл________________________________ __________________________________________________________________ 9. Келесі топты жмыстаы мені масатым____________________________ _________________________________________________________________

Оушы кестені толтыран со топтаы з ызметі жайлы орытынды жасайды. ажет болан жадайда келесі жмысты масатын айындайды.

№13 кестеде оушыны топты жмысы мен ондаы ызметі жайлы орта серлері белгіленеді. №14 кесте рбір блімге санды (цифрлы) белгі береді. стаз «Болжаулы пайлар» баанындаы пайларды зі тадайды. (мектептегі 5 пайлы баалаумен шатастырмай, 10 пайлы жйені олдану тиімді). Егер оушылар мен стазды «орытынды» жолаында ойан баалары 10 пайдан асса, онда айшылы тудырмау шін стаз атысушылармен міндетті трде гімелесіп, нтижелерін талылауы ажет.

Кесте №14

атысушылар _______________________	Болжаулы пайлар	Алынан пайлар
Мен зім	стаз
Топтаы барлы з міндеттерімді уаытында жне сапалы орындадым
Топта берілген тапсырмаларды зейін ойып орындадым
Берілген тапсырмаларды орындау барысында баса атысушылара кмектестім жне ынталандырдым.
Басаларды мият тыдадым
Длелді ойлар сындым
Талылау жргіздім (сыпайы трде арсылы крсетіп, дау тудыран сратара келісім беруге тырыстым)
Топтаы баса оушыларды айтан апараттарын толытырдым жне тсініктеме бердім
орытынды:

 

Бл лгіні пайдаланан малімдерді тжірибесі бойынша осы лгіні пайдалану арылы біртіндеп стазды ойан баасы мен оушыларды здерін-здері баалауы сйкестене тседі.

зін-зі баалау – бл тек ана з жмысын баалау ана емес, сонымен атар туындаан мселелерді з бетімен анытап жне оны шешу жолдарын табу. Тменде крсетілген №15 кестені кмегімен атысушыларды оылып жатан материалындаы мселелерін анытап, олара талдау жасап, оны шешу жолдарын табуа ммкіндік береді.

Кесте №15

«Идея жазбасы»

Аты_________________________ Мерзімі_________________________________

Мселені белгіленуі

 

Мен нені білемін?

Мені нені міндетті трде тсінуім (білуім) керек

 

Шешім жне ескерту

 

Тсініктеме жне натылау

 

Баалау жне оу процесі барысына оушыны белсенді атысуы формативті баалауды маызды рылымы (компоненті) болып табылады. Сол себепті оушы зіні оу нтижелерін баалау барысында міндетті трде белсенді атысушы болуы ажет, ол шін зін-зі баалап йрену, сол сияты зіні нтижелерін жасарту жолдарын таба білуі керек.